Λοβέρδου Μυρτώ

Για όλους εμάς που αγαπήσαμε τον Λευτέρη Βογιατζή, που αγαπήσαμε τις παραστάσεις του και περιμέναμε με αγωνία την επόμενη πρεμιέρα του, για όλους εκείνους που έμαθαν να βλέπουν θέατρο μέσα από τη δική του ματιά, τη δική του αισθητική και προσήλωση στη λεπτομέρεια της λέξης, της χειρονομίας, του βλέμματος, για όλους όσους τον χειροκρότησαν και […]

Μια Κυριακή στον κήπο, πλάι στην πισίνα: το ζευγάρι των εύπορων ενοίκων απολαμβάνει την κυριακάτικη αργία του κάνοντας ηλιοθεραπεία, παίζοντας με το κινητό και ανταλλάσσοντας λίγες κουβέντες μεταξύ του. Ο κύριος Ματθαίου και η σύζυγός του Ιουλία δεν διαφέρουν και πολύ από τα ζευγάρια της κοινωνικής τους τάξης. Μοιράζονται ή προσποιούνται ότι μοιράζονται, όσο καλύτερα […]

Η σάτιρα, το πολιτικό σχόλιο, η κοινωνική κριτική συνδυάζονται με εύστοχο τρόπο στα κείμενα του Νικολάι Ερντμαν, που ξέρει πώς να τα αναμειγνύει με πρωτογενείς θεατρικές φόρμες – το τσίρκο, τη φάρσα, το βαριετέ. Ολα αυτά μαζί βρίσκονται σε μια έξοχη ισορροπία στο κορυφαίο ίσως θεατρικό του, τον «Αυτόχειρα», που σκηνοθετεί ο Γιώργος Παπαγεωργίου για το […]

Μια οικογένεια, μια ακόμα οικογένεια δυστυχισμένων ανθρώπων: αυτοί είναι οι Τάιρον, ή καλύτερα αυτή ήταν η οικογένεια του ίδιου του Ευγένιου Ο’Νιλ (Eugene Gladstone O’Neill, 1888-1953). Εκεί βασίστηκε και από εκεί εμπνεύστηκε το κορυφαίο ίσως θεατρικό του έργο κι ένα από σημαντικότερα του 20ού αιώνα. Αλλωστε και ο ίδιος αποτελεί μεγάλο κεφάλαιο του αμερικανικού και […]

«Την ξαναέγραψα με τον δικό μου τρόπο, απηχώντας την τραγωδία που εμείς οι ίδιοι ζούσαμε», σημείωνε ο γάλλος θεατρικός συγγραφέας Ζαν Ανούιγ (Jean Anouilh, 1910-1987) για τη δική του «Αντιγόνη», που έγραψε κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου (1941-1942) και ανέβηκε το 1944. Το έργο που επαναφέρει τον μύθο του Σοφοκλή είναι ιδωμένο μέσα […]

Από τα αμπάρια του πλοίου που μετέφερε τους πρόσφυγες του 1922 και όπου, σύμφωνα με τον μύθο, γεννήθηκε η Μαρίκα Νίνου, ως τον θάνατό της, το 1957, η παράσταση στο Θέατρο Τέχνης παρακολουθεί τη σύντομη και τόσο σημαντική πορεία της μεγάλης ρεμπέτισσας. Και είναι αυτά τα ίδια αμπάρια, ξύλινες κασόνες διαφόρων μεγεθών, τοποθετημένες η μία […]

Μια γυναίκα, ή καλύτερα η γυναίκα ως σύμβολο και ο καταλυτικός της ρόλος στη ζωή των ανδρών, βρίσκεται στο επίκεντρο των «Αινιγματικών Παραλλαγών» που παρουσιάζονται στη σκηνή του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης. Απούσα σωματικά, από το θεατρικό έργο, παρούσα στις σκέψεις και τις επιθυμίες τους, γίνεται η αφορμή για ένα ξεκαθάρισμα λογαριασμών. Κυρίως όμως, η αιτία […]

