Ανδριανόπουλος Ανδρέας

Μέσα στον ανεμοστρόβιλο των οικονομικών αδιεξόδων που προκαλούν τα μέτρα για την κλιματική αλλαγή, ο πόλεμος στην Ουκρανία και η συνεχιζόμενη πανδημία του κορωνοϊού ήλθαν και τα συνέδρια των κομμάτων για να συμπληρώσουν το πάνθεο της σύγχρονης ελληνικής πραγματικότητας. Γενικό συμπέρασμα είναι πως η Ελλάδα εξακολουθεί να γέρνει προς τα αριστερά! Ενάντια σε κάθε λογική […]

Με βάση τις τελευταίες εξελίξεις, λόγω της επίθεσης στην Ουκρανία, οι δομές της οικονομικής εξουσίας στη Ρωσία έχουν ιδιαίτερη σημασία. Για χρόνια κυριαρχούσε η συζήτηση για το μέγεθος της παρέμβασης του κράτους στην ενεργειακή αγορά. Υπήρξαν και έντονες ιδεολογικές αντιπαραθέσεις ανάμεσα στους οπαδούς του κρατικού ελέγχου και στους υποστηρικτές της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Η κύρια αντιπαράθεση […]

Υπάρχουν πολλές, και σοβαρές, φωνές ανάμεσα στον διπλωματικό και ακαδημαϊκό κόσμο των Ηνωμένων Πολιτειών που σπάει την ομοφωνία των μονοδιάστατων καταγγελιών κατά της Ρωσίας και του Πούτιν για τα γεγονότα της Ουκρανίας. Εκτός των γνωστών παλαιότερων ενστάσεων που έχουν διατυπωθεί από τον Χένρι Κίσινγκερ, τον πρώην διπλωμάτη στη Μόσχα και σημερινό αρχηγό της CIA Γουίλιαμ […]

Η νίκη του Μακρόν στις γαλλικές προεδρικές εκλογές δεν έκλεισε το ρήγμα που άνοιξε στη γαλλική κοινωνία. Η λαϊκίστικη παράταξη της Λεπέν ξεπέρασε το ψυχολογικό όριο του 40% και βρέθηκε σχετικά κοντά σε μία μεγάλη πολιτική επιτυχία. Ο Μακρόν δίχως να προκαλέσει ενθουσιασμό και να εμπνεύσει τον κόσμο για ένα καινούργιο ξεκίνημα εξασφάλισε τη νίκη […]

Πολύ λίγοι στη σημερινή Ρωσία κινούνται από πίστη σε ιδέες και από αφοσίωση σε αρχές. Αγνοώντας το πολιτικό, ή και το προσωπικό αρκετά συχνά, κόστος τέτοιοι άνθρωποι σπάνια εντοπίζονται στη σύγχρονη Ρωσία. Κι όμως ο Ανατόλι Τσουμπάις, ο εμπνευστής των ιδιωτικοποιήσεων και της στροφής παλαιότερα της Ρωσίας στην ελεύθερη αγορά, είναι ακριβώς τέτοιας πάστας άνθρωπος. […]

Κώδων κινδύνου. Πολύ σύντομα θα αντιμετωπίσουμε σοβαρή κρίση τροφίμων. Και πρέπει ήδη να ετοιμαζόμαστε! Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η γενικότερη ακρίβεια που χτυπάει τις οικονομίες μας λόγω και των μέτρων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής έχουν σημαντικές αρνητικές συνέπειες. Κυρίως στον τομέα του ηλεκτρισμού αλλά και της γεωργικής παραγωγής. Ο ακριβός ηλεκτρισμός ήδη […]

Είναι γνωστό πως η ρωσική ηγεσία αποφεύγει να χρησιμοποιήσει τον όρο πόλεμος για τα γεγονότα στην Ουκρανία κι επιμένει να αναφέρεται σε αυτά σαν «ειδικές στρατιωτικές επιχειρήσεις». Αν καταλάβουμε πώς η Μόσχα οριοθετεί την έννοια του πολέμου πιθανώς να μας δώσει πληροφορίες για την κατάσταση αλλά και για τις πιθανότητες παραπέρα κλιμάκωσης. Στις επίσημες τοποθετήσεις […]

