Κούρκουλας Δημήτρης

Η θλιβερή επέτειος 50 χρόνων από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο έχει ήδη δώσει αφορμές για συζητήσεις και αντιπαραθέσεις για την πολιτική διεθνών σχέσεων της χώρας μας. Ο δημόσιος διάλογος για την ακολουθητέα εξωτερική πολιτική επηρεάζεται, όπως είναι φυσικό, από την πολιτική διαπάλη ανάμεσα στα πολιτικά κόμματα αλλά και στις ενδοκομματικές αντιπαραθέσεις που φαίνεται να […]

H απόφαση του εισαγγελέα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ΔΠΝ) να ζητήσει από το αρμόδιο δικαστικό συμβούλιο την έκδοση εντάλματος σύλληψης του πρωθυπουργού και του υπουργού Αμύνης του Ισραήλ και 3 ηγετικών στελεχών της Χαμάς έχει ήδη προκαλέσει διπλωματική θύελλα. Οργισμένες αντιδράσεις δεν ήρθαν μόνο από το Ισραήλ αλλά και από την Ουάσιγκτον, με τον πρόεδρο […]

Η πορεία της Ευρωπαϊκής Ενωσης στα 65 χρόνια της ύπαρξής της φέρει ανεξίτηλο το αποτύπωμα της συνεχούς γεωγραφικής επέκτασης μέσω των διαδοχικών διευρύνσεων που οδήγησαν από την Ευρώπη των 6 στην Ευρώπη των 28 και σήμερα, μετά το Brexit, των 27. Για τους περισσότερους αναλυτές η πολιτική διεύρυνσης θεωρείται η πλέον επιτυχημένη πολιτική της Ενωσης. […]

Η νέα σύνοδος του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας θα είναι η πέμπτη συνάντηση από τον Μάιο 2010. Εχουν μεσολαβήσει οι συνεδριάσεις του Ανώτατου Συμβουλίου το 2013 στην Κωνσταντινούπολη, τον Δεκέμβριο του 2014 στην Αθήνα και το 2016 στη Σμύρνη. Η συνάντηση της 7ης Δεκεμβρίου έχει οργανωθεί, σε γενικές γραμμές, με τον ίδιο τρόπο […]

Τους παλιούς καλούς καιρούς ένα διπλωματικό επεισόδιο μπορούσε εύκολα να οδηγήσει σε έκρηξη βίας, ακόμα και στην κήρυξη πολέμου. Τον 16ο και τον 17ο αιώνα, την περίοδο της πρώιμης σύγχρονης διπλωματίας, ατέλειωτες συγκρούσεις είχαν προκληθεί από τις διαφωνίες για το προβάδισμα των πρέσβεων που εκπροσωπούσαν τον μονάρχη τους. Ειδικά η Γαλλία και η Ισπανία διαφωνούσαν […]

Το αίτημα του προέδρου Ερντογάν να «ανοίξει ο δρόμος της Τουρκίας στην ΕΕ που περιμένει στην πόρτα πάνω από 50 χρόνια» προκαλεί το εύλογο ερώτημα ποιος μπορεί να ανοίξει ή να κλείσει τις πόρτες της Ευρώπης. Από το 1973 που έγινε η πρώτη επέκταση της τότε ΕΟΚ με την είσοδο του Ηνωμένου Βασιλείου, της Δανίας […]

Το μετεκλογικό πολιτικό σκηνικό δεν διαθέτει πλέον ευρύ χώρο σε όσους αμφισβητούσαν τη θεμελιώδη επιλογή της χώρας μας να παραμείνει στον πυρήνα της δημοκρατικής Δύσης και της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Δεν πρόκειται, στο ορατό μέλλον, να ξαναζήσουμε τις επικίνδυνες ακροβασίες του 2015 που παραλίγο να μας οδηγήσουν σε μια στρατηγική διεθνοπολιτκή καταστροφή ούτε τα ευτράπελα των […]

Οταν πριν από επτά χρόνια ο βρετανικός λαός αποφάσιζε την αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Ενωση πολλοί πίστεψαν και ότι έχει αρχίσει να ξηλώνεται οριστικά το πουλόβερ της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Είχαν προηγηθεί χρόνια έντονου διχασμού για τον τρόπο αντιμετώπισης της κρίσης δημόσιου χρέους, η παλαβή διαπραγμάτευση και το ψυχεδελικό δημοψήφισμα της Ελλάδας που παραλίγο να οδηγήσει […]

Οι πολιτικές ανατροπές που προκάλεσε η ανώμαλη προσγείωση της ελληνικής κοινωνίας στην οδυνηρή πραγματικότητα της παραλίγο χρεοκοπίας φαίνεται να εξαντλούν την ιστορική τους πορεία. Ενισχύεται μάλιστα η πεποίθηση – και σε πολλούς η επιθυμία – για επαναφορά στο προ κρίσης πολιτικό σκηνικό. Και δεν εννοώ μόνο τα εκλογικά ποσοστά των κομμάτων που θα προκύψουν από τις εκλογές […]

