Πετράκης Παναγιώτης Ε

Η Ουκρανία δεν είναι πολύ μακριά από την Ελλάδα και η ένταση έχει ανέβει αρκετά. Το τι συμβαίνει (υπάρχει και το παρελθόν της Κριμαίας το 2014) και το τι μπορεί να συμβεί μας ενδιαφέρει άμεσα για μία σειρά από λόγους: α) Αφορά την οικονομική ανάκαμψη στην Ευρώπη, την ευρωζώνη και κατ’ επέκταση την Ελλάδα αν […]

Σε προηγούμενο σημείωμά μας, όπου ανιχνεύαμε το 2022, είχαμε διατυπώσει την άποψη ότι θα είναι ένα έτος που θα προσθέσει στην ανάπτυξη πάνω από την αντιστάθμιση των απωλειών των ετών της Covid, και των παλαιότερων ετών της μνημονιακής κρίσης, αλλά θα χαρακτηρίζεται από προκλήσεις, διλήμματα και αβεβαιότητα. Βλέπετε ο κόσμος δεν έχει παρόμοιες εμπειρίες ούτε […]

Η προσπάθεια διατύπωσης προβλέψεων δεν αποσκοπεί να γνωρίσουμε τι θα συμβεί. Η αξία των προβλέψεων βρίσκεται στο ότι μπορεί να μας προετοιμάσει για το τι μπορεί να συμβεί στο μέλλον, διδάσκοντάς μας σήμερα ποια είναι τα κρίσιμα στοιχεία που πρέπει να προσέξουμε είτε σε όρους αφιέρωσης πόρων είτε σε όρους ψυχολογικής προετοιμασίας (ατομικής, κοινωνικής) κοινωνικής […]

Κανείς δεν πιστεύει ότι θα επιστρέψουμε στην κανονικότητα όπως την ξέραμε. Από την άλλη μεριά οι βασικές δομές λειτουργίας της οικονομίας δεν αναμένεται να έχουν σοβαρές μεταβολές. Ομως υπάρχει ένα ενδιάμεσο χρονικό μεταβατικό στάδιο που συνδέει την έξοδο από την κρίση και την κανονικότητα. Είναι το στάδιο όπου η δημιουργική καταστροφή επιταχύνεται, αφού τα μέτρα […]

Η πολιτική και η οικονομία είναι συνήθως γεμάτες διλήμματα. Τα διλήμματα μεγεθύνονται όταν η αβεβαιότητα είναι αυξημένη, όπως σήμερα με τις παραλλαγές του COVID. Στην Ευρώπη (και Ελλάδα), τρία φαίνεται να είναι τα μεγάλα διλήμματα που πρέπει να απαντήσουμε με διαφορετικούς χρονικούς ορίζοντες εφαρμογής: πώς θα διαμορφώσουμε την οικονομική και νομισματική πολιτική στην αναθεώρηση του […]

Τώρα που έχουμε πάρει τον μακρύ δρόμο για να αφήσουμε πίσω μας την πανδημία, αναρωτιόμαστε εάν αυτή η εμπειρία επέδρασε στη συμπεριφορά της ελληνικής κοινωνίας. Θα πρέπει μάλιστα να ομολογήσουμε από την αρχή ότι το ενδιαφέρον μας το συγκεντρώνουν τα θέματα που μπορούν να παίξουν έναν ρόλο στην οικονομική συμπεριφορά. Ειδικότερα μας ενδιαφέρει το ζήτημα […]

Εχουν περάσει αρκετά χρόνια από τότε που ο υπουργός Ανάπτυξης είχε να ανακοινώσει βελτίωση της ανταγωνιστικής θέσης της ελληνικής οικονομίας στην παγκόσμια οικονομία όπως έγινε στην Ελλάδα την προηγούμενη εβδομάδα. Ετσι το IMP (World Competiveness Yearbook) εκτίμησε ότι το 2021 η Ελλάδα θα βρίσκεται στην 46η θέση, από πλευράς παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας, από την 58η που […]

