΄ΤΑ ΝΕΑ

Ηταν ένα κοινωνικό γεγονός. Ενα ραντεβού που ταξίδεψε την Ελλάδα στα πέρατα της γης, που έδωσε τη δυνατότητα σε όλους να αντιληφθούν πως μπορούμε και στα μέρη μας να διοργανώνουμε με απόλυτη επιτυχία σπουδαία αθλητικά γεγονότα. Ο Ολυμπιακός παρουσίασε τον τρόπο. Και διαφήμισε το ελληνικό ποδόσφαιρο στην Ευρώπη, παρουσίασε ένα ραντεβού που όλοι ήθελαν να παρακολουθήσουν και συνέβη τελικά αυτό, καθόσον οι εξέδρες της ερυθρόλευκης έδρας γέμισαν από κόσμο. Ηταν ένα παράσημο για όλους. Κυρίως γιατί διασκέδασαν οι πάντες, με έναν τρόπο που πρέπει να γίνεται όταν μιλάμε για σπορ. Υπήρχε ατμόσφαιρα γιορτής. Ενα γήπεδο καταπληκτικό με όλες τις ανέσεις για το κοινό. Με τον αγωνιστικό χώρο σε άρτια κατάσταση. Και πάνω απ' όλα με ασφάλεια, κάτι επίσης απαραίτητο.

Είναι αυτονόητα τα μέτρα - τομές που ανακοινώθηκαν και συναποφασίστηκαν χθες για την οπαδική βία και τις επώδυνες επιπτώσεις της. Το πρόβλημα είναι εδώ και επείγει η άρση του και η αντιμετώπισή του χωρίς «ναι μεν αλλά» και λοιπές σχετικοποιήσεις. Πάντα σε αυτές τις περιπτώσεις έχει σημασία η ταχύτητα των αποφάσεων, το βάθος τους και ο τρόπος εφαρμογής τους σε ένα επίσης αυστηρό περιβάλλον που οφείλει να διαμορφωθεί. Οπως επίσης δεν πρέπει να μένουν ασάφειες ή παρερμηνείες ως προς τη ρίζα του κακού, αφού κάτι τέτοιο θα δίνει τον χώρο για τυχόν αναπαραγωγή τους και επανάληψή τους στο άμεσο μέλλον - δεν πάει καιρός που είχαμε νεκρό τον Αλκη Καμπανό στη Θεσσαλονίκη.

Η οικονομική στήριξη των νοικοκυριών και, κυρίως, των νέων αποτελεί βασική προϋπόθεση για την οικονομική ανάπτυξη, καθώς αμβλύνονται δημογραφικά προβλήματα και φαινόμενα κοινωνικού αποκλεισμού. Ωστόσο, η στήριξη θα πρέπει να γίνεται στοχευμένα, ώστε να λαμβάνουν τη μέγιστη δυνατή βοήθεια αυτοί που πραγματικά έχουν ανάγκη.

Η χρήση δορυφόρων για τον εντοπισμό αδήλωτων ακινήτων και αυθαίρετων κτισμάτων αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα για το πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί η τεχνολογία από τον δημόσιο τομέα και ειδικά από υπηρεσίες που έχουν επιφορτιστεί με ελέγχους, για την πρόληψη και την καταστολή αθέμιτων και εγκληματικών ενεργειών. Η Γαλλία, για παράδειγμα, με ένα τέτοιο μοντέλο αποκάλυψε περίπου 20.000 αδήλωτες πισίνες και επέβαλε συνολικά πρόστιμα 10 εκατ. ευρώ.

