Πιμπλής Μανώλης

Οταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος παντρεύτηκε την Ελενα, το 1921, μετά την οδυνηρή ήττα του στις εκλογές του 1920 που ο ίδιος είχε προκαλέσει εκτιμώντας λάθος τα δεδομένα, ο γάμος αυτός έγινε δεκτός με πολλές επιφυλάξεις. Ιδίως στην Κρήτη, που είχε τον Βενιζέλο για Θεό. Ο συγγραφέας και βιογράφος του Γιάννης Μουρέλλος έγραφε χαρακτηριστικά: «Θυμούμαι αξέχαστα, […]

Ενα ολιγοσέλιδο βιβλίο που ξανοίγεται στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, αγκαλιάζοντας όλους όσοι βρίσκονται σε ποικίλων μορφών μετακινήσεις. Ολους όσοι έχουν αναρωτηθεί, έστω και μία φορά στη ζωή τους, γιατί εδώ και όχι εκεί και το αντίθετο. Μια νουβέλα που στριφογυρίζει στον μεταιχμιακό χώρο μεταξύ εξομολόγησης και μυθιστορίας. Πάνω σ’ αυτή την αφηγηματική πλατφόρμα ο […]

O Υπνος, μας θυμίζει η Ζυράννα Ζατέλη, στην αρχαία ελληνική μυθολογία ήταν γιος της Νύκτας και του Ερέβους, μικρότερος αδελφός του Θανάτου, και είχε νυμφευθεί την γλυκιά Πασιθέη, θεά της χαλάρωσης και της ξεκούρασης, με την οποία απέκτησε τέσσερα παιδιά, τους Ονειρους: τον Μορφέα, τον Φοβήτορα, τον Φάντασο και τον Ικελο. Και ήταν κατά τον […]

Τον Τζον Μέιναρντ Κέινς τον ξέρουμε ως τον άνθρωπο που άλλαξε την οικονομική επιστήμη τον 20ό αιώνα, κατά πολλούς μάλιστα ως τον μεγαλύτερο οικονομολόγο του αιώνα που πέρασε. Η αλήθεια είναι ότι παρότι πάντα υποχρεωτικά μνημονεύεται, πολλά πανεπιστήμια, διεθνώς, τείνουν να πάψουν να τον διδάσκουν, καθώς σήμερα η μόδα στην οικονομική επιστήμη έχει προσανατολιστεί σε […]

Ο Κώστας Μουρσελάς, ο σπουδαίος αυτός θεατρικός συγγραφέας, συγγραφέας τηλεοπτικών σειρών, μυθιστοριογράφος, έχει τουλάχιστον ένα έργο που άφησε εποχή σε καθέναν από τους τρεις αυτούς τομείς της δημιουργίας του. Δύο από αυτά, μάλιστα, κατάφερε να τα γράψει και να τα κυκλοφορήσει επί δικτατορίας! Το θεατρικό «Ω! Τι κόσμος μπαμπά», που πρωτοπαίχθηκε το 1973, πρώτα στη […]

Ο κόσμος της μεταφρασμένης λογοτεχνίας, εννοούμε διεθνώς, μοιάζει με τον ωκεανό που περιγράφει ο Δημήτρης Σωτάκης στο τελευταίο του βιβλίο «Η ιστορία ενός σούπερ μάρκετ» (Κέδρος 2015). Για την ακρίβεια, τον Ειρηνικό Ωκεανό, σε ένα ερημονήσι του οποίου προσαράζει ο ήρωάς του, ο Ροβήρος. Ο οποίος Ροβήρος, ένας σύγχρονος Ροβινσώνας, θα μπορούσε κάλλιστα να είναι […]

«Ο κόσμος μου καταλήγει σε ένα ωραίο βιβλίο» λέει ο Στεφάν Μαλαρμέ, τον οποίο συχνά μνημονεύει ο Γιώργος Βέλτσος. Αυτό προφανώς ισχύει και για τον δεύτερο τόμο των Απάντων του έλληνα διανοουμένου που βγήκε μόλις στα βιβλιοπωλεία από τις εκδόσεις Περισπωμένη –ο πρώτος είχε κυκλοφορήσει από την Ινδικτο –και περιλαμβάνει οκτώ ποιητικές του συλλογές που […]