ουσική και τραγούδια, ξέφρενοι ρυθμοί, σκηνική υπερκινητικότητα, φωνές, ένταση: μια παράσταση που ξεκινά με δύναμη και θέλει να τα σαρώσει όλα. Μια παράσταση που θέλει να σχολιάσει (και) τη σημερινή πραγματικότητα, μπολιάζοντας το έργο με νύξεις της επικαιρότητας μέσα από την επιθεωρησιακή της σκηνική αποτύπωση. Μια παράσταση που καλά κάνει και ακολουθεί τα βήματα του […]

Η Εντα Γκάμπλερ, η Νόρα Χέλμερ, η Ελεν Αλβινγκ, η Ελίντα Βάιγκελ: Τέσσερις γυναίκες, τέσσερα μορφές από το θεατρικό σύμπαν του Ερρίκου Ιψεν, τέσσερις χαρακτήρες των οποίων η ηλικία ξεπερνάει τον αιώνα, αποτελούν την πιο τρανταχτή απόδειξη για το τι σημαίνει γυναίκα – τότε, τώρα, πάντα… Το θέατρο, μέσα από κάποιους εμπνευσμένους δημιουργούς του, μέσα από […]

Ενα ιδιότυπο τρίγωνο, μια κάθε άλλο παρά συνηθισμένη ερωτική ιστορία, είναι το «Πονηρό πνεύμα» του Νόελ Κάουαρντ που μόλις ανέβηκε στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου από τον Γιάννη Χουβαρδά. Η διαχρονική κρυφή επιθυμία συνομιλίας με τους νεκρούς, η γοητεία του μεταφυσικού και πάνω απ’ όλα η διάθεση αντιμετώπισης του θανάτου με ανώδυνο τρόπο συνθέτουν […]

Η θεματολογία στα «Αξύριστα πηγούνια» του Γιάννη Τσίρου είναι επίκαιρη, σχεδόν σημερινή, δημοσιογραφική: Οι μετανάστες και ο τρόπος που αντιμετωπίζονται, η εκμετάλλευση του ατόμου από την κοινωνία, το σύστημα αλλά και τον συνάνθρωπό του, η οικονομική ανισότητα και η αγωνία της επιβίωσης και κυρίως η θέση της γυναίκας, η αντιμετώπισή της ως αντικειμένου, ως πολίτη […]

« Η “Αυλή των Θαυμάτων” όταν γράφτηκε, ήταν το κύκνειο άσμα ενός κόσμου βαθιά δικού μας και βαθιά πικραμένου» έγραφε, κλείνοντας το σημείωμά του για την πρεμιέρα του έργου στο Θέατρο Τέχνης, τον Ιανουάριο του 1957, ο Ιάκωβος Καμπανέλλης. Εξήντα πέντε χρόνια μετά, και οι άνθρωποι αυτής της «Αυλής» παραμένουν αναγνωρίσιμοι και οικείοι, προσαρμοσμένοι στο […]

Ενα αυστηρό, σχεδόν αποστειρωμένο, λευκό σκηνικό επέλεξε ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος για να στήσει τη θεατρική μεταφορά του μυθιστορήματος της Σβετλάνα Αλεξίεβιτς «Τσέρνομπιλ, ένα χρονικό του μέλλοντος». Μοναδικά αντικείμενα επί σκηνής ένα βουνό παπούτσια σκεπασμένα από τη σκόνη-προϊόν της πυρηνικής έκρηξης, μια προθήκη με ραδιενεργό χώμα και μια στοίβα από παλιές μπομπίνες (;). Σύντομα το λευκό […]

να θεατρικό που στοχεύει στο ίδιο το επάγγελμα του ηθοποιού, και κυρίως του κωμικού, είναι το τελευταίο έργο του Θοδωρή Αθερίδη που παρουσιάζεται στη σκηνή του Μικρού Παλλάς: «Μαθήματα κωμωδίας» ο τίτλος. Το θέμα του, ιδωμένο  πολυπρισματικά, μοιάζει να είναι ένα κλείσιμο ματιού στον τρόπο που οι νέοι εκπαιδεύονται στις δραματικές σχολές και κυρίως στο […]

