Μέθοδος Γκρομίκο

«Δεν ζητάμε οίκτο. Απαιτούμε την οργή του κόσμου»

Ολεκσάντρ Βίλκουλ, επικεφαλής

της τοπικής αυτοδιοίκησης στο Κριβί Ριχ

Ο Ράντισλαβ Γιάτσκο ήταν ένας επτάχρονος που αγαπούσε πολύ τα ζώα. Περνούσε ώρες στο οικογενειακό εξοχικό σπίτι συλλέγοντας σαύρες, πεταλούδες, ακόμα και κατσαρίδες – όταν δεν έσωζε σκαντζόχοιρους από πολυσύχναστους δρόμους. Η δασκάλα του στο σχολείο, η 59χρονη Ιρίνα Κόλοντ, λέει πως ήταν πολύ υπερήφανος που συμμετείχε σε μια σχολική εκστρατεία συγκέντρωσης τροφής για τα αδέσποτα: «Κρατούσε την τσάντα λες και ήταν θησαυρός. Ηθελε να βοηθήσει». Η ίδια διαβεβαιώνει επίσης πως δεν έχει ακούσει άλλο αγοράκι να μιλάει με τόση τρυφερότητα για τη μικρή, μόλις οκτώ μηνών, αδελφή του, την Αντελίνα. Οταν η μητέρα του ήταν έγκυος στην Αντελίνα, ο Ράντισλαβ φιλούσε κάθε βράδυ πριν πέσει για ύπνο την κοιλιά της.

Η οικογένεια του Ράντισλαβ πέρασε το απόγευμα της περασμένης Παρασκευής στο εξοχικό της, και το βραδάκι θέλησε να επιστρέψει στο σπίτι της, στο Κριβί Ριχ. Στο αυτοκίνητο επέβαιναν οι γονείς με τα δύο τους παιδιά, καθώς και η προγιαγιά τους. Πλησίαζαν στο σπίτι τους, περνούσαν μπροστά από μία παιδική χαρά της πόλης, όταν έσκασε εκεί ένας ρωσικός πύραυλος Iskander. Οι Ρώσοι υποστήριξαν πως στόχος τους ήταν «μία συνάντηση διοικητών των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων με δυτικούς εκπαιδευτές» σε ένα γειτονικό εστιατόριο, ισχυρίστηκαν πως σκότωσαν «85 αξιωματικούς». Τόσο οι «New York Times» όσο και η «Washington Post» μπόρεσαν να εξετάσουν βίντεο από τις κάμερες ασφαλείας του επίμαχου εστιατορίου: είδαν υπαλλήλους να καθαρίζουν έπειτα από μία απογευματινή συγκέντρωση επαγγελματιών της βιομηχανίας ομορφιάς, όλες τους γυναίκες. Στην πραγματικότητα, όλα τα θύματα ήταν άμαχοι. Συνολικά 20 άμαχοι, ανάμεσά τους εννέα παιδιά. Ηταν, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, η φονικότερη επίθεση με θύματα παιδιά στην Ουκρανία.

Εχει άραγε ακόμα νόημα, τρία χρόνια μετά την έναρξη του πολέμου κι ενώ ασχολούμαστε όλη μέρα μόνο με τους δασμούς του Τραμπ, να αντιτάσσουμε ονόματα και ιστορίες; Δεν έχουν πια γίνει όλα απρόσωπα και αδιάφορα; Ο Τίμοφιι Τσβίτοκ, ο τρίχρονος που τρελαινόταν να κυνηγάει πασχαλίτσες. Η Αλίνα Κουτσένκο και ο Ντανίλο Νικίτσκιι, δύο 15χρονα που είχαν μόλις αρχίσει να βγαίνουν ραντεβού, και έλεγαν στους φίλους τους πως ήταν σοβαρό. Ο Χέρμαν Τρίπολετς, o 9χρονος που είχε πρόσφατα παρουσιάσει στο σχολείο του μια έκθεση για ένα από τα αγαπημένα του αναγνώσματα, με θέμα μια φανταστική χώρα για παιδιά – για να μπουν, έπρεπε να θυσιάσουν μια ανάμνηση. Η 7χρονη Αρίνα Σαμοντίνα, συμμαθήτρια του Ράντισλαβ, που έπαιζε στις κούνιες της παιδικής χαράς μαζί με την τετράχρονη εξαδέλφη της. Ο πατέρας του Ράντισλαβ λέει πως η οικογένειά τους ήταν τόσο δεμένη που πάντα σκεφτόταν ότι, αν ποτέ τους έβρισκε κάποιος πύραυλος ή drone, τουλάχιστον θα πέθαιναν όλοι μαζί. Στην επίθεση της περασμένης Παρασκευής στο Κριβί Ριχ, ωστόσο, στη γενέτειρα του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο Ράντισλαβ ήταν ο μόνος ανάμεσά τους που σκοτώθηκε. Πριν τον θάψουν, οι γονείς του έβαλαν στην αγκαλιά του ένα λούτρινο ζωάκι.

