΄ΤΑ ΝΕΑ

Πολλοί στην ευρωπαϊκή ήπειρο προετοιμάζονται για το χειρότερο δυνατό σενάριο. Η Γερμανία, για παράδειγμα, σύμφωνα με την εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Zeitung, έχει καταρτίσει ένα στρατηγικό σχέδιο χιλίων σελίδων για την αντίδρασή της σε περίπτωση που ξεσπάσει ο Γ' Παγκόσμιος Πόλεμος. Δανία, Σουηδία, Φινλανδία και Νορβηγία έχουν μοιράσει φυλλάδια – χάρτινα ή ψηφιακά – στους πολίτες τους προκειμένου εκείνοι να γνωρίζουν τι πρέπει να αποθηκεύσουν και πώς πρέπει να αντιδράσουν σε περίπτωση πολέμου ή κρίσης.

Επιχειρήστε ένα τεστ στον ευρύ φιλικό κύκλο σας. Πόσοι από αυτούς/-ές έχουν οργανική σχέση με τα σωματεία / συνδικάτα / ενώσεις που τους εκπροσωπούν. Και πόση συμμετοχή έχουν σε αυτά, πόση εικόνα έχουν για τον τρόπο λήψης αποφάσεών τους, αν ξέρουν καν πώς αυτά λειτουργούν. Ευρύτερα δείτε την κατάσταση του συνδικαλιστικού κινήματος τα τελευταία πολλά χρόνια. Αποφάσεις ερήμην των ενδιαφερόμενων, χαμηλή συμμετοχή, άγονες απεργίες συχνά χωρίς αποσαφηνισμένους στόχους. Ακόμη συχνότερα οι απεργίες αυτές έχουν κόστος στους ίδιους τους εργαζομένους, συμβάλλουν σε απονεκρώσεις επιχειρήσεων, διαμορφώνουν τράφικ στους δρόμους και ολόκληρες πόλεις που δεν λειτουργούν. Εθιμοτυπικές απεργίες και στάσεις για να δικαιολογούν συχνά τον ρόλο επαγγελματιών συνδικαλιστών. Μακριά από τις πραγματικές ανάγκες των εργαζομένων. Μια τέτοια απεργία είναι προ των πυλών. Με αντίκτυπο ως συνήθως και στην ενημέρωση των πολιτών. Και πολλές ακόμη για τις οποίες λίγοι μιλούν και περισσότεροι σιωπούν. Μα η απεργία είναι ιερό δικαίωμα. Αναμφίβολα. Οταν όμως έχει περιεχόμενο και όρια. Και αντιστοιχεί όντως στις διαθέσεις των εργαζομένων.

Τα αποτελέσματα της νίκης του Ντόναλντ Τραμπ είναι ήδη φανερά από το ποιόν των προσώπων που επιλέγει ο νεοεκλεγείς πρόεδρος για να στελεχώσουν την κυβέρνησή του: ένας ακροδεξιός αναλαμβάνει το υπουργείο Δικαιοσύνης, ένας τηλεπαρουσιαστής τοποθετείται υπουργός Αμυνας, ένας αντιεμβολιαστής διορίζεται υπουργός Υγείας. Υπάρχει όμως και μια άλλη πτυχή της επιστροφής του Τραμπ, ένα γενικότερο δίδαγμα για όλες τις κυβερνήσεις, περιλαμβανομένης και της ελληνικής: η έλξη που ασκεί πλέον ο ακροδεξιός λαϊκισμός ακόμη και στη μεσαία τάξη.

