Λοβέρδου Μυρτώ

Ανθρωποι οι οποίοι νιώθουν ανεπαρκείς ενώπιον της Ιστορίας και των γεγονότων που βιώνουν είναι οι βασικοί ήρωες του «Ενα σπίτι φωτεινό σαν μέρα» του αμερικανού θεατρικού συγγραφέα Τόνι Κούσνερ (Anthony Robert Kushner, 1956). Οι ζωές τους κινούνται παράλληλα με την πορεία της Γερμανίας από τις αρχές Ιανουαρίου του 1932 ως τον Νοέμβριο του 1933. Κι […]

Υπάρχει ένα κοινό στοιχείο που συνδέει ορισμένα από τα έργα που επιλέγει να ανεβάσει ο Μάνος Καρατζογιάννης στο θέατρο Σταθμός. Ενα στοιχείο που συγχρόνως αποτελεί κοινωνικό αίτημα και «παγίδα» της εποχής μας: το διαφορετικό και η ματιά μας πάνω σε αυτό. Ζούμε σε εποχές που η τάση είναι να αγκαλιάσουμε, να ενσωματώσουμε, να μην αφήσουμε […]

Ενα διαρκές και εναλλασσόμενο παιχνίδι ρόλων, μια αδυσώπητη μάχη με το εγώ και τον άλλον, μια αναμέτρηση με τις αντοχές και τα όρια και μαζί μια συστηματική υπενθύμιση της επιβολής, της δύναμης και της εξουσίας: αυτές είναι «Οι Δούλες» («Les Bonnes»), το θεατρικό έργο του Ζαν Ζενέ (Jean Genet, 1910-1986), που εδώ και σχεδόν ογδόντα […]

Μέσα στη μεγάλη, ψηλοτάβανη αίθουσα του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά, με τους καθρέφτες, το φως που έμπαινε αχνά απ’ τα παράθυρα φώτισε μια ξεχωριστή συνάντηση: Οι δύο άνδρες, άνω των 80 πια, με τις θεατρικές εμπειρίες, τις διεθνείς αποσκευές και την πλούσια ιστορία που κουβαλά ο καθένας τους, αντάλλαξαν μια θερμή χειραψία, λίγο πριν ξεκινήσει η […]

Η (αληθινή) Γκέεσε Γκότφριντ έζησε στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα στη Βρέμη: Ηταν μια γυναίκα θεοσεβούμενη, αστικής καταγωγής, που στην πορεία της ζωής της σκότωσε δεκαπέντε ανθρώπους. Οταν αποκαλύφθηκαν οι πράξεις της (1831), αποκεφαλίστηκε, στην τελευταία δημόσια εκτέλεση που έγινε στη γερμανική πόλη. Η ιστορία της στάθηκε έμπνευση και αφορμή για να γράψει ο […]

Τραγωδίες και κωμωδίες που δεν παίζονται συχνά, πρωτιές για σκηνοθέτες και ηθοποιούς, και γυναίκες, πολλές γυναίκες: Το φετινό καλοκαίρι η Επίδαυρος φιλοξενεί παραστάσεις που συνθέτουν ένα πρωτότυπο παζλ που διακατέχεται από ένα πνεύμα ανανέωσης με εκπροσώπους νεότερων γενιών. Κατ’ αρχάς είναι η πρώτη φορά που τη σκηνοθεσία μοιράζονται 50-50 τα δύο φύλα. Τέσσερις γυναίκες έχουν […]

Είναι ίσως η πρώτη φορά που ο Θεόδωρος Τερζόπουλος ανεβάζει στη σκηνή του θεάτρου Αττις μια παράσταση τόσο άμεσα συνδεδεμένη θεματικά με το σήμερα, το τώρα. Μια παράσταση που αντλεί τη θεματολογία της από την τρέχουσα επικαιρότητα, μια επικαιρότητα που όσο διαχρονική κι αν είναι, εδώ και δύο, σχεδόν, χρόνια τείνει να γίνει καθημερινότητα. Οι […]

