Δημοσιονομικό σφίξιμο συστήνει στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ο γενικός γραμματέας του ΟΟΣΑ Ματίας Κόρμαν στη συνέντευξή του στα «ΝΕΑ» ώστε να διασφαλίσουν δημοσιονομική βιωσιμότητα και χώρο για επενδύσεις. Ο επικεφαλής του διεθνούς οργανισμού, ο οποίος θα συμμετέχει στο 10ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών (9-12 Απριλίου), τονίζει ότι θα πρέπει η Ελλάδα να διατηρήσει τη μεταρρυθμιστική της δυναμική για να συνεχιστεί η ανάπτυξη μεσοπρόθεσμα.

Η Ευρώπη καλείται να αντιμετωπίσει δύο τεράστιες προκλήσεις λόγω της αλλαγής των διατλαντικών σχέσεων. Αφενός έναν εμπορικό πόλεμο και αφετέρου την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας. Τι σημαίνουν για την ευρωπαϊκή οικονομία;

Οι αυξανόμενες εμπορικές εντάσεις και η εμπορική αβεβαιότητα αποτελούν βασικό κίνδυνο για την ευρωπαϊκή οικονομία και την παγκόσμια ανάπτυξη. Η Ευρώπη θα χρειαστεί να αντιμετωπίσει αυτές τις πιέσεις με μεγαλύτερη πρόοδο στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της παραγωγικότητας και των θεμελίων της οικονομικής ανάπτυξης. Η περαιτέρω αξιοποίηση της ενιαίας αγοράς θα είναι καθοριστική. Απαιτούνται μεταρρυθμίσεις για να επιτραπεί πραγματικός εσωτερικός ανταγωνισμός σε ολόκληρη την ΕΕ. Η Ευρώπη θα πρέπει επίσης να διασφαλίσει δημοσιονομική βιωσιμότητα. Σε μια εποχή που το δημόσιο χρέος είναι ήδη υψηλό, στο 112% του ΑΕΠ το 2023 για τον ΟΟΣΑ από 73% το 2007, το δημοσιονομικό σφίξιμο πρέπει να συνεχίσει να διασφαλίζει μακροπρόθεσμη δημοσιονομική βιωσιμότητα και να υποστηρίζει τη συνεχιζόμενη πτώση του πληθωρισμού, δημιουργώντας παράλληλα χώρο για απαραίτητες επενδύσεις. Οι δαπάνες θα πρέπει να ιεραρχηθούν με σαφήνεια για την κάλυψη βασικών αναγκών ενόψει των περιορισμένων πόρων.

Οσον αφορά τις αμυντικές δαπάνες, οι οποίες περιλαμβάνουν τη στήριξη της Ουκρανίας και την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας, ποια είναι η γνώμη σας;

Η ανάγκη για δημόσιες δαπάνες για τη στήριξη της Ουκρανίας και την αναβάθμιση των εθνικών αμυντικών συστημάτων έρχεται εν μέσω υψηλών επιπέδων δημόσιου χρέους που ήδη απαιτούν δημοσιονομική εξυγίανση. Οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να δημιουργήσουν χώρο για μόνιμες αυξήσεις των αμυντικών δαπανών με επαναπροτεραιοποίηση των δαπανών και με πρωτοβουλίες για να διασφαλίσουν ότι οι δημόσιες δαπάνες είναι αποτελεσματικές. Η αναζωογόνηση της παραγωγικότητας και η τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης μπορούν επίσης να συμβάλουν ισχυρά στην κάλυψη των αναγκαίων δαπανών.

Για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας έχουν ήδη ξεκινήσει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες. Πώς αξιολογείτε τις προσπάθειες;

Η αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας στην ΕΕ είναι 0,5% χαμηλότερη ετησίως από ό,τι στις ΗΠΑ από το 2000. Το υψηλό ενεργειακό κόστος και οι αυξανόμενες παγκόσμιες εμπορικές εντάσεις απειλούν να περιορίσουν περαιτέρω την ανταγωνιστικότητα. Σημαντική προτεραιότητα για την ΕΕ θα είναι να ξεκλειδώσει το δυναμικό της για αυξημένο διασυνοριακό εμπόριο και επενδύσεις με την περαιτέρω εμβάθυνση της ενιαίας αγοράς. Μια ισχυρότερη και πιο ολοκληρωμένη κεφαλαιαγορά θα είναι καθοριστικής σημασίας. Θα ανοίξει νέες πηγές χρηματοδότησης για τις επιχειρήσεις, θα μειώσει το κόστος κεφαλαίου και θα επεκτείνει τις επενδυτικές επιλογές για τους αποταμιευτές, ενισχύοντας τελικά την καινοτομία και την ανάπτυξη. Σημειώθηκε πρόοδος, για παράδειγμα, με τις χώρες της ΕΕ που συμφώνησαν να απλοποιήσουν τις διαδικασίες παρακράτησης φόρου, κάνοντας τις διασυνοριακές συναλλαγές πιο αποτελεσματικές. Απαιτούνται περισσότερες προσπάθειες. Υπάρχει ανάγκη να μειωθούν ευρύτερα τα εμπόδια, ιδίως τα εμπόδια στην επαγγελματική είσοδο. Η ενίσχυση του διακρατικού ανταγωνισμού στις ενεργειακές αγορές μπορεί να βελτιώσει την ενεργειακή ασφάλεια και να μειώσει τις τιμές ενέργειας για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Χαιρετίζουμε τις μεταρρυθμίσεις της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας που ενθαρρύνουν τις μακροπρόθεσμες συμβάσεις μεταξύ της βιομηχανίας και των παρόχων ενέργειας, αλλά χρειαζόμαστε περισσότερες επενδύσεις σε διασυνοριακές συνδέσεις δικτύου.

