Ζώης Νικόλας

Ολα ξεκίνησαν την άνοιξη του 1985. Στο MoMA της Νέας Υόρκης είχε μόλις ανοίξει μια μεγάλη έκθεση για τη σύγχρονη ζωγραφική, από τους 165 συμμετέχοντες όμως από δεκαεπτά χώρες μόνο οι 13 ήταν γυναίκες, χώρια η ακόμα μικρότερη εκπροσώπηση των μη λευκών δημιουργών. Επτά απαυδισμένες φίλες αποφάσισαν να διαδηλώσουν έξω από το Μουσείο προφυλάσσοντας την […]

Η πρώτη του φορά στην Ελλάδα ήταν στα μέσα της δεκαετίας του ’70. Είχε έρθει εξόριστος έχοντας ήδη φυλακιστεί λόγω των φρονημάτων του από τους τούρκους πραξικοπηματίες του 1971, έχοντας δει φίλους του να δολοφονούνται αλλά κι έχοντας ήδη συνθέσει τα περίφημα «Chants Révolutionnaires Turcs», που στην πατρίδα του θα γίνονταν κάτι σαν η φωνή […]

Η διασημότερη φωτογραφία του, με τους ισραηλινούς αλεξιπτωτιστές που έχουν μόλις καταλάβει το Τείχος των Δακρύων, έγινε σύμβολο του Πολέμου των Εξι Ημερών: στις διαστάσεις της αποτυπώθηκαν ο φόβος και η αγωνία, το θάρρος και η συντροφικότητα, τα συνηθέστερα ίσως συναισθήματα που ευδοκιμούν σε μια μάχη. Αλλά και οι υπόλοιπες εικόνες του, από τα μέτωπα […]

Αν οι ιστορικές αναφορές του δεν ήταν τόσο προσεκτικά υπολογισμένες, θα μπορούσε να έχει γυριστεί την εποχή που αναπαριστά: στις πρώτες του σκηνές, μια γυναίκα σεργιανά σε μια παραθαλάσσια αμερικανική πόλη, ενώ σε κάποιο σινεμά της προβάλλεται το «The Lost Boys» του Τζόελ Σουμάχερ. Από ένα περαστικό αμάξι ακούγεται το «Heaven is a place on […]

Είναι από τις έρευνες που τα τελευταία χρόνια εμφανίζονται μάλλον συχνά. Τα ευρήματά τους συζητιούνται άλλοτε ως αποκαλυπτικά και άλλοτε ως αντανακλάσεις μιας κατάστασης που καλύτερα να αντιμετωπιστεί στις αιτίες παρά στα κινηματογραφικά συμπτώματά της. Εστω κι έτσι, η πιο πρόσφατη αντίστοιχη μέτρηση, με τη σφραγίδα του Ιδρύματος Annenberg (με ειδίκευση στα media) σε συνεργασία […]

Ενας χαρακτηρισμός που του έχει αποδοθεί είναι: «ο νέος που παίζει παλιό R’n’B». Ενας άλλος τον θέλει «απόγονο του Μπάντι Χόλι», ενώ δεν λείπουν κι εκείνοι που τον παρομοιάζουν με τον Μπόμπι Ντάριν. Από άποψη εξωτερικής εμφάνισης, ο Νικ Γουότερχαουζ δεν απέχει πολύ από όσα προβάλλει πάνω του η μουσική βιομηχανία ή και το κοινό: […]

Εν αρχή ην το όνομα. Οι παιδικοί του φίλοι ας πούμε τον φώναζαν «Χερσάλ». Αργότερα κάποιοι των φώναζαν απλώς «Αλί». Μεγαλώνοντας άρχισε να χρησιμοποιεί το «Μαχερσάλα», που κι αυτό όμως απείχε μερικές συλλαβές από την πραγματικότητα: μια προσεκτική ματιά στους τίτλους των πρώτων του ταινιών, όπως το «Η απίστευτη ιστορία του Μπένζαμιν Μπάτον» του Ντέιβιντ […]

