΄ΤΑ ΝΕΑ

Η συζήτηση που προηγήθηκε δεν είχε στο κέντρο της το μεγάλο διακύβευμα της Ευρώπης από τη μία, δηλαδή τη νέα αρχιτεκτονική της. Ούτε, από την άλλη, έστω με πειστικό τρόπο, τα ρεαλιστικά σχέδια για την εσωτερική ατζέντα. Οι πολίτες δεν αισθάνονται απλώς αποκομμένοι από το πολιτικό σύστημα, μα και από την Ευρώπη. Και αυτό είναι εξόχως προβληματικό σε μια συγκυρία όπου τα μεγάλα διλήμματα και οι μεγάλες προκλήσεις είναι προ των πυλών. Σε μια συγκυρία που σε αντίστιξη, η συμμετοχή και το ενδιαφέρον του κόσμου θα έπρεπε να είναι έντονη, ζωηρή. Ας λάβουν όλοι το μήνυμα, από χθες.

Η Ελλάδα είναι πόλος σταθερότητας αλλά, όπως έχουμε πολλάκις επισημάνει, είναι και χώρα με κόκκινες γραμμές στο πεδίο της εδαφικής της ακεραιότητας. Η Ελλάδα όμως έχει και ορθά διαμορφώσει όρους συμμαχιών και δεσμούς με το σύνολο της Ευρώπης. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι ακόμη πιο διακριτή η αμοιβαία σχέση και συνεργασία με χώρες όπως η Γαλλία. Συμμαχίες με στρατηγικό βάθος και κοινά αξιακά σημεία. Συμμαχίες με συνείδηση της Ιστορίας αλλά και της κοινής προοπτικής. Η Ελλάδα είναι χώρα με εξωστρέφεια, δυναμική αλλά και αποφασιστικότητα σε ένα ταραγμένο περιβάλλον όπου οι αναθεωρητισμοί είναι προ των πυλών και θέτουν σε κίνδυνο κάθε έννοια σταθερότητας.

Οι ασύμμετροι κίνδυνοι στο εδαφικό από δυνάμεις που καταργούν κάθε έννοια διεθνούς δικαίου εναλλάσσονται από την απομείωση της κοινωνικής συνοχής εντός της Ευρώπης αλλά και από νέους ηγέτες που στον νου τους έχουν μόνο τις εθνικές εκφωνήσεις ή τις λαϊκίστικες απαντήσεις σε περίπλοκα ερωτήματα. Ολα είναι εδώ, μα και όλα αναμετρώνται με την αμφισβήτησή τους. Η Νορμανδία θυμίζει το σημείο μηδέν. Την κόκκινη γραμμή της αξιοπρέπειας. Και οι σημερινές δυνάμεις που πιστεύουν στο διεθνές και ευρωπαϊκό κεκτημένο πρέπει να είναι αποφασισμένες στη νέα του υπεράσπιση.

Τα μηνύματα έρχονται τόσο από τις δημοσκοπήσεις όσο και από την ανάλυση της επιστολικής ψήφου: η αποχή στις ευρωεκλογές αναμένεται να είναι μεγάλη, μπορεί μάλιστα να σπάσει όλα τα ρεκόρ. Για να το πούμε αντίστροφα: ο κίνδυνος είναι η συμμετοχή να μην υπερβεί το 50%, ίσως ούτε καν το 45%, κάτι που φυσικά δεν ακυρώνει το εκλογικό αποτέλεσμα, το επηρεάζει όμως ευθέως και πλήττει την πολιτική νομιμοποίησή του.

Εχει να κάνει με τα πολιτικά σχέδια που καταθέτουν οι δημοκρατικές δυνάμεις που για το θυμίζουμε πάντα είναι σχέδια για το κοινωνικο-οικονομικό μοντέλο της χώρας. Η πολιτική έχει να κάνει με τη σχέση και το κύρος των κομμάτων. Εχει επίσης σχέση με τον τρόπο που κόμματα και πολίτες αντιλαμβάνονται το πολίτευμα και την κοινωνική οργάνωση. Η πολιτική είναι σε κρίση μαζί με το κομματικό φαινόμενο. Το έχετε διαβάσει αρκετά και έχει επίσης αναλυθεί επαρκώς ή μη η αιτία. Αυτό δεν σημαίνει όμως πως το σημερινό πολιτικό δυναμικό θα πρέπει να αναζητήσει τον πυρήνα του προβλήματος στους όρους επικοινωνίας.

