Κοντιάδης Ξενοφών

Η έναρξη μιας εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης με σημαία τη λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων αποτελεί πολιτικό ατόπημα. Οχι επειδή επιβεβαιώνει τη στρατηγική της κυβέρνησης να εμπορευματοποιήσει δημόσια αγαθά και να ιδιωτικοποιήσει την εκπαίδευση, την υγεία, την ασφάλεια, την περιβαλλοντική προστασία, αλλά επειδή υπάρχουν ορισμένοι κρίσιμοι «πολλαπλασιαστές» που καθιστούν την πρόταξη των ιδιωτικών πανεπιστημίων θεσμικά μεμπτή. Κατ’ αρχάς, η […]

Το Σύνταγμά μας κατοχυρώνει το δημοκρατικό και κοινωνικό κράτος δικαίου και εγγυάται τα δικαιώματα των πολιτών και όσων βρίσκονται στην ελληνική επικράτεια. Ωστόσο, ήδη από τα πρώτα βήματα του ελληνικού συνταγματισμού, η ερμηνεία και η εφαρμογή των συνταγματικών ρυθμίσεων έχουν αποτελέσει πεδίο διαμάχης. Από τις βασιλικές αρμοδιότητες το 1965 μέχρι την ψήφο Αλευρά το 1985 […]

Ας ξεκινήσουμε από αυτά στα οποία διαμορφώνεται συναίνεση στον νομικό κόσμο: Η παρακολούθηση των επικοινωνιών του αρχηγού του τρίτου κοινοβουλευτικού κόμματος έγινε με όρους ασύμβατους προς το Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ. Είναι προφανής ο λόγος που ο Πρωθυπουργός αναγνώρισε μεν ότι ήταν μία «πολιτικά λανθασμένη» απόφαση, αλλά αρνήθηκε ότι υπήρξε νομική πλημμέλεια. Η παραδοχή της […]

Ξημερώματα της 17ης Ιουνίου 1972, στα κεντρικά γραφεία του Δημοκρατικού Κόμματος στην Ουάσιγκτον, που στεγάζονταν στο κτιριακό συγκρότημα Γουότεργκεϊτ, συλλαμβάνονται πέντε διαρρήκτες τη στιγμή που τοποθετούσαν κοριούς στις τηλεφωνικές γραμμές και φωτογράφιζαν έγγραφα. Οι συλληφθέντες, που επτά μήνες αργότερα θα καταδικαστούν από ομοσπονδιακό δικαστήριο, αποδείχτηκε τελικά ότι ενεργούσαν για λογαριασμό της Επιτροπής Επανεκλογής του Προέδρου […]

Η απρόβλεπτη, ηχηρή επικράτηση των Σοσιαλιστών στην Πορτογαλία αποτελεί μία διπλή νίκη: Από τη μια πλευρά, απέναντι στον λαϊκιστικό μαξιμαλισμό των δύο μέχρι πρότινος εταίρων τους, του αριστερού Μπλόκου και του Κομμουνιστικού Κόμματος, που ανέλαβαν το ρίσκο να ρίξουν την κυβέρνηση του Αντόνιο Κόστα καταψηφίζοντας τον προϋπολογισμό του 2022 τον περασμένο Δεκέμβριο. Η στάση αυτή […]

Σχεδόν καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας της κυβέρνησης Μητσοτάκη, η πολιτική αντιπαράθεση και η κυβερνητική φθορά έχουν ως επίκεντρο εν ευρεία εννοία φυσικές καταστροφές και τη διαχείρισή τους: την αντιμετώπιση της πανδημίας από τις αρχές του 2020, τις καταστροφικές πυρκαγιές του περασμένου Αυγούστου, το ψυχρό κύμα των προηγούμενων ημερών και την ατυχή διαχείρισή του […]

Εντός των τειχών της Ευρωπαϊκής Ενωσης έχουν εκκολαφθεί τα τελευταία χρόνια ημιαυταρχικά καθεστώτα, τα οποία αναδύθηκαν μεν από εκλογικές διαδικασίες, όμως παραβιάζουν θεμελιώδη δικαιώματα και αρχές του κράτους δικαίου. Ως τέτοιες «ανελεύθερες δημοκρατίες» μνημονεύονται συνήθως η Πολωνία και η Ουγγαρία, των οποίων οι κυβερνήσεις πέτυχαν με αντισυνταγματικές μεθοδεύσεις να ελέγξουν τα ΜΜΕ και να πλήξουν […]

Η Ουγγαρία και η Πολωνία επιβεβαίωσαν τους φόβους ότι ανελεύθερα καθεστώτα που επιβουλεύονται τη δικαστική ανεξαρτησία μπορούν να υπάρξουν ακόμα και στην καρδιά της Ευρωπαϊκής Ενωσης, χωρίς να πτοούνται από τις κυρώσεις εις βάρος τους. Ομως δεν είναι νοητή η εγγύηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των αρχών του δημοκρατικού κράτους δικαίου αν δεν διασφαλίζεται ταυτόχρονα […]