Ηθοποιός, σκηνοθέτης, καλλιτέχνης που ψάχνει και ψάχνεται, ο Χάρης Φραγκούλης είναι μια ξεχωριστή περίπτωση στο θέατρο. Κυρίως γιατί δεν ησυχάζει ποτέ. Τον ενδιαφέρουν τα δύσκολα, τα απαιτητικά, κι όχι όλα εκείνα που θα μπορούσαν να τον οδηγήσουν σε μια θεατρική πορεία ασφάλειας και βεβαιότητας. Από τα μεγάλα ταλέντα της γενιάς του, έχει καταθέσει ερμηνείες που […]

Με τον σκηνικό κι όχι μόνον χώρο του Θεάτρου Τέχνης της Οδού Φρυνίχου να συμμετέχει στη δράση της «Παρεξήγησης» με τρόπο καθοριστικό, ο Γιάννης Χουβαρδάς έστησε το έργο του Αλμπέρ Καμύ (Albert Camus, 1913-1960), δίνοντάς του τις διαστάσεις μιας σύγχρονης, άρα παράλογης, τραγωδίας. Ο χώρος του φουαγιέ που κρύβεται πίσω από τη μεγάλη μαύρη κουρτίνα, […]

Με τις παραστάσεις να έχουν σταματήσει σε όλες τις σκηνές του λόγω της συνεχιζόμενης κατάληψης από σπουδαστές (η κατάληψη ξεκίνησε άλλωστε από τη Δραματική Σχολή) και ηθοποιούς, το Εθνικό Θέατρο βρίσκεται σε μια δύσκολη στιγμή του. Υστερα από την τελευταία διετία που τόσο η πανδημία όσο και ο εσωτερικές του αναταράξεις κλόνισαν τη λειτουργία του, […]

Προσωπικός απολογισμός, ξεκαθάρισμα λογιαριασμών, απόπειρα εσωτερικής τακτοποίησης της ζωής, κρίση ειλικρίνειας ή και πανικού, ο «πειραγμένος» μονόλογος της Ελένης Ράντου ίσως και να φτιάχνει μια δική του κατηγορία. Η παράσταση στη σκηνή του θεάτρου Διάνα θα μπορούσε να θυμίζει ισορροπία σε τεντωμένο σκοινί που ανά πάσα στιγμή κινδυνεύει να κοπεί: στη μία άκρη βρίσκεται η […]

Πενήντα χρόνια από τον θάνατο της Κατίνας Παξινού συμπληρώνονται αύριο: Ηταν 22 Φεβρουαρίου του 1973 όταν η κορυφαία ηθοποιός έκλεισε τον κύκλο της ζωής της. Μαζί έκλεισε κι ένας κύκλος του ελληνικού θεάτρου. Γιατί η Παξινού δεν ήταν απλώς ένα κομμάτι του, ήταν ένα ζωτικό κύτταρο του οργανισμού του. Γεννημένη στις 17 Δεκεμβρίου του 1900, […]

Σε αυτόν τον νέο χώρο στην Κυψέλη, το θέατρο ARK, η εκκίνηση έγινε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Ξεκινώντας από τη σκηνή-ποταμός που χωρίζει το θέατρο στα δύο και προσφέρει εξ αρχής στο κοινό μια αμφιθεατρική και επιβλητική θέαση. Το σκηνικό, μια σιδερένια κατασκευή με κινούμενα εξαρτήματα, γίνεται ο τόπος για τη «μετ’ εμποδίων (ή […]

Με τον χρόνο να παίζει το δικό του παιχνίδι, γυρίζοντας πίσω ή επιστρέφοντας πάλι στο τώρα, το «Da» προσφέρει, με τρόπο πρωτότυπο, μια σκηνική συνύπαρξη νεκρών και ζωντανών. Με αφορμή την επιστροφή του (υιοθετημένου) γιου στο πατρικό για την κηδεία του πατέρα του, ο συγγραφέας τον φέρνει αντιμέτωπο τόσο με εκείνον, τον «DΑddy», όσο και […]

Ανάμεσα στην απεργία, τις καταλήψεις, τις πορείες, τα πανό και τις στάσεις εργασίας, με το προεδρικό διάταγμα να έχει αποτελέσει την αφορμή, το θέατρο και μαζί ο χορός και η μουσική άρχισαν να «ενοχλούν» και να απασχολούν τους υπευθύνους. Εξού και πραγματοποιήθηκε η πρώτη συνάντηση του υπουργείου Πολιτισμού με τις ομάδες εργασίας για την ίδρυση […]

