Λοβέρδου Μυρτώ

Γραμμένη πριν από 26 χρόνια, η κωμωδία των Μιχάλη Ρέππα και Θανάση Παπαθανασίου «Μπαμπάδες με ρούμι» επέστρεψε, για πρώτη φορά από τότε, στη σκηνή, στο θέατρο Αλίκη. Με το σκεπτικό ότι «δεν υπάρχει ελληνικό θέατρο χωρίς ελληνικό έργο» ο Σταμάτης Φασουλής είχε ζητήσει τότε από το συγγραφικό δίδυμο να γράψει το πρώτο του θεατρικό – είχαν […]

Αν κάποτε όφειλες να δηλώσεις υποταγή στο καθεστώς και στο σύστημα, σήμερα οφείλεις να το κάνεις δηλώνοντας υποταγή στην ευτυχία, είτε είσαι είτε δεν είσαι ευτυχισμένος. Αυτή η περιβόητη θετική ενέργεια, την οποία πρέπει και να εκπέμπεις εσύ ο ίδιος και να λαμβάνεις από τους άλλους, έχει αποκτήσει στη σύγχρονη εποχή τις διαστάσεις ενός μύθου […]

Υπάρχει κάτι άμεσο, επιθετικό και γρήγορο σε έναν αγώνα πινγκ-πονγκ, κάτι που φέρνει τους παίκτες-αντιπάλους κοντά, πολύ κοντά. Ενα μικρό μπαλάκι, που κάνει πολλαπλάσιο θόρυβο από το μέγεθός του, δίνει τον τόνο: μια παρτίδα πινγκ-πονγκ ή καλύτερα ένας αγώνας μέχρι τελικής πτώσεως είναι και η «Μοναξιά της Δύσης» («The Lonesome West», 1997). Το θεατρικό έργο […]

Γραμμένα με διαφορά 35 χρόνων, τα μονόπρακτα «Αυτός και το παντελόνι του» (1957) και «Επικήδειος» (1992) του Ιάκωβου Καμπανέλλη αποτελούν, συχνά-πυκνά, μέρος θεατρικής παράστασης είτε με έργα του συγγραφέα είτε με μονολόγους και άλλων δημιουργών. Και είναι δείγματα γραφής του πατριάρχη του νεοελληνικού θεάτρου, του οποίου τιμώνται φέτος, επισήμως, τα 100 χρόνια από τη γέννησή […]

Το θέμα της ιστορίας είναι τόσο απλό όσο και διαχρονικό, παλιό και καινούργιο μαζί, συνηθισμένο, οικείο αλλά και δύσκολο, σκληρό: οι σχέσεις ενός ζευγαριού μέσα στον γάμο, σε έναν γάμο με διάρκεια και παιδιά, έναν γάμο που κουβαλά μαζί του αυτή την αμείλικτη καθημερινότητα, τη συνήθεια και τη ρουτίνα. Ενας άντρας και μια γυναίκα αντιμέτωποι […]

Υπάρχει ένα στοιχείο στην «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» του Ευριπίδη, κάτι το μετέωρο, που διαφοροποιεί τη συγκεκριμένη τραγωδία όχι μόνο από τα υπόλοιπα (σωζόμενα) έργα του Ευριπίδη αλλά και συνολικά από όλα των τραγικών ποιητών: αυτή η έννοια της θυσίας, αυτό το αίτημα προς τον πατέρα να θυσιάσει το παιδί του, την έφηβη κόρη του, για […]

νάμεσα στο λαϊκό και το λόγιο, το παραμύθι και τη φιλοσοφία, ανάμεσα στην παράδοση και το μοντέρνο, την κωμωδία και την τραγωδία, ανάμεσα στην παροιμία και τη μεταφορά, το ρομάντζο και την επιφυλλίδα: κάπου εκεί, σε αυτό το «άυλο» σημείο τομής όπου συναντώνται όλα τα προαναφερθέντα (και πολλά ακόμα) αντιθετικά δίδυμα, ξεπροβάλλουν ο Μποστ και […]