Ο διάσημος πρωταγωνιστής των έργων της Αγκάθα Κρίστι και παγκοσμίως πασίγνωστο πλέον λαγωνικό, ο Ηρακλής Πουαρό, δεν κουραζόταν να επισημαίνει πως για την ανακάλυψη του ενόχου κάποιου εγκλήματος χρειαζόταν απλώς σοβαρή σκέψη. Κι επέμενε πως κάποιος πρέπει πάντα να ξεκινά από το ποιος ωφελείται. Στην περίπτωση του πολέμου στην Ουκρανία είναι απαραίτητο να εξεταστεί ποιοι […]

Διαβάζω συνέχεια δημοσιεύματα και αναρτήσεις σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης τον τελευταίο καιρό για τους μογγόλους σφαγείς που από την Ασιατική Σιβηρία έφθασαν στην Ουκρανία και κατέσφαξαν αμάχους στην Μπούτσα. Επειδή δεν ήμουν εκεί, δεν μπορώ ούτε να επιβεβαιώσω ούτε και να διαψεύσω τις σχετικές αναφορές. Γνωρίζω όμως την Μπουριάτια και κάπως τους ανθρώπους της. Και […]

Στη σύνθετη εποχή που ζούμε, κοντά σε σύγχρονα ζητήματα, που έχουν σχέση με τις νέες τεχνολογίες και την επιστήμη των υπολογιστών, αποκτούν σπουδαιότητα παλαιότερες ενασχολήσεις όπως ο δημόσιος λόγος και η τέχνη της ρητορικής. Η τηλεόραση και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν αυξήσει τη σημασία της μαζικής επικοινωνίας και την ανάγκη απόκτησης δεξιοτήτων πειθούς και […]

Μια βαριά σκιά πλακώνει τη χώρα. Και προκαλεί άγχος κι ανησυχίες. Κι αυτή είναι η σκιά του μεγάλου χρέους. Που ουσιαστικά τσακίζει οραματισμούς, αισιόδοξες προοπτικές και θετικές εξελίξεις. Πέρα από πολιτικές επιλογές και ιδεολογικές πεποιθήσεις αυτό που ισχύει είναι πως το δημόσιο χρέος μεγαλώνει, περίπου ανεξέλεγκτα, λόγω υπερβολικού δανεισμού ως συνέπεια ενός σλάλομ δημοσίων δαπανών […]

Στα πρώτα χρόνια μετά την ουσιαστική κατάρρευση του κομμουνισμού στη Ρωσία (εποχές Γκορμπατσόφ και Γέλτσιν, μέχρι την οικονομική κρίση του 1998), στην οικονομία κυριάρχησαν επτά, λεγόμενοι, «ολιγάρχες». Με δράση κυρίως στον τραπεζικό τομέα, οι τρεις απ’ αυτούς (Γκουσίνσκι – τράπεζα MOST, Σμολένσκι – τράπεζα Stolniznyi, Φρίντμαν – τράπεζα ALFA) είχαν δραστηριοποιηθεί έντονα επί ΕΣΣΔ στη μαύρη αγορά (φαρτσοβστσίκι) […]

Ο πόλεμος στην Ουκρανία έφερε και πάλι στο προσκήνιο το είδος της ηγεσίας που χρειάζονται οι χώρες και ο κόσμος σε δύσκολες περιόδους. Διότι αυτά που είδαν τα μάτια μας δεν νομίζω πως ενθουσίασαν κανένα. Θυμάμαι που συνάντησα τη Μάργκαρετ Θάτσερ στο γραφείο της στην Belgravia του Λονδίνου, αφού είχε βέβαια εγκαταλείψει την πρωθυπουργία. Ηταν […]

Ψάχνοντας στις ρίζες των αιτίων της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία μπορεί κάποιος να αναρωτηθεί αν υπάρχουν στοιχεία που θεμελιώνουν κάποιο σκεπτικό για μια τέτοια επέμβαση. Μέσα στα βάθη του κατεστημένου της ρωσικής διπλωματικής κοινότητας μπορούν να ανιχνευθούν κάποιες αντιλήψεις που θα μπορούσαν να προϊδεάσουν για μια τέτοια εξέλιξη. Το 2016 είχε εκδοθεί στη Μόσχα ένας […]

