Δουλγερίδης Δημήτρης

Λίγοι από τους αναγνώστες που ανήκουν στη σημερινή γενιά των 30άρηδων ή και των 40άρηδων θα θυμούνται με ευκολία ποιος είναι ο μεταφραστής της «Μάνης» του Πάτρικ Λη Φέρμορ, που κυκλοφόρησε πρώτη φορά τον Δεκέμβριο του 1972 από τον Κέδρο. Κι όμως, χαμένο στην πίσω πλευρά της πολιτικής του διαδρομής, το όνομα του Τζαννή Τζαννετάκη […]

«Υπάρχουν πάνω από 18 εκατομμύρια βετεράνοι στις ΗΠΑ. Είναι ηλικιωμένοι και νέοι, άνδρες και γυναίκες, φιλελεύθεροι και συντηρητικοί, γκέι και στρέιτ… Και έχουν πολλές ιστορίες να μοιραστούν». Το ενημερωτικό σημείωμα με το περιεχόμενο του περιοδικού «New Yorker» που καταφτάνει στο e-mail κάθε τόσο είναι μια σύντομη διακοπή από τον καταιγισμό της πληροφορίας και μια «σύνδεση», […]

Σε μια συνέντευξη, στις αρχές της δεκαετίας του 2000, το περιοδικό «Δίφωνο» αποδίδει στην ανερχόμενη τότε Μελίνα Κανά την «εσωτερική θεατρικότητα» της Χαρούλας Αλεξίου, ως ένα από τα στοιχεία του ερμηνευτικού της προφίλ. Ηταν η σκηνική περσόνα που είχε κατοχυρώσει η κορυφαία ερμηνεύτρια στο δεύτερο μισό της καριέρας της και ειδικά μετά τη συνεργασία με […]

Ηταν 28 Σεπτεμβρίου 1936, όταν ο Σάμουελ Μπέκετ αποχαιρέτησε τη μητέρα του στην μπροστινή βεράντα του σπιτιού της στο Δουβλίνο. Για τους επόμενους έξι μήνες θα ταξίδευε σε μεγάλες γερμανικές πόλεις προσπαθώντας να ξαναβρεί τον εαυτό του μετά τη συγγραφή του μυθιστορήματος «Murphy», το οποίο άλλαζε χέρια από εκδότη σε εκδότη χωρίς προοπτική (τελικά κυκλοφόρησε […]

Δεν είναι ο αγαπημένος του συγγραφέας, αλλά, όπως λέει, «δεν έχω κανέναν αγαπημένο συγγραφέα, ασχέτως αν κάποιοι μου ταιριάζουν περισσότερο». Μετά τις «Τρεις αδελφές» (1994, Αμόρε) και τον «Θείο Βάνια» (2010, Εθνικό Θέατρο) νιώθει ότι η στιγμή επιτρέπει να αντιμετωπίσει τον «Γλάρο» του Τσέχοφ, με όρους μάλιστα απελευθερωτικής κωμωδίας. Δεν πιστεύει ότι υπάρχει συγκεκριμένη συνταγή […]

Το περίεργο είναι πως φέτος δεν υπάρχει επίσημος εορτασμός στη Ρωσία για τα 100χρονα από την Οκτωβριανή Επανάσταση (η έναρξη της οποίας σύμφωνα με το νέο ημερολόγιο θεωρείται η 7η Νοεμβρίου). Αλλά έστω κι έτσι δεν θα μπορούσαν να λείπουν ορισμένες «θεσμικές» πρωτοβουλίες για ένα από τα κοσμοϊστορικά γεγονότα της σύγχρονης ιστορίας (και εδώ το […]

Στο προσκήνιο των ημερών είναι η διάσημη ελληνίδα μεσόφωνος που συνεργάζεται πρώτη φορά με την Εθνική Λυρική Σκηνή. Ερμηνεύει τον ρόλο της Κλυταιμνήστρας στην «Ηλέκτρα» του Ρίχαρντ Στράους σε σκηνοθεσία του επίσης διεθνούς Γιάννη Κόκκου, που παρουσιάζεται στο Πάρκο του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος ώς το τέλος του μήνα. Η σταρ επιστρέφει στη γενέτειρα για την […]

