Μαργαρίτης Θόδωρος

Τον Φεβρουάριο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με ισχυρή πλειοψηφία αποδοκίμασε τη χώρα μας για την κατάσταση στο κράτος δικαίου. Λίγους μήνες μετά η ευρωπαία εισαγγελέας έθεσε ζητήματα συγκάλυψης για τα Τέμπη. Κανείς επομένως δεν μπορεί να σφυρίζει αδιάφορα για τις επικρίσεις από ευρωπαϊκούς θεσμούς. Η υπόθεση του κράτους δικαίου απαιτεί θεσμικά αντίβαρα – για να θυμηθούμε […]

Ας μιλήσουμε με ειλικρίνεια. Η παρουσία του Κυρ. Μητσοτάκη στο τιμόνι της χώρας συγκέντρωσε στην αρχή συμπάθεια στην κοινωνία ακόμα και στους χώρους της δημοκρατικής αντιπολίτευσης. Το αρνητικό φορτίο από τη διακυβέρνηση ΣΥΡΖΑ-ΑΝΕΛ, η φιλελεύθερη ατζέντα του, πρόσθεσαν στον ίδιο και στην κυβέρνηση από συναίνεση μέχρι ανοχή. Το μεγάλο «Μπαμ» έγινε στην υπόθεση των Τεμπών […]

Η συζήτηση της «επόμενης μέρας» για τον χώρο της Κεντροαριστεράς έχει ορισμένες βασικές παραδοχές, κάτι ως προαπαιτούμενα, ώστε να βγάλουμε άκρη πέρα από τα μεγάλα λόγια. Παραδοχή πρώτη. Οι δυνάμεις της Κεντροαριστεράς δεν αξιοποίησαν τη σοβαρή πτωτική τάση της ΝΔ και την κοινωνική αμφισβήτηση στις ασκούμενες πολιτικές. Η αποχή και η ψήφος διαμαρτυρίας είχαν πιο […]

Η πρωτοβουλία για τον πολιτικό γάμο των ομόφυλων ζευγαριών άνοιξε μια μεγάλη ιδεολογική συζήτηση. Σύμφωνοι! Το θέμα αυτό δεν αφορά το σύνολο της κοινωνίας, ούτε έχει την ένταση από τα μεγάλα προβλήματα όπως η ακρίβεια, η κατάσταση της δημόσιας υγείας, η υπονόμευση των κρατικών πανεπιστήμιων. Ζούμε όμως και με άλλα σημαντικά θέματα που αφορούν την […]

Το εκλογικό αποτέλεσμα στη χώρα μας εγγράφεται στη συντηρητική πορεία της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Με αμυντική εξαίρεση την Ισπανία και μερικές ακόμα περιπτώσεις, η άνοδος των συντηρητικών κομμάτων και της Ακροδεξιάς αποτελεί ένα νέο πολιτικό δεδομένο. Τείνει σε εδραιωμένη τάση. Στη χώρα μας για το εκλογικό αποτέλεσμα σημαντική ευθύνη είχε ο ΣΥΡΙΖΑ με την αρνητική κυβερνητική […]

Μπορεί κάποιος ή κάποια να αλλάζει κόμμα ή πολιτική επιλογή; Φυσικά μπορεί! Η αλλαγή απόψεων δεν είναι κακό πράγμα. Ο δογματισμός είναι κάτι πολύ χειρότερο. Μπορεί ένα κομματικό στέλεχος, ακόμα και ένας βουλευτής, να αλλάζει κομματική επιλογή; Φυσικά μπορεί! Τα κόμματα δεν είναι στρατόπεδα. Δεν είναι οι άνθρωποι όμηροι των κομματικών συνόρων. Αυτό όμως που […]