Η «Πετρούπολη» του Αντρέι Μπέλι θεωρείται το σημαντικότερο, ίσως, μυθιστόρημα του ρωσικού μοντερνισμού. Γράφτηκε ανάμεσα στις δύο ρωσικές επαναστάσεις, του 1905 και του 1917, και αποδίδει το –ιδεολογικό και όχι μόνο –κλίμα της εποχής. Ταυτόχρονα πραγματεύεται το θέμα της πατροκτονίας, καθώς τον φοβερό εκείνο Οκτώβριο του 1905 στο γραφείο του γερουσιαστή (συντηρητικού φιλομοναρχικού) Αμπλεούχοφ, ενός […]

Στο προοίμιο της Συνθήκης για τη Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ανθρακα και Χάλυβα του 1951 ήταν γραμμένο το εξής: «…Αποφασισμένοι να υποκαταστήσουν τους προαιώνιους ανταγωνισμούς με τη συγχώνευση των ουσιαστικών συμφερόντων τους, να δημιουργήσουν με την εγκαθίδρυση μιας οικονομικής κοινότητας τα πρώτα όργανα μιας περισσότερο πλατιάς και ανεξάρτητης κοινότητας μεταξύ λαών που επί μακρόν ήσαν αντίπαλοι σε […]

Η βιώσιμη ανάπτυξη βρίσκεται στα χείλη των περισσότερων πολιτικών σήμερα, αλλά πρόκειται για φενάκη. Αυτό πιστεύει ο Θεόδωρος Λιανός, ομότιμος καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και καθηγητής, άλλοτε, και ξένων αγγλόφωνων πανεπιστημίων. Η θέση του είναι πως οποιουδήποτε τύπου συνέχιση της οικονομικής ανάπτυξης θα οδηγήσει στην καταστροφή. Και αν και δεν φτάνει να μιλήσει […]

Με αφορμή μια ομιλία που του ανατέθηκε από ένα σχολείο, ο αφηγητής (που είναι ο ίδιος ο συγγραφέας) ξεδιπλώνει στο βιβλίο αυτό μια πολύ ενδιαφέρουσα αφήγηση για τον ζωγράφο Αλέξη Ακριθάκη, με τον οποίο είχαν συνδεθεί φιλικά στο Βερολίνο. Ο Πέτρος Αυλίδης, που άσκησε στο Βερολίνο το επάγγελμα του ψυχιάτρου από το 1980 μέχρι το […]

Τα τελευταία χρόνια γίνεται αρκετός λόγος διεθνώς για το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα ή, αλλιώς, για έναν βασικό μισθό που θα μπορούσε να δίνεται σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Αυτή είναι μια συζήτηση που φαίνεται κάποτε να υπερβαίνει τους πολιτικούς διαχωρισμούς Αριστεράς – Δεξιάς, αν και ο τρόπος με τον οποίο μπαίνει κάθε φορά στη δημόσια […]

Η 4η τελετή απονομής των Βραβείων Βιβλίου Public ήταν αυτή που επεφύλασσε τις περισσότερες εκπλήξεις. Σε μερικές από τις πιο βασικές κατηγορίες, δηλαδή του ελληνικού μυθιστορήματος, του ξένου μυθιστορήματος, του ελληνικού διηγήματος, αναδείχθηκαν νικητές που δεν συγκαταλέγονταν εκ πρώτης όψεως στα φαβορί, καθώς υπήρχαν πολλοί ισχυροί συνυποψήφιοι. Συνολικά ψήφισαν κάπου 140.000 αναγνώστες δίνοντας περί τις […]

Η Εμα Ντόναχιου, που έχει γράψει εννέα συνολικά μυθιστορήματα, έγινε παγκόσμια γνωστή από το μυθιστόρημά της «Το δωμάτιο», που μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο, με την Μπρι Λάρσον να κερδίζει Οσκαρ α’ γυναικείου ρόλου. Το μυθιστόρημα βασιζόταν στην πραγματική ιστορία της Αυστριακής Ελίζαμπεθ Φριτσλ που υπέστη εγκλεισμό και κακοποιήσεις από τον πατέρα της, υπόθεση που ήρθε στο […]