Οταν το 1981 σχηματίστηκε η πρώτη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, κανένας από τους υπουργούς δεν διέθετε προηγούμενη κυβερνητική εμπειρία, εκτός από τον πρωθυπουργό Ανδρέα Παπανδρέου. Πρόσωπα άφθαρτα πολιτικά, με δυναμισμό και βούληση να μεταμορφώσουν την Ελλάδα, όπως και έγινε, με τις θετικές και αρνητικές όψεις αυτής της μεταμόρφωσης. Σαράντα χρόνια μετά, το ΚΙΝΑΛ, με κορμό το […]

Η αδόκητη απώλεια της Φώφης Γεννηματά θέτει το κρίσιμο ζήτημα της ανάδειξης προέδρου της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΚΙΝΑΛ. Ο πρόεδρος των κοινοβουλευτικών ομάδων έχει σημαντικό ρόλο και αρμοδιότητες στο πολιτικό και κοινοβουλευτικό παιχνίδι. Η εκλογή νέου προέδρου της Κοινοβουλευτικής Ομάδας ενδεχομένως να επηρεάσει και την εκλογή του αρχηγού κόμματος. Ανακύπτει συνεπώς το ερώτημα ποιος είναι […]

Οσοι δεν τη γνώριζαν μπορεί να σχημάτιζαν για αυτή μια εικόνα αναπαραγόμενων στερεοτύπων, μεταξύ των οποίων και εκείνα που πλήττουν όσες γυναίκες παραβιάζουν τα άδυτα της ανδροκρατούμενης πολιτικής σκηνής, τις λεγόμενες «γυάλινες οροφές». Οσοι, όμως, συνεργαστήκαμε με τη Φώφη Γεννηματά γνωρίσαμε μια γυναίκα ζεστή, ευγενική, έντιμη, με καθαρή πολιτική σκέψη, πυγμή, γενναιότητα και ευθυκρισία, χωρίς […]

Οι εκλογές για την ανάδειξη αρχηγού στο τρίτο κόμμα της χώρας, το οποίο κυβέρνησε τα περισσότερα χρόνια της Μεταπολίτευσης (με τις καλές και τις κακές του στιγμές) και θεωρείται μπαλαντέρ – πιθανός κυβερνητικός εταίρος για τα δύο σημερινά μεγάλα κόμματα μετά τις επόμενες εκλογές, είναι ένα σημαντικό πολιτικό γεγονός. Ορισμένες βασικές σκέψεις για το θέμα: […]

Η σύσταση της ειδικής κοινοβουλευτικής επιτροπής προς διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης, σύμφωνα με το άρθρο 86 του Συντάγματος που ρυθμίζει την ποινική ευθύνη των υπουργών, αποτελεί κατά κανόνα πηγή κομματικής έντασης ή ξεκαθάρισμα πολιτικών λογαριασμών. Χαρακτηριστικότερη περίπτωση υπήρξε η παραπομπή του Ανδρέα Παπανδρέου και πρώην υπουργών το «βρώμικο ’89». Συγκρουσιακά εξελίσσεται και η διερεύνηση για την […]

Το ζήτημα της σχέσης και των (συν)αρμοδιοτήτων κεντρικού κράτους, αποκεντρωμένων διοικήσεων και τοπικής αυτοδιοίκησης επανέρχεται στην επικαιρότητα κάθε φορά που ανακύπτουν προβλήματα λειτουργίας της πολιτείας, ιδίως μετά από φυσικές καταστροφές. Ετσι έγινε και μετά την πρόσφατη χιονόπτωση. Ομως το πρόβλημα είναι πολύ ευρύτερο και αφορά σημαντικά πεδία της οργανωμένης κοινωνικής συμβίωσης. Πριν από έναν χρόνο […]

Καθώς ετοιμαζόμουν να πετάξω μια στοίβα παλιές εφημερίδες, έπεσε το μάτι μου στο πρωτοσέλιδο του «Βήματος της Κυριακής» 17 Νοεμβρίου 2019, όπου προβαλλόταν η συνέντευξη του υπουργού Προστασίας του Πολίτη Μιχάλη Χρυσοχοΐδη: «Ούτε ανομία ούτε αστυνομία στα πανεπιστήμια» έλεγε τότε, πριν από 15 μήνες, ο υπουργός: «Κοιτάξτε, η Αστυνομία δεν έχει δουλειά στα πανεπιστήμια. Σε […]