Το γράφω καθαρά από την αρχή. Η κατάρρευση του «υπαρκτού  σοσιαλισμού» ήταν τόσο παταγώδης που ο θρίαμβος του καπιταλισμού μας συμπαρέσυρε όλους. Από τον  ανανεωτικό κομμουνισμό έως τη σοσιαλδημοκρατία και το προοδευτικό Κέντρο. Η επικράτηση της αγοράς, η ταύτισή της με τη Δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα έγιναν οι κοινές παραδοχές όλων. Μέχρι που γράφτηκε […]

Συνεχίζει ο Αλέξης Τσίπρας τη θεωρία της χαμένης ψήφου για τα μικρότερα κόμματα. Ηταν σαφής και στη διακαναλική του συνέντευξη. Από μία πλευρά πρόκειται για έναν περιττό και ανούσιο μικρομεγαλισμό με βάση τα αποτελέσματα του Μαΐου. Υπάρχει όμως και μία άλλη πλευρά, πιο σημαντική. Αφορά την ιστορική παραχάραξη της πολιτικής κουλτούρας του χώρου. Η Αριστερά […]

Στην πολιτική ο ρόλος των συμβολισμών στα πρόσωπα έχει ιδιαίτερη αξία. Ας δούμε μερικά παραδείγματα. Ο Παπαγιαννάκης στην ιστορική διαδρομή του Συνασπισμού συμβόλιζε τη μη κομμουνιστική Αριστερά, την Αριστερά της Οικολογίας. Στο ΠΑΣΟΚ ο Λαλιώτης συμβολίζει τις πιο αριστερές αντιλήψεις, ανοιχτές για συμμαχίες σε όλο τον προοδευτικό χώρο. Αντίθετα ο Κουτσόγιωργας ταυτίστηκε με τον επιθετικό […]

Στις 7/9/2017 στα «ΝΕΑ» – δύο μήνες μετά το Μάτι – σε ένα άρθρο μου με τίτλο «Υπάρχει μία τομή» έγραφα ότι με αφορμή αυτό το δραματικό γεγονός τελείωσε η περίφημη φράση για «Το ηθικό πλεονέκτημα της Αριστεράς». Το δυστύχημα με τα τρένα στα Τέμπη και την πολύνεκρη εξέλιξη είναι μία ακόμα τραγωδία με κρατικές ευθύνες στο […]

Ας ηρεμήσουμε λίγο από τον τρόμο. Η εγκληματικότητα, οι βιασμοί και οι παραβατικές πράξεις με σεξουαλικά κίνητρα υπήρχαν πάντα. Τώρα γίνεται μεγαλύτερος θόρυβος γιατί είναι πιο ισχυρές οι κοινωνικές ευαισθησίες και οι αντιλήψεις περί δικαιωμάτων (ειδικά για το γυναικείο ζήτημα) αλλά και γιατί η ταχύτητα της πληροφορίας είναι τεχνολογικά πολύ πιο γρήγορη. Τα social media […]

Με αφορμή την άθλια υπόθεση στα Σεπόλια άνοιξε ένας ευρύτερος διάλογος για τα στρώματα του κοινωνικού αποκλεισμού. Για τις πιο «λούμπεν» κοινωνικές καταστάσεις. Είναι πάνω από προφανές ότι η καπιταλιστική εξέλιξη με την τεράστια όξυνση των κοινωνικών ανισοτήτων ταυτόχρονα με την απορρύθμιση των δημοσίων υπηρεσιών μεγεθύνουν τα προβλήματα. Δεν υπάρχει αμφιβολία. Στην περίπτωση της πολυπληθούς […]

Η φράση «πέφτω από τα σύννεφα» πρέπει να βγει εκτός δημοσίου διαλόγου στην Ευρώπη. Η Alt-right, η ριζοσπαστική Δεξιά, γίνεται ανερχομένη δύναμη. Ο εφησυχασμός τελειώνει. Από την Κεντροδεξιά, τους Φιλελεύθερους μέχρι τη Σοσιαλδημοκρατία και την παραδοσιακή Αριστερά ο διάλογος γίνεται με αμοιβαία επίρριψη ευθυνών. Πετά ο ένας το μπαλάκι στον άλλο. Τα καθιερωμένα πολιτικά και […]