«Πού είναι άραγε η Ηλέκτρα;». Με αυτή την ερώτηση η Εθνική Λυρική Σκηνή πέρασε στη νέα εποχή αφήνοντας ήδη πίσω μια παράσταση διεθνούς επιπέδου. Ηταν τα πρώτα λόγια των θεραπαινίδων στην «Ηλέκτρα» του Ρίχαρντ Στράους, σε σκηνοθεσία – σκηνογραφία Γιάννη Κόκκου και μουσική διεύθυνση Βασίλη Χριστόπουλου. Ο τελευταίος κέρδισε δικαιωματικά ένα credit αναδεικνύοντας τον ήχο […]

Προφανώς κομίζει κανείς στάμπα σε τυπογράφο λέγοντας ότι οι μεταφραστές αποτελούν το αντηχείο των ξένων συγγραφέων. Και ότι χρειάζεται η δική τους «μεσολάβηση» –άλλοι τη λένε από δεξιοτεχνία έως και ποίηση –για να αποκαλύψει τον εσωτερικό ρυθμό του πρωτοτύπου. Ναι, δεν είναι όλες οι μεταφράσεις πετυχημένες, ούτε και όλες οι προθέσεις αποδίδονται ακριβοδίκαια. Στην περίπτωση […]

Το 1980 ένας φοιτητής Αρχαιολογίας ανακάλυψε σ’ ένα δάσος κοντά στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Αουσβιτς – Μπιρκενάου ένα έγγραφο μεγάλης ιστορικής αξίας, την οποία όμως δεν γνώριζε εκείνη τη στιγμή. Ερχόταν στο φως 35 χρόνια ύστερα από τη δραματική απόκρυψή του και έφερε το όνομα του συγγραφέα. Ο Μαρσέλ Νατζαρή, Εβραίος της Θεσσαλονίκης, το είχε κρύψει […]

Με το τελευταίο του ντοκιμαντέρ, «Ο διάλογος του Βερολίνου», ο Νίκος Λυγγούρης ήρθε αντιμέτωπος με το ζήτημα που καταδυναστεύει τα τελευταία χρόνια το συλλογικό φαντασιακό Ελλήνων και Γερμανών. Είναι οι Ελληνες γερμανόφοβοι ή διακατέχονται οι Γερμανοί από άγνοια για την Ελλάδα της κρίσης; Ο έλληνας σκηνοθέτης που ζει στο Βερολίνο ταξίδεψε από τη γερμανική πόλη […]

Η ιστορία της όπερας είναι γεμάτη από ακροβασίες, ευκολίες και ανέξοδους συναισθηματισμούς. Ας συμφωνήσουμε ότι από ανέβασμα σε ανέβασμα το ίδιο το είδος μπορεί να απογειωθεί ή να καθηλωθεί στη φόρμα που το γέννησε. Ούτε το μπανάλ είναι να φοβάται κανείς όταν μπλέκει με υπερβατικές μορφές και έννοιες ούτε το κιτς. Το «Λυκόφως των χρεών», […]

Συμβαίνει με λίγους και ακριβούς δημιουργούς που άφησαν το αποτύπωμα της τέχνης τους στον ελληνικό 20ό αιώνα ανήκοντας στην παρεξηγημένη περίοδο του «σύγχρονου πολιτισμού»: το έργο τους προκαλεί συγκίνηση στις νεότερες γενιές (με τις οποίες συνομιλεί πλέον ο γιος της Θανάσης Χειμωνάς), ακόμη κι όταν φτάνει διαμεσολαβημένο. Ακόμη και όταν ανήκει σε μια περασμένη εποχή, […]

Σε περιπτώσεις όπως της Αν Βιαζεμσκί συνηθίζονται οι αυτοματισμοί περί «μούσας» μεγάλων σκηνοθετών ακυρώνοντας την πίσω πλευρά μιας αυτόφωτης πορείας. Πόσοι αναγνώστες, για παράδειγμα, γνωρίζουν ότι κυκλοφορούν στα ελληνικά τρία βιβλία της: το «Υμνοι στον έρωτα» (Σιδέρης, 1997), «Με λένε Ελιζαμπέτ» και το «Κορίτσι» (εκδ. Πόλις, 2006 και 2010, αντιστοίχως); Η γαλλίδα συγγραφέας και ηθοποιός, […]