Λέμε συνήθως ότι ο συναγερμός είναι διαρκής και δεν επιτρέπεται ο εφησυχασμός. Η άνοδος και η απήχηση της Ακροδεξιάς στην Ευρώπη συμβαδίζει με τα πλέον δυσοίωνα συμπτώματα του λαϊκισμού, του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας. Η δημοσκόπηση σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, την οποία παρουσιάζουν σήμερα «ΤΑ ΝΕΑ», είναι η τελευταία υπενθύμιση - για τα διαφορετικά προσωπεία που παίρνει το φαινόμενο και τα πολιτικά πρόσωπα τα οποία ευνοεί. Υπό την κάλυψη συχνά ενός μανδύα «νομιμοφάνειας» και φιλολαϊκών προτάσεων ευρωπαίοι ηγέτες βλέπουν τα ποσοστά τους να αυξάνονται. Την ίδια στιγμή, όμως, είναι μια υπενθύμιση και για τη στάση του φιλελεύθερου ευρωπαϊκού τόξου. Χρειαζόμαστε λιγότερα ευχολόγια και περισσότερη πολιτική δράση. Λιγότερες καταγγελίες και περισσότερες προτάσεις. Για την ανεργία και την προελαύνουσα τεχνητή νοημοσύνη, την κοινωνική συνοχή στο πλαίσιο της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Δυστυχώς το θεώρημα «στην πολιτική δεν υπάρχει κενό» ισχύει και σε αυτή τη σκοτεινή και επικίνδυνη εκδοχή του. Οι ευρωπαϊκές κοινωνίες αναζητούν τις προτάσεις από τις κυβερνήσεις και την αξιωματική αντιπολίτευση. Οταν αυτές αργούν να φτάσουν ή - το χειρότερο - δεν προκύπτουν καν, το κενό αποδεικνύεται εύφορο έδαφος για την ανάπτυξη του λαϊκισμού, της αντίδρασης και της σκληρής Δεξιάς σε όλες τις εκφάνσεις της.

Δεν είναι μόνο η κλιματική κρίση που φέρνει καταστροφικές πυρκαγιές τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα. Τον δικό του ρόλο παίζει και ο ανθρώπινος παράγοντας: πολίτες από αμέλεια, από αδιαφορία ή από δόλο αποκαλύπτεται πως ενίοτε βρίσκονται πίσω από μια φωτιά που δεν κατάφερε να ελεγχθεί εγκαίρως.

Η κλιματική κρίση προφανώς αφήνει και φέτος το δικό της αποτύπωμα. Ενδεχομένως να προϊδεάζει για καιρικά φαινόμενα που θα γίνονται όλο και πιο ακραία, όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Τα 400.000 και πλέον στρέμματα που έχουν γίνει στάχτη στην Ελλάδα στη μέση του καλοκαιριού αρκούν για να γενικευθεί ο συναγερμός. Και παρά την όποια προετοιμασία, ο κρατικός μηχανισμός μπορεί όντως να βρίσκεται αντιμέτωπος με καταστάσεις που όχι μόνο δοκιμάζουν επί ημέρες τις αντοχές του, αλλά ξεπερνούν και τις δυνατότητές του.

Οι εικόνες είναι εφιαλτικές. Ο καύσωνας που προκαλεί ασφυξία τις τελευταίες ημέρες στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι μόνο ισχυρός, με θερμοκρασίες δηλαδή που υπερβαίνουν τους 40 βαθμούς, αλλά και επίμονος, διαρκεί δηλαδή μεγάλο χρονικό διάστημα. Και ύστερα από ένα μικρό διάλειμμα επανέρχεται δριμύτερος. Στην Ιταλία μάλιστα υπάρχουν φόβοι ότι την εβδομάδα αυτή θα καταρριφθούν όλα τα ρεκόρ και ότι η θερμοκρασία στη Σαρδηνία και τη Σικελία θα σπάσει το φράγμα των 49 βαθμών. Από κοντά βέβαια μεγαλώνει και ο κίνδυνος των πλημμυρών και των πυρκαγιών: χθες απομακρύνθηκαν από τη Λα Πάλμα 4.000 άνθρωποι για να προστατευθούν από τη φωτιά που σάρωνε το νησί.

Κάποιοι είχαν, και εξακολουθούν να έχουν, την άποψη ότι δεν βιαζόμαστε. Οτι πρέπει να περιμένουμε να δούμε αν η φιλοδυτική στροφή του προέδρου Ερντογάν είναι ειλικρινής ή προσχηματική. Οτι, σε κάθε περίπτωση, το στάτους κβο εξυπηρετεί την Ελλάδα, αφού ενισχύονται οι αμυντικές της δυνατότητες και ανατρέπονται υπέρ της οι ισορροπίες στο Αιγαίο.

