«Το σημείο τομής τώρα είναι η έναρξη της εποχής των αβεβαιοτήτων» μετά την προεδρία Τραμπ, υπογράμμισε ο Ευάγγελος Βενιζέλος, μιλώντας στο 8ο συνέδριο του Κύκλου Ιδεών, με τίτλο «Η Ευρώπη, η Ελλάδα και ο καταιγισμός των νέων προκλήσεων. Αναζητώντας πλαίσιο αναφοράς».

Σχολιάζοντας την ημερομηνία της 28ης Φεβρυοαρίου, που επέλεξε η Metron Analysis για τη δημοσκόπηση, την οποία παρουσίασε κατά την έναρξη του συνεδρίου, ο κ. Βενιζέλος σημείωσε πως εκείνη την ημέρα είχαμε, από την μία πλευρά, τη συνάντηση Τραμπ- Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο και, από την άλλη, την επέτειο των δύο ετών από τα Τέμπη στην Ελλάδα και τη διατύπωση μιας έλλειψης εμπιστοσύνης απέναντι στην ποιότητα της δημοκρατίας, στη λειτουργία του κράτους δικαίου, «στην κρίση νομιμοποίησης του πολιτικού συστήματος και ιδίως της κυβέρνησης».

Και προσέθεσε πως «δεν συνδέεονται τα δύο», κάτι που «από ένα σημείο και μετά», όπως τόνισε, «θα αρχίσει να είναι επικίνδυνα μειωτικό», ενώ εξήγησε πως αν συνδέονταν, «ο κόσμος θα έπρεπε να ανησυχεί για το πρόβλημα ασφάλειας της χώρας», κάτι που δεν τον ανησυχεί αλλά θα έπρεπε.

Στα ελληνοτουρκικά βασιζόμασταν στις ΗΠΑ, τώρα;

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος επισήμανε πως η ατζέντα της χώρας μας, επί χρόνια, ήταν τα ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό, «και το ονοματολογικό των Σκοπίων, μέχρι την Συμφωνία των Πρεσπών».

«Πορευτήκαμε 50 χρόνια με την σκέψη πως αν προκύψει ένταση, ένα επεισόδιο, μπορούμε να το χειριστούμε όπως μπορούμε, αλλά θα παρέμβουν οι ΗΠΑ με κάποιο πρόσωπο και το επεισόδιο θα πάψει να εξελίσσεται και θα μετατραπεί σε μία διπλωματική διαδικασία», ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ.

Σημείωσε, πάντως, πως «τα 23 χρόνια του Ερντογάν, αυτό δεν το ζήσαμε με τόσο καθαρό τρόπο». Για να υπογραμμίσει πως τώρα, υπό την προεδρία Τραμπ, δεν είναι σίγουρο αν θα συμβεί κάτι τέτοιο, ενώ προσέθεσε με νόημα ότι «κανείς δεν σκέφτεται σοβαρά πως αν δεν το πράξουν οι ΗΠΑ, θα το πράξει κάποια ευρωπαϊκή χώρα».

«Δεν μπορούμε τώρα να λέμε μισόλογα», τόνισε ο κ. Βενιζέλος και εξήγησε πως «η Ελλάδα είναι μία υβριδική δυτική χώρα, όμως, δεν θεωρούμε ότι το πρόβκημα ασφάλειας της Δύσης ή της Ευρώπης είναι και δικό μας, το δικό μας είναι εθνικό πρόβλημα, είναι η Τουρκία».

Ανέφερε, επίσης, πως η Ελλάδα μπήκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση με τη δήλωση του Κωνσταντίνου Καραμανλή περί διασφάλισης αλληλεγγύρης – ακόμα και με την στρατωτική έννοια – ενόψει ενδεχομένου τουρκικής απειλής. Προσέθεσε, μάλιστα, πως με την ίδια λογική αποχωρήσααμε το 1974 από το ΝΑΤΟ.

«Ως υπουργός Άμυνας το 2011, προσπαθήσαμε να βελτιώσουμε την κατάσταση εντός του ΝΑΤΟ», σημείωσε ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ξεκαθαρίζοντας, ωστόσο, πως «εμείς έχουμε ένα αμυντικό δόγμα, ένα πρόγραμμα εξοπλισμών, δαπανούμε πολλά χρήματα σε αμυντικές δαπάνες – κι αυτό, όχι λόγω της Ρωσίας, αλλά επειδή έχουμε τον κίνδυνο της Τουρκίας».

Γι’ αυτό και επισήμανε πως πρέπει πλέον να διαχειρισούμε το πρόβλημα «εντός των νέων ανατρεπτικών δεδομένων».

