΄ΤΑ ΝΕΑ

Συνηθίζαμε να λέμε ότι η διαφορά της τιμής ενός προϊόντος ανάμεσα στο χωράφι και στο ράφι οφείλεται αορίστως σε κάποιους μεσάζοντες. Και ότι η λύση στο πρόβλημα της ακρίβειας βρίσκεται, κατά συνέπεια, στην καταπολέμηση του κυκλώματος αυτού. Μια στοχευμένη έρευνα όμως του Ινστιτούτου Ερευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών για τη διαμόρφωση της τιμής στο οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων δείχνει ότι η κατάσταση είναι πιο σύνθετη. Και ότι ο «ένοχος» φαίνεται να είναι τελικά ο ελέφαντας στο δωμάτιο.

Είναι ομολογουμένως ενδιαφέροντα και εξόχως διδακτικά τα ευρήματα που παρουσίασε η Metron Analysis για το Mega και που επιχειρούν σήμερα «ΤΑ ΝΕΑ» να διαβάσουν κάτω και πίσω από τις γραμμές. Κατ' αρχάς εντυπωσιάζει η ανθεκτικότητα του κυβερνώντος κόμματος. Από όσο καταδεικνύεται διαδραμάτισαν ρόλο «υλικού συνοχής» οι παροχές του προϋπολογισμού. Φαίνεται πως μεγάλο μέρος του εκλογικού ακροατηρίου είναι έτοιμο να πεισθεί από θετικές πρωτοβουλίες, που δείχνουν ότι στοχεύουν στη βελτίωση της καθημερινότητας. Είναι βασικό χαρακτηριστικό της σημερινής εκλογικής συμπεριφοράς και ο Κυριάκος Μητσοτάκης που αποδεικνύεται πιο ανθεκτικός από τις προβλέψεις φαίνεται πως το έχει διαβάσει καλά.

Σε όλα τα γκάλοπ, εδώ και πολύ καιρό, η κοινή γνώμη επισημαίνει το άγχος, αλλά και τις δυσκολίες, που της προκαλεί η ακρίβεια στην καθημερινότητά της. Ταυτόχρονα, όμως, οι πληρότητες των τουριστικών καταλυμάτων για τα Χριστούγεννα αγγίζουν ακόμη και το 90% στους δημοφιλείς χειμερινούς προορισμούς. Εξίσου αυξημένη είναι η ζήτηση και για αεροπορικά εισιτήρια σε παραδοσιακούς χριστουγεννιάτικους προορισμούς του εξωτερικού. Υπάρχουν δρομολόγια στα οποία η πληρότητα κυμαίνεται από 80% μέχρι 90%.

Εκ πρώτης όψεως, η Συρία είναι μια μακρινή χώρα, μέρος μιας περιοχής που δεν χαρακτηριζόταν ποτέ από σταθερότητα, της πολύπαθης Μέσης Ανατολής. Θα μπορούσε λοιπόν να προσπεράσει κανείς αυτά που συμβαίνουν εκεί κουνώντας το κεφάλι του: μια δικτατορία δίνει τη θέση της σε ένα ισλαμικό καθεστώς, τα πράγματα μόνο χειρότερα μπορεί να γίνουν λοιπόν, κρίμα για τον λαό αυτόν, αλλά η δημοκρατία είναι έτσι κι αλλιώς ασύμβατη με τις αραβικές χώρες και το Ισλάμ.

Η νέα κρίση στη Μέση Ανατολή με την ανατροπή του καθεστώτος Ασαντ και οι συνεχιζόμενες επιμέρους κρίσεις σε μια σειρά πεδίων, όπως η Ουκρανία, πρέπει να διαμορφώνει συνθήκη «ταχύτατων ανακλαστικών» για τη χώρα μας και αναβαθμισμένη παρουσία σε όλα τα μέτωπα. Σε αυτό το στρατηγικό πλαίσιο, εντάσσεται ορθά η προσεκτική, μα δυναμική συνδρομή της χώρας μας όπου απαιτείται και πάντα σε συγχρονισμό και συνεννόηση με τους συμμάχους μας.

Οι ραγδαίες εξελίξεις στη Συρία με την πτώση του καθεστώτος Ασαντ σηματοδοτούν ευρύτερες ανακατατάξεις στη Μέση Ανατολή και σε όλο τον κόσμο. Κατ' αρχάς στην ίδια τη Συρία η μετάβαση δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να δώσει χώρο σε σκληρό τμήμα της μέχρι χθες αντιπολίτευσης για αναβίωση και στερέωση της τζιχαντιστικής τρομοκρατίας ή για αντίποινα κατά των δυνάμεων του Ασαντ. Εδώ υπάρχει ο κίνδυνος το κενό εξουσίας να διαμορφώσει όρους νέας αστάθειας σε μια χώρα ή να προσθέσει επεισόδια αιματηρού εμφυλίου. Η Δύση οφείλει να πράξει τα δέοντα ώστε στο μέτρο του δυνατού όλο αυτό να συντελεστεί με όρους δημοκρατίας και προστασίας του άμαχου πληθυσμού.