Η επίσημη ανακοίνωση-πρόθεση της Εφης Αχτσιόγλου να συμμετάσχει στην κούρσα για την ηγεσία του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης ανοίγει τον δρόμο για να οριστικοποιηθούν με φόντο και την Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ το προσεχές Σαββατοκύριακο οι διαδικασίες της επόμενης ημέρας για τον πολιτικό χώρο. Βαθύτερα ακόμη, είναι οι αναγκαίες ενέργειες ώστε ο ΣΥΡΙΖΑ να αναταχθεί στο πολιτικό σκηνικό και με την όποια νέα «κεφαλή» του να επιτύχει μια ολική επαναφορά. Προσοχή: μακριά από τοξικότητες, βερμπαλισμούς, επικίνδυνα παίγνια με τη Δημοκρατία ή θεσμικές ακροβασίες που όπως έδειξαν οι κάλπες του Μάη και του Ιούνη αποδοκιμάστηκαν καθολικώς από το εκλογικό σώμα και έχουν λάβει τη θέση τους στον παρελθόντα χρόνο.

Ο υφιστάμενος νόμος για την ψήφο των αποδήμων είναι κατώτερος των περιστάσεων. Το ήξερε η κυβέρνηση, όταν τον έφερε προς ψήφιση, αποδείχτηκε όμως κυρίως στην εφαρμογή του, τόσο από τα προβλήματα που υπήρξαν στη διαδικασία της εγγραφής στη σχετική πλατφόρμα όσο και από τον πολύ μικρό αριθμό αποδήμων που τελικά έφτασαν μέχρι την κάλπη.

Ο νέος κοινοβουλευτικός κύκλος που ξεκίνησε με το περίγραμμα των προγραμματικών δηλώσεων του Πρωθυπουργού και την ψήφο εμπιστοσύνης που έλαβε η κυβέρνηση, μπορεί να αποτελέσει την αφετηρία πιο τολμηρών τομών και μεταρρυθμίσεων. Η αποφασιστικότητα της κυβέρνησης μα και η πρόθεση για διαύλους διαλόγου και συναίνεσης με τις άλλες πολιτικές δυνάμεις που εγγράφονται στην κοινή λογική αποτελεί μια χρυσή ευκαιρία να βρεθεί και να συνδιαμορφωθεί ένα περιβάλλον όπου τα κόμματα τολμηρά θα ανοίξουν τη συζήτηση για θέματα-ταμπού ως τώρα μα απολύτως δυναμικά όπως τα μη κρατικά ΑΕΙ - πόλος ανάπτυξης και ανάσχεσης του brain drain ανάμεσα σε άλλα - αλλά και μια σειρά ακόμη θεσμικών τομών όπως η ψήφος στους ομογενείς χωρίς αστερίσκους, όπως ακριβώς τα εξήγγειλε ο Πρωθυπουργός.

Η αριστεία είναι μια πολύπαθη λέξη. Για τον ΣΥΡΙΖΑ, ας πούμε, αποτελεί ρετσινιά. Ορισμένα στελέχη του κόμματος αυτού ήθελαν επίσης την κατάργηση των πρότυπων και πειραματικών σχολείων. Για τέτοια σοβαρά θέματα όμως δεν πρέπει να γίνονται επιφανειακές και απλουστευτικές προσεγγίσεις, αλλά μια σφαιρική συζήτηση με στόχο μια όσο το δυνατόν καλύτερη παιδεία.

Σήμερα συμπληρώνονται οκτώ χρόνια από την ημέρα που οι Ελληνες κλήθηκαν στις κάλπες για να απαντήσουν «Ναι» ή «Οχι» στην παραμονή της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Ο άνθρωπος που τους έθεσε το ερώτημα - διατυπωμένο φυσικά παραπλανητικά - κι έπειτα πήρε το «Οχι» τους και το έκανε «Ναι» δεν είναι πια αρχηγός του κόμματός του. Κι όμως, η ιστορική φάση της οποίας ο Αλέξης Τσίπρας υπήρξε πρωταγωνιστής και το δημοψήφισμα κορύφωση έχει κλείσει εδώ και χρόνια. Η περίοδος της αγανάκτησης τελείωσε με τις εκλογές του 2019.

