Δουλγερίδης Δημήτρης

«Το αφτί. Αυτό είναι σημαντικό. Αν δεν έχεις αφτιά καλύτερα να προσλάβεις κάποιον που έχει. Και πιστέψτε με, υπάρχουν δισκογραφικές εταιρείες όπου οι επικεφαλής δεν διακρίνονται για την “ακοή” τους». Ο Σέιμουρ Στάιν είναι ίσως από τους λίγους ανθρώπους της μουσικής βιομηχανίας που δικαιούται να ξοδεύει χολή και ειρωνεία για το σινάφι. Κι αυτό επειδή […]

Ο δημιουργός του «Δον Κιχώτη». Ο σύγχρονος του Σαίξπηρ (με τον οποίο μοιράζονται την ίδια ημερομηνία θανάτου, 23 Απριλίου 1616). Ενας από τους πολυδιαβασμένους συγγραφείς όλων των εποχών, που επηρέασε όσο λίγοι τους επιγόνους του. Σύμφωνα με μια άλλη περιγραφή, «ένας στρατιώτης, ένας τυχοδιώκτης, ένας φυλακισμένος και οφειλέτης που, μετά από αναρίθμητες απόπειρες και ισάριθμες […]

1«Αν είμαι παράφορα ερωτευμένος με τη Michelle Pfeiffer…» «Συνδεόμαστε και αγαπάμε ανθρώπους, πράγματα και ιδέες με τον πλέον έντονο και πολύμορφο τρόπο. Μπορώ να απαιτήσω από την έννομη τάξη να προστατεύει τα συναισθήματά μου. Αν, π.χ., είμαι παράφορα ερωτευμένος με τη Michelle Pfeiffer μπορώ να αξιώσω να μην προβληθούν ταινίες της που περιέχουν τολμηρές σκηνές […]

Λευτέρης Παπαδόπουλος ποιητής – στιχουργός «Πνεύμα μοναχικό και δαιμονικό» Ο Μάνος είναι σημαντικός στιχουργός κι εγώ θα τον έβαζα ανάμεσα στους τέσσερις του αιώνα. Ηταν ένα πνεύμα μοναχικό και δαιμονικό. Ενας υπέροχος διανοούμενος, ειλικρινής άνθρωπος και αφοσιωμένος σ’ αυτό που έκανε, με τις δικές του αγαπημένες μονομανίες. Πάρτε τους στίχους «Αυτά τα δένδρα στη βροχή/ […]

Η Ελλάδα πενθεί την απώλεια του Μάνου Ελευθερίου ο οποίος άφησε μια τεράστια πολιτιστική κληρονομιά με τα 400 και πλέον τραγούδια του και τα γραπτά του. Ο πολιτικός κόσμος τον αποχαιρέτησε, αλλά τον αποχαιρετούν και με συγκλονιστικά λόγια άνθρωποι της μουσικής που δούλεψαν μαζί του, φίλοι του αγαπημένοι. Συνθέτες και ερμηνευτές που έχουν συνεργαστεί μαζί […]

«Ο Μακράκης μού πρότεινε ένα δίσκο με τραγούδια του Σπανού. Ξετρελάθηκα από την πρώτη φορά που άκουσα τη “Μαρκίζα”, το “Ανθρωποι μονάχοι”, το “Ώρα αναχωρήσεως”… Στο «Ναύτη» κόλλησα. Τον έβλεπα “λίγο” μέσα στ’ άλλα τραγούδια. Τα τσιφτετελογύφτικα όπως και τα σπαραξικάρδια με τους λυγμούς τα σνομπάραμε εμείς τότε. Μέχρι στο στούντιο που ηχογραφούσαμε δεν το […]

Mark Mazower Οσα δεν είπες Μτφ. Παλμύρα Ισμυρίδου, Εκδ. Αγρα, 2018, σελ. 440 Τιμή: 19,90 ευρώ Ο άγγλος ιστορικός, που έχει αποδείξει το ειδικό ενδιαφέρον του για τη σύγχρονη ελληνική Ιστορία, ανασυνθέτει την ιστορία των προγόνων του από την εποχή της προεπαναστατικής Ρωσίας ώς την άφιξη στα περίχωρα του Λονδίνου και, παράλληλα, συγκεντρώνει θραύσματα από […]

Τον Μάρτιο του 1937 η εξόριστη Μαρίνα Τσβετάγεβα έχει ήδη συμπληρώσει 12 χρόνια στο Παρίσι. Εχει αφήσει πίσω της την Οκτωβριανή Επανάσταση, που αναποδογύρισε τον παλιό κόσμο που την ανέθρεψε –ως τέκνο μιας οικογένειας καλλιεργημένων ανθρώπων -, έχει επιλέξει την ποίηση ως αντίβαρο στην πραγματικότητα, αλλά συναντά την αδιαφορία της γαλλικής ιντελιγκέντσιας να δημοσιεύσει ποιήματα […]

