Μήλλας Ηρακλής

Υπήρχαν πολιτικές παραδοχές που πλέον βιώνονται ως οξύμωρες καταστάσεις. Μέχρι πρόσφατα ξέραμε ότι μια μερίδα των πολιτών ήταν υπέρ της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ταυτόχρονα κατά της ξενοφοβίας και του ρατσισμού. (Λόγω χώρου απλοποιώ το «μοντέλο»). Απέναντι υπήρχαν τα αυταρχικά καθεστώτα που είχαν άλλες προτεραιότητες και αρχές, σχεδόν τις αντίθετες. Αυτοί οι δύο κόσμοι […]

Ο θάνατος ενός ογδονταεξάχρονου ιμάμη, παγκοσμίως δεν θα συγκινήσει πολλούς, αλλά για την Τουρκία είναι ένα σημαντικό γεγονός. Ο Φετουλάχ Γκιουλέν, τον οποίο οι οπαδοί του τον αποκαλούσαν Χότζα Εφέντη, συνέχισε την παράδοση του Σαουντή Νουρσή (1878-1960) ο οποίος είναι ο ιδρυτής της θρησκευτικής κοινότητας των «Νουρ». Ο Σαουντή Νουρσή διώχτηκε ως εχθρός του νέου […]

Για την Ελλάδα οι ελληνοτουρκικές διαβουλεύσεις έχουν έναν σκοπό, για την Τουρκία είναι ένα μέσον. Τα τελευταία χρόνια κάθε βήμα και κίνηση του Ρ.Τ. Ερντογάν αποσκοπούν στο να εξασφαλίσει την πολιτική του επιβίωση. Νομικές αρχές, ιδεολογικές βάσεις, το κύρος της χώρας, η καθημερινότητα των πολιτών, η ηθική και η προσωπική αξιοπρέπεια και η συνέπεια έχουν […]

Υπάρχουν πέντε αριστερά κόμματα στη Βουλή, στις εθνικές εκλογές του 2023 πήραν μέρος δέκα αριστερά κόμματα και υπάρχουν και μερικές επιπλέον αριστερές ομάδες που δεν παίρνουν μέρος στις εκλογές. Κάθε ένα από αυτά τα κόμματα και τα κινήματα έχει ασπαστεί τον «αριστερισμό», υποτίθεται με κάποιο διαφορετικό τρόπο. Κάτι όμως θα πρέπει να σημαίνει αυτός ο […]

Ο καπιταλισμός έχει πολλά αρνητικά – π.χ.,  άναρχη ανάπτυξη και κρίσεις, ανισότητες, φετίχ του κέρδους κ.ά. – αλλά και ένα καλό που τον αναδεικνύει ως το οικονομικό σύστημα που άλλαξε τον κόσμο προς το καλύτερο: τον ανταγωνισμό. Μπορεί να υπάρξει η οικονομία της αγοράς χωρίς τον ανταγωνισμό; Οχι βέβαια, και για αυτό δεξιοί και αριστεροί […]

Με το να έχουν περιοριστεί οι εντάσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας επιχειρούνται προβλέψεις για τις πιθανές μελλοντικές εξελίξεις. Αλλοι είναι απαισιόδοξοι και άλλοι επιφυλακτικά αισιόδοξοι. Το παρόν όμως δεν σκιαγραφείται επαρκώς και αυτή η ανεπάρκεια μπορεί τελικά να επηρεάσει και το μέλλον, το οποίο προσπαθούμε να προβλέψουμε. Π.χ., δεν έχει αποσαφηνιστεί το «τι θέλει η […]

Σύμφωνα με το καταστατικό του ο ΣΥΡΙΖΑ αγωνίζεται για τον σοσιαλισμό και είναι κατά των καπιταλιστικών σχέσεων. Αυτή η ιδεολογία τις τελευταίες δεκαετίες είναι για άλλους σε κρίση και για άλλους σε αναζητήσεις για αιτίες ύπαρξης. Αλλά με τον κ. Κασσελάκη ο σοσιαλισμός εξευτελίζεται. Αλλο είναι μια ιδεολογία να αμφισβητείται ή ακόμη και να ακυρώνεται […]