Πριν από όλα, δύο φίλοι: αμφότεροι είναι μεν αυστροεβραϊκής καταγωγής και συγγραφείς στο επάγγελμα, δένονται όμως και από μια φιλία και ένα λογοτεχνικό πάρε-δώσε, γεμάτα ιδιαιτερότητες. Τη μια ο ένας φτάνει μπροστά στην πόρτα του άλλου, σκοπεύοντας επιτέλους να τον γνωρίσει, δειλιάζοντας όμως την τελευταία στιγμή, ενώ την άλλη, σε κάποιο γαλλικό θέρετρο, γράφουν παρέα […]

Σε σχέση με την πιο γνωστή φωτογραφία του, εδώ, κατ’ αρχάς κινείται: κατεβαίνει τις επενδυμένες σκάλες κάποιας εκκλησίας ίσως, μαζί με κάμποσους ενστόλους κι ένα σωρό καλοντυμένα ζευγάρια. Εκείνος είναι ολομόναχος. Φοράει μια πιθανόν γκριζογάλανη ρεντιγκότα, καπέλο μπόουλερ και το μουστάκι του φαίνεται περιποιημένο. Τα χέρια του είναι κάπως μαζεμένα, σαν από συστολή, ενώ μια […]

Θα ξεκινά άραγε την αφήγηση από το οικογενειακό δάνειο που πήρε ο Μπέρι Γκόρντι, ο ιδρυτής, για τα πρώτα του επιχειρηματικά βήματα; Θα έχει γοητευτικά πλάνα από τους δρόμους του Ντιτρόιτ, όπου βρισκόταν η πρώτη έδρα της ή από το στούντιο των επιτυχιών της ονόματι Hitsville; Είτε ναι είτε όχι, δυο λόγια μάλλον θα λέει […]

Οι μέχρι τώρα διαθέσιμες πληροφορίες για το «The house that Jack built», την επικείμενη ταινία του Λαρς φον Τρίερ, έκαναν λόγο για την ιστορία ενός ευφυούς κατά συρροή δολοφόνου, ειπωμένη από τη δική του οπτική γωνία. Θα τον υποδύεται ο Ματ Ντίλον, ενώ ο Μπρούνο Γκαντς θα συμμετέχει ως ένας μυστηριώδης άνδρας που συζητά μαζί […]

Τις προηγούμενες ημέρες, ένα ήταν το συχνότερο ερώτημα που συνόδευε τις συζητήσεις, τα άρθρα, αν όχι και τα στοιχήματα για την 59η τελετή απονομής των Βραβείων Γκράμι: η Αντέλ ή η Μπιγιονσέ θα κρατούσε το χρυσό γραμμοφωνάκι για τον δίσκο της χρονιάς; Η απάντηση δόθηκε την Κυριακή το βράδυ στο Staples Center του Λος Αντζελες […]

Στη γαλλική πνευματική ζωή κατείχε μια ιδιότητα μάλλον αταξινόμητη. Εναντιωνόταν στους κάθε λογής ολοκληρωτισμούς, χωρίς πάντως να ενταχθεί στους «νέους φιλοσόφους» της ύστερης δεκαετίας του 1970 όπως ο Μπερνάρ-Ανρί Λεβί, ο Αντρέ Γκλικσμάν ή ο Αλέν Φινκιελκρότ. Οχι ότι επαναπαύτηκε στην ακαδημαϊκή του ειδίκευση. Ηταν εξάλλου επηρεασμένος από δύο αρκετά διαφορετικούς πολιτισμούς, τον βουλγαρικό και […]

Είναι ένα ερώτημα που στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, στις εσχατιές των κοινωνικών δικτύων ή σε επιφανή ακαδημαϊκά ιδρύματα, μια στο τόσο επανέρχεται: υπάρχει πολιτικό τραγούδι στην Αμερική του 21ου αιώνα, όπως στις διαδηλώσεις για το Βιετνάμ ή στις πορείες για τα πολιτικά δικαιώματα των Αφροαμερικανών; Τα αιτήματα του Γούντι Γκάθρι στο «This land is […]