Στη σύντομη ζωή του, ο Ράντισλαβ αποκλείεται να είχε ακούσει για τον Αντρέι Γκρομίκο, αυτός ο τελευταίος άλλωστε έχει πεθάνει από το 1989. Κι εντούτοις, το κληροδότημά του έχει άμεση σχέση με τον θάνατο του επτάχρονου στο Κριβί Ριχ. Γεννημένος στη Λευκορωσία σε οικογένεια αγροτών, με διδακτορικό στα οικονομικά από τη Μόσχα, ο Γκρομίκο διατέλεσε υπουργός Εξωτερικών της ΕΣΣΔ για 28 ολόκληρα χρόνια, από το 1957 έως το 1985. Υπηρέτησε υπό έξι ηγέτες του Σοβιετικού Κομμουνιστικού Κόμματος: Στάλιν, Χρουστσόφ, Μπρέζνιεφ, Αντρόποφ, Τσερνιένκο και Γκορμπατσόφ. Γνώρισε εννέα προέδρους των ΗΠΑ: Ρούσβελτ, Τρούμαν, Αϊζενχάουερ, Κένεντι, Τζόνσον, Νίξον, Φορντ, Κάρτερ και Ρίγκαν. Πριν αναλάβει υπουργός Εξωτερικών είχε επίσης διατελέσει πρεσβευτής της Ρωσίας στις ΗΠΑ, καθώς και στον ΟΗΕ, όπου «έλαμψε» χάρις στον αριθμό των βέτο που ασκούσε. Τα παρατσούκλια που απέκτησε κατά τη διάρκεια αυτής της καριέρας τα λένε όλα: «Grim (Βλοσυρός) Grom», «Κύριος Νιετ», «Φιλικός Αντρέι», αυτό το τελευταίο με μπόλικη ειρωνεία.

Λένε πως κάθε φορά που αμερικανοί δημοσιογράφοι προσπαθούσαν να μάθουν κάτι περισσότερο, κάτι πιο προσωπικό για κείνον, τους απαντούσε ξερά: «Η προσωπικότητά μου δεν με ενδιαφέρει». Λένε επίσης πως αυτή η «αδιαπέραστη μάσκα» που φορούσε καταπρόσωπο πιθανόν να «συνέβαλε στο εκπληκτικό και μοναδικό ρεκόρ επιβίωσής του». Λένε όμως και ότι ο «Κύριος Νιετ» άφησε πίσω του ένα κληροδότημα, την επονομαζόμενη «μέθοδο Γκρομίκο»: συνίσταται στη διεξαγωγή τεχνικών, ως επί το πλείστον, διαπραγματεύσεων, που δεν οδηγούν όμως τελικά στην παραμικρή πρόοδο. Αυτό ακριβώς που κάνει ο Βλαντίμιρ Πούτιν απέναντι στον Ντόναλντ Τραμπ, συνεχίζοντας να βομβαρδίζει ανηλεώς την Ουκρανία ενόσω υποτίθεται διαπραγματεύεται για την ειρήνη, και επιβραβεύεται επιπλέον για αυτό από τον αμερικανό πρόεδρο με μηδενικούς δασμούς: η Ρωσία και η Λευκορωσία, ας μην το ξεχνάμε αυτό, είναι δύο από τις μόλις 10 χώρες παγκοσμίως που γλίτωσαν εξαρχής από τη μανία του Τραμπ. Στην Ουκρανία, πάλι, μία χώρα που δέχεται πόλεμο, η κυβέρνηση Τραμπ επέβαλε δασμούς 10%. «Κοινή λογική», τι δεν καταλαβαίνετε;