Στην Ελλάδα, παρότι οι δημοσιονομικοί δείκτες βελτιώνονται και έχουν γίνει μεταρρυθμίσεις, το παραγωγικό μοντέλο δεν έχει αλλάξει. Πώς θα μπορούσε να γίνει πιο παραγωγική η ελληνική οικονομία;

Η Ελλάδα έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο τα τελευταία χρόνια, επιδιώκοντας ένα φιλόδοξο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων που ενίσχυσε την ανάπτυξη και την απασχόληση και μείωσε το χρέος στο 158,2% του ΑΕΠ το τρίτο τρίμηνο του 2024, ενώ η ανεργία μειώθηκε στο 8,7% τον Ιανουάριο του 2025.

Οι επενδύσεις και οι εξαγωγές υψηλής τεχνολογίας έχουν επίσης αυξηθεί. Ωστόσο, υπάρχουν ευκαιρίες για ενίσχυση της παραγωγικότητας, η οποία εξακολουθεί να είναι περίπου 40% χαμηλότερη από τον μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ. Το χάσμα είναι παρόμοιο με αυτό πριν από μια δεκαετία. Η χαμηλή μέση παραγωγικότητα αντανακλά εν μέρει το πόσο σημαντικοί είναι τομείς με λιγότερες δυνατότητες καινοτομίας, όπως ο τουρισμός.

Ωστόσο, υπάρχουν κενά παραγωγικότητας, ευρέως διαδεδομένα σε όλους τους τομείς, όπως στη μεταποίηση και στις υπηρεσίες πληροφορικής, και είναι επίσης ιδιαίτερα μεγάλα για τις πολυάριθμες πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις. Πρέπει να μειωθούν περαιτέρω τα ρυθμιστικά εμπόδια που επηρεάζουν την ανάπτυξη και την καινοτομία, να βελτιωθούν οι δεξιότητες, να ενισχυθεί η πρόσβαση στη χρηματοδότηση μικρότερων επιχειρήσεων.

Διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις μπορούν να συμβάλουν στην τόνωση της καινοτομίας, των επενδύσεων και των ικανοτήτων με την άρση των διοικητικών βαρών και των κανονισμών που εμποδίζουν τον επιχειρηματικό δυναμισμό.

Οι κανονισμοί για υπηρεσίες πρέπει να γίνουν πιο επιχειρηματικά φιλικοί, ενώ η ενίσχυση της εκπαίδευσης ενηλίκων θα υποστηρίξει την ανάπτυξη δεξιοτήτων, θα μειώσει τις ελλείψεις και θα διευκολύνει να υιοθετηθούν πιο παραγωγικές τεχνολογίες.

Συχνά εκφράζονται ανησυχίες για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας μεσοπρόθεσμα, ιδιαίτερα όταν θα εξαντληθεί το Ταμείο Ανάκαμψης. Ποια είναι η γνώμη σας;

Η ελληνική οικονομία είχε υψηλές επιδόσεις τα τελευταία χρόνια, ξεπερνώντας την ευρωζώνη, με υψηλότερη αύξηση του ΑΕΠ και ισχυρότερη μείωση του δημόσιου χρέους και της ανεργίας. Αυτή η επίδοση αντικατοπτρίζει σημαντικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και προβλέπουμε ότι η ανάπτυξη θα παραμείνει ισχυρή, 2,2% το 2025 και 2,5% το 2026, υποστηριζόμενη από τις αυξανόμενες εκταμιεύσεις επιχορηγήσεων και δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης.

Η διατήρηση της μεταρρυθμιστικής δυναμικής θα είναι καθοριστική για να διατηρηθεί η ανάπτυξη μεσοπρόθεσμα και θα συνεχίσει να βελτιώνει τη δημοσιονομική βιωσιμότητα. Περισσότερες δημόσιες επενδύσεις θα πρέπει να χρηματοδοτηθούν μέσω του εθνικού προϋπολογισμού μετά το τέλος του Ταμείου Ανάκαμψης το 2026. Η Ελλάδα μπορεί να αυξήσει τον δημοσιονομικό χώρο βελτιώνοντας την αποτελεσματικότητα και την κατανομή των δημόσιων δαπανών, ενώ οι δημόσιες επενδύσεις μπορεί να γίνουν πιο αποτελεσματικές αν εντοπιστούν περιοχές που έχουν υψηλές αποδόσεις δημόσιου χρήματος. Η αύξηση της φορολογικής συμμόρφωσης είναι ένα άλλο στοιχείο της λύσης. Το χάσμα συμμόρφωσης με τον ΦΠΑ μειώθηκε, αν και παραμένει μεγάλο.

Ο περιορισμός των απαλλαγών από τον ΦΠΑ και των μειωμένων συντελεστών θα δημιουργούσε χώρο για περαιτέρω μειώσεις των φόρων στην εργασία, ιδίως για χαμηλόμισθους εργαζομένους.

Τελευταία Νέα