Είναι ίσως ένα από τα πιο δημοφιλή έργα του ευρωπαϊκού αλλά και παγκόσμιου ρεπερτορίου, με μια θεματολογία που δεν γερνάει παρά τα χρόνια που έχουν περάσει από τη συγγραφή του: Ενα δίπολο διατρέχει τη «Φιλουμένα Μαρτουράνο» («Filumena Marturano», 1946) από την αρχή ως το τέλος, ένα δίπολο που φέρνει απέναντι τον άνδρα και τη γυναίκα, […]

Τριάντα πέντε, σχεδόν, χρόνια μετρά η κινηματογραφική ταινία «Ο κύκλος των χαμένων ποιητών» («Dead Poets Society», 1989), με την υπογραφή του Τομ Σούλμαν στο σενάριο και του Πίτερ Γουίαρ (Peter Weir) στη σκηνοθεσία. Οσο για τον Ρόμπιν Ουίλιαμς (Robin Williams, 1951-2014) έχει αφήσει το αποτύπωμά του στον ρόλο του καθηγητή Τζον Κίτινγκ, που ονειρεύεται να […]

Τόσο η επίδραση του Κουέντιν Ταραντίνο όσο και ο θαυμασμός του Γιώργου Καφετζόπουλου για τον αμερικανό σκηνοθέτη είναι φανερά σε αυτή την πρώτη του συγγραφική δουλειά: Το «Τάο» είναι ένα θεατρικό έργο όχι και τόσο συνηθισμένο για την ελληνική θεατρική σκηνή, κυρίως λόγω της θεματολογίας του. Οι τρεις ήρωες, πατέρας και γιος κι ένας ακόμα […]

Τέσσερις δεκαετίες μάς χωρίζουν από την εποχή που ο Μάριος Ποντίκας έγραψε τον «Γάμο» κι όμως τόσο η θεματολογία του όσο και η διαχείρισή της από τους θεατρικούς ήρωες όχι μόνο αντέχουν στο σήμερα αλλά, εν μέρει, το χαρακτηρίζουν. Και όσο κι αν θεωρήσει κάποιος πως τα πράγματα έχουν αλλάξει – που έχουν αλλάξει -, άλλο […]

Ενας συνδυασμός του γαλλικού μπουλβάρ με το θρίλερ είναι η λεγόμενη αστυνομική κωμωδία, που κατάφερε να αμφισβητήσει την πρωτοκαθεδρία του αγγλοσαξονικού θεάτρου. Κι αυτό είναι το είδος που εφηύρε σχεδόν και υπηρέτησε ο γάλλος ηθοποιός, σκηνοθέτης και κυρίως θεατρικός συγγραφέας Ρομπέρ Τομά (Robert Thomas, 1927-1989). Τα θεατρικά του έργα χαρακτηρίζονται από έναν διάχυτο χαρούμενο τόνο, […]

Δεν είναι θεατρική παράσταση αλλά τα θεατρικά στοιχεία δεν λείπουν, όπως πάντα, από την τελευταία δουλειά του Δημήτρη Παπαϊωάννου: το «ΙΝΚ», που παρουσιάζεται στην Αίθουσα Αλεξάνδρα Τριάντη του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, αποτελεί την πιο θεατρική και λιγότερο, ίσως, χορογραφική αποτύπωση του δημιουργού της. Με τον ίδιο επί σκηνής, καθ’ όλη την 70λεπτη διάρκεια, στον ρόλο […]

Ενα από τα εμβληματικά έργα του παγκόσμιου ρεπερτορίου, γραμμένο στα μέσα του 20ού αιώνα, είναι η «Παρεξήγηση» του γάλλου νομπελίστα Αλμπέρ Καμύ: ο συγγραφέας εκφράζει πρώιμα το παράλογο που θα αναπτυχθεί στη συνέχεια, καθορίζοντας τη λογοτεχνία και το θέατρο. «Η Παρεξήγηση» («Le Malentendu») γράφτηκε στο Παρίσι, το 1943-44, την εποχή που ο συγγραφέας της ήταν […]