Τα πρώτα σήματα καπνού των επιλογών Τραμπ προαναγγέλλουν Ψυχρό Πόλεμο με την Κίνα και σκλήρυνση της στάσης του στο εσωτερικό των ΗΠΑ, όπως για παράδειγμα με τον «υπουργό απέλασης» που διορίζει και είναι ο σκληρός Τόμας Χόμαν. Μα και ο ίδιος ο μεγιστάνας Ιλον Μασκ, που συνήργησε στη νίκη Τραμπ, θα λάβει όπως όλα δείχνουν χαρτοφυλάκιο με τον ευφάνταστο τίτλο Υπουργείο Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας, ρευστοποιώντας ακόμη περισσότερο τα όρια Πολιτικής και Επιχειρηματικότητας, αλλά και καθιστώντας το κράτος ακόμη περισσότερο συγκεντρωτικό με μείωση των ομοσπονδιακών υπηρεσιών στις ΗΠΑ. Το βέβαιο είναι πως με την ολοκλήρωση των προθέσεων Τραμπ και τη νέα ανθρωπογεωγραφία των επιτελών του θα έχει επιβεβαιωθεί το πραγματικά σκοτεινό και άγνωστο τούνελ της νέας ιστορικής εποχής.

Ο πλουσιότερος άνθρωπος της γης έχει πλέον αποκτήσει πρόσβαση που κανένας άλλος επιχειρηματίας δεν έχει κερδίσει στο παρελθόν – πρόσβαση εκεί που λαμβάνονται πολιτικές αποφάσεις οι οποίες επηρεάζουν τις εξελίξεις σε πολλές γωνιές του πλανήτη. Οποιος πιστεύει ότι το φαινόμενο Μασκ δεν θα αναδιαμορφώσει τη διεθνή σκηνή, αυταπατάται. Οποιος βλέπει τον ερχομό μιας δυστοπικής εποχής στην οποία ένας μη εκλεγμένος μεγιστάνας θα παρεμβαίνει σε ό,τι συμβαίνει στο Οβάλ Γραφείο, όχι.

Οι εικόνες γηπέδου και αψιμαχιών, όχι μόνον δεν ομοίαζαν με κόμμα της Αριστεράς, αλλά είναι αμφίβολο αν οι εμπλεκόμενοι κόμιζαν στη μεταξύ τους μάχη κάτι από τις ιδέες ή την κουλτούρα αυτής – τουλάχιστον της ανανεωτικής ή της δημοκρατικής. Πιθανώς ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα μπορεί να αναταχθεί και θα εκπνεύσει στον νέο ανταγωνιστικό πολυκερματισμό που αναδύεται στην πολιτική σκηνή, αριστερά της κυβέρνησης. Το ακόμη πιο λυπηρό θα είναι πως κανείς δεν θα μάθει τι πραγματικά πήγε στραβά.     

To βασικό είναι να μην υπάρχει ένταση. Κι αυτό σημαίνει να μη γίνονται εμπρηστικές δηλώσεις, να μην εκτοξεύονται απειλές και, το κυριότερο, να μη σημειώνονται παραβιάσεις. Επί όλων αυτών έχει υπάρξει αξιοσημείωτη πρόοδος τον τελευταίο χρόνο: υπεγράφη η Διακήρυξη των Αθηνών, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει συναντηθεί έξι φορές με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, οι ελληνοτουρκικές σχέσεις κυλούν σε «ήρεμα νερά». Οπως είπε χθες ο Γιώργος Γεραπετρίτης, «ακόμη κι όταν δεν βρίσκουμε λύσεις, συζητούμε, με συνείδηση της ιστορικής μας ευθύνης».

Ας μην ξεχνάμε πως οι φιλοτραμπικές δυνάμεις καταγράφονται όλο και πιο δυναμικά στη Γηραιά Ηπειρο και καραδοκούν ακόμη και να κυβερνήσουν. Ακόμη βαθύτερη βέβαια θα είναι η μάχη κατά του τραμπισμού ως ρεύματος και στην Ευρώπη που θα επιχειρήσει μια συνολική αναθεώρηση αντιδραστικού τύπου για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη μετανάστευση, την ίδια την ιδέα της Ευρωπαϊκής Ενωσης και των οικονομικών και πολιτικών της επιτευγμάτων.