Δεν χωράει αμφιβολία πως η επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας ήταν μια πράξη εντελώς αδικαιολόγητη, βάρβαρη και έξω από τα δεδομένα της συμπεριφοράς πολιτισμένων κρατών στον 21ο αιώνα. Η απόφαση του προέδρου Πούτιν να εισβάλει στα εδάφη μιας ανεξάρτητης χώρας δεν δικαιολογείται από κανενός είδους επιχείρημα. Ιδίως μετά την αναγνώριση των δύο κρατιδίων του […]

Ο πόλεμος που ξέσπασε στην Ουκρανία έδωσε κάποια διδάγματα γεωπολιτικής και παραστάσεων για το μέλλον. Ιδιαίτερα σε σχέση με την Ελλάδα και τον γενικότερο ρόλο της Τουρκίας. Για μήνες ακούγαμε και διαβάζαμε αναλύσεις για την περιθωριοποίηση της Αγκυρας και για την κατάρρευση των σχέσεών της σχεδόν με όλους. Συχνά είχα εκφράσει την ένστασή μου για […]

Η πολεμική σύγκρουση στην Ουκρανία έφερε στο φως της πρώτης γραμμής ένα τεράστιο ζήτημα που απασχολεί για αρκετό διάστημα τις κοινωνίες μας. Αυτό είναι το μέλλον της ελευθερίας και η ανάσχεση της αυξημένης επιρροής που ασκούν οι λογής αυταρχικοί ηγέτες που παίζουν σημαντικό ρόλο γύρω μας. Αυτό που βλέπουμε να συμβαίνει είναι η αύξηση των […]

Οι κυρώσεις που έχει επιβάλει η Δύση στη Ρωσία λόγω της εισβολής στην Ουκρανία είναι, σε αντίθεση με προηγούμενες περιπτώσεις, πραγματικά μεγάλης κλίμακας και ικανές να καταστρέψουν τη ρωσική οικονομία. Διότι, βασικά, από όλα όσα παρατηρούμε να γίνονται στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, είναι τα περισσότερο αποτελεσματικά. Ολα τα υπόλοιπα, συζητήσεις δηλαδή και δηλώσεις για […]

Ποιος και πώς δημιουργεί πλούτο σε αυτόν τον κόσμο; Πώς αξιολογείται η αξία αυτού που φτιάχνουμε και πώς αυτή καθορίζεται; Στο πλαίσιο της σημερινής οικονομικής και γενικότερης κρίσης υπάρχει ένα πρόβλημα κρυμμένο σε κοινή θέα. Στον σύγχρονο καπιταλισμό η εξαγωγή αξίας αμείβεται πολύ περισσότερο από τη δημιουργία της. Ενώ αυτή η παραγωγική διαδικασία βέβαια, η […]

Ποιοι είναι ακριβώς οι στόχοι της Ρωσίας στην Ουκρανία; Ενα ερώτημα με εξαιρετικά δυσχερή ξεκάθαρη απάντηση. Οσοι γνωρίζουν αρκετά καλά τη ρωσική πολιτική σκηνή και τους διεθνείς της προσανατολισμούς δυσκολεύονται αφάνταστα να βρουν μια λογική εξήγηση στην εισβολή στην Ουκρανία. Κι όλα πηγάζουν από το γεγονός πως μεσομακροπρόθεσμα δεν διαφαίνονται κάποια κέρδη για τη Ρωσία. […]

ΑνδριανόπουλουΗ πολιτική πρόβλεψη στηρίζεται πάντα σε ορισμένες βασικές προϋποθέσεις. Πέραν της σωστής γνώσης του αντικειμένου, του ιστορικού βάθους και κάποιων βασικών πολιτικών παραμέτρων, απαραίτητος γνώμονας είναι η λογική αλληλουχία. Κινήσεις που δεν στηρίζονται στη λογική είναι σχεδόν αδύνατον να εκτιμηθούν σωστά. Και η τελευταία κίνηση της Ρωσίας να εισβάλει στην Ουκρανία δεν στηρίζεται στη λογική. […]

Βρισκόμαστε μία ακόμη φορά μάρτυρες της πλήρους περιθωριοποίησης της ΕΕ ως σημαντικού πολιτικού πόλου εξελίξεων κι επιδραστικής παρέμβασης. Παρά τις ουσιαστικές προσπάθειες του προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν να δώσει ουσία στην παρουσία της, ο ρόλος των Βρυξελλών στην κρίση της Ουκρανίας υπήρξε απόλυτα περιφερειακός. Αυτό φάνηκε ξεκάθαρα όταν το Κρεμλίνο δήλωσε απερίφραστα πως δέσμευση […]