«Ο μισός θάνατος,/ μεγαλωμένος θηλάζοντας τις ζωές μας,/ να κείτεται γύρω μας αληθινός σαν τεφρογραφία –/ κι εμείς να πίνουμε ακόμη και τότε, με τις ψυχές σταυρωτά, δύο ξίφη,/ σε πέτρες ουράνιες ραμμένοι, από του λόγου το αίμα γεννημένοι/στης νύχτας το κρεβάτι…». Στο ποίημα «Στην Πράγα», την οποία σημειωτέον ποτέ δεν επισκέφτηκε, ο Πάουλ Τσέλαν […]

Για πόσες συναυλίες μπορεί να ισχυριστεί κανείς ότι συμφωνεί με το σύνολο των τραγουδιών που ακούγονται; Αν δεν πρόκειται για «αμετανόητο» οπαδό που ακολουθεί τυφλά τον καλλιτέχνη στο βασίλειο και στη φυλακή του ρεπερτορίου, στη συναυλία πρέπει να συντρέχουν λόγοι σοβαροί που να κάμπτουν τις όποιες αντιρρήσεις. Η συναυλία του Ολοι μαζί μπορούμε, χθες το […]

Η Μεσοποταμία είναι μια περιοχή στη σύγχρονη Αγγλία την οποία νοσταλγεί η Εμη του ομότιτλου διηγήματος. Ηταν το πάρκο όπου γνωρίστηκε με τον πρώην εραστή της και κατόπιν σύζυγο, ο οποίος έχει μείνει πλέον με τη ρετσινιά του πολιτικού απατεώνα. «Η Εμη έκλεισε τα μάτια και βρέθηκε χωρίς προσπάθεια στη Μεσοποταμία. Ο ήλιος τής λύγιζε […]

“Ως οι μεν μάρναντο δέμας πυρός αιθομένοιο» (Ιλιάς, Σ 1). Μεταφράσεις: «Επολεμούσαν έτσι ωσάν τη φλόγα» (Δ. Σολωμός «Τετράδιο Ζακύνθου 1820-1828»), «Ενώ εκείνοι εμάχονταν ακράτητοι σαν φλόγα» (Ιακ. Πολυλάς, 1870 κε.). «Σαν έτσι αυτοί χτυπιόντουσαν, που λες φωτιά ‘χε ανάψει» (Αλ. Πάλλης 1904). «Ετσι πολεμούσαν σαν φωτιά» (Ι. Ζερβός 1911). «Εκείνοι έτσι πολεμούσαν, σαν αναμμένη […]

«Μου προτάθηκε μία εκδήλωση με άξονα “Γιώργος Νταλάρας και λαϊκό τραγούδι”. Αμέσως, όμως, το μυαλό μου έφυγε από την τιμητική πρόταση και πήγε στο ένα και μοναδικό όνομα που δένει πάνω του το λαϊκό τραγούδι. Τη συναυλία την βλέπω και ως ένα ερέθισμα να ξαναδώσουμε στους ανθρώπους τις στιγμές κανονικότητας που δικαιούνται. Νομίζω ότι έχουμε […]

Από το 2015, όταν κυκλοφόρησε η βιογραφία του Στάλιν στις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις του Γέιλ, το όνομα του Ολεγκ Χλεβνιούκ μπαίνει μονίμως στην παγκόσμια βιβλιογραφία για τον σοβιετικό δικτάτορα ως έργο ζωής δύο δεκαετιών. Η συγγραφή μόνο ανέφελη δεν ήταν για τον επικεφαλής ερευνητικό εταίρο στο Διεθνές Κέντρο για την Ιστορία και την Κοινωνιολογία του Β’ […]

Ανήκει στην περίφημη κάστα των νέων και ανερχόμενων ρώσων σκηνοθετών –όπως ο Κονσταντίν Μπογκομόλοφ και ο Ντμίτρι Τσερνιακόφ -, οι οποίοι εντυπωσιάζουν με το ανέβασμα «δυτικότροπων» παραστάσεων διατηρώντας παράλληλα μια καλή χημεία με το ρωσικό κράτος του Πούτιν. Απόδειξη στην περίπτωση του Τιμοφέι Κουλιάμπιν η Χρυσή Μάσκα του Εθνικού Θεάτρου, την οποία κέρδισε για τον […]

