Πετράκης Παναγιώτης Ε

Οι εξαγγελίες στη ΔΕΘ στην αρχή του φθινοπώρου πάντοτε αποτέλεσαν ένα σημείο καμπής στην πολιτική της χώρας. Γνωρίζουμε βέβαια ότι οι πολίτες εκτρέφουν δυσφορία, εδώ και αρκετά χρόνια, για την πορεία των πραγμάτων (λάθος κατεύθυνση). Πάντοτε οι άνθρωποι έχουν μια προσδοκία καλύτερης εξέλιξης αλλά η διαχρονική δυσφορία είναι δικαιολογημένη. Η κυβέρνηση της ΝΔ ήρθε το […]

Η δημιουργία του Εθνικού Επενδυτικού Ταμείου προέκυψε ως προϊόν διαπραγματεύσεων 5 μηνών του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας με τον ESM. Συμφωνήθηκαν να γίνουν αλλαγές σε ό,τι είχε συμφωνηθεί το 2016 (γ’ μνημόνιο) για τη δημόσια περιουσία. Είχε λοιπόν δημιουργηθεί το Υπερταμείο όπου είχε υπαχθεί η βασική δημόσια περιουσία με στόχο την αποπληρωμή του δημόσιου χρέους. Τώρα […]

Εχει δημιουργηθεί ένα ερωτηματικό για τον υψηλό ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας το 2023 παρά τη σχετική προσγείωση (ΟΟΣΑ, Τράπεζα της Ελλάδος) των προσδοκιών για το 2024. Η δική μας πρόβλεψη (ΟΤ) επιμένει σε μια εκτίμηση για το 2024 περίπου στο 2,10%, κοντά σε αυτό που καταλήγουν σήμερα οι αναλυτές, αλλά υποεκτιμήσαμε τον ρυθμό ανάπτυξης […]

Το 21% του ΑΕΠ ως σκιώδης οικονομία και συνακόλουθα η αντίστοιχη φοροδιαφυγή των 10-12 δισ. ευρώ (με στόχο σύλληψης τα 5-6 δισ. ευρώ) είναι μία βαριά πραγματικότητα. Υπάρχουν πολλοί λόγοι που συμβάλλουν στην ύπαρξη και τη διατήρησή της: ιστορικοί (ιδιόρρυθμοι θεσμοί, «μπαξίσι» κ.λπ.), διαρθρωτικοί (υπηρεσίες, καθοριστική παρουσία ΜΜΕ), πολιτικοί (πολιτική πελατεία) αλλά και πολιτισμικοί. Μάλιστα […]

Η Ελλάδα έχει μόλις βγει από σημαντικές κοστοβόρες καταστροφές σε ένα διεθνές κλίμα οικονομικής επιβράδυνσης. Ομως ο προϋπολογισμός του 2024 αντικατοπτρίζει βεβαίως αυτή την εικόνα, αλλά έρχεται να στηρίξει μια θετική εικόνα εξέλιξης της οικονομίας και του διαθέσιμου ιδιωτικού εισοδήματος. Ενας ρυθμός 2,3% για το 2023 και 3% για το 2024, με τον πληθυσμό να […]

Εγκαινιάζουμε έναν νέο χώρο επίβλεψης που αναφέρεται στο επίπεδο κινδύνου της Ελλάδας, και συγκεκριμένα στο συνολικό επίπεδο κινδύνου, στον πολιτικό κίνδυνο και στον οικονομικό κίνδυνο. Η έννοια του κινδύνου είναι από μόνη της δύσκολα μετρήσιμη, αν και οι επιπτώσεις του είναι εξαιρετικά σπουδαίες. Διαχέονται κυρίως μέσω των συμπεριφορών των επενδυτών και των καταναλωτών, και από […]

