Το περασμένο Σάββατο, ο Ιλον Μασκ παρενέβη μέσω βιντεοκλήσης στην κεντρική προεκλογική συγκέντρωση της AfD στην πόλη Χάλε της Σαξονίας-Ανχαλτ. Με την ευκαιρία, χαρακτήρισε το ακροδεξιό κόμμα ως «την καλύτερη ελπίδα της Γερμανίας» και είπε στους πολίτες της χώρας αυτής ότι επικεντρώνονται υπερβολικά «στην ενοχή του παρελθόντος» και πρέπει να το «ξεπεράσουν». Την ίδια ημέρα, ωστόσο, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωσαν σε περισσότερες από 60 πόλεις της Γερμανίας εναντίον της AfD, προειδοποιώντας τα δημοκρατικά κόμματα να μη συνεργαστούν μετεκλογικά μαζί της – «διαφορετικά, θα ακολουθήσει εξέγερση των αξιοπρεπών». Η πρώτη είδηση προβλήθηκε ευρέως, με τη δεύτερη ασχολήθηκαν ελάχιστοι.

Του Ιλον Μασκ του αρέσει πολύ να το επαναλαμβάνει: τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης πεθαίνουν και το X, το κοινωνικό του δίκτυο, είναι πλέον η καλύτερη πηγή πληροφόρησης στον κόσμο. Οπως είναι λογικό λοιπόν, μέσω του X ενημερώνεται ο αμερικανός πολυεκατομμυριούχος για την ευρωπαϊκή επικαιρότητα. Ιδού ένα μόνο παράδειγμα: μέχρι το 2023, η Γερμανία δεν ενδιέφερε ιδιαίτερα τον Μασκ, παρότι βρίσκεται εκεί ένα σημαντικό εργοστάσιο της Tesla. Μέσα σε δέκα χρόνια, είχε αφιερώσει ελάχιστα tweets στη χώρα. Επιστρέφοντας μάλιστα το 2020 από ένα «σπουδαίο ταξίδι στη Γερμανία», εξέφραζε την ικανοποίησή του για την «υποστήριξη της γερμανικής κυβέρνησης και του γερμανικού λαού».

Αλλά στις 29 Σεπτεμβρίου 2023, ο τόνος άλλαξε ριζικά: έχοντας αγοράσει πια το X, από την προηγούμενη χρονιά, ο Ιλον Μασκ ενεπλάκη σε έναν άγριο καβγά με το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών στο συγκεκριμένο κοινωνικό δίκτυο. Το θέμα; Τα σκάφη που ναυλώνονται από γερμανικές οργανώσεις για τη διάσωση μεταναστών στη Μεσόγειο, ένα θέμα που ο Μασκ μοιάζει να είχε μόλις ανακαλύψει, μέσω ενός μηνύματος, το οποίο και παρέθεσε, από τον λογαριασμό «RadioGenoa». Ο λογαριασμός αυτός, που ανήκει σε έναν ιταλό νεοφασίστα με 1,2 εκατομμύρια ακολούθους, διασπείρει καθημερινά ρατσιστικά μηνύματα και εικόνες ευρωπαϊκών ειδήσεων αποκομμένες από κάθε πλαίσιο. Το 2024, ο Μασκ του απάντησε δημόσια συνολικά 25 φορές.

Η επιλογή του «RadioGenoa» είναι χαρακτηριστική του τρόπου με τον οποίο «ενημερώνεται» ο Ιλον Μασκ για τα ευρωπαϊκά τεκταινόμενα. Μια χούφτα λογαριασμών στο Χ, σχεδόν όλοι τους προσκείμενοι στην Ακροδεξιά, είναι μεταξύ εκείνων με τους οποίους αλληλεπιδρά περισσότερο· και ενώ δεν αποτελούν τη μοναδική πηγή πληροφόρησής του, είναι πολύ τακτικά η πηγή των εκάστοτε εμμονών του. Μέσω ενός tweet από τον ακροδεξιό λογαριασμό «Eyeslasho» φάνηκε να ανακαλύπτει ο Μασκ, στις 31 Δεκεμβρίου του 2024, το σκάνδαλο των «grooming gangs» στη Βρετανία – μια μεγάλη όσο και παλιά υπόθεση οργανωμένων βιασμών, με δράστες ως επί το πλείστον μέλη της πακιστανικής κοινότητας στη Βόρεια Αγγλία. Ηταν η αφετηρία για μια εξαιρετικά επιθετική εκστρατεία του Μασκ κατά της βρετανικής κυβέρνησης.