ια άλλη μια φορά ο μέγας Αριστοφάνης ανεβάζει, μέσα από τα έργα του, στη σκηνή προσωπικότητες της εποχής του με την ξεκάθαρη διάθεση να τους κρίνει, να τους κατακρίνει, να τους σατιρίσει, ακόμα και να τους εξευτελίσει. Και ίσως να μην μπορούμε, ακόμα, να αντιληφθούμε το μέγεθος της τόλμης και της πρωτοπορίας του ποιητή, δυόμισι […]

Υπάρχει και αυτό το θέατρο το καλοκαίρι: το θερινό, της ταράτσας, της αυλής, του ανοιχτού χώρου. Ενα θέατρο που κοντεύουμε να ξεχάσουμε, μια που οι περισσότερες σκηνές έχουν πλέον κλείσει – Αθήναιον, Σμαρούλα, Μετροπόλιταν… Στην ταράτσα του Λαμπέτη, από τις λίγες θερινές σκηνές που έχουν πλέον απομείνει στην Αθήνα, ανεβαίνουν τα τελευταία χρόνια ανάλαφρα θεατρικά έργα […]

η δική του εκδοχή γύρω από τον μύθο των Ατρειδών, περισσότερο ρεαλιστική και γήινη, καταθέτει με την «Ηλέκτρα» του ο Ευριπίδης. Γραμμένη το 413 π.Χ. κι ενώ μαίνεται ο Πελοποννησιακός Πολέμος, παρουσιάζεται λίγους μήνες πριν από τη μεγάλη ήττα των Αθηναίων στη Σικελική Εκστρατεία. Γι΄ αυτό και η πρωτοποριακή ευριπίδεια τραγωδία εμπεριέχει όλα εκείνα τα […]

Η συζήτηση και ο προβληματισμός επανέρχονται κάθε χρόνο τέτοια εποχή, μια που από το τέλος Αυγούστου ξεκινά η αντίστροφη μέτρηση για τις εξετάσεις στις Δραματικές Σχολές. Αρχής γενομένης από τις κρατικές, μετά παίρνουν σειρά οι ιδιωτικές, για να ολοκληρωθεί η διαδικασία με τις εξετάσεις στο ΥΠΠΟΑ και αμέσως μετά να δοθεί το σήμα για την […]

«Αίας» του Σοφοκλή (450-440 π.Χ.), η παλαιότερη από τις επτά σωζόμενες τραγωδίες του αρχαίου ποιητή, πραγματεύεται, μέσα από την αντιπαράθεση του ομώνυμου ήρωα με τον Οδυσσέα, τη σύγκρουση δύο κόσμων. Ενός ηρωικού που αποχωρεί και ενός καινούργιου που έρχεται να πάρει τη θέση του. Ο Αίας διαθέτει όλα εκείνα τα ρωμαλέα χαρακτηριστικά ενός ιδανικού γενναίου, […]

Με το τελευταίο διήμερο στο αρχαίο θέατρο του Πολυκλείτου να έπεται και την «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» του Ευριπίδη να κλείνει στις 20 Αυγούστου το φετινό Φεστιβάλ, η συζήτηση για το «τι Επίδαυρο θέλουμε» καλά κρατεί. Λίγο οι «πρωτότυπες» απόπειρες νεόκοπων ή περισσότερων έμπειρων σκηνοθετών, λίγο ή πολύ οι «τηλεοπτικοί» θίασοι και οι sold out παραστάσεις, […]

Ολο το παιχνίδι της σοφόκλειας τραγωδίας χάθηκε στη νεφελώδη σκηνοθετική γραμμή της παράστασης, που γέμισε το αργολικό θέατρο

Ενας κύκλος-κατασκευή στη μέση της σκηνής, που συμβολίζει και νησί και σπηλιά, και καράβι με κατάρτι, και βράχος και τόξο, αποτελεί το βασικό, μοναδικό σκηνικό στοιχείο. Εκεί εκτυλίσσεται η υπόθεση του «Φιλοκτήτη» στην παραγωγή του Ιασμου και σε σκηνοθεσία της Μαρλένε Καμίνσκι. Τρεις ηθοποιοί στους βασικούς ρόλους του Φιλοκτήτη, του Οδυσσέα και του Νεοπτόλεμου και […]

