Στις 3 Σεπτεμβρίου 1974, ο Ανδρέας Παπανδρέου, διάβασε δημοσίως τη Διακήρυξη με την οποία ιδρύθηκε το ΠΑΣΟΚ. Με νωπά τα συνθήματα του ΠΑΚ, από τον αντιδικτατορικό αγώνα, και τις διακηρύξεις για «αποδέσμευση της χώρας από την ξένη εξάρτηση» και για επιδίωξη αλλαγών «με τελικό στόχο τον σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της ελληνικής κοινωνίας», το ΠΑΣΟΚ παρουσιάστηκε ως μια δημοκρατική εκδοχή των κομμουνιστικών κομμάτων – αν και η δημοκρατία, τα πρώτα εκείνα χρόνια, θα μπορούσε να σημειώνεται με τον αστερίσκο των μπααθικών επιρροών του ιδρυτή του. Ο οποίος πόνταρε στις εντάσεις και στις καταγγελίες «της Δεξιάς» και κατάφερε πολύ σύντομα, το 1981, να γίνει πρωθυπουργός, καταπίνοντας όχι μόνο το παλιό Κέντρο αλλά εκφράζοντας και σχεδόν το σύνολο της κομμουνιστικής Αριστεράς, τα συνθήματα, τη μυθολογία και τους αγώνες της οποίας οικειοποιήθηκε.

Δεν αμφιβάλλω ότι το ΠΑΣΟΚ, στην πορεία, συνέβαλε στην πρόοδο της χώρας. Για να γίνει, όμως, χρειάστηκε η εγκατάλειψη τουλάχιστον του αντιευρωπαϊσμού του ιδρυτή του, η απομυθοποίησή του με το σκάνδαλο Κοσκωτά και, ιδίως, η ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον Κώστα Σημίτη, ο οποίος από το 1996 πολιτεύτηκε επιδιώκοντας την οικονομική σταθεροποίηση της χώρας, τον εκσυγχρονισμό του κράτους και την πρόσδεση στην Ευρώπη. Συχνά, μάλιστα, οι στόχοι αυτοί υπονομεύτηκαν από τους ίδιους τους μηχανισμούς του κόμματος.

Η ουσία είναι ότι ούτε η σημιτική πολιτεία αλλά ούτε οι επιλογές της ΝΔ απέτρεψαν τη χρεοκοπία – για τον επιμερισμό ευθυνών σε ό,τι συνέβη πιο περιεκτική είναι, νομίζω, η φράση του Θόδωρου Πάγκαλου «Μαζί τα φάγαμε». Ωστόσο, τη δεκαετία της χρεοκοπίας, η χώρα πάτησε στα πόδια της χάρη και στο ΠΑΣΟΚ, που πολέμησε τον λαϊκισμό του αντιμνημονίου και πολεμήθηκε από το εξουσιαστικό σύστημα των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ. Δυστυχώς για το κόμμα, οι διεργασίες ανασυγκρότησης της Κεντροαριστεράς οδήγησαν σε μια χλωμή αναβίωση του ανδρεοπαπανδρεϊσμού, δηλαδή σε μια συνθηματολογική αναβίωση της προσπάθειας του κόμματος να δείξει ότι είναι αριστερό και να προσμετρηθεί σε ό,τι αποκαλούμε προοδευτισμό. Σε αυτή τη γραμμή το οδήγησε η αείμνηστη Φώφη Γεννηματά, σε αυτή τη γραμμή το πάει ο Νίκος Ανδρουλάκης, σε αυτή τη γραμμή θα ήθελαν να προχωρήσει πιο γρήγορα οι διεκδικητές της προεδρίας του κόμματος, πρόσφατα, Παύλος Γερουλάνος και Χάρης Δούκας.