Διαβάζουμε, αρκετά συχνά τα τελευταία χρόνια, ρεπορτάζ στον Τύπο για τον ορυκτό πλούτο της Ελλάδας γύρω από τον οποίο έχει αναπτυχθεί μια ολόκληρη μυθολογία. Υπάρχει το ζήτημα των ορυκτών καυσίμων, υπάρχουν όμως και πολλά άλλα μέταλλα και ορυκτά που θεωρούνται σπάνια και πολύτιμα για τη βαριά βιομηχανία αλλά και για τις νέες τεχνολογίες. Η σχετική […]

Ξέρουμε και στη χώρα μας καλά τι ζωηρές συζητήσεις, ακόμα και διενέξεις, μπορούν να προκαλέσουν τα αρχεία ενός σπουδαίου μακαρίτη ποιητή ή πεζογράφου. Οσο για τα κατάλοιπά του, έχουν πάντα δημοσιογραφικό ενδιαφέρον, σχεδόν πάντα φιλολογικό, όχι όμως πάντα και καθαυτό λογοτεχνική ουσία. Πάντως, όσα συμβαίνουν εδώ συμβαίνουν και αλλού. Τα αρχεία κάποιος τα διαχειρίζεται και […]

Ο Μαχί Μπινμπίν ζούσε στη Γαλλία 23 χρόνια και λάτρευε το Παρίσι. Ωστόσο το 2002, όταν ο Ζαν-Μαρί Λεπέν, πατέρας της Μαρίν Λεπέν, πήρε 20% στις εκλογές, αποφάσισε να φύγει για τη χώρα καταγωγής του, το Μαρόκο. «Εχω τρία κορίτσια, οπότε σκέφτηκα καλύτερα να γυρίσω στο Μαρόκο, να πάω στους δικούς μου εξτρεμιστές παρά να […]

Ο Βασίλης Βασιλικός, όταν έγινε το πραξικόπημα, έτυχε να βρίσκεται στο εξωτερικό. Αφηγείται παρακάτω, στο «Βιβλιοδρόμιο», αρκετές μυθιστορηματικές λεπτομέρειες των πρώτων ημερών της αυτοεξορίας του, θα πρέπει πάντως να πούμε ότι βρισκόταν ήδη σε τροχιά διασημότητας. Η τριλογία του «Το φύλλο – Το πηγάδι – Τ’ αγγέλιασμα» έκανε ήδη διεθνή καριέρα. Το «Ζ» είχε κυκλοφορήσει […]

Εννέα συλλογές με 140 συνολικά διηγήματα άφησε πίσω του ο σημαντικός διηγηματογράφος Δημήτρης Πετσετίδης που έφυγε αιφνίδια από τη ζωή το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής, σε ηλικία 76 ετών. Τιμημένος με το Βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών το 2011 για το σύνολο του έργου του, ο συγγραφέας από τη Σπάρτη (που βρισκόταν στην Αθήνα τις […]

«Ανοιξε το Tinder. Ταίριαζε, λέει, με τρεις από τους άνδρες που είχε διαλέξει σέρνοντας την εικόνα τους προς τα δεξιά. Κι αυτό ήταν το ωραίο με όλη αυτή τη διαδικασία: όχι ότι θα τους συναντούσε, αλλά ότι ήξερε ότι υπήρχαν εκεί έξω τρεις άνδρες που την ήθελαν. Γιατί να μην επιτρέψει στον εαυτό της ένα […]

Ο τόμος «Κριτική της κριτικής» του Δημήτρη Ραυτόπουλου, που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Gutenberg, αποτελεί μία ακόμα σπουδαία συμβολή του πειραιώτη λογίου στα ελληνικά γράμματα. Μετά το «Εμφύλιος και λογοτεχνία» (Πατάκης, 2012) που προκάλεσε συζητήσεις, αλλά και οδήγησε ίσως στην απονομή του Μεγάλου Κρατικού Βραβείου Γραμμάτων 2013 για το σύνολο του έργου του, ύστερα […]

Μπορεί να βγει η Μαρίν Λεπέν στην προεδρία της Γαλλίας σε έναν μήνα από τώρα; Και τι θα σημάνει κάτι τέτοιο, αν συμβεί; Ο μόλις 39χρονος Καρίμ Αμελάλ, γράφοντας το «Μπλε άσπρο μαύρο» (Bleu blanc noir), όπου ήδη στον τίτλο αντικαθιστά το κόκκινο της γαλλικής σημαίας με το μαύρο, διερευνά ακριβώς αυτό. Και έχει πολλούς […]

