΄ΤΑ ΝΕΑ

Oι δύο απειλές είναι διαφορετικού χαρακτήρα, ο πρόεδρος Μπάιντεν το κατέστησε σαφές στο προχθεσινό διάγγελμά του. Η μία προέρχεται από ένα κράτος (τη Ρωσία), η άλλη από μια οργάνωση (τη Χαμάς). Στην πρώτη περίπτωση δεν υπάρχει κίνδυνος να καταφύγει το θύμα (η Ουκρανία) σε ακρότητες που θα προκαλέσουν μαζικούς θανάτους αμάχων, ενώ στη δεύτερη είναι έκδηλη η ανησυχία ότι η απάντηση του θύματος (του Ισραήλ) στην πολύνεκρη τρομοκρατική επίθεση που δέχθηκε μπορεί να υπερβεί τα όρια.  

Κάθε πόλεμος είναι συνώνυμος της φρίκης και αποτελεί ήττα για τον άνθρωπο. Μαζί του όμως επενεργεί και με πολλούς τρόπους στον κόσμο, πάντα μακροχρόνια και επώδυνα. Και γι' αυτό πέραν των γενικόλογων εκκλήσεων για ειρήνη, απαιτούνται και πρωτοβουλίες σε δύο επίπεδα: στο έμπρακτο σκέλος της κατάπαυσης του πυρός με διπλωματικές ενεργές κινήσεις. Στο ανθρωπιστικό μέρος που κάθε χώρα πρέπει να έχει στον σχεδιασμό της και στις προτεραιοποιήσεις της. Η Ελλάδα διά της κυβέρνησης και άρα της επίσημης διπλωματίας μας στέκεται ορθά και στα δύο πεδία. Η συνάντηση δε του Πρωθυπουργού με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας επιβεβαίωσε πως κινούμαστε στη σωστή όχθη της Ιστορίας και όλες οι πρωτοβουλίες μας έχουν την έγνοια των αμάχων και της διευκόλυνσης των οδών διαφυγής από τη Γάζα. Δεν είναι στενά απλώς και μόνον ανθρωπιστικό το εν λόγω δύσκολο θέμα. Είναι και απόδειξη πως ως πυλώνας σταθερότητας στην περιοχή έχουμε μια άλλη ιεράρχηση των αξιών.

Τα φρικτά εγκλήματα που διέπραξε η Χαμάς το περασμένο Σαββατοκύριακο στο έδαφος του Ισραήλ σόκαραν όλο τον πολιτισμένο κόσμο. Περισσότεροι από 1.300 άνθρωποι, μεταξύ των οποίων γυναίκες και παιδιά, δολοφονήθηκαν με άγριο τρόπο μέσα στα σπίτια τους ή την ώρα που διασκέδαζαν σε ένα υπαίθριο πάρτι. Δεκάδες ακόμη συνελήφθησαν ως όμηροι από τους παλαιστίνιους εξτρεμιστές, εξευτελίστηκαν σε προπαγανδιστικά βίντεο και η τύχη τους αγνοείται.

Προφανώς το εκλογικό σώμα είναι σε κόπωση λόγω της διαδοχικής κάλπης. Το τελευταίο όμως δεν είναι δικαιολογία για αποχή. Το πιο άμεσο στοίχημα για ενεργό συμμετοχή είναι ο δεύτερος γύρος των αυτοδιοικητικών εκλογών. Εδώ – και ενώ κρίνονται μια σειρά δήμων και περιφερειών – υπάρχει μια αίσθηση πως το εκλογικό σώμα θα απέχει ακόμη περισσότερο από τον πρώτο γύρο. Σε αυτό ας προστεθεί το ανησυχητικό και αρνητικό στοιχείο πως από τις προηγούμενες περιφερειακές εκλογές του 2019 μειώθηκαν οι ψηφίσαντες κατά χιλιάδες στη χώρα. Κι όμως, οι κάλπες αυτές ούτε αμελητέες είναι ως προς την επενέργεια και  επίδραση στην καθημερινότητα της ζωής μας, ούτε υποδεέστερες σε σχέση με τις εθνικές εκλογές. Τo αντίθετο.

Το Σάββατο που μας πέρασε δεν αιφνιδιάστηκαν μόνο οι ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες από τη μεγάλης κλίμακας τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς. Αιφνιδιάστηκε και ολόκληρος ο πλανήτης που θεωρούσε ότι η προσέγγιση Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας – η οποία αναμενόταν να καταλήξει σε μια συμφωνία των δύο χωρών για εξομάλυνση των σχέσεών τους –  θα μπορούσε κάποια στιγμή να σταθεροποιήσει τη σχεδόν πάντα ασταθή Μέση Ανατολή.

Ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να ξεπεράσει επιτέλους – με το μικρότερο δυνατό κόστος – τη δύσκολη εσωκομματική του συγκυρία. Το οφείλει γιατί παρά το ποσοστό το οποίο έλαβε στην εθνική αναμέτρηση, παραμένει η αξιωματική αντιπολίτευση της χώρας. Και η εύρυθμη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος εξαρτάται άμεσα από μια λειτουργική και αποτελεσματική αξιωματική αντιπολίτευση. Ο θεσμικός ρόλος που του ανατέθηκε από τους πολίτες οι οποίοι τον ψήφισαν απαιτεί ταχύτατη ανασυγκρότηση – και φυσικά σοβαρότητα.