Από την πρώτη στιγμή που δημοσιοποιήθηκε το στήσιμο της Ταράτσας, ακούστηκε ως προσωπικό στοίχημα του Φοίβου Δεληβοριά: θα πετύχαινε ένα –πώς να το χαρακτηρίσεις άραγε; –εναλλακτικό αναψυκτήριο ντάλα καλοκαίρι στην καρδιά της Αθήνας; Η αθέατη οργανωτικότητα του ίδιου, ο μόνιμος θίασος από μάγους και μπουρλέσκ χορεύτριες και η μποέμ διάθεση των καλεσμένων του επέβαλαν σχετικά […]

«Ψάχνοντας σε παλιά ποιήματα για ιδέες / σίγουρα θα είχα κάποια κάποτε; / Κάποιοι έχουν μια ιδέα κάποια στιγμή, / άλλοι εκατομμύρια, κι άλλοι είναι καταδικασμένοι / να περάσουν τη ζωή τους μέσα σε μια ιδέα / σαν σ’ έναν θάλαμο φυσαλίδων. / Κι αυτοί είναι μάλλον οι καχύποπτοι. / Στο κάτω κάτω, στα ποιήματα […]

Περίπου πεντέμισι μήνες έχουν περάσει από την εκκωφαντική παραίτηση του Γιώργου Κιμούλη από τη θέση του προέδρου στο Διοικητικό Συμβούλιο του Κέντρου Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Και καμία εκτίμηση, πρόβλεψη ή πληροφορία δεν έχει επιβεβαιωθεί για αντικατάστασή του, παρά την ονοματολογία, στην οποία περιλήφθηκαν από τη συνθέτρια Ελένη Καραΐνδρου, τον πρώην πρόεδρο του Μουσείου Μπενάκη […]

Πολλά χρόνια πριν από την ανακοίνωση του υπουργού Δικαιοσύνης Σταύρου Κοντονή, με την οποία διέγραψε ευθύνες, τραύματα και εγκλήματα των κομμουνιστικών καθεστώτων, η Ιστορία είχε ήδη γραφεί. Και μάλιστα από τα πάλαι ποτέ στελέχη του ΕΑΜ, τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος, τους ανθρώπους της πληθυντικής και αντιαυταρχικής Αριστεράς, οι οποίοι αποφάσισαν κάποια […]

Η ιστορία της είναι λίγο – πολύ γνωστή για τη θαυμαστή όσο και άγνωστη βιομηχανία του θεάματος. Είναι εκεί όπου ένας ρόλος σε τηλεοπτική σειρά μπορεί να μηδενίσει το κοντέρ της προηγούμενης διαδρομής και να σβήσει το πραγματικό όνομα μιας ηθοποιού για να επιβάλει το τηλεοπτικό της. Μιράντα, λοιπόν, αντί για Σίνθια. Είναι εκεί όπου […]

Η «Δουνκέρκη» συναντάει από σήμερα τους έλληνες θεατές στο ολισθηρό πεδίο όπου οι προσδοκίες για την καλλιτεχνική αρτιότητα συναντούν τις προσδοκίες για την πιστή αναπαράσταση της ιστορίας. Ολο το προηγούμενο διάστημα και όσο πλησίαζε η έξοδός της στους κινηματογράφους η κριτική στα μεγαλύτερα διεθνή έντυπα εστίασε μεν στην ευρύτητα των πλάνων (γυρισμένων με κάμερα IMAX […]

Τα φώτα στην αίθουσα σβήνουν, η σκηνή βυθίζεται στο σκοτάδι και στα επόμενα δευτερόλεπτα οι θεατές αντικρίζουν μεγάλα γκρίζα μπαλόνια μέσα στα οποία αντανακλούν φιγούρες ηθοποιών. Τα μπαλόνια που πέφτουν στο πάτωμα ή πετούν στη διάρκεια της παράστασης είναι το σήμα κατατεθέν στη «Lulu» του Φρανκ Βέντεκιντ, την οποία σκηνοθετεί η Αθηνά – Ραχήλ Τσαγγάρη […]