Η ορολογία περί παιδιού-θαύματος είναι μάλλον ξεπερασμένη. Ισως γιατί τα ερεθίσματα των παιδιών σήμερα είναι συντριπτικά περισσότερα από τα ερεθίσματα των παιδιών άλλων εποχών. Ωστόσο, και παρόλο που έχει επιχειρηθεί να εξηγηθεί σε βάθος –χωρίς πάντα μεγάλη επιτυχία –το φαινόμενο της πρώιμης εκδήλωσης ενός μεγάλου ταλέντου (που, όπως ξέρουμε, δεν προδικάζει ένα ανάλογα εκπληκτικό μέλλον, […]

Οι πρώτες φράσεις του Πολ Λαφάργκ στο περίφημο βιβλίο του «Το δικαίωμα στην τεμπελιά» θα μπορούσαν να ξενίσουν τον σημερινό αναγνώστη: «Μια παράξενη τρέλα έχει πιάσει τις εργατικές τάξεις των χωρών όπου επικρατεί ο καπιταλιστικός πολιτισμός. Μια τρέλα που επιφέρει ατομικές και κοινωνικές δυστυχίες, οι οποίες ταλαιπωρούν εδώ και δύο αιώνες την άμοιρη την ανθρωπότητα. […]

Τα δοκίμια του Τζορτζ Οργουελ είναι, οπωσδήποτε, πολύ λιγότερο γνωστά από τα διάσημα μυθοπλαστικά του έργα, λ.χ. το «1984» και τη «Φάρμα των ζώων». Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι είναι λιγότερο σημαντικά. Το κείμενο του Οργουελ, δημοσιογραφικό στη μορφή ή στην έκφραση και υψηλού επιπέδου δοκιμιακό στο περιεχόμενο, δίνει την καθαρή διάσταση της σκέψης του […]

Ο Νικόλας Σεβαστάκης είναι ένας διανοούμενος προερχόμενος από την Αριστερά, ο οποίος συστηματικά άσκησε τα τελευταία χρόνια και συνεχίζει να ασκεί, με διαφορές στον τόνο, αυστηρή κριτική στη σημερινή «εκδοχή» αριστερής εκπροσώπησης και διακυβέρνησης. Είναι από τις όχι και τόσο συχνές, μάλιστα, περιπτώσεις διανοουμένων που μπορούν να ελέγχουν με επάρκεια όχι μόνο το βασικό τους […]

Αύριο στη Γαλλία πραγματοποιούνται οι προκριματικές εκλογές των Σοσιαλιστών για την ανάδειξη του υποψηφίου τους για την προεδρία. Η συμμετοχή δεν αναμένεται μεγάλη, ενώ στις δημοσκοπήσεις όποιος υποψήφιος αναδειχθεί θα αγωνίζεται να ξεπεράσει την πέμπτη θέση (έπειτα από Λεπέν, Φιγιόν, Μακρόν, Μελανσόν –τυχαία η σειρά) στην οποία τον καταδίκασε μια θητεία Ολάντ που, κατά τα […]

Οταν ένας συγγραφέας κάνει μια μεγάλη εμπορική επιτυχία ήδη με το πρώτο του βιβλίο, βρίσκεται μπροστά σε σημαντικά διλήμματα: πρέπει να διαχειριστεί την ξαφνική επιτυχία, να αποφασίσει αν θα βρει παρόμοια θέματα για τα επόμενα βιβλία του που θα προσπαθήσουν να στραγγίξουν την ίδια δεξαμενή, να φοβηθεί ή να τολμήσει. Η Βικτόρια Χίσλοπ, μετά την […]

«Δεν χρειάζεται να συστηθώ. Ή μάλλον, θα σας πω μόνο το μικρό μου όνομα: Νικόλαος. Μόνο αυτό είναι άγνωστο. Κατά τα άλλα, είμαι στο στόμα (κυριολεκτικώς) κάθε Αθηναίας. Δεν είμαι άνθρωπος. Είμαι ένα βιβλίο, ένας οδηγός. Ο Τσελεμεντές. Κανείς δεν με προσφώνησε ποτέ “κύριε Τσελεμεντέ”. (…) Οταν πέθανα –στα 1958 -, ο Σπύρος Μελάς, στην […]