Toν περασμένο Ιούνιο, ο Εμανουέλ Μακρόν έκανε μια ανεπίτρεπτη κίνηση: θύμα της διαβόητης αλαζονείας του, σίγουρος ότι θα ανακάτευε την τράπουλα και θα έβγαζε τζόκερ, διέλυσε την Εθνοσυνέλευση και προκήρυξε πρόωρες εκλογές. Πίστευε ότι μπροστά στον κίνδυνο της Ακροδεξιάς θα συγκροτούνταν κάποιο «Ρεπουμπλικανικό Μέτωπο» υπό την υψηλή του εποπτεία.

 Το γαλλικό δράμα βρίσκεται στις πρώτες του πράξεις, μια κι η Μαρίν Λεπέν δεν έχει κρύψει ότι απώτερος στόχος της είναι ο ίδιος ο Εμανουέλ Μακρόν. Τίποτα δεν προμηνύει μια εύκολη έξοδο από την παρούσα κατάσταση. Δυστυχώς, δεν πρέπει να αγωνιούν μόνο οι γάλλοι πολίτες για το μέλλον τους. Σε μια εποχή μεγάλων διεθνών αναταραχών, κι ενώ πολιτική σταθερότητα δεν υπάρχει ούτε στη Γερμανία, η ατμομηχανή της Ευρώπης, ο γαλλογερμανικός άξονας δηλαδή, φαίνεται πως για αρκετό καιρό δεν θα μπορεί να πιάσει καν μια μέση ταχύτητα προκειμένου να ανταποκριθεί στις γεωπολιτικές προκλήσεις. Κι η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν έχει την πολυτέλεια να παρακολουθεί απλά τις παγκόσμιες εξελίξεις.

Η επιστήμη δεν πρέπει να αποκόπτεται από την κοινωνία και το σημερινό πλαίσιο στην Ελλάδα δίνει το έδαφος για μια διαρκή και δυναμική διάδραση με ξένα ιδρύματα υψηλού κύρους.

Η πολιτική αναταραχή στη Γαλλία απειλεί ολόκληρη την ΕΕ. Οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ανησυχούν μήπως επιστρέψουν οι παλιές κακές ημέρες της κρίσης χρέους. Μέχρι και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει παραδεχτεί ότι υπάρχει τέτοιο ενδεχόμενο – εύλογα, αφού τη Δευτέρα, για πρώτη φορά στα χρονικά, η απόδοση των 10ετών ομολόγων της αυξήθηκε πάνω από το επίπεδο των αντίστοιχων ελληνικών τίτλων.

Είναι προφανές πως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μετέβαλαν τη ζωή στο σύνολό της και όχι απλώς την επικοινωνία των ανθρώπων. Το θέμα απασχολεί πια στο πεδίο των επιδράσεων και των επιπτώσεων όχι μόνο στην καθημερινότητα, μα και στον ψυχισμό και τον ελεύθερο χρόνο των πολιτών. Αναπόφευκτα θα επηρέαζε και τα παιδιά και μάλιστα σήμερα ο διάλογος και οι νομοθετικές τομές ζωηρεύουν σε μια σειρά χωρών και στην κατεύθυνση του περιορισμού και των ορίων. Η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης από παιδιά – ειδικότερα – ήδη έχει επιφέρει νομοθετικές αλλαγές με στόχο την προστασία των εφήβων από την έκθεση σε δυνητικούς κινδύνους του Διαδικτύου. Ακόμη και πρόστιμα σε πλατφόρμες προβλέπονται όπως στην Αυστραλία.

Οι εικόνες των καταστροφών στη Ρόδο είναι σοκαριστικές. Η βροχή που έριξε εκεί έφτασε το 75% του νερού που έπεσε πριν από λίγο καιρό στη Βαλένθια. Το δίκτυο και οι υποδομές του νησιού ήταν σχεδόν αδύνατο να απορροφήσουν αυτή τη βροχόπτωση, λένε οι επιστήμονες. Το ίδιο άσχημες ήταν οι συνέπειες του ακραίου φαινομένου και στη Λήμνο, όπου δύο άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους.