Η υπόθεση των υποκλοπών άνοιξε τον ασκό του Αιόλου. Το αφήγημα της φιλελεύθερης διακυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη δέχτηκε ένα πρωτοφανές πλήγμα. Ολη η μετριοπαθής «κεντρώα» ατζέντα του Πρωθυπουργού, η οποία είχε αντιπαλότητα με την ακροδεξιά ρητορική, πήγε περίπατο μέσα στον μήνα που συνήθως δεν δίνει ειδήσεις. Οι παρακολουθήσεις τηλεφώνων είναι εγγεγραμμένες ιστορικά σε κωδικούς αυταρχικών […]

Η περίοδος μετά το 2010 σημαδεύτηκε από την περιπέτεια των μνημονίων. Η χώρα ήταν στα πρόθυρα της χρεοκοπίας και με κίνδυνο για έξοδο από την ευρωζώνη. Ηταν μια εποχή όπου οι ανάγκες της εθνικής συνεννόησης ήταν πιο πάνω από τους προγραμματικούς ορίζοντες των πολιτικών κομμάτων. Η σημασία της συναίνεσης για τη διέξοδο από την κρίση […]

Η Γαλλία παραμένει το πιο σοβαρό παράδειγμα Δημοκρατίας. Διαθέτει ταυτόχρονα ένα «εξεγερσιακό» κεκτημένο το οποίο την καθιστά συχνά πρόδρομο πολιτικών και κοινωνικών εξελίξεων. Οι γαλλικές εκλογές δείχνουν λοιπόν για μία ακόμα φορά την κρίση της Ευρωπαϊκής Δημοκρατίας. Ενας στους δύο Γάλλους δεν προσήλθε στις κάλπες. Η αποχή υποδηλώνει την έντονη δυσπιστία στους θεσμούς. Η υψηλή […]

Δύο κοσμογονικές αλλαγές στη ζωή μας έχουν συντελεστεί σε μικρό χρονικό διάστημα. Η πανδημία και ο πόλεμος στην Ευρώπη. Και οι δύο εξελίξεις θα αφήσουν πίσω τους ένα συντηρητικό αποτύπωμα. Από την πανδημία τραυματίστηκαν οι ανοιχτές κοινωνικές συναναστροφές με επίκεντρο τα ατομικά όρια και τις υποχρεώσεις απομόνωσης. Από τον πόλεμο – μέσα μάλιστα σε σύγχρονες πόλεις […]

Ο Εμφύλιος άφησε στη χώρα μας απίστευτες αρνητικές συνέπειες. Ανάμεσα σε αυτές ήταν και οι θεωρίες των μετώπων. Μέχρι τη χούντα ζήσαμε το «αντικομμουνιστικό» μέτωπο και στη μεταπολίτευση το «αντιδεξιό». Η ιστορία των μετώπων δεν μπορεί να αποτελεί στοιχείο μίας σύγχρονης δημοκρατικής πολιτικής κουλτούρας. Ούτε ανταποκρίνεται στα νέα διλήμματα τα οποία δεν περιορίζονται μόνο στην […]

Η εικόνα του Κινήματος Αλλαγής μετά την περιπέτεια υγείας της Φ. Γεννηματά δεν είναι ενθαρρυντική. Ο αριθμός των υποψηφίων αρχηγών, η έκρηξη ατομικών σχεδιασμών, η απουσία συλλογικής διαβούλευσης για την αυτοσυντήρηση του χώρου προκαλούν ανησυχία. Την ίδια ώρα η επιδίωξη για συμπίεση της Κεντροαριστεράς από τον νέο αδύναμο δικομματισμό είναι μια σκληρή πραγματικότητα. Το ΚΙΝΑΛ […]