Η Ελλάδα λόγω θέσης και συμμαχιών αλλά και λόγω εμπεδωμένης δημοκρατίας και θεσμών προσφέρεται ως πόλος επενδυτικών πλάνων που βέβαια θα πρέπει να διαρθρώνονται με όρους σεβασμού και αμοιβαίας συνεργασίας για τα δύο μέρη. Και η εμπειρία από τη μεριά μας υπάρχει και το εξειδικευμένο προσωπικό αλλά και η πολιτική βούληση ακριβώς αυτές οι επενδύσεις να είναι μακροχρόνιες, μα και άμεσα επωφελείς και σε συγχρονισμό με τις ανάγκες και δυνατότητες της δική μας χώρας.

Το Συνέδριο ως σύνοψη συναντήσεων και συμφωνιών έθεσε ως τώρα επί τάπητος όλες τις νέες μεταβολές, δεν αποσυνδέθηκε από τις αγωνίες και τα κελεύσματα των καιρών. Επανατοποθέτησε το οικουμενικό πνεύμα του δόγματος της Ορθοδοξίας. Και τα μηνύματα ήταν σε πολλές κατευθύνσεις. Στο εσωτερικό της ορθόδοξης κοινότητας. Στις κυβερνήσεις των κρατών. Στους λαούς. Με αυτό ως γνώμονα, το Συνέδριο είχε θετικό αποτύπωμα και διπλωματικό και οντολογικού τύπου. Και υπογράμμισε τις σημερινές ιεραρχήσεις με την απόφαση για βράβευση της χήρας του μαχητή της δημοκρατίας Αλεξέι Ναβάλνι, Γιούλια Ναβάλναγια.

«Η ακρίβεια είναι ο ελέφαντας στο δωμάτιο σε όλες τις μετρήσεις της κοινής γνώμης» είπε χθες στη Βουλή ο Κυριάκος Μητσοτάκης, θέλοντας να δώσει έμφαση στη σημασία και τη βαρύτητα του προβλήματος. Αθελά του, βέβαια, αυτοϋπονομεύτηκε. Γιατί η συγκεκριμένη έκφραση παραπέμπει σε ένα θέμα που είναι τεράστιο και όλοι το γνωρίζουν, αλλά κανείς δεν το συζητά επειδή προκαλεί προσωπική, πολιτική ή κοινωνική αμηχανία.

Είναι κοινός τόπος πως παρά τον πυρετό των κομματικών επιτελείων, οι κάλπες για τις ευρωεκλογές δεν φαίνεται να απασχολούν μεγάλο μέρος των πολιτών. Μάλιστα πολλοί προεξοφλούν πως θα είναι κάλπες των τελευταίων πέντε ημερών, αν και πάλι η αποχή προβλέπεται πως θα είναι μαζική. Το τελευταίο θα είναι ό,τι χειρότερο, αφού και ο βαθμός νομιμοποίησης του νέου συσχετισμού μειώνεται και η αποστροφή στην πολιτική πάντα ευνοεί τα άκρα που επίσης πριμοδοτούν την αντιπολιτική, μα διαφυλάττουν έναν χώρο για τις λαϊκίστικές ρητορείες τους. Τα κόμματα του δημοκρατικού τόξου – πιθανώς το ξεχνούν ως παράμετρο – έχουν χρέος όχι μόνο να εκπονούν σοβαρά πολιτικά σχέδια και επιχειρήματα για να ψηφιστούν, μα να κάνουν τον διάλογο μεταξύ τους γόνιμο και ελκυστικό και άρα πειστικό για τον κόσμο.

Αυτό σε πρώτη φάση και προφανώς με τη συμμετοχή του κράτους και τη συμβολή της εκπαιδευτικής κοινότητας. Το αμέσως επόμενο στάδιο του σχεδίου είναι η ανασυγκρότηση των σχολικών μονάδων. Δεν νοείται εν έτει 2024 τα σχολεία να είναι καρμανιόλες για τους μαθητές ή να κρύβουν παγίδες που θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή τους. Βεβαίως όλα αυτά απαιτούν και μια νέου τύπου χρηματοδότηση και μια νέου τύπου σχεδίαση που να λαμβάνει υπόψη όλες τις νέα μεταβολές (κλίματος, κ.τ.λ.). Η εμπειρία και το επιστημονικό προσωπικό υπάρχει. Αναμένουμε την πολιτική βούληση.