«Η φάρμα των ζώων» («Animal Farm: A Fairy Story») που γράφτηκε το 1940 και δημοσιεύθηκε το 1945 αποτελεί, μαζί με το «1984», ένα από τα πιο καθοριστικά μυθιστορήματα του 20ού αιώνα. Γραμμένο από τον άγγλο συγγραφέα Τζορτζ Οργουελ (George Orwell, ψευδώνυμο του Eric Arthur Blair, 1903-1950) καταπιάνεται με έναν έξυπνο και εξαιρετικά εύστοχο τρόπο με […]

ια ιστορία έρωτα, ζήλειας και τιμής που εξελίσσεται στη Σεβίλλη αφηγείται «Ο γιατρός της τιμής του» που γράφτηκε το 1635 από τον Πέδρο Καλντερόν δε λα Μπάρκα (Pedro Calderόn de la Barca, 1600-1681). Κορυφαίος ποιητής και θεατρικός συγγραφέας του Ισπανικού Χρυσού Αιώνα, που είχε τη σφραγίδα του Λόπε δε Βέγα, έγινε ο βασικός εκπρόσωπος του […]

Γραμμένη στα χρόνια της Κατοχής, από το 1938 ως το 1943 που εκδόθηκε, το μυθιστόρημα «Αιολική Γη» ολοκληρώνει την τριλογία του Ηλία Βενέζη (Αϊβαλί 1904 – Αθήνα 1973) που περιλαμβάνει «Το Νούμερο 31328» (1931) και τη «Γαλήνη» (1938). Στο πρώτο αφηγείται τη δοκιμασία και την εμπειρία του στα εργατικά τάγματα της Τουρκίας αμέσως μετά τη […]

να παντρεμένο ζευγάρι, ένα ζευγάρι-καθρέφτη μιας πραγματικής συνθήκης μέσα στη ζωή φέρνει στη σκηνή του θεάτρου Κάππα το «Sexy Laundry» της Μισέλ Ριμλ. Εύκολα ταυτίζεται μαζί του ο θεατής, που με τη σειρά του πολύ θα ήθελε να βιώσει κι αυτός το happy end στο οποίο καταλήγει. Η 55χρονη θεατρική συγγραφέας Μισέλ Ριμλ (Michele Riml, […]

Το 2022, που μόλις ξεκίνησε, κουβαλά στις πλάτες του δύο βαριές αποσκευές: Η πρώτη που του έχει κληροδοτηθεί από το 2020 και ακούει στο όνομα πανδημία και κορωνοϊός δεν αφορά μόνο τον καλλιτεχνικό χώρο, ο οποίος ωστόσο την έχει ήδη πληρώσει πολύ ακριβά. Σε αυτό ήρθε να προστεθεί η νέα μετάλλαξη Ομικρον, που έχει επιδράσει […]

Αμεσα συνδεδεμένη με το εορταστικό κλίμα αλλά και τις διαχρονικές μεγάλες αξίες της ζωής, μέσα σε μια νοσταλγική ατμόσφαιρα χωρίς (ιδιαίτερους) μελοδραματισμούς, ζωντανεύει η θεατρική εκδοχή της ταινίας του Φρανκ Κάπρα (Francesco Rosario Capra, 1897-1991) «Μια υπέροχη ζωή» («It’s a wonderful life»). Τη διασκευή («A Live Radio Play») υπογράφει ο Τζο Λάντρι (Joe Landry), που […]

ν δεν μπορείς, μην παίζεις. Εδώ είναι όλοι ίσοι»: Η φράση που ξεπηδά μέσα από τους «Παίχτες» του Γκόγκολ είναι αυτή που ταιριάζει και στην ίδια την παράσταση που σκηνοθετεί σε δική του μετάφραση και διασκευή ο Γιώργος Κουτλής. Ο 32χρονος δημιουργός είναι ο επικεφαλής μια επταμελούς θεατρικής ομάδας, ενός θιάσου που είναι κάτι σαν […]

Το 2021 δεν ξέρω αν τελικά θα καταγραφεί ως μια χρονιά που έβγαλε το θέατρο νικητή. Σε κάθε περίπτωση όμως και παρά τις απώλειες που είχε, θα αποτελέσει μια χρονιά-ορόσημο, από την οποία βγήκε σίγουρα πιο δυνατό και πιο ισχυρό. Ας τα πάρουμε όμως από την αρχή. Πρώτον: Κατάφερε να διασχίσει και το 2021 εν […]