Η αναμέτρηση δεν κρίθηκε στον πόντο. Ο Ντόναλντ Τραμπ επιστρέφει στον Λευκό Οίκο ύστερα από μία τετραετία – είναι ο πρώτος εδώ και 120 χρόνια που πετυχαίνει μια τέτοια επάνοδο – έχοντας κερδίσει όχι μόνο τους απαραίτητους εκλέκτορες και τις πολιτείες – κλειδιά αλλά και τη λαϊκή ψήφο. Κι όχι μόνο. Εχει τον έλεγχο και […]

Το αντίθετο θα είναι μια ακόμη βολή στη μειωμένη αξιοπιστία και στο κύρος του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και μια περαιτέρω αιτία για την αποστροφή του κόσμου στα πολιτικά πεπραγμένα. Ολος ο τελευταίος χρόνος έχει διανυθεί για την Κουμουνδούρου σε εσωστρέφεια, εμφύλιο, αστεία και γκροτέσκα επεισόδια. Και μια εικόνα που απέχει πολύ από το να περιγραφεί ως κόμμα του δημοκρατικού τόξου με θεσμική και πολιτική σοβαρότητα και ωριμότητα.

Οι φετινές εκλογές στην άλλη όχθη του Ατλαντικού δεν είναι μια ακόμη εκλογική μάχη όπως τόσες και τόσες που έχουν γίνει στο παρελθόν. Πρόκειται για μια σύγκρουση δύο κόσμων – το τσιτάτο δεν χρησιμοποιείται ως ρητορική υπερβολή, συνοψίζει την πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί στην ηγέτιδα δύναμη της Δύσης. Η μάχη ανάμεσα στη Δημοκρατική Κάμαλα Χάρις και στον Ρεπουμπλικανό Ντόναλντ Τραμπ είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια αναμέτρηση ανάμεσα στα δύο κόμματα. Είναι μια μάχη της φιλελεύθερης δημοκρατίας και των αρχών της με αυτούς που επιθυμούν να καταστρέψουν κάθε πτυχή της εκμεταλλευόμενοι τα προνόμια που εκείνη τους έχει εξασφαλίσει.  

Υπάρχουν δύο στοιχεία σε σχέση με τις αμερικανικές εκλογές της ερχόμενης Τρίτης, που κι από μόνα τους θα ήταν εντυπωσιακά – ο συνδυασμός τους όμως είναι σχεδόν τρομακτικός. Το ένα είναι πως πρόκειται για τις κρισιμότερες εκλογές των τελευταίων δεκαετιών. Και το άλλο πως σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις οι δύο υποψήφιοι είναι ακριβώς ισόπαλοι. Με άλλα λόγια, οι εκλογές που πιθανότατα θα καθορίσουν το μέλλον τόσο της αμερικανικής δημοκρατίας όσο και του πλανήτη μπορεί να κριθούν από μερικές χιλιάδες ψηφοφόρους της Πενσιλβάνια ή της Βόρειας Καρολίνας.

O αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν προσκάλεσε τον κύπριο ομόλογό του Νίκο Χριστοδουλίδη στον Λευκό Οίκο. Αύριο, οι δύο άνδρες θα έχουν τετ α τετ στο Οβάλ Γραφείο, το πρώτο μεταξύ αμερικανικής και κυπριακής ηγεσίας εκεί από το 1996. Η πρόσκληση και μόνο επιβεβαιώνει ότι η Κύπρος διαδραματίζει πλέον κομβικό ρόλο στους σχεδιασμούς των ΗΠΑ για το Μεσανατολικό αλλά και πως το Κυπριακό βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή μετά την απόφαση του γενικού γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών να συγκαλέσει πολυμερή σύνοδο με στόχο να εξεταστούν οι προοπτικές επίλυσης του ζητήματος.