«Να τους πουλάς κάτι, που ούτε καν ενδιαφέρονται»: Φράση-κλειδί, φράση που συμπυκνώνει την ουσία σ’ αυτό το σύγχρονο αμερικανικό κοινωνικό και ανθρώπινο δράμα του Ντέιβιντ Μάμετ (David Mamet, 1947): το «Οικόπεδα με θέα» («Glengarry Glen Ross»), βραβείο Πούλιτζερ 1984, ανέβηκε για πρώτη φορά από το Εθνικό Θέατρο του Λονδίνου, ενώ δέκα χρόνια αργότερα, σε διασκευή […]

Ο ανυποψίαστος θεατής δεν θα μπορούσε να τοποθετήσει τους «Βρυκόλακες» τον 19ο αιώνα: Το έργο ανήκει σε ένα διαχρονικό τώρα… Γραμμένο το 1881, όταν ο κορυφαίος νορβηγός συγγραφέας Χένρικ Ιψεν (Henrik Ibsen, 1828-1906) ζούσε στη Ρώμη, οι «Βρυκόλακες» είναι ένα έργο που τολμάει να πει πράγματα απαγορευμένα για την εποχή του – και όχι μόνο. Η […]

Αναρωτιέμαι αν το θέμα που άνοιξε με το πρόσφατο Προεδρικό Διάταγμα για τους καλλιτέχνες μπορεί να λειτουργήσει ως ντόμινο θετικών εξελίξεων στον χώρο της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης. Κι αν έπρεπε να δημιουργηθεί όλος αυτός ο σάλος και όλες αυτές οι αντιδράσεις για να ευαισθητοποιηθούν οι αρμόδιοι και να θέσουν το ζήτημα επί τάπητος. Οπως επίσης προβληματίζομαι […]

Εκεί που καταρρέουν οι θεωρητικές μας παραδοχές, εκεί που τα πράγματα ξεκινούν από μια σιγουριά και καταλήγουν σ’ ένα μεγάλο ερωτηματικό, κάπου εκεί βρήκε τον χώρο να «δράσει» λογοτεχνικά ο γερμανός συγγραφέας και δοκιμιογράφος Αλφρεντ Ντέμπλιν (Alfred Döblin, 1878-1957). Ο ίδιος ήταν γιατρός – ψυχίατρος. Ιδρυσε μια ιδιωτική κλινική για νευροπαθείς, υπηρέτησε ως στρατιωτικός γιατρός κατά […]

Η κουβέντα έχει εδώ και καιρό ξεχαστεί. Σχεδόν κανείς δεν την επαναφέρει. Ούτε από τη μια πλευρά, τους άμεσα ενδιαφερόμενους, που έχουν απογοητευτεί πλήρως, ούτε από την άλλη, τους ιθύνοντες, αυτούς που αποφασίζουν και καθορίζουν τις εξελίξεις. Καμιά κουβέντα για να αναπροσαρμοσθούν οι θεατρικές σπουδές των δραματικών σχολών και να γίνουν «ανώτατες» -παρέμεναν «ανώτερες», επιπέδου […]

Ξαφνικά, η συμμετοχή του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου, του γνωστού μας ΘΟΚ, στο Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, αποτέλεσε αντικείμενο αντιπαράθεσης. Και από συνεργασία ανάμεσα στους δύο πολιτιστικούς φορείς έφτασε να πάρει διαστάσεις διαφωνίας με προσωπικά χαρακτηριστικά. Διαφωνία στην οποία ενεπλάκησαν και οι υπουργοί Πολιτισμού των δύο χωρών για να αποφευχθεί ένα νέο «κυπριακό», στο θέατρο αυτή […]

Μια παραβολή που θέτει μια σειρά από ερωτήματα και διλήμματα και μαζί μια σπουδή πάνω στον άνθρωπο, στα ήθη και τα ένστικτά του, είναι το «Dogville» του Λαρς Φον Τρίερ (Lars Von Trier, 1956). Ο δανός, πολυβραβευμένος κινηματογραφιστής, με την πλούσια φιλμογραφία, αρέσκεται στα πειράματα και τις προκλήσεις. Ξέρει πώς να στήνει κόσμους, όπως ξέρει […]