Από τις τρεις τελευταίες παραστάσεις που απέμειναν για να ολοκληρωθούν τα φετινά Επιδαύρια, οι δύο είναι παραγωγές ιδιωτών – η τρίτη, που θα παιχθεί ενδιαμέσως, είναι η «Ελένη» του Ευριπίδη και του ΚΘΒΕ από τον Βασίλη Παπαβασιλείου. Οι άλλες δύο, η «Αντιγόνη» του Σοφοκλή, κυρίως, και δευτερευόντως η «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» του Ευριπίδη (σε ό,τι αφορά […]

Εργο κλειστό, δωματίου, έργο με τέσσερα πρόσωπα, ο «Γυάλινος κόσμος» (1944) του Τενεσί Ουίλιαμς (Thomas Lanier «Tennessee» Williams, 1911-1983) πήρε το ρίσκο, στην παράσταση του Γιώργου Νανούρη, να βγει στον ανοικτό χώρο. Πήρε το ρίσκο να ξεφύγει από τους τέσσερις τοίχους και την εσωτερική ατμόσφαιρα και κατάφερε να φτιάξει ένα «κλειστό» σύμπαν, έξω. Κι έχει […]

Οι «Πέρσες» που σκηνοθέτησε ο Δημήτρης Καραντζάς στην Επίδαυρο

ια νέα ανάγνωση και μια σύγχρονη προσέγγιση του «Ματωμένου γάμου», με υλικά που ξεκινούν από την παράδοση και φτάνουν ως το σήμερα, επιχείρησε με τη δική του παράσταση να καταθέσει ο Νικορέστης Χανιωτάκης. Με μία διαφορά: Αφησε το έργο έξω από αυτή του την προσπάθεια, σαν να το αγνόησε(;) ή σαν να μην κατάφερε να […]

Είδος αναντικατάστατο και ευφυέστατο, υψηλών απαιτήσεων και εξίσου υψηλού κινδύνου, η (καλή) επιθεώρηση κινείται πάντα επάνω σε ένα τεντωμένο σκοινί. Οσο εύκολη μοιάζει, τόσο και ακόμα παραπάνω δύσκολη είναι στην κατασκευή της, κι αυτό αποδεικνύεται από το πόσο δυσεύρετη είναι πλέον. Με περισσότερο από έναν αιώνα ιστορίας, καθώς γεννήθηκε προς τα τέλη του 19ου, η […]

Ενας ολόκληρος κόσμος είναι ο κόσμος του Μποστ, του Μέντη Μποσταντζόγλου (Χρύσανθος Βοσταντζόγλου, 1918-1995), του καλλιτέχνη και δημιουργού με το εντελώς προσωπικό και μοναδικό στυλ και ύφος. Σκιτσογράφος, γελοιογράφος, στιχουργός, ζωγράφος και θεατρικός συγγραφέας ο Μποστ μάς παρέδωσε μια πλούσια παρακαταθήκη φτιαγμένη από ανορθόγραφες λέξεις, γλωσσικά ηχητικά παιχνίδια και πρόσωπα της σύγχρονης Ελλάδας ανακατεμένα με […]

Ιψεν μας έμαθε τα ζωτικά ψεύδη. Αν και συγκρίσεις δεν χωράνε με τον κορυφαίο νορβηγό συγγαφέα, ο Φλοριάν Ζελέρ (Florian Zeller, 1979) έρχεται να μας μιλήσει για τα ψέματα, ως απαραίτητο συστατικό του έρωτα, της αγάπης, των σχέσεων, της ζωής. Μέσα από το θεατρικό του «Ψέμα» («Le mensonge», 2014) προσεγγίζει με τρόπο βαθύ και ουσιαστικό, […]