Το καθεστώς του προστατευόμενου μάρτυρα αποσκοπεί στη διευκόλυνση της διαλεύκανσης υποθέσεων με μεγάλη βαρύτητα, όπως είναι το οργανωμένο έγκλημα, το οικονομικό έγκλημα και η διαφθορά. Ενας μάρτυρας που γνωρίζει πρόσωπα και πράγματα αλλά φοβάται να καταθέσει καλείται να το κάνει με την προστασία του κράτους, την εγγύηση δηλαδή ότι δεν θα αποκαλυφθεί η ταυτότητά του.

Μια εταιρεία που δίνει τη δυνατότητα σε χρήστες να δημιουργούν δικά τους chatbots τεχνητής νοημοσύνης κατηγορείται από τη μητέρα ενός 14χρονου αγοριού στη Φλόριντα των ΗΠΑ ως υπεύθυνη για την αυτοκτονία του γιου της. Αποφάσισε να καταθέσει αγωγή εναντίον της επειδή θέλει να προειδοποιήσει τις οικογένειες με παιδιά στην εφηβεία για τους κινδύνους που κρύβει η «εθιστική και δόλια» τεχνολογία της τεχνητής νοημοσύνης, ζητώντας τόσο από τους ιδρυτές της εταιρείας όσο κι από την Google να αναλάβουν τις ευθύνες τους.

Η Βουλή όμως χθες ήταν σαν να μην έμοιαζε με τις προηγούμενες. Και η κυβέρνηση προφανώς έχει «διαβάσει» με σοβαρότητα τη φθορά της και την απομείωση της επιδοκιμασίας των πολιτικών της. Οι πυρκαγιές είναι ακανθώδες πεδίο όπως και άλλα κοινωνικά και όχι τυχαία απασχόλησαν τη χθεσινή συνεδρίαση με μια στρατηγική από τον Μητσοτάκη που συνοψίζεται στο: τομές και αποφάσεις. Δεν εξήχθη όμως μόνον αυτό χθες ως εικόνα και μήνυμα.

Από χθες έχει ξεκινήσει η τριήμερη Σύνοδος Κορυφής των BRICS+ στη Ρωσία. Εκεί, ο Βλαντίμιρ Πούτιν υποδέχθηκε πάνω από 20 ηγέτες κρατών. Η ομάδα σίγουρα δεν είναι μια αμελητέα δύναμη στη διεθνή σκακιέρα. Τα μέλη της αποτελούν το 41% του παγκόσμιου πληθυσμού, έχουν προβλεπόμενο ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 4% και το 35% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Και, το κυριότερο, ορισμένα έχουν τη φιλοδοξία να ανατρέψουν την οικονομική και γεωπολιτική ηγεμονία της Δύσης – και δη των ΗΠΑ.

Παράλληλα οφείλει να πετύχει την παραγωγή πολιτικής και πειστικού σχεδίου ως θεσμικός πόλος εντός ενός πολιτικού συστήματος που προφανώς σήμερα περιγράφεται ως ασύμμετρο. Την ίδια ώρα, η καλύτερη γείωση με τα σύγχρονα επίδικα της κοινωνίας και τις ανάγκες του σημερινού μέσου πολίτη είναι μια βασική παράμετρος ώστε και μια «ρετρό» εικόνα να ξορκίσει και να αρχίσει να αναπτύσσει παραταξιακά εκ νέου χαρακτηριστικά. Οι ευθύνες της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ είναι μεγάλες και με στρατηγική όχι απλώς την κάλυψη του πολιτικού κενού μα πάνω από όλα τη διαμόρφωση εκείνων των όρων που θα συμβάλουν στην επανάκτηση του κύρους της πολιτικής στην κεντροαριστερή «περιοχή». Ο τραυματισμός που έχει επιφέρει η Πομπηία του ΣΥΡΙΖΑ είναι μεγάλος και άρα η πασοκική ευθύνη πολλαπλάσια.          