Όσο για τη θέση της Τουρκίας στο νέο πλαίσιο που διαμορφώνεται, ο κ. Βενιζέλος σημείωσε πως, υπό πολλές προϋποθέσεις, προκύπτει ζήτημα για «ένα νέο Ελσίνκι 2».

«Η Ευρώπη δεν εμφανίζεται ως άλλος πόλος»

«Η τελευταία εβδομάδα, οι 5 προηγούμενες μέρες δίνουν μια εικόνα υποστροφής της πολιτικής Τραμπ, δείχνει πιο συμβατική, πιο κοντά στην παραδοσιακή αντίληψη και αναφέρομαι στη συνάντηση της Τζέντα για την Ουκρανία», σημείωσε, πάντως, κάνοντας λόγο για μία υποχώρηση εκ μέρους των ΗΠΑ.

Ανέδειξε ακόμη τη σημασία του κοινού ανακοινωθέντος των G7 με τη συμμετοχή των ΗΠΑ στο κεφάλαο περί Ουκρανίας, Γάζας κλπ., σχολιάζοντας πως «είναι αυτό που θα είχαμε ενδεχομένως και με Μπάιντεν».

Ωστόσο, ως προς τον ρόλο της Ευρώπης, ο Ευάγγελος Βενιζέλος τόνισε πως όλες οι δηλώσεις και οι πρωτοβουλίες – όπως αυτή του Εμανουέλ Μακρόν και του Κιρ Στάρμερ – «είναι ωραίες, αλλά μόλις υπήρξε η κοινή δήλωση της Τζέντα, η Ευρώπη έσπευσε να συμφωνήσει», για να σημειώσει χαρακτηριστικά πως «η Ευρώπη δεν εμφανίζεται ως άλλος πόλος, θέλει γρήγορα και εύκολα να επανασυνδεθεί με τις ΗΠΑ».

«Πρέπει να πειστούν οι ΗΠΑ ότι η Ευρώπη είναι κρίσιμη για την αμερικανική ασφάλεια», υπογράμμισε ο Ευάγγελος Βενιζέλος.

«Δεν έχουμε τις προϋποθέσεις για μια νέα συναίνεση των πολιτικών δυνάμεων»

Ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου του ΑΠΘ μίλησε επίσης για την συναίνεση που υπήρχε στη χώρας μας κατά τη Μεταπολίτευση.

«Ήταν μια γενική συναίνεση, που αναγνώρισε πως είμαστε χώρα δυτική, χώρα ευρωπαϊκή που θα μετέχει στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, χώρα φιλοαμερικανική που αποδίδει πρωτεύουσα σημασία στην εταιρική σχέση με τις ΗΠΑ και σε αυτό προστέθηκε και κάτι άλλο – ότι είμαστε  μια χώρα που έχει στρατηγική εταιρική σχέση με το Ισραήλ, κάτι που αναγνώρισαν όλες οι κυβερνήσεις», σημείωσε, τονίζοντας όμως πως «αυτά είναι πολύ γενικά και δεν δίνουν απάντηση στις προκλήσεις που ζούμε», προειδοποιώντας πως τώρα πρέπει να είμαστε επιφυλακτικοί.

Ο κ. Βενιζέλος υπογράμμισε ότι «χρειαζόμαστε ένα εσωτερικό μέτωπο, μια νέα συναίνεση μεταξύ των πολιτικών δσυνάμεων, με μία συμμετοχή των πολιτών, των διανοουμένων, με την εμπειρογνωμοσύνη του στρατού και της άμυνας, αλλά τώρα δεν το βλέπω εφικτό, δεν έχουμε τις προυποθέσεις τώρα για μια νέα συναίνεση».

Παράλληλα, τόνισε χαρακτηριστικά πως ναι μεν η χώρα έχει μία εκλεγμένη κυβέρνηση «και μια αντιπολίτευση που αγωνίζεται να αποκτήσει το πρόσωπό της, αλλά φορέα που να ασκεί πολιτική ηγεμονία και να μπορεί να εξασφαλίσει μια νέα συναίνεση που να προσφέρει ασφάλεια στη χώρα, δεν έχουμε».

Τέλος, προειδοποίησε πως υπονομεύει τη χώρα όποιος δεν υπερασπίζεται την αντιμετώπιση της πρόσφατης οικονομικής κρίσης, ενώ τόνισε πως «η βιαστική διακήρυξη περί επιστροφής στην κανονικότητα ενισχύει τις αντισυστημικές δυνάμεις».