Το παραλυτικό χάος που παρατηρείται στην αμερικανική Βουλή των Αντιπροσώπων, μετά την ιστορική απομάκρυνση του προέδρου της Βουλής με πρωτοβουλία του κόμματος από το οποίο προέρχεται, είναι μία ακόμα σταγόνα σε ένα ποτήρι γεμάτο απίστευτες ιστορίες από τις ΗΠΑ: από την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, την εισβολή στο Καπιτώλιο, την παραπομπή του τέως προέδρου και τη δίκη του γιου του Τζο Μπάιντεν για ψευδή κατάθεση, η πολιτική ζωή στην Αμερική μοιάζει να βρίσκεται σε ισορροπίες αντισυστημικού τρόμου.

Οποιοι κι αν είναι οι λόγοι, πάντως, οι καταναλωτές καταλήγουν να πληρώνουν. Γι' αυτό είναι απόλυτα αναγκαίο να μπει ένα φρένο επιτέλους. Πρόσφατα ανακοινώθηκαν νέα κυβερνητικά μέτρα, ενώ το αρμόδιο υπουργείο υπόσχεται εξονυχιστικούς ελέγχους και πρόστιμα στην αγορά προκειμένου να παταχθεί η αισχροκέρδεια. Είναι κάποια βήματα. Αλλά, δυστυχώς, η μέχρι τώρα εμπειρία δείχνει ότι απαιτούνται και άλλα. Η κυβέρνηση οφείλει να κάνει ό,τι χρειαστεί – για να θυμηθούμε την εμβληματική φράση του Μάριο Ντράγκι. Κι αυτό πρέπει να είναι αρκετό.

Λίγες ημέρες απομένουν για τις κάλπες των αυτοδιοικητικών εκλογών και τις εκατοντάδες υποψηφίους για τους δήμους και τις περιφέρειες, αλλά δεν μοιάζει με τίποτε το κλίμα προεκλογικό. Προφανώς η χώρα είναι σε εκλογική κόπωση εξερχόμενη από τη διπλή μάχη των εθνικών εκλογών – συν την κούρσα για την αρχηγία του ΣΥΡΙΖΑ. Ομως οι κάλπες που έρχονται έχουν τη δική τους ειδική αξία για την καθημερινότητα των πολιτών και προφανώς η επενέργειά τους σε τομείς της ζωής δεν είναι αμελητέα. Για παράδειγμα από το έργο για έναν δρόμο που θα ολοκληρώσει ένας δήμος ή μια περιφέρεια μέχρι την κατά τόπους Πολιτική Προστασία, όλα αυτά επιδρούν βαθιά στην κανονικότητά μας.

Eίναι ασφαλώς ακόμη νωρίς. Μόλις τρεις μήνες έχουν περάσει από τις τελευταίες βουλευτικές εκλογές και μόλις μία εβδομάδα από την εκλογή του Στέφανου Κασσελάκη στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι λοιπόν λογικό οι ψηφοφόροι να τηρούν στάση αναμονής. Από τη μια πλευρά, δεν είναι ενθουσιασμένοι με τη διαχείριση των καταστροφών του καλοκαιριού από την κυβέρνηση.

Στο κόμμα επικρατούσε ζόφος. Οι δύο εκλογικές ήττες ήταν βαριές, η εξουσία απομακρυνόταν οριστικά και μακροπρόθεσμα, υπήρχε άμεσος κίνδυνος ακόμη και εκτοπισμού από το ΠΑΣΟΚ. Η ανανέωση της ηγεσίας ήταν μονόδρομος. Αλλά το ενδιαφέρον για την εκλογή του διαδόχου του Αλέξη Τσίπρα ήταν μικρό.

Είναι κανείς βέβαιος πως η αλλαγή σκυτάλης θα είναι το ίδιο ομαλή μέχρι το τέλος; Μάλλον όχι. Ομως όσο τα γεγονότα που ξετυλίγονται γύρω από τη διαδοχή του Τσίπρα δεν παραπέμπουν σε έκτακτη κατάσταση, η χώρα και η δημοκρατία βγαίνουν κερδισμένες.

Η σημερινή συνάντηση του έλληνα Πρωθυπουργού με τον τούρκο πρόεδρο στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη είναι η δεύτερη μέσα στο 2023. Η πρώτη είχε γίνει στο Βίλνιους. Τότε, το κλίμα μεταξύ τους ήταν καλό. Και σήμερα, όμως, το ραντεβού γίνεται χωρίς να έχουν ακουστεί αναθεωρητικές κορόνες από τη γειτονική χώρα ή να έχουν προηγηθεί προκλητικές κινήσεις σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο.