Το σημείωμα ασχολείται με τον πολύ κοντινό χρονικό ορίζοντα γιατί βρισκόμαστε σ’ ένα κομβικό σημείο εξέλιξης της οικονομικής δραστηριότητας με περιορισμένη ορατότητα και ανάμεικτα θετικά και αρνητικά μηνύματα για την εξέλιξή της. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι μεγάλοι οργανισμοί όπως είναι το IMF, η ΕΚΤ, η Fed βρίσκονται σε επιφυλακή για το τι θα ακολουθήσει. Στην […]

Ο καταστροφικός τρόπος ζωής που ζούμε σήμερα οδηγεί σε μία ραγδαία περιβαλλοντολογική χειροτέρευση. Το 2022 θα καταγραφεί ως το 5ο θερμότερο έτος όλων των εποχών με τη μέση θερμοκρασία της τελευταίας οκταετίας να είναι περίπου 1,5 βαθμό υψηλότερη της εκατονταετίας 1800 – 1900. Τα σχετικά ακραία φαινόμενα είναι η ξηρασία που πλήττει κυρίως την κεντρική […]

Μετά την πανδημία ο πληθωρισμός αποτέλεσε μία ιδιότυπη μορφή φορολόγησης των Ευρωπαίων που οδήγησε περισσότερα από 200 δισ. ευρώ σε παραγωγούς εκτός Ευρώπης (!) (C. Lagarde). Αυτές είναι απώλειες πλούτου που θα πρέπει κάποιος να τις επιβαρυνθεί: είτε θα είναι το εισόδημα των καταναλωτών ή τα κέρδη των επιχειρήσεων ή η εργατική αμοιβή. Ο πληθωρισμός […]

Παλαιότερα, όταν η Ελλάδα βρισκόταν στο στάδιο κοινωνικής και οικονομικής απογείωσης (δεκαετία του ’60), υπήρχε η διάθεση να εκπονούνται μακροπρόθεσμα σχέδια (ο Π. Παπανδρέου ήταν από τους πρώτους στο ΚΕΠΕ) ανάπτυξης και ανίχνευσης του μέλλοντος. Αυτό δεν συνέβαινε μόνο στην Ελλάδα αλλά σε όλον τον κόσμο για δύο λόγους: α) ο κόσμος, έχοντας βγει από […]

Μόλις βγήκαμε από εθνικές εκλογές με έναν πρωτοφανή (για τα μεταπολιτευτικά δεδομένα) τρόπο που αναδεικνύει υψηλό πολιτικό επίπεδο ωρίμανσης της κοινωνίας. Ολες οι ηλικιακές ομάδες ζυγίζουν με έναν ισορροπημένο τρόπο παρόν και μέλλον και ζητάνε να ορίσουν πολιτικά την πορεία τους με μεγαλύτερη αυτενέργεια. Αυτό δεν αποκλείει την παροχή μιας περιόδου πολιτικής χάριτος στη νέα […]

Η τουρκική οικονομική πολιτική έχει εκπλήξει κυρίως τους Δυτικούς για την έλλειψη ορθολογισμού και παραδοξότητας. Πολύ υψηλός πληθωρισμός (71% το 2022 και 45% το 2023) που σημαίνει φτωχοποίηση μεγάλων μερίδων του πληθυσμού (παρ’ όλες τις αυξήσεις στους κατώτατους μισθούς και στους δημόσιους υπαλλήλους) και μεγάλη υποτίμηση του νομίσματος. Τον Ιούλιο του 2021 η σχέση τουρκικής […]

Ο πρώτος γύρος των εκλογών έληξε και το ερώτημα λοιπόν που γεννιέται αφορά το μακροοικονομικό περιβάλλον στο οποίο θα λειτουργήσει η νέα κυβέρνηση. Η πρώτη διαπίστωση είναι ότι η ελληνική οικονομία δεν φαίνεται να επηρεάζεται από την πραγματικότητα στην Ευρώπη που θέλει να ασκούνται πιέσεις από τη χρηματοπιστωτική σύσφιγξη και το ΑΕΠ υπερβαίνει τον μέσο […]