Η έκδοση του δελτίου των Τριμηνιαίων Εθνικών Λογαριασμών του 1ου τριμήνου, με προσωρινά εποχικά διορθωμένα στοιχεία για την ελληνική οικονομία, είναι μία αξιόλογη έκπληξη για τους οικονομικούς αναλυτές στην Ελλάδα και όχι μόνο. Η ύφεση στο α’ τρίμηνο ήταν πολύ μικρότερη του αναμενόμενου. Ενώ δηλαδή εκτιμάτο μία ύφεση για το πρώτο τρίμηνο του 2021 μεταξύ […]

Κρατισμός είναι η άποψη που δηλώνει ότι η κρατική ενεργοποίηση είναι το καταλληλότερο μέσο επίλυσης των κοινωνικών, οικονομικών και πολιτικών προβλημάτων μιας κοινωνίας (ηθικά ιδεώδες). Συνήθως αντιπαρατίθεται με το ότι το καταλληλότερο μέσο για τον σκοπό αυτόν είναι η λειτουργία του συστήματος της αγοράς με την ατομική ελεύθερη διάθεση της εργασίας, το σύστημα τιμών για […]

Η διαχείριση των χρεών όπως αυτά μεγεθύνθηκαν από την πανδημία δημιουργεί εύλογα ερωτηματικά ειδικά στην Ελλάδα.       Το δημόσιο χρέος της Ελλάδος σε σχέση με το ΑΕΠ είναι το υψηλότερο στην Ευρώπη με προοπτική μείωσης από το 2022. Ιταλία, Πορτογαλία, Ισπανία, Βέλγιο κ.τ.λ. ακολουθούν, παρόλο που η διάρθρωσή του δεν προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία. Ισως μάλιστα είμαστε […]

  Εχει παρατηρηθεί ότι η εκδήλωση της κοινωνικής δυσφορίας στις μεγάλες υφέσεις έχει έναν μεσοχρόνιο χρονικό ορίζοντα εκδήλωσης που φτάνει περίπου τα δύο έτη. Ετσι τον τελευταίο καιρό παρ’ όλο που η πανδημία έχει γίνει απειλητικότερη, άρα και η ανάκαμψη απομακρύνεται, οι πυκνές διαδηλώσεις έχουν αυξηθεί σχεδόν σε καθημερινή βάση δημιουργώντας όμως ένα οξύμωρο σχήμα […]

Στο ζήτημα της προμήθειας των εμβολίων είναι γνωστό ότι η ΕΕ δεν τα πήγε περίφημα για δύο κυρίως λόγους: τα συμβόλαια με τους μεγάλους προμηθευτές καθυστέρησαν αρκετά (2 με 3 μήνες) και η επιμονή στη συμπίεση των τιμών οδήγησε τους προμηθευτές σε άλλες αγορές. Εχει εκτιμηθεί ότι το κοινωνικό κόστος κάθε εμβολίου στην Ευρωπαϊκή Ενωση […]

Η Κασσιόπη είναι καταρχήν αστερισμός στο βόρειο ημισφαίριο της ουράνιας σφαίρας γνωστός από την αρχαιότητα. Σ’ ένα ονειρικό περιβάλλον του ουρανού μακριά από τη βαθιά ύφεση και τον Covid-19. Είναι όμως και μία περιοχή στην Κέρκυρα όπου υπάρχει μία τουριστική επένδυση 120 εκατ. ευρώ που ενώ στηρίχτηκε από την πρώτη αποκρατικοποίηση του 2012 και ολοκληρώθηκε […]

Το τωρινό κύμα του Covid θα είναι εξαιρετικά οδυνηρό και ανησυχητικό για την ανθρώπινη κοινωνία και θα καθορίσει αρνητικά τις οικονομικές εξελίξεις του πρώτου εξαμήνου του έτους βυθίζοντας στην ύφεση το πρώτο τρίμηνο. Οι πολιτικοί και η κοινωνία μπορούν να κάνουν δύο πράγματα: Να επιταχύνουμε, εάν είναι τεχνικά δυνατό, τη διάχυση του εμβολίου και στο […]