Με τον έναν ή τον άλλον τρόπο τού ανήκε και το 2017. Δεν ήταν μόνο η απονομή του Νομπέλ Λογοτεχνίας τον περασμένο Οκτώβριο που έθεσε τους απανταχού θαυμαστές υπό την επήρεια του φαινομένου. Ούτε τα ήξεις αφήξεις με την εμφάνιση του Μεγάλου Μπομπ στην Ακαδημία, όπου τελικά έστειλε έναν λόγο περί Ομήρου, Μόμπι Ντικ και […]

Χωρίς τη δική της θέληση συμμετείχε σε ένα από τα απόλυτα διλήμματα των ελληνικών high sixties, όταν η αθηναϊκή σοουμπίζ ζούσε (για τελευταία ίσως φορά) τη δική της μυθολογία. Ζωή Λάσκαρη ή Αλίκη Βουγιουκλάκη; Ακόμη και αν επρόκειτο, μεταξύ μας, για ψευτοδίλημμα, τροφοδότησε για γενιές την ελληνική βιοτεχνία του θεάματος προσδίδοντας την απαραίτητη παιγνιώδη διάθεση […]

Η αρχή του τέλους του καλοκαιριού Ο Δεκαπενταύγουστος είναι όλο το καλοκαίρι μέσα σε μία μέρα. Είναι η κορύφωση του καλοκαιριού και η αρχή του τέλους του ταυτόχρονα. Επιλέξαμε το κίτρινο, το πορτοκαλί, το λευκό και το κόκκινο της φωτιάς για να απεικονίσουμε τη ζέστη, το θαύμα, τη θάλασσα, τον ήλιο, την πίστη, τη γιορτή, […]

Είναι από τις περιπτώσεις ηθοποιών όπου ο χαρακτηρισμός «αφανής ήρωας» βρίσκει ιδανική εφαρμογή. Κι αυτό επειδή ο Χαρούο Νακατζίμα, που πέθανε σε ηλικία 88 ετών από πνευμονία, πρωταγωνίστησε χωρίς να φαίνεται (ναι, γίνεται!) σε δώδεκα εμβληματικά φιλμ του γιαπωνέζικου κινηματογράφου: στα πρώτα δώδεκα όπου εμφανίστηκε ο Γκοτζίλα, τη στολή του οποίου φορούσε ο Νακατζίμα. Ο […]

Βρισκόμαστε στο 50 π.Χ., σύμφωνα με την πρώτη ρουμπρίκα, και τα εδάφη που αποτελούν τη σημερινή Ιταλία βρίσκονται κάτω από τον έλεγχο του φοβερού και τρομερού Ιούλιου Καίσαρα. Ενα μικρό γαλατικό χωριό αντιστέκεται ως συνήθως. Αλλά η ίδια σπίθα της αντίστασης αχνοφαίνεται και σε αρκετά χωριά της ιταλικής υπαίθρου που δεν επιθυμούν την ενός ανδρός […]

Ο υπότιτλος της παράστασης υποδείκνυε περισσότερα από τον ίδιο τον τίτλο. Η «βαρβαρότητα του έρωτα» θα ήταν το κέντρο βάρους σ’ αυτή την ανάγνωση της «Μήδειας» από την καλλιτεχνική διευθύντρια του Θεάτρου Τέχνης Μαριάννα Κάλμπαρη. Ο καλόπιστος θεατής θα περίμενε τουλάχιστον δύο επίπεδα: την ερωτευμένη και πολύπαθη Μήδεια που καταλήγει (ξανά) βάρβαρη μετά την απιστία […]

Στη δεύτερη «Μήδεια» του φεστιβαλικού καλοκαιριού, ύστερα από εκείνη σε σκηνοθεσία του Δημήτρη Καραντζά, θα υπάρχει η ίδια έλλειψη: η σκηνή της παιδοκτονίας, που από μόνη της αποτελεί σκηνική πρόκληση για τους σκηνοθέτες του σύγχρονου θεάτρου. «Τη βλέπω εντελώς συμβολικά» λέει η σκηνοθέτρια Μαριάννα Κάλμπαρη, καλλιτεχνική διευθύντρια του Θεάτρου Τέχνης, το οποίο κατεβαίνει στην Επίδαυρο […]