Εν μέσω πανδημίας, με τους νεκρούς να πληθαίνουν και το σύστημα υγείας να δοκιμάζεται, είναι κρίσιμο ότι ο δημόσιος διάλογος και η κοινωνία πολιτών στρέφονται επίμονα προς την αναζήτηση των συνταγματικών εγγυήσεων ως προς τα μέτρα που λαμβάνονται για την προστασία της δημόσιας υγείας. Πρόκειται για αναγκαία αντανακλαστικά μπροστά στον κίνδυνο που ενδημεί σε κάθε […]

Η κυβέρνηση ακροβατεί τους τελευταίους μήνες ανάμεσα στους ακραίους βιοπολιτικούς περιορισμούς και στην ανέμελη θερινή ασυδοσία για να επιστρέψει σε ένα νέο, οδυνηρότερο lockdown. Ενώ κατά την πρώτη φάση της πανδημίας οι εισηγήσεις των εμπειρογνωμόνων δημόσιας υγείας ήταν ομόφωνες, σήμερα οι απόψεις τους φαίνεται να διίστανται. Το ίδιο ισχύει και ως προς την κοινωνική αποδοχή […]

Το ηχητικό υλικό με τον διάλογο Παππά –  Μιωνή αποτελεί τμήμα μιας ιδιωτικής συζήτησης που ηχογραφήθηκε και δημοσιοποιήθηκε χωρίς τη συναίνεση του ενός μέρους και, κατά συνέπεια, συνιστά παρανόμως κτηθέν αποδεικτικό μέσο. Το περιεχόμενό του έχει ιδιαίτερη νομική και πολιτική σημασία, δεδομένου ότι αναφέρεται σε ένα πολιτικό σχέδιο και ένα  παραδικαστικό κύκλωμα που δεν απεργαζόταν […]

Εχει ήδη διατυπωθεί με πολλούς διαφορετικούς τρόπους το απόφθεγμα ότι «η πανδημία μας έκανε όλους σοσιαλδημοκράτες». Δυστυχώς αυτό δεν είναι ακριβές. Πίσω από την κατασκευή μιας επίπλαστης συναίνεσης απέναντι στον κοινό «πόλεμο» κατά της πανδημίας, ως φυσικού, «απολιτικού» κινδύνου που απειλεί όλους ανεξαιρέτως, λανθάνουν διαχωρισμοί, ανισότητες και αντιθέσεις που συγκαλύπτονται από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της […]

Επί δεκαετίες η σχέση μεταξύ Συντάγματος, νόμων και ποδοσφαίρου είναι μια σχέση έντασης. Σε αυτή τη σχέση κατά κανόνα ο νόμος βρίσκεται χαμένος. Με αφορμή το επίμαχο ζήτημα πολυϊδιοκτησίας, το πρώτο ερώτημα που τίθεται είναι αν πράγματι υπάρχει πολυϊδιοκτησία στην περίπτωση ΠΑΟΚ και Ξάνθης. Η απάντηση είναι ότι αυτό δεν μπορούμε ακόμη να το γνωρίζουμε […]

Οσο πλησιάζει ο χρόνος ψήφισης του νέου ασφαλιστικού νόμου, τόσο πυκνώνει η δημόσια αντιπαράθεση για την υιοθέτηση του κεφαλαιοποιητικού συστήματος στην επικουρική ασφάλιση. Ορισμένες φωνές υποστηρίζουν ότι η επιλογή αυτή αποτελεί τη λυδία λίθο για τη βιωσιμότητα της κοινωνικής ασφάλισης και τη βελτίωση των παροχών, ενώ από άλλες πλευρές δαιμονοποιείται ως εξ ορισμού καταστροφική πολιτική. […]

Καθώς η διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος βρίσκεται πλέον στην τελική φάση και θα ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του μήνα, η πρώτη κρίσιμη παρατήρηση αφορά την απουσία των πολιτών. Παρότι η έναρξη του αναθεωρητικού εγχειρήματος από την προηγούμενη κυβέρνηση συνοδεύτηκε από την εξαγγελία μίας ευρείας, ανοιχτής, συμμετοχικής διαδικασίας δημοσίου διαλόγου και εμπλοκής των πολιτών στον συνταγματικό […]

Το Σύνταγμα κατοχυρώνει ρητά στο άρθρο 51 παρ. 4 τη δυνατότητα να προβλεφθεί με νόμο η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος από τους εκλογείς που βρίσκονται έξω από την επικράτεια. Η θέσπιση του νόμου αυτού απασχόλησε επίμονα και αδιαλείπτως τον δημόσιο διάλογο ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1970, χωρίς τελικά να ευοδωθεί. Αξιοσημείωτο είναι […]