Mια άλλη εποχή, μια άλλη Αθήνα, επέλεξε να παρουσιάσει μέσα από τη μουσική παράσταση «Ο πατέρας μου η Αθήνα» η Μάνια Παπαδημητρίου. Η ηθοποιός, που ανέλαβε και τον ρόλο του σκηνοθέτη, κινήθηκε με όχημα τις μνήμες από τις διηγήσεις του πατέρα της, αλλά και ιστορίες που διάβασε σε περιοδικά ή άκουσε να λένε, γυρίζοντας πίσω […]

Τη φετινή χρονιά η Μαρία Πρωτόπαππα κέρδισε για το πλατύ κοινό τη θέση που ξέραμε ότι κατείχε όλοι όσοι την παρακολουθούσαμε, χρόνια τώρα, στο θέατρο. Μια τηλεοπτική ερμηνεία σε μια επιτυχημένη σειρά στάθηκε ικανή να δώσει σ’ αυτή την ξεχωριστή ηθοποιό ένα διαβατήριο ευρείας αποδοχής. Η «Μαρίνα» του «Σασμού» όμως είναι πολύ περισσότερα από τον […]

να παιχνίδι τόπων και σκηνικών, ανθρώπων και ρόλων, προσώπων και προσωπείων, έργων και ταινιών, έρωτα και πάθους: Ενα ατέλειωτο παιχνίδι ζωής και τέχνης ξεδιπλώνεται στη σκηνή Δ της Πειραιώς 260 όπου ο Γιάννης Χουβαρδάς παρουσιάζει την «Αλλη πλευρά της καταιγίδας». Ανάμεσα στον Σαίξπηρ και τον Ορσον Γουέλς, ανάμεσα στο θέατρο και τον κινηματογράφο, την «Καταιγίδα» […]

Η Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου αποτελεί, τα τελευταία περίπου είκοσι χρόνια, κάτι σαν σήμα κατατεθέν του. Από τη μεγάλη αναγέννησή της, όταν ο Νίκος Κούρκουλος παρέδωσε την καλλιτεχνική της διεύθυνση στον Στάθη Λιβαθινό, ως σήμερα, η λειτουργία της σημαίνει πολλά για την ταυτότητα της πρώτης σκηνής της χώρας. Αλλοτε διατηρώντας την αυτονομία της μέσα […]

Υποκριτής και όχι Απατεών: αυτός είναι ο «Ταρτούφος» του Μολιέρου («Le Tartuffe ou l’Hypocrite»), η παραγωγή της Comedie Francaise που θα παρουσιαστεί στο Φεστιβάλ Αθηνών στα μέσα Ιουλίου, τιμώντας τα 400 χρόνια από τη γέννηση του κορυφαίου γάλλου δραματουργού. Είναι η πρώτη φορά που ανεβαίνει αυτή η πρωτότυπη εκδοχή μετά την πρεμιέρα του 1664, έμμετρη […]

Το νέο ελληνικό θεατρικό έργο, η συγγραφική του δημιουργία και η επί σκηνής παραγωγή του, έρχεται συχνά-πυκνά στην επιφάνεια: Δεν είναι λίγοι εκείνοι που αναρωτιούνται πού είναι αυτό το περιβόητο νέο αίμα και γιατί δεν βλέπουμε καινούργια και, κυρίως, φρέσκα έργα… Το ερώτημα από μόνο του δεν λέει πολλά – όχι γιατί είναι ανούσιο, αλλά γιατί […]

Γραμμένη από τον βρετανό συγγραφέα Μάικλ Φρέιν (Michael Frayn, 1933), η κωμωδία με τον πρωτότυπο τίτλο «Noises off» έχει αποκτήσει την ελληνική της «ταυτότητα» χάρη στον Σταμάτη Φασουλή, την Ξένια Καλογεροπούλου και την Αννα Παναγιωτοπούλου, την οποία και παραχώρησαν στην παραγωγή του Παλλάς: είναι «Το σώσε», και πράγματι αυτό συμβαίνει κατά τη διάρκεια του έργου. […]