Οι πολεμικές συγκρούσεις που ξέσπασαν στο Σουδάν πριν από τρεις ακριβώς εβδομάδες και η επείγουσα ανάγκη για τoν απεγκλωβισμό όχι μόνο του διπλωματικού προσωπικού πολλών χωρών αλλά και χιλιάδων πολιτών έφεραν στο προσκήνιο τη δυνατότητα ενιαίας ευρωπαϊκής παρέμβασης ή έστω μεγαλύτερου συντονισμού σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Είναι ακόμα νωρίς για μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των […]

Τα διεθνή μέσα ενημέρωσης δημοσιεύουν την πληροφορία ότι το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) πρόκειται σύντομα να εκδώσει εντάλματα σύλληψης ρώσων αξιωματούχων που βαρύνονται με ποινικές ευθύνες για τις απαγωγές παιδιών από την Ουκρανία και για τη στοχευμένη καταστροφή πολιτικών υποδομών. Πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα στην προσπάθεια επιβολής της διεθνούς νομιμότητας στις διακρατικές σχέσεις. Εάν […]

Η ανάδειξη του νέου Προέδρου της Κύπρου θα έχει ασφαλώς καθοριστική επιρροή στην πορεία των προσπαθειών επίλυσης του Κυπριακού αλλά και στην αντιμετώπιση εσωτερικών προκλήσεων που σχετίζονται με την αποτελεσματική λειτουργία του κράτους και την πάταξη της διαφθοράς. Η Αθήνα, τόσο σε επίπεδο πολιτικής ηγεσίας όσο και διπλωματίας, παρακολουθεί με μεγάλο ενδιαφέρον την εκλογική αναμέτρηση. […]

Είχαμε πιστέψει ότι το παγκόσμιο σύστημα των διεθνών σχέσεων που διαμορφώθηκε μετά το 1945 και μας χάρισε μια μακρά περίοδο χωρίς μεγάλους πολέμους θα οδηγούσε στον εξοβελισμό ή τουλάχιστον στον περιορισμό των ενόπλων συγκρούσεων. Και πράγματι για πολλές δεκαετίες μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου σημειώθηκε θεαματική μείωση των πολεμικών συγκρούσεων που συνεχίσθηκε και […]

Οταν πριν από σχεδόν τρεις δεκαετίες η Ευρωπαϊκή Ενωση εγκαινίαζε μια φιλόδοξη ευρωμεσογειακή πολιτική που ονομάστηκε «διαδικασία της Βαρκελώνης», οραματίστηκε τη Μεσόγειο ως μια θάλασσα ειρήνης, σταθερότητας, συνεργασίας και ευημερίας για όλους τους λαούς της περιοχής και κατανόησης μεταξύ διαφορετικών πολιτισμών με πλήρη σεβασμό του διεθνούς δικαίου. Η σημερινή πραγματικότητα στη νότια γειτονιά της Ευρωπαϊκής […]

Εχουν πλέον καταντήσει μονότονα στερεότυπες οι επικρίσεις εναντίον της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την καθυστέρηση της ενταξιακής διαδικασίας των Δυτικών Βαλκανίων. Είναι γεγονός ότι στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Θεσσαλονίκης, επί ελληνικής Προεδρίας το 2003, και στην ιστορική διάσκεψη κορυφής  ΕΕ – Δυτικών Βαλκανίων, η ΕΕ με την Ελλάδα πρωτοστατούσα, είχε θέσει τα θεμέλια της ευρωπαϊκής προοπτικής […]

H εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ παραβίαση του απορρήτου της κοινοβουλευτικής διαδικασίας ακρόασης του πρέσβη κ. Δεμίρη για τον διορισμό του στη θέση του διοικητή της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών δεν θα έπρεπε να δημιουργεί έκπληξη. Τo κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης βαρύνεται ήδη με συμπεριφορές ευτελισμού θεσμών και διαδικασιών ακόμα και σε ζητήματα που άπτονται της εθνικής […]

Η μεγαλύτερη απειλή για τη φιλελεύθερη δημοκρατία και τις ευρωπαϊκές αξίες δεν προέρχεται ούτε από τη στρατιωτική μηχανή αυταρχικών καθεστώτων, όπως το καθεστώς Πούτιν, ούτε από τις τρομοκρατικές επιθέσεις των τζιχαντιστών. Η μεγαλύτερη απειλή προέρχεται από το εσωτερικό των κοινωνιών μας, από πολιτικά και ιδεολογικά κινήματα που εκμεταλλεύονται κάθε περιθώριο που παραχωρεί το κράτος δικαίου […]