  Από 1/1/2021 η Μ. Βρετανία έχει πάψει να αποτελεί μέρος της Ευρωπαϊκής Ενωσης σε μια χρονική στιγμή όπου το ποσοστό των Βρετανών που βλέπουν θετικά την Ευρώπη έχει φτάσει στο επίπεδο ρεκόρ του 60% (!) έναντι 48% του Ιουνίου του 2016, Pew Research. Δεν είναι αντικείμενο της παρούσας στήλης να συζητήσει το πώς έφτασε […]

Το ανθρώπινο κεφάλαιο (το φυσικό απόθεμα του πληθυσμού, οι γνώσεις, η εμπειρία, οι ικανότητες, οι δεξιότητες) που διαμορφώνεται στις δύο πρώτες δεκαετίες της ζωής και εμπλουτίζεται σε όλη τη διάρκεια της ζωής του είναι κρίσιμη μεταβλητή για την οικονομική ευημερία και την παραγωγικότητα και μετατρέπεται σε οικονομικό πλούτο στην αγορά εργασίας. Ο εχθρός της ανθρωπότητας, […]

Είμαστε στην πιο ιδιότυπη φάση της κρίσης του COVID. Η ανάκαμψη εξελίσσεται, πάντως με αυξημένη βραδυπορία λόγω των ιδιότυπων lockdown που γίνονται όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά σε όλη την Ευρώπη, ο κοινωνικός ιστός πλήττεται με δριμύτητα λόγω της εξαιρετικής επιδημιολογικής επιδείνωσης. Πάντως, εμείς οι οικονομικοί αναλυτές, λες και ζούμε σε μια διαφορετική διάσταση […]

Η πολιτική προηγείται σε προτεραιότητα από την οικονομία. Αυτό είναι ένα βασικό σημείο των βασικών παραδόσεων της οικονομικής ανάπτυξης στους τεταρτοετείς φοιτητές των Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών. Συνεπώς το να κατανοούμε τις συνέπειες του COVID στην πολιτική είναι σημαντικό για να κατανοήσουμε αλλά και να προδιαγράψουμε τις πολιτικές εξελίξεις. Και ο COVID έχει σοβαρές επιπτώσεις. […]

Τις τελευταίες ημέρες, μαζί με το σκληρό δεύτερο κύμα της πανδημίας, παρατηρήθηκε κινητικότητα στον ελληνικό τραπεζικό τομέα που έκανε αρκετούς να στρέψουν προς τα εκεί την προσοχή τους. Προφανώς διασυνδέουν τα ακραία οικονομικά προβλήματα της χώρας με πιθανά προβλήματα στον χρηματοπιστωτικό τομέα που φέρνουν μνήμες του 2015. Αναφερόμαστε στα υπό αίρεση μετατρέψιμα ομόλογα (contingent convertible […]

Το τελευταίο δεκαήμερο οι οικονομικοί αναλυτές είχαν πέντε σημαντικές θετικές (επιτέλους) ειδήσεις και μερικές από αυτές αποτέλεσαν έκπληξη. Η πρώτη ήταν η επένδυση της Microsoft για το 8ο μεγαλύτερο data center στον κόσμο με πολλαπλασιαστικά οφέλη πάνω από 1 δισ. ευρώ μαζί με άλλες 17 στρατηγικές επενδύσεις ύψους 3 δισ. ευρώ. Η δεύτερη ήταν η […]

Σήμερα κατατίθεται στην αρμόδια διαρκή κοινοβουλευτική επιτροπή το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2021. Αντίστοιχη εποχή πέρυσι κατατίθετο ένα αισιόδοξο σενάριο, το οποίο προοριζόταν να καταρρεύσει μέσα στους επόμενους μήνες. Την αντίστοιχη εποχή του χρόνου θα κατατεθεί πάλι ένα δύσκολο προσχέδιο, αλλά με πολλές μεταβλητές να έχουν πια θετικό πρόσημο και να δημιουργούνται θετικότερες προσδοκίες για […]

Οι «αόρατοι» άνθρωποι της σκιώδους οικονομίας υπάρχουν γύρω μας και δουλεύουν προκειμένου να ζήσουν αυτοί και οι οικογένειές τους. Οι λόγοι που συντηρούν τη σκιώδη οικονομία περιλαμβάνουν κυρίως την ασθενή ποιοτική κατάσταση των θεσμών που δημιουργείται από τους υπερυθμιστικούς κανονισμούς και τις διαδικασίες ελέγχου, την ασθενή διακυβέρνηση (διαφθορά, δυσλειτουργούσα Δικαιοσύνη), τα φορολογικά βάρη και τη […]