Στην πολιτική οι μαξιμαλιστικές θέσεις είναι και αναγκαίες αλλά και τροχοπέδη. Οταν υπάρχει η προοπτική ότι κάποια στιγμή θα προκύψει μια διαπραγμάτευση η ρητορική με υπερβολικές απαιτήσεις είναι ένα συνηθισμένο φαινόμενο. Αποκαλείται διαπραγματευτικό χαρτί. Το «παζάρι» ξεκινά από ακραίες θέσεις για να γίνουν μετά – εκατέρωθεν – οι «παραχωρήσεις» για ένα τελικό συμβιβασμό. Η κάθε πλευρά θα […]

Αυτή η ερώτηση επιδέχεται διάφορες απαντήσεις ανάλογα με την έννοια που αποδίδεται στις λέξεις «μας/εμείς» και «συμφέρει». Ας υποθέσουμε ότι την ερώτηση τη θέτει ένας Ελληνας. Αν είναι ένας επιχειρηματίας Κωνσταντινουπολίτης, μάλλον θα κρίνει ότι «τους» συμφέρει να υπάρχει μια ηγεσία που ακολουθεί μια ορθολογική οικονομική πολιτική και όχι τους καταστροφικούς ακροβατισμούς του Ερντογάν. Ενας […]

Η Ελλάδα θα πρέπει να επιδιώξει τον διάλογο, τη μείωση της έντασης και να ενθαρρύνει τη συνεννόηση. Με ρεαλισμό και με συγκρατημένες προσδοκίες. Αλλά δεν θα πρέπει να δώσει λανθασμένα μηνύματα προς την Τουρκία

Το 1999 με τους σεισμούς στην Ελλάδα και στην Τουρκία και με τις αλληλοβοήθειες των δύο κρατών είχαν βελτιωθεί τότε οι διμερείς σχέσεις. Είναι θετική μια τέτοια εξέλιξη αλλά και θλιβερή. Δείχνει ότι οι πολιτικοί δεν μπορούν να προβούν στις αναγκαίες θετικές κινήσεις και περιμένουν μια καταστροφή για να κάνουν τα αυτονόητα. Η Ελλάδα είναι […]

Θα πρέπει να διαχωριστούν τα ευχολόγια από τις εφικτές επιλογές. Το ευκταίο είναι οι δύο πλευρές χωρίς προκαταλήψεις, με σύνεση, διάθεση συνεννόησης και αναγνωρίζοντας και το δίκαιο της άλλης πλευράς να συνομιλήσουν και να λύσουν τις διαφορές τους. Ακόμη και αν αυτή η προσπάθεια δεν αποδώσει τελικά αποτελέσματα θα μπορούσε να εξασφαλίσει ένα modus vivendi […]

Είναι δύσκολο να γίνουν προβλέψεις για τις μελλοντικές εξελίξεις στα προσωποπαγή καθεστώτα. Η Τουρκία είναι μια τέτοια περίπτωση και ο απρόβλεπτος Ερντογάν σχολιάζεται διεθνώς σχετικά με τις διαθέσεις του. Ο ισχυρός άνδρας διατηρεί μια ασταθή ισορροπία μεταξύ Ανατολής και Δύσης, Πούτιν και Μπάιντεν, δημοκρατίας και αυταρχισμού, τροφοδοτώντας την ένταση και ερωτήματα σχετικά με τις μελλοντικές […]

Νέος στη δεκαετία του 1960 με συνέπαιρναν οι τολμηροί αριστεροί που διέψευδαν τους εθνικούς μύθους. Εγώ τότε έβλεπα αυτούς τους μύθους ως ψέματα που χρησιμοποιούνταν από την μπουρζουαζία για να εκμεταλλεύεται τις τάξεις των εργαζομένων. Ο Γιάνης Κορδάτος έγραφε ότι το «κρυφό σχολειό» ήταν μύθος. Και το ελληνικό έθνος, ως «έθνος» ήταν νέο, δεν ήταν […]

Ενας σοφός γνώριμός μου μού είχε πει κάποτε πως όταν βλέπω κάτι τελείως παράλογο θα πρέπει να υποψιαστώ ότι κάτι μού διαφεύγει. Μέσα από αυτό το πρίσμα τώρα σκέφτομαι τον Ρ.Τ. Ερντογάν, το «Μητσοτάκης γιοκ» και μερικές φράσεις της ομιλίας του την 11η Ιουνίου στην πόλη Βαν: «Εγώ σε φιλοξένησα στην έπαυλη του Βαχντεντίν (του […]