Η χρηματοπιστωτική αστάθεια, κυρίως στις ΗΠΑ, συνεχίζεται με πεδίο εφαρμογής τις μεσαίες τράπεζες, τις λεγόμενες περιφερειακές, που δεν ανήκουν στην ομάδα των πολύ μεγάλων τραπεζών. Η πίεση τώρα βρίσκεται σε δύο αρκετά μικρότερες, στην Pac West και την Western Alliance, αλλά αφορά κυρίως στην πτώση της τιμής των μετοχών τους. H Pac West δεν έχει […]

Το να επιστρέψουμε σε χαμηλό πληθωρισμό, με μέτρια προσγείωση της οικονομικής δραστηριότητας, ελαφρά αύξηση της ανεργίας και με σχετική χρηματοπιστωτική σταθερότητα είναι το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα που μπορεί να επιτύχει η οικονομική πολιτική. Ερχόμαστε από μια περίοδο φθηνού χρήματος και πλούσιας ρευστότητας. Γιατί να μην παραταθεί επ’ αόριστον η φάση αυτή; Αυτό είναι το απλό […]

Παρακολουθούμε πολύ προσεκτικά (διεθνώς και στην Ελλάδα) τις συμπεριφορές της κοινωνίας. Ειδικότερα στο ΕΚΠΑ εξελίσσεται μία πολύ μεγάλη έρευνα των κοινωνικών συμπεριφορών της οποίας τα πρώτα εμπειρικά στοιχεία αναφέρονται στη δεκαετία του 1980 μέχρι και σήμερα με ιδιαίτερη προσοχή την τελευταία τετραετία. Θα μας δοθεί η ευκαιρία να παρουσιάσουμε τα παραπάνω ευρήματα αλλά λόγω επικαιρότητας […]

Η τραγωδία της σύγκρουσης των τρένων έχει δύο χαρακτηριστικά: Το πρώτο είναι ο ανθρώπινος παράγοντας. Ενδεχομένως τα «κλειδιά» της κίνησης των σιδηροδρόμων δεν τοποθετήθηκαν σωστά με αποτέλεσμα να δοθούν λάθος οδηγίες για την κίνηση των συρμών. Το δεύτερο είναι το ζήτημα των εκκρεμών συμβάσεων για την εγκατάσταση των συστημάτων σηματοδότησης με τηλεδιοίκηση αφού το έργο […]

Ο ουκρανικός πόλεμος ήταν μια διεύρυνση της επιθετικότητας της ρωσικής πλευράς να καταλάβει την Κριμαία το 2014, και παλαιότερα να αναμειχθεί στρατιωτικά σε ρωσόφωνες γειτονικές περιοχές. Επιπροσθέτως o Πούτιν έθεσε το θέμα των στρατηγικών σχέσεων Ρωσίας – Δύσης στον οικονομικό και πολιτικό τομέα (ΝΑΤΟ, ΕΕ κ.τ.λ.). Ομως δεν είμαστε μόνο μπροστά σε έναν πόλεμο με […]

Εχουμε εισέλθει σε μία περίοδο αυξήσεως των επιτοκίων και δημιουργούνται δύο βασικά ερωτήματα: πόσο και με ποια χρονική εξέλιξη θα συνεχιστούν οι αυξήσεις αυτές και κατά πόσο αυτές οι αυξήσεις, που αναμφισβήτητα επιβαρύνουν τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, θα έχουν τελικά επίπτωση και στην καταναλωτική συμπεριφορά που είναι βασικός προωθητικός παράγοντας της οικονομικής δραστηριότητας και ανάπτυξης. Αναφορικά […]

Οταν ξέσπασε ο ουκρανικός πόλεμος, στις 24 Φεβρουαρίου 2022, όλοι αντιληφθήκαμε ότι o παγκόσμιος χάρτης των εδαφικών επιρροών αλλά και των ηθικών αξιών που διέπουν τις παγκόσμιες σχέσεις αναθεωρείται. Ηταν κοινός τόπος ότι η Ευρώπη (πληθυσμοί και θεσμοί) θα έφερναν το μεγαλύτερο βάρος της νέας κρίσης. Διότι το 2016 το Brexit είχε ήδη δημιουργήσει μια […]