Οι πολίτες περίμεναν τις δηλώσεις του Πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη για να διαπιστώσουν εάν οι εξαγγελίες ανταποκρίνονται στις τωρινές ανάγκες τους. Στην παρούσα στιγμή τρία είναι τα βασικά κριτήρια ελέγχου τους. Το πρώτο είναι κατά πόσο είναι ρεαλιστικές, με την έννοια ότι αποτυπώνουν με σχετική ακρίβεια τα βασικά προβλήματα της χώρας και προτείνουν εφικτές λύσεις. Το […]

Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ αποκαλύπτουν με ακρίβεια την έκταση της οικονομικής ζημιάς από το κλείσιμο της οικονομίας το β΄ τρίμηνο του έτους αλλά και την αξία που η ελληνική πολιτική προσέδωσε στην ανθρώπινη ζωή την οποία προστάτευσε επαρκώς με εντυπωσιακά θετικά αποτελέσματα. Το ΑΕΠ σε όρους όγκου μειώθηκε κατά 15,2% το 2ο τρίμηνο του 2020. […]

Βρισκόμαστε στο βάθος της μεγαλύτερης παγκόσμιας μεταπολεμικής ύφεσης, η οποία τυχαίνει για την Ελλάδα να είναι σχεδόν όσο αυτή του Μνημονίου. Το 2011 οι εκτιμήσεις μας περιελάμβαναν ότι επρόκειτο για μία βαθιά κρίση ανταγωνιστικότητας και χρηματοπιστωτικής ανισορροπίας που θα έπαιρνε είκοσι χρόνια για να καλυφθούν οι συνέπειές της. Προϋπόθεση εξόδου ήταν η υιοθέτηση διαρθρωτικών αλλαγών […]

Το ερώτημα για την κατεύθυνση που κινείται η εγχώρια, η ευρωπαϊκή και η παγκόσμια οικονομία είναι εξαιρετικά κρίσιμο. Ο τουρισμός, τα εστιατόρια, η διασκέδαση και οι λιανικές πωλήσεις δεν ανακάμπτουν αρκετά, κρατώντας τη συνολική κατανάλωση και ζήτηση χαμηλά, και ο φόβος έχει επιστρέψει, χωρίς όμως να έχει χειροτερεύσει σημαντικά η συνολική πρόβλεψη της ύφεσης. Υπάρχουν […]

Η 21η Ιουλίου του 2020, ως ημέρα ευρωπαϊκού ορόσημου, μάλλον θα πρέπει να συγκριθεί με την 26η Ιουλίου του 2012 (το έχει το καλοκαίρι φαίνεται να συμβαίνουν μεγάλα γεγονότα) όταν ο Μάριο Ντράγκι είπε την περίφημη φράση του «whatever it takes», δηλαδή «θα κάνουμε ό,τι χρειαστεί» (για να σώσουμε το ευρωπαϊκό οικοδόμημα) από την καινούργια […]

Η αγωνία για την πορεία της οικονομίας τώρα που βρισκόμαστε στο υψηλότερο σημείο της κρίσης βρίσκεται στα ύψη. Οχι τόσο για το ποιος είναι ο πυθμένας της. Αυτό πλέον το έχουμε ήδη ανιχνεύσει. Κυρίως για την κατεύθυνση της εξέλιξης και τη διάρκειά της. Πότε, με ποιους ρυθμούς και με πόση βεβαιότητα θα ανακάμψει η οικονομία. […]

Το ερώτημα που έρχεται στο μυαλό μας αφορά το κατά πόσο οι προσδοκίες για ανάκαμψη μπορεί να είναι αρκετά ρεαλιστικές. Εάν δεν ανατραπεί λοιπόν το σχετικά καλό επιδημιολογικό σενάριο η ανάκαμψη του 2021 φαίνεται να ανέρχεται στο +7,14% για το ΑΕΠ, η οποία συνεχίζεται σε +4,87% για το 2022, +2,94% για το 2023 και σταθεροποιείται […]