Δεν υπάρχει επιτυχημένη οικονομία τα χρόνια μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο που να μη στηρίχθηκε σε μια καταρχήν αποδοχή της λειτουργίας της αγοράς. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν και χώρες όπως η Ινδία και η Κίνα, οι οποίες πέτυχαν θεαματικά πράγματα από τη στιγμή που στράφηκαν σε μεταρρυθμίσεις που άνοιξαν στις οικονομίες τους τις αγορές. Πρέπει […]

Εχουμε φθάσει σε ένα σημείο που τα μέτρα για την κλιματική αλλαγή έχουν αρχίσει να προκαλούν απίστευτη αύξηση στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος και μια γενικότερη ακρίβεια στα καταναλωτικά προϊόντα. Είναι φανερό πως οι επιστημονικές αδυναμίες στην εκτίμηση των πραγματικών διακυμάνσεων στο κλίμα συνοδεύονται από τραγικά λάθη στη μελέτη των οικονομικών δεδομένων για τις επιπτώσεις […]

Μήπως η πολιτική Μπάιντεν απέναντι στο ζήτημα της Ουκρανίας συνιστά έναν εντυπωσιακό διπλωματικό ελιγμό που θα πετύχει έναν σημαντικό αμερικανικό γεωστρατηγικό στόχο; Σημαντικοί παράγοντες του αμερικανικού κατεστημένου έχουν ευθαρσώς τοποθετηθεί εναντίον της παραπέρα επέκτασης του ΝΑΤΟ. Και ως συνέπεια απορρίπτουν την ένταξη της Ουκρανίας σε αυτό. Ο παλιός γκουρού της αμερικανικής πολιτικής απέναντι στη Σοβιετική […]

Στα πρόθυρα πολεμικής σύγκρουσης φαίνεται να βρίσκεται η Δύση με τη Ρωσία. Μήλον της έριδος είναι το μέλλον της Ουκρανίας. Οι ΗΠΑ επιμένουν πως η Μόσχα σχεδιάζει να εισβάλει και να την καταλάβει. Το Κρεμλίνο, αντίθετα, επιμένει πως δεν προτίθεται να επιτεθεί και να κατακτήσει εδάφη. Μοναδική του επιδίωξη, ισχυρίζεται, είναι η εξασφάλιση της εθνικής […]

Περίμενα να περάσουν λίγες ημέρες από τα θλιβερά γεγονότα του χιονιά, πριν ασχοληθώ με την αντιμετώπιση των καταστροφών. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η κυβέρνηση από νωρίς αναγνώρισε τη σπουδαιότητα του προβλήματος. Κι οδηγήθηκε μέχρι την ίδρυση εξειδικευμένου υπουργείου. Δεν φαίνεται όμως το ζήτημα να έχει σε βάθος μελετηθεί σε όλες του τις διαστάσεις. Η βαρύγδουπη […]

Το τελευταίο πραξικόπημα στο πλούσιο σε υπέδαφος αφρικανικό κράτος Μάλι έφερε στη δημοσιότητα τον ρόλο της ρωσικής παραστρατιωτικής οργάνωσης Ομάδα Βάγκνερ. Συχνά στο παρελθόν η παραστρατιωτική αυτή εταιρεία έχει εμπλακεί σε στρατιωτικές επιχειρήσεις σε χώρες όπου λόγω πολιτικών εξελίξεων δεν θα μπορούσε να υπάρξει επίσημη παρουσία κάποιας μεγάλης δύναμης. Αυτό έγινε, μεταξύ άλλων, στη Λιβύη, […]

Η συζήτηση για τις ειρηνικές ή τις φονικές προθέσεις του Ισλάμ δεν κοπάζει. Πολλοί μουσουλμάνοι καλοπροαίρετα υποστηρίζουν πως το Ισλάμ είναι θρησκεία ειρήνης κι αγάπης. Από την άλλη μεριά υπάρχουν πολλοί μελετητές που επιμένουν πως το Ισλάμ αποτελεί μια επιθετική πίστη που στοχεύει στη με κάθε τρόπο επέκτασή του και στην εξουδετέρωση των (πολιτικών και […]