Η εισβολή της Ρωσίας πρόδιδε πρόθεση κατάληψης όλης της Ουκρανίας. Δεν επρόκειτο δηλαδή για μια μεγάλη στροφή στην ευρωπαϊκή και την παγκόσμια ιστορία. Το κύριο χαρακτηριστικό της ήταν η σύγκρουση δύο πολύ διαφορετικών πολιτικά οργανωμένων κοινωνιών: φιλελεύθερες δημοκρατίες εναντίον ενός κεντρικά ελεγχόμενου πολιτικού συστήματος, με διακύβευμα τις προοπτικές του μέλλοντος και το σημερινό αποτύπωμα στην […]

Στις 15 Νοεμβρίου 2021 η στήλη αυτή αναφερόταν στο άλμα του πληθωρισμού το 2021 και τονίζαμε ως πιθανό κίνδυνο επέκτασης του φαινομένου «…τη γεωστρατηγική ένταση στην Κεντρική Ευρώπη με αιχμή του δόρατος τη σχέση Ρωσίας – Ουκρανίας, από το έδαφος της οποίας διέρχονται αγωγοί φυσικού αερίου όπου και εξαρτάται η ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης. Εάν […]

Οι Συμπληγάδες Πέτρες ήταν στην αρχαία ελληνική μυθολογία δύο μεγάλοι βράχοι στη θάλασσα που ενώνονταν και διαχωρίζονταν συνεχώς, ώστε ήταν αδύνατη η ασφαλής διέλευση ενός πλοίου μέχρι που οι Αργοναύτες έξυπνα κατόρθωσαν να περάσουν και έκτοτε δεν ξανάκλεισαν. Ο πληθωρισμός και η ύφεση είναι δύο τεράστιες δυνάμεις που συγκρούονται παγκόσμια και στην Ευρώπη. Ο πληθωρισμός […]

Η φιλελεύθερη δημοκρατία, από την Αρχαία Αθήνα μέχρι σήμερα, δεν είναι τυχαίο προϊόν της ιστορίας. Οι άνθρωποι θέλουν να ζήσουν μία καλή ζωή και το εκάστοτε πολιτικό σύστημα δεν συνδέεται μονοσήμαντα με έναν τρόπο πολιτικής οργάνωσης. Αρα η υπεράσπισή της δεν είναι μία ιερή αρχή για όλους. Εφόσον όμως πιστεύουμε στην αξία της απαιτείται η […]

Γνωρίζαμε από καιρό (από τον Δεκέμβριο του 2021) ότι η ECB θα τερμάτιζε σταδιακά το PEPP (Pandemic Emergency Purchase Program) αφού οι υφεσιακές δυνάμεις που είχαν ενεργοποιηθεί από την εξωγενή επίδραση του COVID είχαν εκλείψει. Γνωρίζαμε επίσης ότι η ECB ταυτοχρόνως θα λάμβανε μέτρα για την αποτροπή της διαμερισματοποίησης της νομισματικής πολιτικής στην ευρωζώνη με […]

Οταν το 2020 ο Covid χτύπησε τον κόσμο (τι ωραίο να αναφέρεσαι γι’ αυτό σε παρελθόντα χρόνο) είχε διατυπωθεί η άποψη ότι η υπερβολική στήριξη της οικονομίας σε ανθρωπογενείς δραστηριότητες, όπως είναι ο τουρισμός και οι υπηρεσίες, εμπεριέχει αυξημένους κινδύνους για τη σταθερότητα αλλά και το μέγεθος της ανάπτυξης. Οταν δηλαδή δεν στηρίζεσαι μόνο σε […]

Εχουμε τρία παραδείγματα κρατών, με πολύ σημαντικές οικονομίες, που δίνουν τροφή για συμπεράσματα ανάμεσα στη φύση της πολιτικής εξουσίας, την οικονομική πολιτική και την αποτελεσματικότητά της για τις ζωές των απλών πολιτών. Πρόκειται για την Τουρκία, τη Ρωσία και την Κίνα. Οι χώρες αυτές διακρίνονται από το γεγονός ότι έχει πλέον επικρατήσει ένα ιδιόρρυθμο πολιτικό […]