Καταγράφεται ως ένας εν των σύγχρονων κινδύνων. Δεκάδες περιστατικά καταγράφονται εξάλλου και στην χώρα μας. Ο λόγος αφορά την εμμονική παρακολούθηση (stalking), κατά βάση με θύματα γυναίκες και συχνά με λεοντή το επαγγελματικό ενδιαφέρον ή τις ενδοεργασιακές σχέσεις. Η σημερινή έρευνα των «ΝΕΩΝ» αναδεικνύει όψεις του φαινομένου που στον πυρήνα του έχει την κακόβουλη πρόθεση, αλλά συχνά ενέχει και πιο ασύμμετρους κινδύνους. Εξάλλου το stalking, όπως είναι ο διεθνής όρος του, μεταβάλλει δυσμενώς τους όρους ζωής του θύματος, συνιστά άμεση παραβίαση της ιδιωτικότητας ενώ νέες μέθοδοι μέσω του Διαδικτύου πυκνώνουν προσθέτοντας κρίκους στη δυσκολία αντιμετώπισής του.

Είναι κοινός τόπος πως η Θράκη είναι μια ευαίσθητη περιοχή όπου ο τουρκικός εθνικισμός σταθερά επιχειρεί να εκμεταλλευθεί και να διαμορφώσει όρους εργαλειοποίησης της μουσουλμανικής μειονότητας. Καθόλου τυχαία πως σε παραβίαση όλων των συνθηκών αλλά και του Διεθνούς Δικαίου η τουρκική ηγεσία επιμένει στον λανθασμένο και ανιστόρητο όρο «τουρκική μειονότητα», πριμοδοτώντας την υποδαύλιση των εθνικισμών από τη μεριά της.

Η προώθηση των ρωσικών δυνάμεων στο Χάρκοβο και η νέα έξαρση των εχθροπραξιών στην Ουκρανία εκκινεί μια νέα δραματική τροπή στην παραπάνω από δίχρονη εισβολή του Πούτιν στη γειτονική του χώρα. Δεν θέτει μόνον σε δοκιμασία εκ νέου τον ουκρανικό αμυνόμενο λαό. Θέτει και προ των ευθυνών τους τη Δύση, το ΝΑΤΟ, τις ευρωπαϊκές χώρες και τις ΗΠΑ. Η επί της ουσίας εγρήγορση από τη μεριά τους είναι το ελάχιστο. Η καταδίκη της νέας βίας είναι επίσης αυτονόητη ως συλλογική πράξη. Η αποσαφήνιση των κόκκινων γραμμών, η υπενθύμιση πως μιλάμε για βάναυση αναθεώρηση μιας εθνικής κυριαρχίας, η σαφής διατύπωση και χάραξη μέτρων κύρωσης εκ νέου για τον εισβολέα είναι παράμετροι που θα πρέπει να εξεταστούν.

Τα Βαλκάνια και η ευρύτερη περιοχή επιβεβαιώνουν αυτές τις ημέρες τη θέση τους ως αστάθμητου παράγοντα στη γεωπολιτική αρχιτεκτονική. Τη ρευστότητα επιτείνει ένα ρεύμα αναθεωρητισμού που φαίνεται να παρασύρει και χώρες όπως η Βόρεια Μακεδονία ή η Αλβανία ενώ σε αυτό εμμένει σταθερά η Τουρκία, παρά τους διαύλους με τη χώρα μας ή τη χθεσινή επίσκεψη του έλληνα Πρωθυπουργού στην Αγκυρα.

Και πολύ περισσότερο όταν η φετινή επέτειος έγινε σε διάστημα λιγότερο του ενός μήνα για τις ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου. Μιας κάλπης που δυστυχώς δεν έχει ενεργοποιήσει έναν σοβαρό αναστοχασμό αλλά και μια ατζέντα πάνω στην αρχιτεκτονική της ΕΕ, στα διακυβεύματα της κοινωνικής συνοχής της, στη γεωπολιτική θωράκισή της σε περιβάλλον εξελισσόμενων πολεμικών μετώπων και στο φόντο της κλιματικής κρίσης. Το αντίθετο.

Μια τάση δεν πρέπει ποτέ να διαβάζεται μονόπλευρα. Eτσι, προφανώς θα πρέπει να δούμε θετικά την τάση επιστροφής των Ελλήνων στην αγορά εξοχικών κατοικιών. Και κυρίως ως μια τάση που καταγράφεται ανοδικά σήμερα μετά την πολυετή κρίση και εστιάζεται σε συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές της Αττικής αλλά και όλης της χώρας. Σπάει την εικόνα της τροχιάς συμπίεσης των αγοραστικών δυνατοτήτων ενώ επενεργεί θετικά και αλυσιδωτά σε πολλαπλούς κρίκους της εσωτερικής αγοράς (σπίτι εξάλλου σημαίνει συχνά και ανακαίνιση, επιδιορθώσεις, επεκτάσεις κ.τ.λ.). Είναι ένα ελπιδοφόρο στοιχείο των ημερών που αν μη τι άλλο καταδεικνύει την ανάταξη μέρους της ελληνικής οικονομίας και την επαναφορά μεσαίων στρωμάτων σε δυνητικά καλύτερα οικονομικά επίπεδα.