H πρακτική δεν είναι καινούργια. Ξεκίνησε πριν από αρκετά χρόνια, ως απάντηση των βιομηχανιών τροφίμων στην αύξηση του κόστους παραγωγής, και επεκτάθηκε μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, τον Φεβρουάριο του 2022. Πρόκειται για τη μείωση του περιεχομένου των συσκευασιών, σε συνδυασμό με την αύξηση της τιμής τους. Και είναι γνωστή πλέον ως «συρρικνοπληθωρισμός» (shrinkflation).

Παράλληλα και σε συνδυασμό με αυτό, ξεχνά πως για ένα μέρος των πολιτών είναι το κόμμα που θα πρέπει με ωριμότητα να κάνει τα αναγκαία βήματα και να ξεφύγει από παλιές ιδεοληψίες (πολλές εκ των οποίων το κρατούν σήμερα δέσμιο των μικρών και μεγάλων εμφυλίων στο εσωτερικό του). Ας καταλάβουν έστω τώρα οι παλιοί και οι νέοι του ΣΥΡΙΖΑ πως η όλη εικόνα μόνο ελκυστική δεν είναι για τους ίδιους. Και πως το ζητούμενο της μεγάλης συμμετοχής την προσεχή Κυριακή είναι ένα στοίχημα που καθορίζεται από τους ίδιους και το πόσο πείθουν όλοι μαζί.

Το χθεσινό ραντεβού του Πρωθυπουργού με την πρόεδρο της Κομισιόν έγινε γρήγορα. Και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγνώρισε εξίσου γρήγορα πως οφείλει να στηρίξει την Ελλάδα μετά το καταστροφικό πέρασμα της κακοκαιρίας «Daniel» – πως είναι, δηλαδή, υποχρέωσή της να επιδείξει αλληλεγγύη, βοηθώντας στην ανοικοδόμηση ενός κράτους - μέλους μετά τις χειρότερες πλημμύρες στην ιστορία της Ευρώπης αλλά και την πιο μεγάλη δασική πυρκαγιά από τότε που καταγράφονται τα σχετικά δεδομένα στην Ενωση.

Οι βιβλικές καταστροφές στον θεσσαλικό κάμπο τώρα αποτυπώνουν τις επώδυνες όψεις τους, για το περιβάλλον, την παραγωγή, τα ζώα και βέβαια τις υποδομές και τους ανθρώπους. Το πακέτο μέτρων, που ως τώρα έχει ανακοινωθεί, επιτακτικά θα πρέπει να χορηγηθεί στους πληγέντες με πλαίσιο, οργάνωση και ταχύτητα και έναν οδικό χάρτη με αρμόδια τα υπουργεία και σύμπραξη της Αυτοδιοίκησης. Οι ώρες για όσους το έχουν ανάγκη είναι κρίσιμες και τίθεται ζήτημα επιβίωσης που δεν χωρά καθυστερήσεις.

Τότε τον έλεγαν Ιανό. Ηταν ένας μεσογειακός κυκλώνας που έπληξε τον Σεπτέμβριο του 2020 τη Θεσσαλία και το Ιόνιο. Τέσσερις άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, 5.000 κτίρια υπέστησαν ζημιές, τεράστιες ήταν οι καταστροφές στις καλλιέργειες. Ο Πρωθυπουργός πέταξε πάνω από τις πλημμυρισμένες περιοχές, επισκέφθηκε την Καρδίτσα, μίλησε για σπάνιο φαινόμενο, υποσχέθηκε έκτακτα μέτρα στήριξης, ανήγγειλε έργα. Κι όλοι είπαμε «ποτέ ξανά».

Πόσο επικίνδυνη μπορεί να γίνει η Ακροδεξιά; Πολλές φορές, λόγω της φαιδρότητας των κοινοβουλευτικών της εκπροσώπων και της γραφικότητας των θέσεών της, οι πολίτες ξεχνούν τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει πάνω τους η διαρκής τριβή μαζί της. Η άνοδος της Χρυσής Αυγής στην Ελλάδα, αυτή που κατέληξε το 2013 στην άγρια δολοφονία του Παύλου Φύσσα, ξεκίνησε από πογκρόμ μεταναστών στις «επικίνδυνες» γειτονιές της Αθήνας. Ελάχιστοι αντέδρασαν τότε, ενδεχομένως χωρίς να συνειδητοποιούν πως οι μάχες του περιθωρίου αργά ή γρήγορα φεύγουν απ' αυτό και μπολιάζουν τη δημόσια συζήτηση με τον πιο βίαιο τρόπο.

Η χώρα διανύει κρίσεις μα έχει και δυναμική. Είναι σε τροχιά σταθερότητας και επανάκτησης του ρόλου της και στη γεωπολιτική σκακιέρα της περιοχής. Τα κόμματα είναι πυλώνες και λόγου και προτάσεων και κριτικής, μα και μικρογραφίες του πώς ονειρεύεται ο καθείς το αύριο. Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης οφείλει να πετάξει πίσω κάθε αναχρονιστική ιδεοληψία και να επανέλθει στον στίβο των προτάσεων. Είναι αναγκαίο.