Παρακινδυνευμένοι χειρισμοί στην Ουκρανία από όλους! Δίχως ούτε μία φορά να έχει κάνει δηλώσεις κάποιος ρώσος αξιωματούχος περί προθέσεων εισβολής στην Ουκρανία, σύσσωμη η Δύση δηλώνει έτοιμη να αντιμετωπίσει τη ρωσική επίθεση. Πολιτικοί ηγέτες και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού ομιλούν για επικείμενη εισβολή καθώς και το υψηλό κόστος σε ανθρώπινες ζωές που κάτι […]

Μετά τις τελευταίες αναστατώσεις στο Καζακστάν ήρθε στο μυαλό μου το άγριο κινέζικο Φαρ Ουέστ. H γιγαντιαία επαρχία Σιντζιάνγκ στο ακραίο δυτικό σύνορο της Κίνας που συνορεύει με τις μουσουλμανικές πρώην σοβιετικές δημοκρατίες του Καζακστάν, του Κιργκιστάν και του Τατζικιστάν, με το Αφγανιστάν και πέρα από τα όρη Παμίρ και τις βουνοκορφές του Κ2 και […]

Προ ημερών ξεφύλλιζα, δεν το έχω διαβάσει ολόκληρο ακόμα, το τελευταίο βιβλίο του παλιού γνωστού – από τον καιρό της θητείας μου στο υπουργείο Εξωτερικών κι από τα χρόνια του Κέιμπριτζ – Ντέιβιντ Οουεν, «Γρίφος, μυστήριο και αίνιγμα» (Καστανιώτης, 2021), που αναφέρεται στα 200 χρόνια βρετανορωσικών σχέσεων. Και σκέφτηκα αν κάποιος θα έπρεπε να ασχοληθεί διαχρονικά με […]

Το ξέσπασμα των ταραχών στο μέχρι πρόσφατα θεωρούμενο ως πολιτικά σταθερό Καζακστάν, τα συχνά ερωτήματα για την κατάσταση στο Κιργκιστάν, η θεαματική πρόοδος του Ουζμπεκιστάν, με τον έντονο πλέον φιλοδυτικό προσανατολισμό, και οι μουδιασμένες κινήσεις της Ρωσίας αποτυπώνουν μια καινούργια κατάσταση στις παγωμένες στέπες της Κεντρικής Ασίας. Πολλοί ισχυρίζονται πως οι κινήσεις ενός νέου «μεγάλου […]

Ανάμεσα στα σημεία συγκρουσιακής ανάφλεξης του πλανήτη κρίσιμο ρόλο έχει η Υποσαχάρια Αφρική. Η περιοχή του Σαχέλ, όπως είναι περισσότερο γνωστή. Εκεί για χρόνια μαίνονται εχθροπραξίες, κυρίως ανάμεσα σε ντόπιους ή εισαγόμενους ισλαμιστές που αποσταθεροποιούν τα εκεί εύθραυστα καθεστώτα και προκαλούν τις περισσότερες μεταναστεύσεις αφρικανών μουσουλμάνων προς την Ευρώπη. Νότια από τις τελευταίες απολήξεις της […]

Ο γνωστός συγγραφέας του περίφημου «Μαύρου κύκνου» και της σημασίας τού «πιθανότατα απροσδόκητου» (για το οποίο έχω γράψει παλαιότερα) Nassim Nicholas Taleb ήρθε πάλι στη δημοσιότητα με μια πραγματικά ιδιαίτερη πραγματεία. Το νέο του πόνημα λέγεται «Το κρεβάτι του Προκρούστη» (The Bed of Procrustes, 2021) κι αποτελείται από πολύ ενδιαφέροντες και πρωτότυπους αφορισμούς. Ο αφορισμός […]

Ασυνήθιστα φυσικά φαινόμενα ξεσπούν πάνω από τις χώρες μας. Δημιουργείται έτσι πανικός που τροφοδοτείται από την υστερία που καλλιεργούν τα ΜΜΕ κι ορισμένες επιστημονικές οργανώσεις. Ενώ παλαιότερα ο φόβος αφορούσε την υποτιθέμενη υπερθέρμανση του πλανήτη, οι σχετικές προβλέψεις για τη λεγόμενη «τρύπα του όζοντος» δεν επαληθεύθηκαν. Ετσι τώρα ο πανικός στρέφεται προς τη γενικότερη και […]