Είναι πράγματι εντυπωσιακή η πορεία που είχε «Το Μπαλκόνι» («Le Balcon», 1956) του Ζαν Ζενέ (Jean Genet, 1910-1986) από την πρεμιέρα που δόθηκε στο Λονδίνο (Arts Theatre, 1957, σκηνοθεσία Πίτερ Ζάντεκ) έως τις δεκαετίες του ’60 και του ’70.  Ακολούθησαν οι παραστάσεις των Χανς Λιτζάου (Βερολίνο, 1959), Πίτερ Μπρουκ (Παρίσι, 1960) καθώς και των Χοσέ […]

Για όλους εμάς που αγαπήσαμε τον Λευτέρη Βογιατζή, που αγαπήσαμε τις παραστάσεις του και περιμέναμε με αγωνία την επόμενη πρεμιέρα του, για όλους εκείνους που έμαθαν να βλέπουν θέατρο μέσα από τη δική του ματιά, τη δική του αισθητική και προσήλωση στη λεπτομέρεια της λέξης, της χειρονομίας, του βλέμματος, για όλους όσους τον χειροκρότησαν και […]

Μια Κυριακή στον κήπο, πλάι στην πισίνα: το ζευγάρι των εύπορων ενοίκων απολαμβάνει την κυριακάτικη αργία του κάνοντας ηλιοθεραπεία, παίζοντας με το κινητό και ανταλλάσσοντας λίγες κουβέντες μεταξύ του. Ο κύριος Ματθαίου και η σύζυγός του Ιουλία δεν διαφέρουν και πολύ από τα ζευγάρια της κοινωνικής τους τάξης. Μοιράζονται ή προσποιούνται ότι μοιράζονται, όσο καλύτερα […]

Η σάτιρα, το πολιτικό σχόλιο, η κοινωνική κριτική συνδυάζονται με εύστοχο τρόπο στα κείμενα του Νικολάι Ερντμαν, που ξέρει πώς να τα αναμειγνύει με πρωτογενείς θεατρικές φόρμες – το τσίρκο, τη φάρσα, το βαριετέ. Ολα αυτά μαζί βρίσκονται σε μια έξοχη ισορροπία στο κορυφαίο ίσως θεατρικό του, τον «Αυτόχειρα», που σκηνοθετεί ο Γιώργος Παπαγεωργίου για το […]

Μια οικογένεια, μια ακόμα οικογένεια δυστυχισμένων ανθρώπων: αυτοί είναι οι Τάιρον, ή καλύτερα αυτή ήταν η οικογένεια του ίδιου του Ευγένιου Ο’Νιλ (Eugene Gladstone O’Neill, 1888-1953). Εκεί βασίστηκε και από εκεί εμπνεύστηκε το κορυφαίο ίσως θεατρικό του έργο κι ένα από σημαντικότερα του 20ού αιώνα. Αλλωστε και ο ίδιος αποτελεί μεγάλο κεφάλαιο του αμερικανικού και […]

«Την ξαναέγραψα με τον δικό μου τρόπο, απηχώντας την τραγωδία που εμείς οι ίδιοι ζούσαμε», σημείωνε ο γάλλος θεατρικός συγγραφέας Ζαν Ανούιγ (Jean Anouilh, 1910-1987) για τη δική του «Αντιγόνη», που έγραψε κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου (1941-1942) και ανέβηκε το 1944. Το έργο που επαναφέρει τον μύθο του Σοφοκλή είναι ιδωμένο μέσα […]

Από τα αμπάρια του πλοίου που μετέφερε τους πρόσφυγες του 1922 και όπου, σύμφωνα με τον μύθο, γεννήθηκε η Μαρίκα Νίνου, ως τον θάνατό της, το 1957, η παράσταση στο Θέατρο Τέχνης παρακολουθεί τη σύντομη και τόσο σημαντική πορεία της μεγάλης ρεμπέτισσας. Και είναι αυτά τα ίδια αμπάρια, ξύλινες κασόνες διαφόρων μεγεθών, τοποθετημένες η μία […]