Το διακήρυττε ήδη από την πολυμεταφρασμένη «Χρησιμότητα του άχρηστου»: παρόλο που οι ανθρωπιστικές σπουδές και η λογοτεχνία αποτελούν δύο από τα πρώτα θύματα κάθε οικονομικής κρίσης, η εντρύφηση σε αυτές και ειδικότερα η μελέτη των κλασικών έχουν περισσότερα να μας πουν για την τέχνη της ζωής από ό,τι οι –υποτίθεται αποκλειστικά επωφελείς –πρακτικές γνώσεις. Αυτή […]

Στις αίθουσές της ο Οσκαρ Ουάιλντ είχε καταγγείλει με αγανάκτηση τη λογοκρισία της θεατρικής του «Σαλώμης». Ο Αρθουρ Κόναν Ντόιλ, πρόεδρός της επί σειρά ετών, στα δικά της μέλη διάβαζε τα χειρόγραφά του προτού τα στείλει στον εκδότη. Στο μπαρ της ο Γκράχαμ Γκριν τα έπινε παρέα με τον Κιμ Φίλμπι και, τέλος πάντων, πολλοί […]

Ναι, οι αποχαιρετιστήριες περιοδείες έχουν καταντήσει ανέκδοτο. Ειδικά αν μιλάμε για δεινόσαυρους του ροκ, χαρακτηρισμός που δεν ταιριάζει μόνο στους Scorpions. Το 1992, ακόμα κι ο Οζι Οσμπορν, αυτός ο απέθαντος τρελός, ανακοίνωνε τις τελευταίες σόλο συναυλίες του με δηλώσεις του στυλ «αυτή τη φορά είναι αλήθεια, έχουν περάσει 25 χρόνια και θέλω να γυρίσω […]

Ηταν φθινόπωρο του 1996. Η αναμπουμπούλα που ο Ντάνι Μπόιλ είχε προκαλέσει σε γονείς και δικαστικούς αμφοτέρων των πλευρών του Ατλαντικού καλά κρατούσε. Αιτία, η μόλις δεύτερη ταινία του Βρετανού, που βασισμένη σε ένα μυθιστόρημα του Ιρβιν Ουέλς παρακολουθούσε τέσσερις νεαρούς Σκωτσέζους να στριμώχνονται πότε από την εξάρτηση στην ηρωίνη, πότε από την ανέχεια. Στο […]

Μοιάζει σχεδόν αναπόφευκτο: ο άνθρωπος που χρησιμοποίησε όποιο (δημιουργικό) μέσο περνούσε από τα χέρια του για να εκφραστεί, από τη ζωγραφική, τις εκτυπώσεις και τη φωτογραφία μέχρι τη μουσική και τη γλυπτική, ο καλλιτέχνης που εξερεύνησε τα όρια μεταξύ τέχνης, δημοφιλίας και διαφήμισης, ο εμπνευστής ενός στούντιο ονόματι Factory που στη δεκαετία του 1960 συγκέντρωνε […]

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1940, πρωτότοκος γιος του κεφαλλονίτη συνθέτη Αντίοχου Ευαγγελάτου και της αρπίστριας Ξένης Μπουρεκάκη από την Κρήτη. Μεγάλωσε σε ένα οικογενειακό περιβάλλον ανοιχτό στις τέχνες και στα τέλη της δεκαετίας του 1950 εισήχθη στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και κατόπιν στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Ολοκλήρωσε τις υποκριτικές του σπουδές […]

Η πρώτη καταγεγραμμένη αυτοφωτογράφιση ήταν μια δαγγεροτυπία του Αμερικανού Ρόμπερτ Κορνέλιους εν έτει 1839. Αρκετά χρόνια αργότερα, το 1914, η δούκισσα Αναστασία Νικολάεβνα της Ρωσίας φωτογράφιζε τον 13χρονο εαυτό της στον καθρέφτη και ταχυδρομούσε την εικόνα σε φίλο, σημειώνοντας πως «ήταν δύσκολο, τα χέρια μου έτρεμαν». Κατόπιν, στη δεκαετία του ’70, οι ερασιτεχνικές μηχανές στιγμιαίας […]