Τα πιο δυναμικά στρώματα της ελληνικής κοινωνίας βλέπουν τους μισθούς τους να εξαντλούνται μέσα στο πρώτο εικοσαήμερο του μήνα, ενώ ακόμη και τα 1.500 ευρώ – τα οποία συχνά παρουσιάζονται από την κυβέρνηση ως το ποσό - στόχος για τον μέσο μισθό στο τέλος της δεύτερης θητείας της – δεν αρκούν πλέον για να καλυφθούν όλες οι υποχρεώσεις ενός νοικοκυριού. Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά. Ακόμη και για ένα μόνο άτομο η μέση μηνιαία δαπάνη φτάνει τα 1.600 ευρώ, ενώ στην περίπτωση μιας οικογένειας με δύο παιδιά έως 16 ετών τα έξοδα αγγίζουν τα 3.160 ευρώ.

«Το Ισραήλ σκότωσε τον Σινουάρ και η ΕΕ το άσυλο»: έτσι σχολίασε χθες το Politico τα αποτελέσματα της Συνόδου Κορυφής που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη στις Βρυξέλλες και επισημοποίησε τη σκλήρυνση της ευρωπαϊκής γραμμής στο Μεταναστευτικό. Οπως είπε ένας ευρωπαίος διπλωμάτης, ιδέες που μόλις πριν από έξι μήνες θεωρούνταν αδιανόητες σήμερα συναντούν στην Ευρώπη τη γενική συναίνεση.

Οι μεγάλες κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες ήρθαν πάλι στην επικαιρότητα με αφορμή το πρόσφατο Νομπέλ Οικονομίας. Παρότι δεν υπήρξε ποτέ στην ιστορία κόσμος χωρίς τέτοιες, σήμερα οι ανισότητες μεταξύ κρατών, μεταξύ πλουσίων και φτωχών, μεταξύ φύλων και φυλών φαίνεται να είναι πιο έντονες από ποτέ.

Στην Ελλάδα τα πανάκριβα ενοίκια και η έλλειψη στέγης δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα. Το ράλι στις τιμές ακινήτων συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό. Από το τρίτο τρίμηνο του 2017 μέχρι και το πρώτο του 2024 αυτές σημείωσαν σωρευτική αύξηση 66,4%, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος.

 Η εμπιστοσύνη που επέδειξαν χιλιάδες πολίτες για τις διεργασίες στο ΠΑΣΟΚ θα είναι ανάλογες της ταχύτητας που η ηγεσία θα πρέπει να επιδείξει. Προσοχή. Κανείς δεν λέει πως πρέπει το ΠΑΣΟΚ να πάει σε έναν βεβιασμένο οδικό χάρτη και σε μικρομέγαλες πρωτοβουλίες απλώς για να δείξει πως καλύπτει το κενό της αντιπολίτευσης αμέσως και κόντρα στην κυβέρνηση. Το αντίθετο. Θα πρέπει να διαμορφώσει όρους ωρίμασης, δυναμικής και ενός νέου πειστικού σχεδίου ώστε να μετατραπεί σε βασικό υποδοχέα της κεντροαριστερής εκλογικής δεξαμενής.

Αύριο το βράδυ, η εικόνα της ελληνικής Αριστεράς θα είναι αρκετά, αν όχι ριζικά, διαφορετική από τη σημερινή. Κι αυτό για δύο λόγους. Πρώτον, επειδή θα έχει εκλεγεί ο νέος αρχηγός του ΠΑΣΟΚ. Η ακύρωση του ντιμπέιτ ανάμεσα στους δύο υποψηφίους, τον Νίκο Ανδρουλάκη και τον Χάρη Δούκα, ήταν η μοναδική παραφωνία των άψογων κατά τα άλλα διαδικασιών που ακολουθήθηκαν τους τελευταίους μήνες.