Ντουλάπες κλειστές, φιγούρες με στολές, ένα τοπίο σκοτεινό, σχεδόν απειλητικό, που ωστόσο παίρνει μορφή μόλις τα φώτα ανοίξουν: Οι ντουλάπες ανοίγουν, μετατρέπονται σε γραφεία, σπίτια, δικαστήριο, αίθουσα της Βουλής, νοσοκομείο. Οι φιγούρες ντύνονται του ρόλους τους: Η αστυνομικός, ο βουλευτής, ο δικαστής, ο δημοσιογράφος, η οικιακή βοηθός, η εγκυμονούσα σύζυγος, ο παππούς, το κορίτσι… Γραμμένο […]

«Το θέατρό μου τρέφεται κυρίως από την πραγματικότητα που υπάρχει γύρω μας, είτε αυτό σημαίνει ότι την αντλώ από τις εφημερίδες και τις ειδήσεις είτε από τις καθημερινές μου σχέσεις. Με αυτό το υλικό στα χέρια μου φτιάχνω έργα που στοχεύουν στην ανάδειξη μιας ιστορίας και των χαρακτήρων της. Τα έργα μου έχουν νατουραλιστικά στοιχεία, […]

Ο γάμος ως σύμβαση ή κοινωνικό λάφυρο. Η οικογένεια ως ανάγκη ή υποχρέωση. Η υποκρισία ως απαραίτητο συστατικό της συμβίωσης και της κοινής ζωής. Τα μυστικά και τα ψέματα ως αναπόσπαστα – άτυπα κομμάτια μιας προσωπικής συμφωνίας. Η ελευθερία και η αυτοδιάθεση ως δομικό στοιχείο του ανθρώπου, ανεξαρτήτως φύλου, κοινωνίας, εποχής. Εκατόν σαράντα ένα χρόνια […]

«Αν ήταν στον κόσμο όλο σήμερα να διάλεγα έναν ψυχικό οδηγό, σίγουρα θα διάλεγα τον Ζορμπά. Γιατί αυτός είχε ό,τι χρειάζεται ένας καλαμαράς για να σωθεί: την πρωτόγονη ματιά, τη δημιουργική αφέλεια, τη σγουράδα του χεριού, τη δροσεράδα της καρδιάς, την παλικαριά να κοροϊδεύει την ίδια του την ψυχή…». Ετσι προλογίζει ο Νίκος Καζαντζάκης (1883-1957) […]

Μια άδεια σκηνή, που ενίοτε περιστρέφεται στο κέντρο της. Ενας προβολέας, δυνατός, φωτίζει τον ήρωα που στέκεται όρθιος, στη μέση. Μόνος, με τη στάση του σώματός του να δηλώνει εξαρχής την απελπισία, ακόμα και το αδιέξοδο, η παράσταση του Γιώργου Νανούρη στο Βεάκη δίνει εξαρχής το στίγμα της. Εδώ, η ιστορία του κεντρικού ήρωα, του […]

Το μεγάλο, ξύλινο, οικογενειακό τραπέζι με τις 24 καρέκλες είναι τοποθετημένο πάνω στη σκηνή. Οι διαστάσεις του καλύπτουν σχεδόν όλη την επιφάνειά της, επιτρέποντας ωστόσο στους ηθοποιούς να κινούνται γύρω από αυτό. Ολη η ιστορία και η εξέλιξή της, όλες οι καταστάσεις που βιώνουν τα πρόσωπα του έργου διαδραματίζονται γύρω, πάνω και κάτω από αυτό […]

Το θρανίο υποδηλώνει ότι η παράσταση εξελίσσεται μέσα σε μια σχολική τάξη. Η μεγάλη, τεράστια μαριονέτα ενός τερματοφύλακα αποτελεί το δεύτερο σκηνικό στοιχείο που με τον τρόπο του εισάγει και το θέμα του έργου: Ενας βετεράνος τερματοφύλακας και πρώην σταρ του ποδοσφαίρου είναι καλεσμένος να μιλήσει στους μαθητές για την αξία της άμιλλας και τα […]