Εκτός από τους «RadioGenoa» και «Eyeslasho», στους λογαριασμούς από τους οποίους κάνει ο Ιλον Μασκ τις περισσότερες αναδημοσιεύσεις περιλαμβάνονται αυτοί του ακροδεξιού ακτιβιστή «Peter Sweden», κατά κόσμον Πέτερ Ιμάνουελσεν, του αυστραλού επιχειρηματία Mario Nawfal, του βρετανού ισλαμόφοβου ακτιβιστή Tommy Robinson, καθώς και ο πολωνικός υπερσυντηρητικός ειδησεογραφικός λογαριασμός «Visegrad24». Ολοι τους «καλύπτουν» τις ευρωπαϊκές ειδήσεις στα αγγλικά, υπό ένα πρίσμα έντονα αντι-μεταναστευτικό και αντι-ισλαμικό. Ερευνητές που έχουν μελετήσει το θέμα, όπως η Τζέσικα Γιάριν Ρόμπινσον, από το πανεπιστήμιο του Οσλο, διαβεβαίωσαν τη γαλλική εφημερίδα «Le Monde» πως οι λογαριασμοί αυτοί συγκροτούν ένα δίκτυο, που υπάρχει σχεδόν αποκλειστικά στο Διαδίκτυο, και βασικά σχεδόν αποκλειστικά στο X. Παραδόξως μάλιστα, παρότι υπερασπίζονται μια ρητορική έντονα εθνικιστική, έχουν μια πολύ διεθνιστική προσέγγιση της επικαιρότητας και μεταδίδουν (επιλεγμένες) ειδήσεις χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τους σύνορα – αρκεί οι πληροφορίες αυτές να στηρίζουν το αφήγημά τους. Είναι «οι νέες ελίτ του X», ένας μικρός αριθμός λογαριασμών με δυσανάλογη επιρροή, χάρη και στην ορατότητα που τους έχει δώσει ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο, το αφεντικό του X, το «Πρώτο Φιλαράκι» του Ντόναλντ Τραμπ, ο Ιλον Μασκ – ένα ακόμα φαινόμενο ολιγαρχοποίησης. Και φυσικά, το παιχνίδι είναι αμφίδρομο. Ιδού ένα μόνο παράδειγμα: ανεβάζει ένας έλληνας ακροδεξιός πολιτευτής ένα βίντεο για το δημογραφικό πρόβλημα της Ελλάδας, το αναδημοσιεύει το Visegrad24, το κοινοποιεί ο Μασκ γράφοντας «yes», πανηγυρίζει και κορδώνεται ο ομοεθνής και οι ομοϊδεάτες του.

Για να συνοψίσουμε. Ισως να το γνωρίζουν και να αδιαφορούν, ίσως και να μην το πολυσυνειδητοποιούν, γεγονός παραμένει πως όσοι έχουν βαλθεί, και εδώ στην Ελλάδα, να υπερασπίζονται τον Ιλον Μασκ έναντι των «woke», των «ριζοσπαστών αριστεριστών», ή όποιων άλλων προτιμούν να θεωρούν υπ’ αριθμόν 1 εχθρό της ανθρωπότητας ενώ η δημοκρατία απειλείται, έχουν περιορίσει τις πηγές της (παρα)παραπληροφόρησής τους σε μία χούφτα λογαριασμών με σχέδιο και σύστημα. Σε κάθε περίπτωση, για τους συγκεκριμένους ανθρώπους ίσως και να είναι αργά. Οι υπόλοιποι, όμως, μπορούμε να κάνουμε μια μικρή έστω προσπάθεια να μην τους επιτρέπουμε να ορίζουν τόσο απόλυτα και καθολικά την ατζέντα, τα θέματα που συζητάμε – γιατί στο τέλος θα καταλήξουν αυτοεκπληρούμενες προφητείες. Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι βγήκαν το Σάββατο στους δρόμους της Γερμανίας, έχουμε ευθύνη να ακουστεί και αυτή η είδηση.