H μία αιτία της κρίσης είναι οικονομική. Το έλλειμμα στον προϋπολογισμό της Γαλλίας αναμένεται να είναι φέτος υπερδιπλάσιο του ορίου που απαιτεί το Σύμφωνο Σταθερότητας, το δημόσιο χρέος της χώρας είναι το τρίτο υψηλότερο στην ΕΕ ύστερα από εκείνο της Ελλάδας και της Ιταλίας και ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ τα επόμενα χρόνια κρίνεται ανεπαρκής για να ξεπεραστεί η κρίση. Οι αγορές λοιπόν ανησυχούν και η Γαλλία βρέθηκε αυτή την εβδομάδα στη δυσάρεστη θέση να δανειστεί για πρώτη φορά ακριβότερα από την Ελλάδα.

Η επίσκεψη στην Αθήνα του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε και η συνάντησή του με τον Πρωθυπουργό και την κυβέρνηση επικαιροποίησαν όχι μόνο τους βαθείς δεσμούς της χώρας μας με την ιστορική Ατλαντική Συμμαχία αλλά και την αναγκαιότητα μιας νέας και διαρκούς στρατηγικής από μεριάς μας με στόχο τη διεύρυνση της επιδραστικότητας του ρόλου μας. Δεν είναι μόνο ότι η Ελλάδα είναι παραπάνω από 70 χρόνια μέλος του ΝΑΤΟ. Είναι πως συμβάλλει κατά πολύ και στις αμυντικές δαπάνες της Συμμαχίας αλλά και ότι παραμένει και διατηρείται ως η χώρα πραγματικός σταθερός πυλώνας στην ταραγμένη νοτιοανατολική πτέρυγα της Συμμαχίας. Κι αυτό έχει τεράστια σημασία στο σημερινό ρευστό περιβάλλον με την παράνομη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία από τη μια και την ταραγμένη Μέση Ανατολή από την άλλη.

Ο ΣΥΡΙΖΑ, παρά τους πανηγυρισμούς, είναι ένα εμφανώς διχασμένο κόμμα. Οχι μόνο γιατί μια νέα πολιτική δύναμη προέκυψε από τα σπλάχνα του αλλά κι επειδή τα ποσοστά που έπιασαν ο Σωκράτης Φάμελλος και ο Παύλος Πολάκης μαρτυρούν πως όντως τα μισά μέλη του επιθυμούν να αρθρώνει ήπιο αντιπολιτευτικό λόγο και τα άλλα μισά προτιμούν τις κορόνες της διαμαρτυρίας κατά του «συστήματος».

Πολλοί στην ευρωπαϊκή ήπειρο προετοιμάζονται για το χειρότερο δυνατό σενάριο. Η Γερμανία, για παράδειγμα, σύμφωνα με την εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Zeitung, έχει καταρτίσει ένα στρατηγικό σχέδιο χιλίων σελίδων για την αντίδρασή της σε περίπτωση που ξεσπάσει ο Γ' Παγκόσμιος Πόλεμος. Δανία, Σουηδία, Φινλανδία και Νορβηγία έχουν μοιράσει φυλλάδια – χάρτινα ή ψηφιακά – στους πολίτες τους προκειμένου εκείνοι να γνωρίζουν τι πρέπει να αποθηκεύσουν και πώς πρέπει να αντιδράσουν σε περίπτωση πολέμου ή κρίσης.

Επιχειρήστε ένα τεστ στον ευρύ φιλικό κύκλο σας. Πόσοι από αυτούς/-ές έχουν οργανική σχέση με τα σωματεία / συνδικάτα / ενώσεις που τους εκπροσωπούν. Και πόση συμμετοχή έχουν σε αυτά, πόση εικόνα έχουν για τον τρόπο λήψης αποφάσεών τους, αν ξέρουν καν πώς αυτά λειτουργούν. Ευρύτερα δείτε την κατάσταση του συνδικαλιστικού κινήματος τα τελευταία πολλά χρόνια. Αποφάσεις ερήμην των ενδιαφερόμενων, χαμηλή συμμετοχή, άγονες απεργίες συχνά χωρίς αποσαφηνισμένους στόχους. Ακόμη συχνότερα οι απεργίες αυτές έχουν κόστος στους ίδιους τους εργαζομένους, συμβάλλουν σε απονεκρώσεις επιχειρήσεων, διαμορφώνουν τράφικ στους δρόμους και ολόκληρες πόλεις που δεν λειτουργούν. Εθιμοτυπικές απεργίες και στάσεις για να δικαιολογούν συχνά τον ρόλο επαγγελματιών συνδικαλιστών. Μακριά από τις πραγματικές ανάγκες των εργαζομένων. Μια τέτοια απεργία είναι προ των πυλών. Με αντίκτυπο ως συνήθως και στην ενημέρωση των πολιτών. Και πολλές ακόμη για τις οποίες λίγοι μιλούν και περισσότεροι σιωπούν. Μα η απεργία είναι ιερό δικαίωμα. Αναμφίβολα. Οταν όμως έχει περιεχόμενο και όρια. Και αντιστοιχεί όντως στις διαθέσεις των εργαζομένων.