Και; Τι κάνουμε εμείς, θα ρωτούσε κάποιος, έστω με ειλικρινείς όρους; Η χώρα μας έχει καταφέρει επί μακρόν να διασφαλίσει πως αποτελεί σταθεροποιητικό πόλο ως παλαιό πλέον μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Με κεκτημένο δημοκρατίας και φιλελεύθερων ιδεών, δεν αμφισβήτησε ποτέ το διεθνές δίκαιο ενώ δεν εξελίχθηκε σε παράγοντα γεωπολιτικής επισφάλειας με βερμπαλιστικά δόγματα και εθνικιστικές εξάρσεις. Ετσι πορεύεται και έτσι θα πορεύεται και ανεξάρτητα των νέων πολιτικών παραγομένων. Και με διαρκή υπενθύμιση των κόκκινων γραμμών της προς κάθε ενδιαφερόμενο.               

Τον έχουν πει και κινεζικό τον αιώνα που διανύουμε. Για οικονομικούς, γεωπολιτικούς και δημογραφικούς λόγους. Πολλοί δε προεξοφλούν πως η κινεζική ηγεμονία δεν θα είναι αναίμακτη, ούτε ο παλιός άξονας θα παραχωρήσει τη θέση του εύκολα. Αλλοι, πάλι, αναλυτές βλέπουν ακόμη και στη σημερινή γεωπολιτική περιδίνηση τα σκιρτήματα της νέας αναδιάταξης παγκοσμίως και της νέας κεντρικής, βασικά οικονομικής, θέσης της Κίνας.

Η προσφυγή στη συνέχεια προφανώς θα πάει στη Βουλή, με βάση τον νόμο περί ευθύνης υπουργών, και εδώ ο νέος κύκλος θα εξετάσει εκ νέου αν υπάρχει εμπλοκή πολιτικών προσώπων. Παράλληλα με αυτό, η εντολή που έδωσε η αντιεισαγγελέας Εφετών Λάρισας, για έρευνα πάνω στους λόγους που πιθανώς είχαμε απομάκρυνση των υλικών και χωμάτων από τον τόπο της σύγκρουσης των δύο τρένων τη μοιραία νύχτα στα Τέμπη, είναι μία ακόμη εξέλιξη. Με στόχο προφανώς αυτό που προαναφέραμε. Τι έγινε στα Τέμπη και ποιος φέρει την πολιτική, επιχειρησιακή ευθύνη. Απλά και με σαφήνεια. Είναι χρέος στις οικογένειες των θυμάτων. Είναι όμως και υποχρέωση της Δικαιοσύνης απέναντι στους πολίτες που αναζητούν απαντήσεις για το δυστύχημα που μας σοκάρισε όλους.

To χθεσινό πρωτοφανές επεισόδιο βίας στη Βουλή, μεταξύ του ανεξάρτητου βουλευτή των «Σπαρτιατών» Κωνσταντίνου Φλώρου και του βουλευτή της Ελληνικής Λύσης Βασίλη Γραμμένου μόνο προβληματισμό μπορεί να προκαλέσει. Τα χρόνια που η Χρυσή Αυγή είχε θέση στα έδρανα με τη λεοντή της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, τα επεισόδια ήταν αρκετά, όπως και οι προπηλακισμοί από τη μεριά της. Τότε οι οπαδοί της πανηγύριζαν που μια «ειλικρινής φωνή» ακουγόταν στην Εθνική Αντιπροσωπεία. Την ίδια ώρα η τοξικότητα, η βία, ο κακοποιητικός λόγος κινδύνευε – λόγω ακριβώς της παρουσίας της – να κανονικοποιηθεί. Ευτυχώς η δικαστική έκβαση δεν επέτρεψε να ξαναδούμε τη ΧΑ στη Βουλή τουλάχιστον αυτοπροσώπως. Βλέπουμε όμως βουλευτές άλλων χώρων να δανείζονται τα ήθη της και τη βία να επιστρέφει και μάλιστα σε δημόσια θέα.