Ο Τσιτσιπάς ήταν μία ελάχιστη αφορμή. Ενας δημοφιλής αθλητής τον οποίο χρησιμοποίησε η κυβέρνηση ως νεανικό ίνδαλμα στην επικοινωνιακή καμπάνια για την πανδημία. Η ελαφρότητα με την οποία απάντησε για την αναγκαιότητα του εμβολιασμού απέδειξε ότι οι επιτυχίες στον αθλητισμό δεν είναι τεκμήριο μιας συγκροτημένης σκέψης και στάσης ζωής. Τολμώ να πω ότι τα ίδια […]

Η σχέση μου με την Αριστερά ξεκίνησε την εποχή της εκρηκτικής πολιτικοποίησης στη Μεταπολίτευση. Με συγκίνησαν οι κόκκινες σημαίες, ο αντιδικτατορικός αγώνας, οι κομμουνιστές διανοούμενοι. Τα πράγματα όμως άλλαξαν ριζικά. Ο κομμουνισμός ηττήθηκε. Κυρίως ηττήθηκε η έννοια του «ηθικού πλεονεκτήματος». Ο ευρωκομμουνισμός που ήταν μία τελευταία ελπίδα για την ανανέωση της παραδοσιακής Αριστεράς οδηγήθηκε είτε […]

Οι διαδικασίες για την εκλογή προέδρου του Κινήματος Αλλαγής είναι σχετικά μακριά. Οσο μακρινός είναι ο Νοέμβριος. Ωστόσο στην άτυπη εσωκομματική προεκλογική περίοδο που με κάποιο τρόπο ξεκίνησε ο κίνδυνος να αποπροσανατολιστεί ο διάλογος για την προοπτική του κοινού φορέα της Κεντροαριστεράς είναι υπαρκτός. Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Η καταγραφή του ΚΙΝΑΛ […]

Ο Ζαν Πολ Φιτουσί, ένας από τους επιφανέστερους εκπροσώπους της Γαλλικής Κεϊνσιανής σχολής, στο πρόσφατο βιβλίο του «Τι μας κρύβουν οι λέξεις» μιλά για τη νεογλώσσα που καθιερώνει ένα είδος μονόδρομης σκέψης για την Οικονομία και την Κοινωνία. Θυμίζει τι έλεγε ο Γκέμπελς στο παρελθόν: «Δεν θέλουμε να πείσουμε τους ανθρώπους για τις ιδέες μας […]

Είμαστε πολλοί. Είμαστε αυτοί που αρνούμαστε να διαλέξουμε θύματα από την πολιτική βία. Εχουμε τα ίδια συναισθήματα αλληλεγγύης είτε αφορούν έναν νεαρό φοιτητή, ο οποίος δέχεται ασύμμετρη βία από έναν τραμπούκο αστυνομικό, είτε αφορούν έναν τραυματία αστυνομικό, τον οποίο λιντσάρουν τραμπούκοι αντιεξουσιαστές. Δεν θα επιλέξουμε ποιος πονάει περισσότερο. Δεν είμαστε γελοίοι. Δεν θα μιλήσουμε για […]

Η χώρα πέρασε με επώδυνο τρόπο την περίοδο του αριστερού λαϊκισμού με την αντισυστημική φλυαρία. Εφτασε στα όρια τη σχέση με την ΕΕ και βυθίστηκε σε άγρια πόλωση χωρίς ίχνος συναινέσεων. Η ήττα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ άλλαξε σελίδα και δημιούργησε προσδοκίες για επαναφορά στον ορθολογισμό και στους χαμηλούς τόνους. Η πανδημία άλλαξε τους κανόνες της […]

Με αφορμή την έκθεση Πισσαρίδη άνοιξε ένας σημαντικός δημόσιος διάλογος. Η έκθεση είναι ένα ενδιαφέρον συλλογικό κείμενο που αξίζει προσοχή και συνεννόηση. Φυσικά – όπως έχει επισημάνει ορθά ο Νίκος Χριστοδουλάκης – είναι κατά βάση μια «εγκυκλοπαιδικού» τύπου παρέμβαση με χρήσιμες σκέψεις. Μια συνολικά απορριπτική στάση θα ήταν κατά συνέπεια εσφαλμένη μπροστά στην αναζήτηση προτάσεων για την […]