Ολες αυτές οι προσπάθειες είναι και ανιστόρητες και κοντόθωρες. Το ΠΑΣΟΚ μπορεί να ήταν πανίσχυρο επί Ανδρέα Παπανδρέου, αλλά τον ρόλο του στην οικοδόμηση μιας σοβαρής χώρας τον έπαιξε κατόπιν. Ο επαναπροσδιορισμός του ως αριστερή δύναμη, σήμερα, σε σημείο μάλιστα να επιδιώκει να αντιγράψει τον αριστερό λαϊκισμό που τη δεκαετία της χρεοκοπίας είχε καταφέρει να αποκρούσει, φτάνοντας στο σημείο να δηλώσει ο πρόεδρός του ότι δεν εμπιστεύεται τη Δικαιοσύνη, είναι ασφαλής δρόμος περιθωριοποίησης. Γι’ αυτό έχουν αρχίσει τα όργανα στο εσωτερικό του.

Ο νέος γύρος εσωστρέφειας που σηματοδοτεί η παραπομπή σε πειθαρχικό της Κατερίνας Μπατζελή, η διαφοροποίηση από στελέχη του κόμματος από τον Νίκο Ανδρουλάκη στο θέμα της συνεργασίας με τη Ζωή Κωνσταντοπούλου, οι αποχωρήσεις στελεχών, η επίθεση Δούκα και η αντεπίθεση του κομματικού μηχανισμού με non paper είναι σοβαρά δείγματα αναταραχής και αμφισβήτησης της ηγεσίας. Αλλά η πίεση που ασκούν σπρώχνει το κόμμα περισσότερο στην Αριστερά, στην κοντόθωρη και ανιστόρητη εκδοχή του ρόλου του.

Το σημερινό ΠΑΣΟΚ, αντί να είναι ζωντανός οργανισμός που θα προσφέρει όραμα και σχέδιο για το μέλλον, παιδεύεται να πλασαριστεί στις δυνάμεις που, στο όνομα του προοδευτισμού, παπαγαλίζουν φθαρμένα συνθήματα και πολιτικές που αποδοκιμάστηκαν. Πάνε γυρεύοντας στον γκρεμό.

Ζωή Κωνσταντοπούλου, ο νέος ΣΥΡΙΖΑ

Σε περιπέτεια εσωστρέφειας μπήκε και ο ΣΥΡΙΖΑ. Ο οποίος, κολλημένος δημοσκοπικά σε περίπου 5%, περιφέρει τον αρχηγό και κάποια στελέχη του που αδυνατούν να δώσουν προοπτική. Την επελαύνουσα συρρίκνωση την κατανόησε ο Παύλος Πολάκης, ο οποίος στην Κεντρική Επιτροπή του Σαββάτου έκανε σαφές ότι έχει λόγο. «Δεν πάμε καλά», είπε και έκανε με κάθε τρόπο κατανοητό ότι η περίοδος χάριτος των τεσσάρων μηνών που είχε προσφέρει το βράδυ των εσωκομματικών εκλογών στον Σωκράτη Φάμελλο έχει τελειώσει. Σήκωσε και τη φωνή του στον Διονύση Τεμπονέρα, τον οποίο αποκάλεσε κομπλεξικό, ενώ έκανε σαφές ότι όσο η Ζωή Κωνσταντοπούλου κερδίζει ψηφοφόρους, ο ΣΥΡΙΖΑ θα συρρικνώνεται. Κι ότι το 3% είναι κοντά.

Αν αναφέρεται στον ΣΥΡΙΖΑ που γνωρίσαμε, το λαϊκιστικό μόρφωμα που επένδυσε στο αντιμνημονιακό μέτωπο πολιτευόμενο με εχθροπάθεια, ο Πολάκης έχει ένα δίκιο. Εχει άδικο όμως αν πιστεύει ότι ο σημερινός ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να γίνει Κωνσταντοπούλου. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει κυβερνήσει. Η εκ νέου υιοθέτηση ενός λόγου εχθροπάθειας εκ μέρους του είναι αδύνατον να πείσει. Αντίθετα, το μόρφωμα που διοικεί η Ζωή Κωνσταντοπούλου, έχοντας βρεθεί στην απέξω, εμφανίζεται σήμερα ως ετεροχρονισμένος ΣΥΡΙΖΑ. Η εχθροπάθεια σήμερα ανήκει σε αυτή.

Ο ΣΥΡΙΖΑ, αντίθετα, κινείται στον αστερισμό της γκρίνιας και της μιζέριας. Διαβολοσκορπίσματα.

Τελευταία Νέα