Οι πρώτες εκατό σελίδες θα μπορούσαν να προοικονομούν την ιστορία μιας τυπικής, σφιχτοδεμένης, αμερικανικής φιλίας. Συστηνόμαστε με τον Τζουντ, που με τους αξιόλογους και κυρίως άφραγκους κολλητούς του ολοκληρώνουν τις σπουδές τους σε περίβλεπτο αλλά αδιευκρίνιστο πανεπιστήμιο, αναχωρώντας κατόπιν για το μεγάλο ταξίδι στη χώρα της εργασίας και της ενηλικίωσης. Ο όμορφος, βορειοευρωπαϊκής καταγωγής, Γουίλεμ […]

Μιλώντας για μια τηλεοπτική σειρά με το όνομα «Ο νεαρός Πάπας», σε σενάριο και σκηνοθεσία του Πάολο Σορεντίνο και σε παραγωγή καναλιών μεγάλων όσο το HBO, το Canal+ και το Sky Atlantic, μπορεί κανείς να ξεκινήσει με τα βασικά: ένας σαραντάρης αμερικανός καρδινάλιος, ονόματι Λένι Μπελάρντο, που καθότι ορφανός μεγάλωσε σε μοναστήρι, φτάνει έπειτα από […]

Ισως ένας άνθρωπος σαν τον Τζον Λιούις να μη δίνει δεκάρα τσακιστή για όσα του προσάπτει κάποιος σαν τον Ντόναλντ Τραμπ. Ο μεν, μέλος του Κογκρέσου με το κόμμα των Δημοκρατικών, είναι μορφή ιστορική του αγώνα για τα πολιτικά δικαιώματα των Αφροαμερικανών. Ο δε είναι ένας βαθύπλουτος επιχειρηματίας, που για ένα σωρό (νόμιμους αλλά και […]

Είναι από τις δημιουργούς που τις χώρες όπως η Ελλάδα δεν τις επισκέπτονται μόνο για μια παράσταση. Τον περασμένο Ιούνιο, λ.χ., η Λόρι Αντερσον είχε αναλάβει την καλλιτεχνική διεύθυνση ενός ολόκληρου προγράμματος εκδηλώσεων του Κέντρου Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Οχι κι εντελώς αναπάντεχο για μια καλλιτέχνιδα πολυσχιδή, η οποία αφού μεγάλωσε στο Ιλινόι με επτά […]

Για να ψηλαφίσουμε το χιούμορ του ανδρός, ας αρχίσουμε από τα σχετικώς εύκολα: μια παλιότερη γελοιογραφία του, δημοσιευμένη τον Δεκέμβριο του 2012, απεικόνιζε τη χριστουγεννιάτικη φάτνη τη στιγμή που ο νοικοκύρης της υποδεχόταν τους τρεις μάγους. «Ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου; Τι να τα κάνει;» ρωτούσε απορημένος ο Ιωσήφ τον έναν. «Να τα φυλάξει! Θα πάρουν […]

Αν και μάλλον έχουν κουραστεί να το λένε, το όνομά τους είναι λογοπαίγνιο με το Χιλιομόδι Κορινθίας: εκεί όπου δέκα χρόνια πριν οι τέσσερις φίλοι έκαναν τις πρώτες τους πρόβες σε ένα εξοχικό εξοπλισμένο με ταπεινούς ενισχυτές και με ντραμς στουμπωμένα με πετσέτες. Εκτοτε οι 1000mods συνεισέφεραν όσο λίγοι στην ανανέωση του σκληρού ήχου στην […]

Αν δεν είχαν περάσει τόσα χρόνια, ίσως να μην αποτελούσε καν είδηση: ένα άλμπουμ των Rolling Stones με διασκευές σε μεταπολεμικά μπλουζ της ηλεκτρικής σκηνής του Σικάγου μοιάζει είτε σαν κάτι που διαρκώς αναβαλλόταν από την μπάντα, ώσπου ξεχάστηκε, είτε σαν ξεθυμασμένη φαντασίωση των πιο καλά διαβασμένων ακροατών της. Εκείνων που δεν ξέχασαν λ.χ. ότι […]