Το σύνδρομο των «χαμένων πατρίδων» υπήρξε για ένα μεγάλο διάστημα του 19ου και 20ού αιώνα το υπόβαθρο αιματηρών πολέμων σε πολλές περιοχές της Ευρώπης. Ενα τέτοιο αίσθημα «αδικίας» για τις χαμένες πατρίδες είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο στη Βαλκανική γειτονιά μας: στους βούλγαρους γείτονές μας που επέλεξαν το στρατόπεδο των ηττημένων σε όλες τις κρίσιμες πολεμικές αναμετρήσεις […]

Για μια ακόμη φορά ο πρόεδρος Ερντογάν φαίνεται να διαψεύδει και να απογοητεύει τους περισσότερους αναλυτές διεθνών σχέσεων που έσπευσαν να προαναγγείλουν την επιστροφή της Τουρκίας στη Δύση, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Η διάψευση ήταν εκκωφαντική: Αντίθεση στην ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, αναγγελία νέας στρατιωτικής εισβολής στη Συρία και […]

Στις πρώτες δεκαετίες της πορείας της η ευρωπαϊκή ενοποίηση σπάνια βρισκόταν στο επίκεντρο των πολιτικών αντιπαραθέσεων. Υπήρχε μια φιλοευρωπαϊκή σύμπλευση των συστημικών πολιτικών κομμάτων που εναλλάσσονταν στην εξουσία (οι Σοσιαλδημοκράτες και τα λαϊκά κεντροδεξιά κόμματα}, ενώ κυριαρχούσε η αίσθηση ότι οι πραγματικά σημαντικές αποφάσεις λαμβάνονται στις εθνικές πρωτεύουσες και όχι στις Βρυξέλλες.   Για πολλές δεκαετίες […]

Η έντονη αντίδραση της ρωσικής διπλωματίας στην απόφαση της Αθήνας για την απέλαση 12 διπλωματών – που συνοδεύεται και από απειλές – δεν πρέπει να δημιουργεί έκπληξη. Σε πολλές περιόδους της πρόσφατης ιστορίας μας η Μόσχα αντιμετώπισε τη χώρα μας ως τον αδύναμο κρίκο της Δύσης στην περιοχή της νοτιοανατολικής Ευρώπης. Οταν η επιχείρηση ένταξης […]

Οι τεκτονικές αλλαγές που ενεργοποιήθηκαν με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έχουν ήδη μεταβάλλει ριζικά τον παγκόσμιο γεωπολιτικό χάρτη με ανατροπές σε παραδοσιακές συμμαχίες και αντιπαραθέσεις που θεωρούντο ακλόνητες. Η επίσκεψη του έλληνα υπουργού Εξωτερικών στο Νέο Δελχί γίνεται μέσα σε ένα ριζικά διαφορετικό διεθνοπολιτικό σκηνικό. Πολλές χώρες έχουν βρεθεί σε «στρατηγική αμηχανία» προσπαθώντας να […]

Αν ανατρέξει κανείς στην πορεία των σχέσεων της Ρωσίας με την Ευρωπαϊκή Ενωση τα τελευταία τριάντα χρόνια της μετα-ψυχροπολεμικής περιόδου θα μπορέσει να εντοπίσει κομβικές στιγμές που αν οι πρωταγωνιστές είχαν συμπεριφερθεί διαφορετικά η πορεία των πραγμάτων θα ήταν αλλιώτικη και ενδεχομένως δεν θα είχαμε φτάσει στη σημερινή δραματική πολεμική σύγκρουση. Η ιστορία όμως δεν […]

  Δεν θα πρέπει να περάσει απαρατήρητη η δημόσια δήλωση του εισαγγελέα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ΔΠΔ), (International Criminal Court – ICC) μια μόλις ημέρα μετά τη ρωσική εισβολή με την οποία προειδοποίησε όλους όσους εμπλέκονται στις εχθροπραξίες στο έδαφος της Ουκρανίας ότι το διεθνές αυτό δικαστήριο μπορεί να ασκήσει τη δικαιοδοσία του και να […]

Το 2012 η Ευρωπαϊκή Ενωση τιμήθηκε με το βραβείο Νομπέλ Ειρήνης «για τον ρόλο της, επί έξι και πλέον δεκαετίες, στην προώθηση της ειρήνης, της συμφιλίωσης, της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ευρώπη». Η ειρηνική επίλυση των διαφορών με διαπραγμάτευση και συμβιβασμό έχει καταστεί συστατικό στοιχείο της γενετικής ταυτότητας, του DNA, της ΕΕ και […]

Παρ’ όλες τις φιλότιμες και ειλικρινείς προσπάθειες του αμερικανού προέδρου και της αμερικανικής διπλωματίας να δείξουν την προθυμία τους να διαβουλευθούν με τους ευρωπαίους εταίρους, το σκηνικό της Γενεύης θυμίζει έντονα τις πρώτες δεκαετίες του Ψυχρού Πολέμου