Τα αποτελέσματα της νίκης του Ντόναλντ Τραμπ είναι ήδη φανερά από το ποιόν των προσώπων που επιλέγει ο νεοεκλεγείς πρόεδρος για να στελεχώσουν την κυβέρνησή του: ένας ακροδεξιός αναλαμβάνει το υπουργείο Δικαιοσύνης, ένας τηλεπαρουσιαστής τοποθετείται υπουργός Αμυνας, ένας αντιεμβολιαστής διορίζεται υπουργός Υγείας. Υπάρχει όμως και μια άλλη πτυχή της επιστροφής του Τραμπ, ένα γενικότερο δίδαγμα για όλες τις κυβερνήσεις, περιλαμβανομένης και της ελληνικής: η έλξη που ασκεί πλέον ο ακροδεξιός λαϊκισμός ακόμη και στη μεσαία τάξη.

Τα πρώτα σήματα καπνού των επιλογών Τραμπ προαναγγέλλουν Ψυχρό Πόλεμο με την Κίνα και σκλήρυνση της στάσης του στο εσωτερικό των ΗΠΑ, όπως για παράδειγμα με τον «υπουργό απέλασης» που διορίζει και είναι ο σκληρός Τόμας Χόμαν. Μα και ο ίδιος ο μεγιστάνας Ιλον Μασκ, που συνήργησε στη νίκη Τραμπ, θα λάβει όπως όλα δείχνουν χαρτοφυλάκιο με τον ευφάνταστο τίτλο Υπουργείο Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας, ρευστοποιώντας ακόμη περισσότερο τα όρια Πολιτικής και Επιχειρηματικότητας, αλλά και καθιστώντας το κράτος ακόμη περισσότερο συγκεντρωτικό με μείωση των ομοσπονδιακών υπηρεσιών στις ΗΠΑ. Το βέβαιο είναι πως με την ολοκλήρωση των προθέσεων Τραμπ και τη νέα ανθρωπογεωγραφία των επιτελών του θα έχει επιβεβαιωθεί το πραγματικά σκοτεινό και άγνωστο τούνελ της νέας ιστορικής εποχής.

Ο πλουσιότερος άνθρωπος της γης έχει πλέον αποκτήσει πρόσβαση που κανένας άλλος επιχειρηματίας δεν έχει κερδίσει στο παρελθόν – πρόσβαση εκεί που λαμβάνονται πολιτικές αποφάσεις οι οποίες επηρεάζουν τις εξελίξεις σε πολλές γωνιές του πλανήτη. Οποιος πιστεύει ότι το φαινόμενο Μασκ δεν θα αναδιαμορφώσει τη διεθνή σκηνή, αυταπατάται. Οποιος βλέπει τον ερχομό μιας δυστοπικής εποχής στην οποία ένας μη εκλεγμένος μεγιστάνας θα παρεμβαίνει σε ό,τι συμβαίνει στο Οβάλ Γραφείο, όχι.

Οι εικόνες γηπέδου και αψιμαχιών, όχι μόνον δεν ομοίαζαν με κόμμα της Αριστεράς, αλλά είναι αμφίβολο αν οι εμπλεκόμενοι κόμιζαν στη μεταξύ τους μάχη κάτι από τις ιδέες ή την κουλτούρα αυτής – τουλάχιστον της ανανεωτικής ή της δημοκρατικής. Πιθανώς ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα μπορεί να αναταχθεί και θα εκπνεύσει στον νέο ανταγωνιστικό πολυκερματισμό που αναδύεται στην πολιτική σκηνή, αριστερά της κυβέρνησης. Το ακόμη πιο λυπηρό θα είναι πως κανείς δεν θα μάθει τι πραγματικά πήγε στραβά.     

To βασικό είναι να μην υπάρχει ένταση. Κι αυτό σημαίνει να μη γίνονται εμπρηστικές δηλώσεις, να μην εκτοξεύονται απειλές και, το κυριότερο, να μη σημειώνονται παραβιάσεις. Επί όλων αυτών έχει υπάρξει αξιοσημείωτη πρόοδος τον τελευταίο χρόνο: υπεγράφη η Διακήρυξη των Αθηνών, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει συναντηθεί έξι φορές με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, οι ελληνοτουρκικές σχέσεις κυλούν σε «ήρεμα νερά». Οπως είπε χθες ο Γιώργος Γεραπετρίτης, «ακόμη κι όταν δεν βρίσκουμε λύσεις, συζητούμε, με συνείδηση της ιστορικής μας ευθύνης».