Η τακτική επανάληψη των υπολογισμών μας για την εξέλιξη του ελληνικού ΑΕΠ για το πολύπαθο 2020 για πρώτη φορά έχει δείξει, σε τρεις συνεχόμενες επαναλήψεις (αρχές και τέλος Μαΐου, αρχές Ιουνίου), το ίδιο νούμερο ύφεσης (-7,22%) και αντίστοιχη υψηλή άνοδο (+5% με +7%) το 2021. Ομως αυτές οι εκτιμήσεις μπορούν να στηρίζονται σε δύο διαφορετικές […]

Στην αυριανή της συνεδρίαση η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στο πλαίσιο της «εμπροσθοβαρούς ρητορικής της» αναμένεται να δηλώσει την πρόθεσή της να αυξήσει το ύψος των κεφαλαίων που χρησιμοποιεί στο πρόγραμμα PEPD (Πανδημία), κατά 500 δισ. ευρώ. Δεδομένου ότι ήδη χρησιμοποιεί περίπου 30 δισ. κάθε εβδομάδα, έχει κάποιον χρόνο να πάρει την απόφαση και να υλοποιήσει […]

Οι προβλέψεις μας, που τις ανανεώνουμε κάθε μήνα, δείχνουν ότι το βάθος της ύφεσης θα είναι για το 2020 -7,22%. Ετσι το 2020 θα παραχθεί λιγότερο εγχώριο προϊόν αξίας 14 δισ. ευρώ. Από αυτά, τα 6,4 δισ. ευρώ θα έχουν χαθεί το πρώτο εξάμηνο και τα υπόλοιπα 7,6 δισ. ευρώ θα χαθούν το δεύτερο εξάμηνο. […]

Η ύφεση του COVID-19 (πρόβλημα προσφοράς, ζήτησης, αβεβαιότητας) ήρθε πολύ γρήγορα, είναι πολύ βαθιά (συγκρίνεται για την Ελλάδα με αυτήν του 2011) και μεσοπρόθεσμης διάρκειας εωσότου επιστρέψουμε στα επίπεδα δραστηριότητας του τέλους του 2019. Αντιθέτως για να επιστρέψει το ΑΕΠ στα επίπεδα του 2009-2010 μετά την κρίση του 2011 χρειαζόμασταν να φθάσουμε στο 2030(!) και […]

Οταν η Κριστίν Λαγκάρντ της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας είχε μιλήσει για την τρέχουσα κρίση, έκανε το λάθος να ισχυριστεί ότι η ΕΚΤ δεν έχει αποστολή να διαφυλάσσει τα spreads του χρέους, αντιστρέφοντας ουσιαστικά το «whatever it takes» του Μάριο Ντράγκι. Αυτά όλα όμως συνέβησαν πολύ παλαιότερα: στις 12 Μαρτίου 2020! Σήμερα, επτά ημέρες μετά, ο […]

Τέλος εποχής. Ετσι ίσως θα μπορούσε να επιγραφηθεί η κίνηση ΔΝΤ να κλείσει το γραφείο του στην Αθήνα. Το 2010, το ΔΝΤ ξαναμπήκε στη ζωή του ανεπτυγμένου δυτικού κόσμου με τη συμμετοχή του στις ευρωπαϊκές διασώσεις. Ιδιαίτερο ρόλο έπαιξε η ελληνική κρίση και τα περίπλοκα προβλήματα που έφερε όταν όλος ο κόσμος και ιδιαίτερα η […]

Οταν μπήκαμε στη δεκαετία που μόλις τελείωσε οι σκέψεις ήταν βαριές, γεμάτες φόβο και αβεβαιότητα. Δεν γνωρίζαμε τι θα έπρεπε να γνωρίζουμε για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε το μέλλον που θα ερχόταν. Και πράγματι αυτό που ήρθε είχε άγριες και πρωτόγνωρες καταστάσεις ιδιαίτερα για εμάς τους Eλληνες. Oμως η κοινωνική και οικονομική καταιγίδα πέρασε και […]