«Δίπλα σε ένα πρόσωπο που δέχτηκε μια προσβολή, αυτή η Γη –Γη της Επαγγελίας και Γη Αγία –δεν είναι τίποτε άλλο παρά γυμνότητα και ερημιά, ένας σωρός ξύλα και πέτρες». Για τον Εμανουέλ Λαβινάς η ευθύνη μας απέναντι στον άλλον υπερέχει της ελευθερίας μας μέσα στον κόσμο όπως αναλύει στις «Τέσσερις ταλμουδικές μελέτες» (εκδ. Πόλις, […]

«Μια ζωή στα ερείπια» ονομάζεται η βιογραφία, αλλά προφανώς ο τίτλος είναι παραπλανητικός. Τα ερείπια όπου έζησε η Εύα Πάλμερ Σικελιανού (1874 – 1952) ήταν ένδοξα και έτσι ήθελε η ίδια να τα περιγράφει. Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για την πρώτη ολοκληρωμένη βιογραφία που αφορά την αμερικανίδα ηθοποιό, σκηνοθέτρια και συνθέτρια, την οποία υπογράφει η […]

Για ορισμένες εκδόσεις, είτε λογοτεχνικές είτε μουσικές, αξίζει να παρακολουθεί κανείς τον «απόηχό» τους ακόμη και μετά την πρώτη συνάντηση με το κοινό. Η «Μουσική των τροβαδούρων» (εκδ. Νεφέλη, 2017, δεύτερη έκδοση Ιανουάριος 2018), με την επιμέλεια του Δημήτρη Κούντουρα και του συνόλου Ex Silentio, είναι µία από αυτές. Και όταν φτάνει στα χέρια του […]

Θα είχε ενδιαφέρον ως πείραμα: πώς άραγε θα σατίριζε ο πρώιμος Χάρρυ Κλυνν τον όψιμο; Πόσο από το πρωτογενές ταλέντο της μεταπολιτευτικής περιόδου θα ξόδευε για να αυτοσαρκαστεί ως αντιμνημονιακός κήρυκας; Ποιους χαρακτήρες από την εποχή της πασοκικής αυτοκρατορίας θα επιστράτευε για να τις προσαρμόσει στον καιρό της αγανάκτησης; Το πείραμα δεν έγινε ποτέ, επειδή […]

Ο Κάφκα στο Αουσβιτς «Καθώς γράφω για τον Κάφκα, κοιτάζω μια φωτογραφία του, τραβηγμένη όταν ήταν σαράντα ετών (στην ηλικία μου), το 1924, την πιο ευχάριστη και αισιόδοξη χρονιά απ’ όσες θα γνώριζε ποτέ, τη χρονιά του θανάτου του. Το πρόσωπό του είναι αιχμηρό και αποσκελετωμένο, πρόσωπο ενός ανθρώπου που ζει με δανεικά: προτεταμένα ζυγωματικά, […]

Για όσους έχουν μείνει επί 6 λεπτά και 39 δευτερόλεπτα αποκομμένοι απ’ τον υπόλοιπο κόσμο ακούγοντας το «Just say I love him» οποιαδήποτε βιογραφία της Νίνα Σιμόν είναι το flipside μιας εσωτερικής, απόκοσμης τελετουργίας. Οπως συμβαίνει με τις όλες τις μεγάλες ερμηνεύτριες που απέδωσαν τα γκόσπελ της ύπαρξης στο ένα τετραγωνικό που τους αναλογούσε –είτε […]

Σε πρώτη ανάγνωση, το βιβλίο διατηρεί αρκετά από τα σχήματα που αντιστοιχούν στη διάσταση ευρωπαϊκού Βορρά και Νότου. Οι ήρωες στο βιβλίο «Οταν δεν το περιμένεις» (εκδ. Αιώρα) του Μπόντο Κίρχοφ είναι ο αντισυμβατικός Ράιτερ, που ζει μοναχικά στους πρόποδες των Αλπεων, και η Λεώνη Παλμ, πρώην ιδιοκτήτρια καπελάδικου. Οι δυο τους αποφασίζουν να ταξιδέψουν […]

Το καπέλο που φοράει ο στρατιώτης στον πίνακα του Γιοχάνες Βερμέερ όπου φλερτάρει το «γελαστό κορίτσι» έχει περισσότερα κοινά με την παράδοση των ιθαγενών του Καναδά παρά με τα klapmuts που φορούσαν οι φτωχοί Ολλανδοί. Για την ακρίβεια, είναι φτιαγμένο από γούνα κάστορα που πιάστηκε στις παγίδες των ανατολικών δασών του Καναδά. Πενήντα τέτοιες γούνες […]