Η ελληνική οικονομία σταδιακά εισέρχεται βαθύτερα στις αρνητικές επιπτώσεις που δημιουργούν οι υψηλές ενεργειακές τιμές, ο πληθωρισμός και η συνέχιση της ουκρανικής κρίσης με ό,τι αυτή συνεπάγεται κυρίως σε όρους διόγκωσης της αβεβαιότητας. Ως σηματοδοτικό δείκτη της πορείας των οικονομικών πραγμάτων χρησιμοποιούμε το ύψος του μέσου ετήσιου πληθωρισμού τον οποίο εκτιμούμε να κυμανθεί μεταξύ 5% […]

Το κράτος παρεμβαίνει πολύ στην οικονομία και δεν επιτρέπει στον ιδιωτικό τομέα να δημιουργεί πλούτο και θέσεις εργασίας; Ή μήπως το κράτος δεν παρεμβαίνει αρκετά και επιτρέπει στον ιδιωτικό τομέα να λειτουργεί εκτός ελέγχου; Για να εκτιμήσουμε την απάντηση των Ελλήνων, λάβαμε υπόψη μας δύο σχετικές έρευνες: Η μία είναι της ΔιαΝΕΟσις, «Τι πιστεύουν οι […]

Oταν μπήκε ο καινούργιος αιώνας, γνωρίζαμε ήδη ότι εισερχόμαστε σ’ έναν καινούργιο κόσμο: η υπεροχή της μιας υπερδύναμης θα έδινε τη θέση της σ’ ένα πολυπολικό πλαίσιο όπου αρκετά κέντρα αποφάσεων θα έπαιζαν σημαντικό ρόλο διεκδικώντας κομμάτια παγκόσμιας εξουσίας, καταστρέφοντας ό,τι γνωρίζαμε ως μεταπολεμική διεθνή οργάνωση. Γνωρίζαμε ότι αυτό θα ήταν μια διαδικασία αρκετά επίμονη […]

Στις 27/11/2021 υπό τον τίτλο «Αναθεωρητική και Ανορθόδοξη Τουρκία» είχαμε διατυπώσει την εκτίμηση ότι η οικονομική αδυναμία της Τουρκίας, που έχει διαμορφωθεί κυρίως από τις ανορθόδοξες οικονομικές πολιτικές της, δημιουργεί «ένα παράθυρο ευκαιρίας» για τη δημιουργία μιας μεσοχρόνιας περιόδου ισορροπίας με την Ελλάδα όσον αφορά τις αναθεωρητικές της βλέψεις. Οταν τα γράφαμε αυτά δεν υπήρχε […]

Είχαμε γράψει στα «ΝΕΑ» της 15/11/2021 ότι εάν «εκραγεί το μέτωπο Ρωσίας – Ουκρανίας η Ευρώπη θα οδηγηθεί σε ενεργειακή κρίση και παραγωγική ύφεση που θα θυμίζει (οικονομικά) την πετρελαϊκή κρίση του ’72 – ’73». Επειδή όμως η παρούσα κρίση είναι αποτέλεσμα πολεμικής επιθετικότητας στα σύνορά της δεν έχουμε ένα γεγονός που έχει μόνο οικονομική […]

Τον Μάρτιο του 416 π.Χ., στον Πελοποννησιακό Πόλεμο, οι Αθηναίοι εμφανίστηκαν στη Μήλο, που ήταν αποικία των Σπαρτιατών αλλά πάντως χωρίς ιδιαίτερη συμμετοχή στον πόλεμο κυρίως λόγω της ισχνής πληθυσμιακής της συγκρότησης, και ζήτησαν από τους Μηλίους να συμπαραταχθούν μαζί τους. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος έχει μεταφράσει λοιπόν το 5ο βιβλίο του Θουκυδίδη όπου περιγράφεται η […]