Οι εντεινόμενες προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές έχουν προκαλέσει πανικό στο πολιτικό-διοικητικό σύστημα της χώρας. Η ανεπάρκεια των δομών και των δημόσιων πολιτικών σε όλα τα επίπεδα του Προσφυγικού είναι αδικαιολόγητη, πέντε και πλέον χρόνια μετά την εκδήλωσή του. Η αμηχανία του κράτους στη διαχείριση του Προσφυγικού επιβεβαιώνει τις παθογένειες των διοικητικών μηχανισμών, αλλά και την […]

Το δίλημμα για την κυβερνητική πλειοψηφία είναι αν θα ολοκληρώσει την αναθεωρητική διαδικασία που ξεκίνησε με πρωτοβουλία του ΣΥΡΙΖΑ ή θα προχωρήσει σε ένα νέο αναθεωρητικό εγχείρημα, περιλαμβάνοντας στις αναθεωρητέες και διατάξεις που δεν υπερψηφίστηκαν από την προηγούμενη Βουλή. Το μειονέκτημα της δεύτερης επιλογής δεν είναι μόνο ότι η ολοκλήρωση της αναθεώρησης παραπέμπεται για μετά […]

Ο τρόπος με τον οποίο επιχειρήθηκε να παρουσιαστεί προ μηνών η παραγγελία για την έρευνα του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη, μελών της οικογένειάς του και κυβερνητικών στελεχών εκείνης της περιόδου αποδεικνύεται ότι εντασσόταν σε ένα σχέδιο ποινικοποίησης της πολιτικής ζωής, το οποίο απέτυχε. Αν τη ναυαρχίδα αυτού του σχεδίου αποτέλεσε η υπόθεση Novartis, η έρευνα […]

Είναι σύμφωνη με το Σύνταγμα η επιλογή της ηγεσίας των ανωτάτων δικαστηρίων από μία απερχόμενη κυβέρνηση; Για να απαντηθεί το ερώτημα αυτό είναι κρίσιμο κατ’ αρχάς να επισημανθεί ότι δεν πρόκειται για απόφαση με επείγοντα χαρακτήρα. Αντιθέτως, η παρούσα κυβέρνηση καθυστέρησε πέρσι την επιλογή προέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας μέχρι τον Οκτώβριο, παρότι ο προηγούμενος […]

Οι πολιτικές και θεσμικές παρενέργειες της προσωπικής επίθεσης του αναπληρωτή υπουργού Υγείας κατά του υποψήφιου ευρωβουλευτή της ΝΔ κυρίου Κυμπουρόπουλου δεν αποτελούν μια εξέλιξη που θα καταγραφεί στην κοινοβουλευτική μας ιστορία ως εποικοδομητική και επωφελής. Οι απαράδεκτοι χαρακτηρισμοί εις βάρος ενός ανθρώπου με αναπηρία ασφαλώς αποτελούν εκδήλωση ρατσισμού και τους αρμόζει, αν μη τι άλλο, […]

Από την ψηφοφορία που θα πραγματοποιηθεί σήμερα στη Βουλή για την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης της συνταγματικής αναθεώρησης φαίνεται να προκύπτει ένα αποτέλεσμα που λίγοι μπορούσαν να προβλέψουν πριν από λίγες εβδομάδες. Ολα δείχνουν ότι τέσσερα κρίσιμα άρθρα για τη λειτουργία του πολιτικού μας συστήματος θα υπερψηφιστούν με ευρύτατη πλειοψηφία, που θα υπερβαίνει κατά πολύ […]

Είναι προφανές ότι η αναθεώρηση του Συντάγματος αποτελεί μία εξαιρετικά σοβαρή υπόθεση. Ομως, όσα συμβαίνουν τα δύο τελευταία εικοσιτετράωρα τείνουν να μετατρέψουν την αναθεωρητική διαδικασία από προαναγγελθείσα αποτυχία σε θεσμική κωμωδία. Η στιγμή που επέλεξε ο πρωθυπουργός να κινήσει τη διαδικασία ήταν απρόσφορη. Η χώρα είχε ήδη μπει σε μια πολύπλοκη και πολωμένη προεκλογική περίοδο […]

Η ριζοσπαστική-κινηματική Αριστερά παραδοσιακά αντιμετωπίζει τον κοινοβουλευτισμό αν μη τι άλλο με αμφιθυμία. Η κριτική και η διαμαρτυρία από τον ΣΥΡΙΖΑ, κατά την περίοδο άσκησης αντιπολίτευσης, δεν περιορίστηκαν σε πρόσωπα, πολιτικές συμπεριφορές ή στη λειτουργία του κράτους, αλλά υπό τας γραμμάς έθεσαν υπό αμφισβήτηση τους ίδιους τους θεσμούς της κοινοβουλευτικής, «αστικού τύπου» δημοκρατίας. Στο επίκεντρο […]