Βασίλης Αλεξάκης Το κλαρινέτο Εκδ. Μεταίχμιο, 2016, σελ. 464 Τιμή 17,70 ευρώ Ο Βασίλης Αλεξάκης αφηγείται σε πρώτο πρόσωπο, με πικρό χιούμορ και ξεχωριστή ευαισθησία που φέρει μεγεθυσμένα το διαχρονικό συγγραφικό του αποτύπωμα, το χρονικό του προαναγγελθέντος θανάτου του άρρωστου γάλλου εκδότη του (στενού του φίλου) και ταυτόχρονα ιστορίες από την Ελλάδα της κρίσης μέσα […]

Εχετε στο ενεργητικό σας πέντε ποιητικές συλλογές από το 1999 που αρχίσατε να δημοσιεύετε. Θα θέλατε να μας μιλήσετε για τη σχέση σας με τη γραφή, ποιες στιγμές του χρόνου σας γράφετε, ποια θέση έχει η ποίηση στη ζωή σας; Αρχισα να γράφω ποιήματα ή μάλλον στίχους από το δημοτικό σχολείο. Η γραφή είναι κομμάτι […]

Το διήγημα στην Ελλάδα συνεχίζει να βαδίζει στα χνάρια της πλούσιας παράδοσής του, δίνοντας τακτικά πολύ αξιόλογα νέα δείγματα. Και είναι ενδιαφέρον ότι παρά τη μικρή σχετικά απήχησή του στο αναγνωστικό κοινό, συνεχίζει θαλερό, χωρίς οι εκδότες να σταματούν τις σχετικές εκδόσεις και χωρίς –κυρίως –οι συγγραφείς να παύουν να το υπηρετούν. Η πρώτη συγγραφική […]

Στο κέντρο της Πιάτσα Ναβόνα, στη Ρώμη, υπάρχει η περίφημη μπαρόκ Κρήνη των Τεσσάρων Ποταμών του Μπερνίνι. Συμβολίζει τα τέσσερα μεγάλα ποτάμια αντίστοιχων ηπείρων στις οποίες έχει επεκταθεί η παπική εξουσία. Ο ένας μεγάλος ποταμός είναι ο Νείλος, ο μεγαλύτερος σε μάκρος ποταμός στον κόσμο, και το κεφάλι του, όπως αναπαριστάται στο γλυπτό, είναι καλυμμένο […]

Ολα τα βιβλία του Βασίλη Αλεξάκη εκπέμπουν την ευαισθησία του, το «Κλαρινέτο» όμως αποτελεί ένα απόγειο ευαισθησίας και συγκίνησης. Γραμμένο ωστόσο –σπεύδουμε να καθησυχάσουμε τους φανατικούς αναγνώστες του –με το γνωστό ύφος του, ενός αποστασιοποιημένου παρατηρητή που κοιτάζει τις περιπέτειες της ζωής άλλοτε θυμόσοφα, άλλοτε υπονομευτικά, πάντα ωστόσο με εκείνη τη λοξά βαθιά ματιά που […]

Αυτές τις μέρες συμπληρώνονται πενήντα χρόνια από την έκδοση του «Ζ» –το βιβλίο είχε βγει στα βιβλιοπωλεία το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Νοεμβρίου του 1966. Για να τιμηθεί η επέτειος, οι εκδόσεις Gutenberg το κυκλοφόρησαν συνοδεύοντας το κείμενο με ένα πολύ ενδιαφέρον επίμετρο πενήντα σελίδων της ομότιμης καθηγήτριας Νεοελληνικών Σπουδών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Γεωργίας Φαρίνου-Μαλαματάρη. Ταυτόχρονα, […]

Η ανάπτυξη των επιστημών, των θετικών αλλά κυρίως των ανθρωπιστικών και κοινωνικών, οδήγησαν σε αυτό που ο Μαξ Βέμπερ αποκάλεσε απομάγευση του κόσμου. Ωστόσο στην ελληνική περίπτωση, λέει ο ιστορικός της Εκπαίδευσης Παντελής Κυπριανός στο πολύ ενδιαφέρον βιβλίο του «Η μαγεία του πτυχίου» που κυκλοφόρησε αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Βιβλιόραμα, το πτυχίο αποτέλεσε […]