Οι υπηρεσίες του αναγνωρίστηκαν δεκαετίες μετά τον θάνατό του, μόλις το 2013, από τη βασίλισσα Ελισάβετ. Ετσι αποκαταστάθηκαν η μνήμη, η τιμή και η προσφορά του Αλαν Τούρινγκ (Alan Matheson Turing, 1912-1954), του μαθηματικού επιστήμονα που έσπασε τον κώδικα των ναζί συμβάλλονας στη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Θύμα της σεξουαλικής του ταυτότητας, σε εποχές […]

Μια άλλη πλευρά του Τενεσί Γουίλιαμς και του αμερικανικού Νότου, εξίσου θλιβερή και θλιμμένη αλλά με σαφή χαρακτηριστικά βίας και χυδαιότητας, πραγματεύεται το έργο «Killer Joe» του Τρέισι Λετς. Ενας άλλος «Γυάλινος κόσμος», σπασμένος, κομματιασμένος, με μια διαφορετική ποίηση(;) που φέρνει στη σκηνή μια οικογένεια, ή μάλλον τα απομεινάρια μιας οικογένειας. Πατέρας, γιος και κόρη […]

ια συνάντηση, μια κατά μέτωπον αναμέτρηση, μια μονομαχία: Αυτό είναι το έργο «2 Αδελφές, Μυρτώ & Γιούλικα» του Πασκάλ Ραμπέρ (Pascal Rambert, 1962) που ξεκίνησε τις παραστάσεις του στο Ιδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης. Δύο γυναίκες, δύο αδελφές, που έχουν χρόνια να συναντηθούν, βρίσκονται ενώπιος ενωπίω μετά τον θάνατο της μητέρας τους. Σε αυτή τη δύσκολη στιγμή […]

ύντομες σκηνές, γραμμένες με τρόπο κοφτό και άμεσο. Χαρακτήρες που δεν αργούν να φανούν καθαρά. Σχέσεις που γεννιούνται στο τώρα ή που έχουν πίσω τους παρελθόν, κομμάτια ζωής μέσα σε ένα ρομαντικό σκηνικό. Ενας συνδυασμός ποίησης, τρυφερότητας και ωμής πραγματικότητας είναι αυτή η ιστορία αγάπης. Ο γαλλοβρετανός συγγραφέας Αλεξίς Μιχαλίκ (Alexis Michalik, 1982), εκπρόσωπος μιας […]

Με τη «Φάρμα των ζώων» του Τζορτζ Οργουελ ο Αρης Μπινιάρης έρχεται να προσθέσει ένα ακόμα κομμάτι στο εξαιρετικά ενδιαφέρον παζλ που έχει ξεκινήσει να φτιάχνει με τις σκηνοθεσίες του. Επιλέγει να μεταφέρει διασκευασμένο στη σκηνή του Εθνικού Θεάτρου ένα από τα έργα-ορόσημα της λογοτεχνίας του 20ού αιώνα, με πολλαπλά επίπεδα και ξεκάθαρους πολιτικούς και […]

ασισμένη σε πραγματικό γεγονός που συνέβη στην Ισπανία, σχεδόν εκατόν πενήντα χρόνια πριν από τη συγγραφή του έργου, είναι η ιστορία του «Φουέντε Οβεχούνα»: το 1476 το χωριό του τίτλου (που σημαίνει προβατοπηγή) ξεσηκώθηκε και σκότωσε τον διοικητή του που με κάθε τρόπο ασκούσε υπέρμετρη βία και καταπίεση στους υποτελείς του. Οταν ο βασιλιάς Φερδινάνδος […]

Ευθύνη και ενοχές, ηθικές αρχές και προσωπικό συμφέρον: Αλήθεια, είναι τελικά εύκολο ή δύσκολο να εθελοτυφλούμε και παράλληλα να προσπαθούμε να πείσουμε και τους άλλους ότι είμαστε αθώοι; Με αυτά τα ερωτήματα ξεκινά κανείς το ταξίδι στον κόσμο της Μπρουνχίλντε Πόμσελ (Brunhilde Pomsel, 1911-2017), που υπήρξε μία από τις γραμματείς του Γκέμπελς. Δούλεψε στο γραφείο […]