Οι αποφάσεις της Δικαιοσύνης για τη Χρυσή Αυγή ήταν μια μεγάλη νίκη της Δημοκρατίας. Η Αθήνα έστειλε ένα πανευρωπαϊκό αντιφασιστικό μήνυμα. Οι πολίτες στις διαδηλώσεις υπογράμμισαν ότι ακόμα και στους «δρόμους» θα υπερασπιστούν το Σύνταγμα και το δημοκρατικό πολίτευμα. Τώρα είναι η στιγμή για την επιλογή πιο αυστηρών ρυθμίσεων ώστε να μην ξαναδούμε στον πολιτικό […]

«Τίνος παιδί είναι ο ΣΥΡΙΖΑ» είχε αναρωτηθεί στο εξαιρετικό άρθρο του ο Γ. Βούλγαρης από την αρθρογραφία των ΝΕΩΝ (4/6/20). Οι απαντήσεις του, έδειχναν τη ρήξη του σημερινού ΣΥΡΙΖΑ με βασικά χαρακτηριστικά της μεταπολιτευτικής διαδρομής της ιστορικής Αριστεράς. Δεν είναι τυχαίο ότι οι τρεις προηγούμενοι πρόεδροι του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ – με τον ένα ή τον άλλο τρόπο […]

Η κατασκευή της Προοδευτικής Συμμαχίας ήταν το αφήγημα του ΣΥΡΙΖΑ για τη συγκρότηση ενός ευρύτερου προοδευτικού πόλου. Σε πρώτη φάση μάλιστα το εγχείρημα λειτούργησε ως ανταγωνιστική επιλογή στη θέση μίας σοβαρής πολιτικής συμμαχιών προς το ΚΙΝΑΛ και την Κεντροαριστερά. Πιο ώριμες σκέψεις στη συνέχεια μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ οδήγησαν – έστω με αντιφάσεις και ταλαντεύσεις – […]

Στον Γράμμο παίχτηκε η τελευταία πράξη του αιματηρού εμφυλίου πολέμου. Υστερα υπήρξαν οι απίστευτες διώξεις των ηττημένων. Από τότε η χώρα πασχίζει να γυρίσει σελίδα. Με μεγάλο ζόρι. Στον δημόσιο βίο οι κάθετες αντιπαραθέσεις και η απουσία συναινέσεων σημάδεψαν τον τόπο. Η μεταπολίτευση άλλαξε την πορεία. Με δυσκολίες και αντιφάσεις. Η νεολαία ΣΥΡΙΖΑ ανακοινώνει ένα […]

Η αλήθεια είναι ότι με αφορμή την υγειονομική κρίση ήρθαν στο προσκήνιο βασικές θέσεις της σοσιαλδημοκρατίας με την έμφαση στις δημόσιες υπηρεσίας υγείας και την σημασία του κοινωνικού κράτους. Από εκεί, που δεχόταν αναθέματα εκ δεξιών και εξ αριστερών ξαναμπήκε με κάποιο τρόπο στο «τραπέζι» του δημόσιου διαλόγου. Πολλοί επιχείρησαν να αξιοποιήσουν αυτήν την κατεύθυνση. […]

Η λεγόμενη μεταμνημονιακή εποχή συγκροτεί με δυσκολία τη νέα κανονικότητα στην πολιτική αντιπαράθεση. Αντιπαλότητες από το παρελθόν γίνονται αντικείμενο αντεγκλήσεων. Διχαστικά διλήμματα κυριαρχούν, ενώ η ζωή έχει πάρει μια εντελώς διαφορετική τροπή. Ο σχεδιασμός των κομμάτων δείχνει να έχει καταλάβει τις μεγάλες αλλαγές στο υπέδαφος της κοινωνίας, αλλά η καθημερινότητα ακυρώνει αυτούς τους σχεδιασμούς και […]