Οταν γεννήθηκε το 1930 στη Συρία, το όνομα που του επιφύλαξαν οι δικοί του ήταν Αλι Αχμαντ Σαΐντ Εσμπερ. Εκείνος όμως το άλλαξε από τα 17 του με σκοπό «να εξέλθει από τον κόσμο της θρησκείας» και αφού στο μεταξύ είχε ήδη ανταποκριθεί στο κάλεσμα της ποίησης ή είχε πασχίσει για να αποκτήσει τη βασική […]

Με τα πολλά, το «Ετος Σαίξπηρ» (λόγω της συμπλήρωσης 400 ετών από τον θάνατο του Βάρδου) έληξε. Τόσο δυναμικό ήταν όμως που τα σχετικά εγχειρήματα καλά κρατούν. Στο πλαίσιο του αφιερώματος «Τα Σονέτα του Σαίξπηρ στη Νέα Σκηνή», το Θέατρο της Οδού Κυκλάδων – Λευτέρης Βογιατζής παρουσιάζει σονέτα και σκηνές του ελισαβετιανού δραματουργού, υπό τον […]

Κρίνοντας από το πλήθος των εκδόσεων, των ντοκιμαντέρ, των επίσημων ή ανεπίσημων ομιλιών, των τελετών και των μνημοσύνων, αλλά και τόσων άλλων, τα εκατόχρονα του Μεγάλου Πολέμου τιμήθηκαν και τιμούνται δεόντως σε όλο τον κόσμο. Τουλάχιστον ιστοριογραφικά όμως, κάποιες προσεγγίσεις που αφορούν όχι στο περίφημο Δυτικό, αλλά στα διάφορα μέτωπα στη Μέση Ανατολή, μοιάζουν αμετακίνητες: […]

Η ανατρεπτική προσέγγισή του φαινόταν από την πρεμιέρα κιόλας του «Ways of seeing», του ντοκιμαντέρ που προβλήθηκε σε τέσσερα ημίωρα επεισόδια στο BBC το 1972, αλλά τον έκανε διάσημο για πάντα: στην πρώτη σκηνή, ο Τζον Μπέργκερ έσκιζε με ένα μαχαίρι έναν πίνακα του 15ου αιώνα, εξηγώντας ότι το θέμα της σειράς δεν θα ήταν […]

Για τα δεδομένα της ομάδας παραστατικών τεχνών προΤΑΣΗ, το εγχείρημα μοιάζει σχεδόν αναμενόμενο. Τα μέλη της έχουν ήδη καταπιαστεί με τις «Κορφιάτικες ιστορίες» του Θεοτόκη, την «Οδύνη του έρωτα» του Ρίλκε ή τα «Χριστουγεννιάτικα διηγήματα» του Παπαδιαμάντη. Αυτή τη φορά ανεβάζουν στο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων το «Εις το φως της ημέρας»: ένα διήγημα μυστηρίου του […]

Γιώργος Κουμεντάκης Συνθέτης Η δυστοπική εικόνα του Χαλεπίου Το σπιράλ κακών ειδήσεων που χαρακτήρισε το 2016 δεν αφήνει περιθώρια για αισιόδοξους απολογισμούς. Τα πράγματα που με ταρακούνησαν ήταν πολλά και, δυστυχώς, τα περισσότερα αρνητικά. Ανάμεσά τους, η τραγική ιστορία του Χαλεπίου με συγκλόνισε, όχι μόνο λόγω του μεγέθους της καταστροφής, την οποία όλοι παρακολουθούσαμε άναυδοι […]

Το όνομά του ήταν από τα πρώτα που αναγράφηκαν στους καταλόγους των μελών του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος. Τον Νοέμβριο του 1923 μπήκε σε εκείνη την μπιραρία του Μονάχου, μόλις ένα βήμα πίσω από τον Χίτλερ. Ηταν παρών στο Βερολίνο όταν το NSDAP ανήλθε στην εξουσία, ενορχήστρωσε τη λεηλασία χιλιάδων έργων τέχνης από όλη την Ευρώπη, ενώ […]