Στην ιστορία της ανθρωπότητας υπάρχουν πόλεμοι με νικητές και ηττημένους. Συνηθισμένο.

Ο σημερινός όμως παγκόσμιος εμπορικός πόλεμος που ξεκίνησε με μια ακατανόητη κι αψυχολόγητη αύξηση δασμών από τις ΗΠΑ κινδυνεύει να έχει μόνο ηττημένους.

Προφανώς η Ευρώπη, η μεγαλύτερη εμπορική δύναμη του πλανήτη, δεν θα κάτσει με σταυρωμένα χέρια. Θα αντιδράσει. Ενώ η Κίνα, η τρίτη παγκόσμια εμπορική δύναμη, έχει ήδη μπει στα χαρακώματα.

Τα χρηματιστήρια υπέστησαν τεράστια ζημιά – για «Μαύρη Πέμπτη» μιλούν στη Γουόλ Στριτ. Οι απώλειες των αμερικανικών εταιρειών μετριούνται σε εκατοντάδες δισ. Ισως σε τρισ.

Ενώ οι προοπτικές για τη διεθνή οικονομία μπήκαν σε έναν κύκλο αβεβαιότητας. Μια διεθνής ύφεση με απροσδιόριστες συνέπειες ελλοχεύει. Το επεσήμανε με τον πιο επίσημο τρόπο το ΔΝΤ και κορυφαίοι οικονομολόγοι (3/4).

«Μέρα καταστροφής» χαρακτήρισε ο «Economist» τη «Μέρα Απελευθέρωσης» του Τραμπ (5/4).

«Ο ασθενής επέζησε» πανηγύρισε αντιθέτως ο αμερικανός πρόεδρος (4/4). Ο,τι καταλαβαίνει ο καθένας…

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η κήρυξη εμπορικού πολέμου από την πλευρά της Ουάσιγκτον υπακούει σε κάποια λογική. Δυστυχώς, τη χειρότερη.

Το δημοσιονομικό αδιέξοδο της νέας αμερικανικής διοίκησης που είναι υπαρκτό αντιμετωπίζεται με μάλλον ανορθόδοξες και επιζήμιες μεθόδους. Χωρίς πραγματικό σχέδιο.

Αύξηση δασμών αντί για αύξηση των φορολογικών εσόδων. Πράγμα που σημαίνει ανάσχεση αντί για τόνωση της ανάπτυξης. Περικοπή κοινωνικών και αμυντικών δαπανών με ασυνάρτητο τρόπο αντί για στοχευμένες παρεμβάσεις.

Το βέβαιο είναι ότι δεν γίνεται να ανορθώσεις τα οικονομικά σου κηρύσσοντας τον πόλεμο στην παγκόσμια οικονομία. Ούτε ζητώντας από τους άλλους να πληρώσουν τα αδιέξοδά σου.

Από την άλλη πλευρά, δεν είναι μόνο το αμερικανικό δημοσιονομικό αδιέξοδο και η ασυνάρτητη αντιμετώπισή του από τη νέα διοίκηση.

Είναι και η βίαιη αναθεώρηση της φιλελεύθερης λογικής πάνω στην οποία στηρίχτηκε η παγκόσμια οικονομία τον τελευταίο αιώνα και πάντως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Με πρωτεργάτη τις ΗΠΑ, θυμίζω.

Τι άλλαξε λοιπόν τόσο δραματικά που να δικαιολογεί έναν ανόητο και καταστροφικό εμπορικό πόλεμο;

Ενδεχομένως δεν πρέπει να οδηγηθούμε σε βιαστικά συμπεράσματα. Οι ΗΠΑ δεν είναι πια μόνες στο παιχνίδι.

Και πολλές φορές η πραγματικότητα αλλά κυρίως το κόστος της πραγματικότητας αποτελούν τον καλύτερο οδηγό διόρθωσης των υπερβολών, ακόμη και των άστοχων πολέμων.

Αλλά μην έχουμε αυταπάτες. Η ζημιά είναι και θα είναι μεγάλη. Η διεθνής οικονομία αντιμετωπίζει την τρίτη μεγάλη αναταραχή μέσα σε μια εξαετία, μετά τον Covid και το Ουκρανικό.

Δεν ξέρουμε αν θα αντέξει. Ούτε πώς και πότε θα επανέλθει.