Πολλές κινήσεις αποδεικνύουν αυτήν την απόφασή του. Τα σκαμπανεβάσματα της δημοτικότητάς του δεν αφήνουν καμιά αμφιβολία ότι οι εντάσεις τον εξυπηρετούν. Π.χ., στις εκλογές της 7ης Ιουνίου 2015, με δημοτικότητα 37%, δεν μπόρεσε να σχηματίσει κυβέρνηση αλλά μέσα σε λίγες εβδομάδες και μετά από τις πολεμικές επιχειρήσεις κατά των Κούρδων κέρδισε τις εκλογές της 1ης […]

Η Τουρκία κατατάσσεται στη θέση 117 μεταξύ 135 χωρών στο θέμα της Δικαιοσύνης (World Justice Project) και βρίσκεται δίπλα στο Σουδάν και στο Ιράν. Η χειραγώγηση του δικαστικού σώματος είναι γνωστή. Αλλά η πρόσφατη καταδίκη σε δις ισόβια του επιχειρηματία και φιλάνθρωπου Οσμάν Καβάλα προκάλεσε μεγάλη αγανάκτηση και αντιδράσεις. Πολλοί περίμεναν την απαλλαγή του από […]

Μπορεί να είναι νωρίς να βγάλουμε τελικά συμπεράσματα αλλά υπάρχουν σημάδια που αναγγέλλουν σημαντικές ιστορικές αποφάσεις στον δυτικό κόσμο. Μετά  τον πόλεμο της Ουκρανίας οι καλοπροαίρετες πολιτικές κατευνασμού κατά των αυταρχικών καθεστώτων και η προσήλωση στην ειρήνη με μια αισιόδοξη προσμονή ότι μακροπρόθεσμα αυτή η πολιτική θα αποδώσει δεν αποτελούν πλέον αυτονόητες αρχές. Σχεδόν σύσσωμος […]

Η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας, ειδικά τους τελευταίους μήνες έχει εργαλειοποιηθεί από τον Ερντογάν με ένα και μοναδικό σκοπό: να μείνει στην εξουσία. Οι κινήσεις της Τουρκίας δεν θα γίνουν κατανοητές αν ακολουθηθεί η παραδοσιακή ανάλυση που βασιζόταν στην ερμηνεία του «εθνικού συμφέροντος» της άλλης πλευράς

Οι κοινωνίες εκλαμβάνουν τον τρόπο συμπεριφοράς τους ως φυσιολογικό. Οι ειδικοί την τάση αυτή την αποκαλούν habitous. Οτι είναι δικό μας είναι και εντάξει! Το οξύμωρο, αν υπάρχει, το βλέπουν οι άλλοι, οι ξένοι, οι «εκτός». Οταν εγκατασταθήκαμε στην Ελλάδα τη δεκαετία του 1970, αυτό που μου έκανε εντύπωση ήταν ότι οι Αθηναίοι δεν έκαναν […]

Για την επίλυση των προβλημάτων με την Τουρκία το ευκταίον είναι ο διάλογος. Στο παρελθόν υπήρξε μια διαμάχη στην Ελλάδα αν θα έπρεπε η Ελλάδα να συναινέσει σε αυτήν την επιλογή. Αλλοι είπαν ότι σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να γίνουν θέμα συζήτησης τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας. Αλλοι δήλωσαν έτοιμοι για διάλογο αλλά μόνο […]

Ο Σεβάν Νισανιάν είναι ένας από τους πιο γνωστούς τούρκους αντιφρονούντες. Αρμενικής καταγωγής, σπούδασε φιλοσοφία στο Yale και πολιτική επιστήμη στο Columbia. Εχει εκδώσει τη «Λανθάνουσα Δημοκρατία», μια μοναδική κριτική του τουρκικού κράτους, ένα πολύτομο ετυμολογικό λεξικό της τουρκικής γλώσσας και μια μελέτη για τα αρχικά (παλιά) τοπωνύμια των χωριών της Τουρκίας (όπου αναφέρει ότι […]

Μέσα από το νέο βιβλίο του «Το Τουρκικό Αχθος», ο Τζενγκίζ Ακτάρ, ο οποίος ζει πλέονστην Ελλάδα, πραγματοποιεί ένα ξεχωριστό ταξίδι στον χρόνο