ια οικογένεια: Πατέρας, μητέρα και τέσσερα παιδιά, δύο αγόρια και δύο κορίτσια, ενήλικα πλέον που έχουν τραβήξει τον δρόμο τους – ή το προσπαθούν. Επιστρέφουν όμως διαρκώς, ακόμα και άθελά τους, στην οικογενειακή εστία. Είτε για να μοιραστούν τα προβλήματα της καθημερινότητάς τους είτε για να αποκαλύψουν όλα εκείνα που βρίσκονται βαθιά κρυμμένα στην ψυχή τους. […]

μύθος της Φαίδρας είναι ισχυρός και πραγματεύεται μια επιθυμία ενοχική και απαγορευμένη. Δύσκολο να μην αποτελέσει πηγή έμπνευσης και αφορμή για να βυθιστεί κανείς σε ψυχολογικούς και συναισθηματικούς λαβυρίνθους. Η επιλογή από τον Δημήτρη Καραντζά της συγκεκριμένης «Φαίδρας» της ρωσίδας ποιήτριας Μαρίνα Τσβετάγιεβα εκπέμπει εξαρχής ένα ισχυρό σήμα. Είναι μια επιλογή που υποδηλώνει βάθος, σκότος […]

ίναι μια γοητευτική ιστορία, η ιστορία των αδελφών Λίμαν. Μια ιστορία που διασχίζει τρεις αιώνες, με αφετηρία τα μέσα του 19ου αιώνα (1844) και λήξη τις αρχές του 21ου. Ξεκινάει από την Ευρώπη και εξαπλώνεται ως την «κατάκτηση» της Αμερικής. Περιλαμβάνει την άνοδο και την πτώση των επιχειρηματικών δραστηριότητων των τριών αδελφών, την οικογενειακή και […]

Αμφισβήτηση, καταστροφή, ανατροπή, μεταμόρφωση, παρενδυσία, ελευθεριότητα, τρέλα: Η τραγωδία του Ευριπίδη «Βάκχες», που διδάχθηκε (το 405-406 π.Χ.) έναν χρόνο μετά τον θάνατο του ποιητή (407 π.Χ.), διαθέτει μια σειρά από ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Τοποθετείται χρονικά στο τέλος του Πελοποννησιακού Πολέμου και εκφράζει την απογοήτευση του ποιητή για την πτώση της Αθήνας. Με πρωταγωνιστή έναν θεό στην […]

Πόσο απειλητική μπορεί να είναι η γοητεία; Πόσο γοητευτική μπορεί να αποδειχθεί μια απειλή; Κάπου ανάμεσα σε αυτά τα δύο ερωτήματα, σε φόντο υγρό και ασπρόμαυρο, ο Γιάννης Χουβαρδάς έστησε με ιδιαίτερη ακρίβεια, λογική και ευαισθησία το έργο του Γιον Φόσε «Κάποιος θα έρθει». Η πρεμιέρα δόθηκε στις αρχές του περασμένου Σεπτεμβρίου στο Οσλο, στο […]

Μια επιστροφή διεκδικούν οι «Βάτραχοι», μια επιστροφή σε βασικά, καίρια ζητήματα ουσίας, μια επιστροφή που μοιάζει εξαιρετικά επίκαιρη σήμερα. Η κωμωδία του Αριστοφάνη, γραμμένη το 405 π.Χ. με έναν τίτλο που παραπέμπει στη μία και μοναδική, κατά τη διάρκεια της εξέλιξης του μύθου, εμφάνιση του Χορού των Βατράχων, διαθέτει τη δική της εσωτερική οργάνωση. Στη […]

έρος μιας τριλογίας όπου ανήκουν οι τραγωδίες «Υψιπύλη» (ένα τμήμα της αποκαλύφθηκε σε πάπυρο) και «Αντιόπη» (έχουν διασωθεί λίγα αποσπάσματα), οι «Φοίνισσες» του Ευριπίδη (διδάχθηκαν μεταξύ του 411 και 408 π.Χ.) διαθέτουν τα δικά τους χαρακτηριστικά. Μπορεί στο επίκεντρο να βρίσκεται ουσιαστικά η αντιπαράθεση του Ετεοκλή με τον Πολυνείκη, μισό αιώνα μετά το «Επτά επί […]