Ακόμη και οι αντίπαλοι του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης κατανοούν πως είναι αναγκαίο ο ΣΥΡΙΖΑ να βρει γρήγορα τα πατήματά του και να ανασυγκροτηθεί μετά την ταυτοτική μα και εν συνόλω κρίση που διανύει. Θα είναι θετικό και για την κυβέρνηση αλλά και για το σύνολο του πολιτικού συστήματος, άρα για τη Δημοκρατία μας. Ο κοινοβουλευτικός έλεγχος αλλά και η αίσθηση και η ουσία των θεσμικών πολιτικών πόλων είναι πυλώνες για την Ελλάδα και προϋποθέσεις για το ίδιο το κυβερνητικό και νομοθετικό έργο. Η οριοθέτηση δε των αντιρρήσεων ή και προταγμάτων στην Εθνική Αντιπροσωπεία είναι κατάκτηση ετών και επίσης η ασφαλής οδός για να κάνει βήματα η ίδια η χώρα μας.

Από το εκλογικό βράδυ στην ατζέντα του δημόσιου διαλόγου έχει ξαναμπεί η Ακροδεξιά. Δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς. Ενα κόμμα που δεν έκρυψε τους «δεσμούς» του με τον καταδικασμένο για διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης πρώην χρυσαυγίτη θα βρίσκεται στα έδρανα της Βουλής. Ωστόσο, η απόπειρα αυτού του είδους των ακραίων να επιστρέψουν στο κέντρο της πολιτικής σκηνής δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο.

O πόλεμος στην Ουκρανία κλείνει σήμερα 486 ημέρες και δεν υπάρχει καμιά ένδειξη ότι θα τελειώσει σύντομα: η Μόσχα επιδιώκει στην πραγματικότητα παράταση των μαχών μέχρι τις αμερικανικές εκλογές του 2024, ώστε να επωφεληθεί από τυχόν επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Παράλληλα με αυτόν τον Θερμό Πόλεμο, όμως, υπάρχει κίνδυνος να ξεσπάσει και ένας νέος Ψυχρός Πόλεμος, που θα είναι πιο επικίνδυνος από τον προηγούμενο καθώς απέναντι στη Δύση δεν θα βρεθεί αυτή τη φορά ένα διχασμένο κομμουνιστικό στρατόπεδο, αλλά μια συμμαχία της Κίνας με τη Ρωσία.  

Η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας αύξησε τα επιτόκια από 8,5% σε 15%. Η κίνηση είναι μια στροφή προς τη λεγόμενη οικονομική ορθοδοξία, μια κι εγκαταλείπονται οι νομισματικές πολιτικές που ακολουθούσε εδώ και δύο χρόνια ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν - οι οποίες είχαν κομψά χαρακτηριστεί αντισυμβατικές. Το αποτέλεσμα ήταν φυσικά μια βουτιά της τουρκικής λίρας, αλλά και μια ακόμη επιβεβαίωση του πόσο ευάλωτη είναι η οικονομία της γειτονικής χώρας.

Είναι κρίμα η Ελλάδα να παρουσιάζει υψηλές επιδόσεις σχεδόν παντού, αλλά να υποχωρεί η ανταγωνιστικότητά της, επειδή δύο τομείς αδυνατούν ή αντιστέκονται να εκσυγχρονιστούν: Δικαιοσύνη και φορολογικό σύστημα.

Ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών επισκέπτεται το Πεκίνο για πρώτη φορά ύστερα από πέντε χρόνια. Ο γερμανός καγκελάριος υποδέχεται τον κινέζο πρωθυπουργό στο Βερολίνο για πρώτη φορά μετά την εκδήλωση της πανδημίας. Ο σαουδάραβας υπουργός Εξωτερικών συναντάται με τον ιρανό ομόλογό του για πρώτη φορά ύστερα από επτά χρόνια και καλεί τον πρόεδρο της χώρας στο Ριάντ. Ποια χώρα πήρε την πρωτοβουλία για τη σύσφιγξη των σχέσεων των δύο χωρών; Φυσικά η Κίνα.