Αυτή η εξιστόρηση του ελληνικού Εμφυλίου δεν ξεκινάει από το Λιτόχωρο ή τη Λευκή Τρομοκρατία (παρόλο που βαρύτητα δίνεται και στα δύο). Και δεν εστιάζει στα επεισόδια ή τους πρωταγωνιστές του με τους όρους της «ελληνικής εξαίρεσης». Για τον Αντρέ Γερολυμάτο, καθηγητή Ιστορίας και διευθυντή του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, ο Εμφύλιος […]

Ο Ιψεν έλεγε πως ο σταθερός άνθρωπος μοιάζει με αναμμένη λαμπάδα που, αν τη γυρίσεις, η φλόγα της θα στραφεί προς τα πάνω, καίγοντάς την ολοσχερώς. Λίγες ώρες πριν από τη σημαντικότερη δουλειά της καριέρας του, ένας φημισμένος για την ακεραιότητά του πολιτικός μηχανικός, και πατέρας δυο παιδιών, μπαίνει στο αυτοκίνητό του εγκαταλείποντας τους πάντες […]

Ακόμη και για τη γενιά που θα ξεκινούσε σήμερα την περιπλάνησή της στον θαυμαστό κόσμο του θεάτρου –θεατές ή επίδοξοι ηθοποιοί και σκηνοθέτες –το όνομά του θα έφτανε αργά ή γρήγορα από μια διακλάδωση, όχι και τόσο τυχαία. Αποτελώντας έναν από τους «θετικούς ανθρώπους» του πολιτισμού ακριβώς τη στιγμή που η Ελλάδα μετρούσε δυνάμεις και […]

Ακόμη και πριν από το πρώτο φυλλομέτρημα της έκδοσης (Γκοβόστης, 2018, μετάφραση Γιώργος Μπλάνας) είναι σαν να συναισθάνεται κανείς τα ερωτήματα του επίδοξου αναγνώστη: Ακόμη μια ιστορία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου; Και μάλιστα την εποχή της Wikipedia; Ακόμη μια εκκίνηση από την εισβολή στην Πολωνία, την πτώση της Γαλλίας, το θαύμα της Δουνκέρκης, τη μάχη […]

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ 1. «Οι λεπτομέρειες, που μας παρέχουν τόσο άφθονα, θολώνουν την κρίση για το ουσιαστικό πρόβλημα. Σ’ αυτό βασίζεται η τέχνη της προπαγάνδας: στην επιδέξια χρησιμοποίηση της λεπτομέρειας, στον τεμαχισμό της αλήθειας». («Πρωτοµαγιά 1940», «Μέρες Γ’», εκδ. Ικαρος, 1977) 2. Γράµµα προς τον Ζήσιμο Λορεντζάτο (Αγκυρα, Πρωτοµαγιά, Μεγάλο Σάββατο 1948): «”Εδώ Μεγάλη Παρασκευή”, “εδώ […]

Ακόμη και αν δεν ομολογείται δημοσίως, έχει επηρεάσει τουλάχιστον τους πεζογράφους της Θεσσαλονίκης από το τελευταίο τέταρτο του 20ού αιώνα κι έπειτα. Εκείνο που σίγουρα ομολογείται πάντως στις συνεντεύξεις συγγραφέων –εσχάτως ολοένα και περισσότερο –είναι πόσα οφείλουν στην ολόδική του λυρική φόρμα, στο συνταίριασμα της εξομολογητικής γραφής με τη μικροϊστορία και την Ιστορία. Η Εθνική […]

Σαν να περίμενε κανείς διαισθητικά ότι ένα περιοδικό όπως το «Εντευκτήριο» της Θεσσαλονίκης θα ετοίμαζε «υπογείως» ένα αφιέρωμα για τη Λούλα Αναγνωστάκη. Με αφορμή μάλιστα την απώλεια της κορυφαίας θεατρικής συγγραφέως στις 8 Οκτωβρίου 2017, όσοι και όσες συνεισφέρουν στις 90 ωφέλιμες σελίδες του αφιερώματος (τεύχος 114), που επιμελείται ο εκδότης του περιοδικού Γιώργος Κορδομενίδης, […]

«Σε μια περίοδο κατά την οποία ο πρόεδρος Τραμπ επιτίθεται στα μέσα ενημέρωσης, η επιτροπή απένειμε το βραβείο Αμερικανικού Ρεπορτάζ στους “New York Times” και στην “Washington Post” για την κάλυψή τους που ανέδειξε την πιθανή διασύνδεση μεταξύ της Ρωσίας και του στενού κύκλου του Τραμπ». Με αυτό το σχόλιο υποδέχθηκε χθες το βράδυ η […]