Τα πρώτα χρόνια του 21ου αιώνα, όταν οι σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης με τη Ρωσία βρίσκονταν σε δρόμο ανθόσπαρτο, ο τότε πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ρομάνο Πρόντι είχε δηλώσει ότι με τη Ρωσία έχουμε «τα πάντα κοινά εκτός από τους θεσμούς». Ακολούθησε η μέχρι σήμερα συνεχιζόμενη επιδείνωση των ευρωρωσικών σχέσεων και το ναυάγιο των φιλόδοξων […]

Ο ισχυρός άνδρας των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (ΗΑΕ), ο διάδοχος σεΐχης Μοχάμεντ μπιν Ζαγέντ αλ Ναχιάν, γνωστός και με τα αρχικά του ονόματός του  MBZ, συναντήθηκε στα τέλη Νοεμβρίου με τον πρόεδρο Ερντογάν και υπέγραψε σημαντικές συμφωνίες οικονομικής συνεργασίας και δημιουργίας ενός ταμείου 9 δισ. ευρώ για επενδύσεις στην Τουρκία. Η συνάντηση αυτή δεν θα […]

Είναι σχεδόν αδύνατον να διακρίνει κανείς κάποια λογική συνοχή στις καθημερινές εκπλήξεις που μας επιφυλάσσει ο ηγέτης της γειτονικής Τουρκίας. Οι έμμονες ιδέες στο πεδίο της οικονομικής πολιτικής και η συστηματική επίδειξη μεγαλομανίας στις διεθνείς σχέσεις έχουν οδηγήσει ακόμα και τους πιο αισιόδοξους αναλυτές της τουρκικής πολιτικής σε απελπισία. Ολες οι ελπίδες για επαναφορά των […]

Είναι γνωστή η ροπή των ανθρώπων να αγνοούν τα δυσάρεστα με την υποσυνείδητη ελπίδα ότι έτσι τα αποφεύγουν. Δεν είναι συνεπώς περίεργο ότι η προχθεσινή επίσκεψη του σέρβου υπουργού Εξωτερικών και η συνάντησή του με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον έλληνα υπουργό Εξωτερικών ελάχιστα απασχόλησαν την επικαιρότητα και τους διεθνοπολιτικούς αναλυτές που έχουν απερισπάστως […]

Τα περιφερειακά σχήματα συνεργασίας στα οποία συμμετέχει ένας περιορισμένος αριθμός γειτονικών χωρών έχουν ασφαλώς τη δική τους προστιθέμενη αξία όχι μόνο για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των εμπλεκομένων χωρών αλλά και για τη γενικότερη σταθερότητα της ολοένα και πιο ταραγμένης Μεσογείου. Η ελληνική διπλωματία ορθώς προωθεί, εδώ και χρόνια, τέτοιου είδους συνεργασίες ιδίως με χώρες […]

Δεν χρειάζονται ιδιαίτερες εμπειρίες διεθνούς διπλωματίας για να αντιληφθεί κανείς τη σημασία της συμφωνίας στρατηγικής συνεργασίας Ελλάδας – Γαλλίας. Ούτε χρειάζονται ιδιαίτερες γνώσεις της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας για να θυμηθεί κανείς πολλές περιπτώσεις όπου μια μεγάλη εθνική διπλωματική νίκη δεν αρκούσε για να ξεπεράσει τη μικροψυχία και τον κομματικό φανατισμό της αντιπολίτευσης. Η ελληνική Αριστερά, […]

Πολλοί έσπευσαν να χαρακτηρίσουν τη Συμφωνία Ελλάδας – Γαλλίας για την εγκαθίδρυση εταιρικής στρατηγικής σχέσης σαν κίνηση επικοινωνιακού αντιπερισπασμού του προέδρου Μακρόν μετά τον εκνευρισμό που προκάλεσαν το Σύμφωνο Ασφαλείας ανάμεσα σε Αυστραλία, ΗΠΑ και Μεγάλη Βρετανία και η ακύρωση της αγοράς γαλλικών υποβρυχίων από την Καμπέρα. Στην πραγματικότητα η ελληνογαλλική συμφωνία δεν είναι αποτέλεσμα […]

Από το 2014, όταν εξελέγη πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας, ο Ερντογάν βρέθηκε στη Νέα Υόρκη στις 5 από τις 6 τακτικές συνόδους της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, αυτό το παγκόσμιο διπλωματικό παζάρι. Μια προσεκτική ανάγνωση των ομιλιών του αναδεικνύει ανάγλυφα την πορεία των διεθνοπολιτικών φιλοδοξιών του. Με την πάροδο των χρόνων προσπαθεί να παρουσιαστεί σαν […]