Αρβανιτόπουλος Κωνσταντίνος

Το 2018, όπως όλα δείχνουν, θα είναι χρονιά εκλογών. Ο Πρωθυπουργός έχει, ήδη, προδιαγράψει τις πολιτικές εξελίξεις για μετά τον προσεχή Αύγουστο, προεξοφλώντας «την έξοδο από τα Μνημόνια». Με ενδιάμεσους σταθμούς το κλείσιμο της τρίτης αξιολόγησης και τη διανομή του κοινωνικού μερίσματος από το πλεόνασμα. Η τακτική της κυβέρνησης ενόψει της τελικής ευθείας είναι επίσης […]

Τα διαζύγια, ακόμη και τα συναινετικά, συνήθως αφήνουν ουλές και στα δύο μέρη. Στην περίπτωση των κρατικών οντοτήτων τα πράγματα γίνονται ακόμη δυσκολότερα. Η ευρωπαϊκή ιστορία είναι γεμάτη αιματηρά παραδείγματα, με πιο πρόσφατο τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας. Η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας ήταν αποτέλεσμα μιας βίαιης και αιματηρής διαδικασίας. Η έξαρση των ιστορικών διαφορών των εθνικών […]

Το 19ο Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος σηματοδότησε σημαντικές αλλαγές για την πορεία της Κίνας. Συμβόλισε, καταρχάς, την απόλυτη συγκέντρωση εξουσίας στο πρόσωπο του Σι Τζινπίνγκ μετά την πρώτη πενταετία διακυβέρνησης. Ο Σι, προερχόμενος από πολιτική οικογένεια, διαφέρει αισθητά από το μοντέλο των τεχνοκρατών ηγετών που μας είχε συνηθίσει η Κίνα τις τελευταίες δεκαετίες. Είναι περισσότερο […]

Στις μεταπολεμικές δεκαετίες, δύο πολιτικές οικογένειες κυριάρχησαν στο ευρωπαϊκό πολιτικό τοπίο. Κεντροαριστερά και κεντροδεξιά κόμματα έδωσαν στις ευρωπαϊκές κοινωνίες διακριτά ιδεολογικά προτάγματα, πολιτικές και οικονομικές επιλογές. Μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και την επικράτηση της φιλελεύθερης δημοκρατίας και της οικονομίας της αγοράς, υπήρξε μια σύγκλιση προς το κέντρο. Μια ώσμωση πολιτικών, κυρίως στο οικονομικό […]

Μια εικοσαετία σχεδόν μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, η Δύση αντιμετωπίζει σειρά εσωτερικών και εξωτερικών προκλήσεων. Ρωσία και Κίνα, για διαφορετικούς λόγους, επιζητούν την αναθεώρηση του μεταψυχροπολεμικού status quo. Οι φιλελεύθερες δημοκρατίες είναι σε ύφεση και τα αυταρχικά καθεστώτα αρχίζουν να πολλαπλασιάζονται και εντός της Δύσης. Νομιμοποιούνται από τη διεξαγωγή εκλογών, αλλά καταπατούν το […]

Στην αυγή του 21ου αιώνα, έπειτα από ένα κύμα δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων, η Τουρκία βρέθηκε στην αφετηρία των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Το 2005 η ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας συγκέντρωνε την αποδοχή του 74% της τουρκικής κοινωνίας. Για τη Δύση μια ευρωπαϊκή Τουρκία θα ήταν μια απόδειξη ότι το Ισλάμ, η δημοκρατία και η νεωτερικότητα μπορούν να συνυπάρξουν. […]

Η ΝΔ έκλεισε πριν από λίγες μέρες 43 χρόνια αδιάλειπτης πολιτικής παρουσίας. Αξιοσημείωτο όχι μόνο για τα ελληνικά πολιτικά δεδομένα, αλλά και τα ευρωπαϊκά. Οι μεγάλες πολιτικές οικογένειες της μεταπολεμικής Ευρώπης υφίστανται τριγμούς. Ιδιαίτερα η Κεντροαριστερά και οι Σοσιαλιστές. Στον τόπο μας η Κεντροαριστερά μοριοποιήθηκε μεταπολιτευτικά δύο φορές. Αρχικά η Ενωση Κέντρου και στη συνέχεια […]

Η αντιμετώπιση του καταλανικού δημοψηφίσματος από την κυβέρνηση Ραχόι ήταν στρουθοκαμηλική. Η ισπανική κυβέρνηση οχυρώθηκε αρχικά πίσω από την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου της Ισπανίας, ελπίζοντας ότι θα αρκούσε για την ακύρωση του δημοψηφίσματος. Οταν αυτό δεν συνέβη, κατέφυγε στην καταστολή για να το ματαιώσει. Ούτε αυτό πέτυχε. Παρ’ότι η διαδικασία εξελίχθηκε σε παρωδία, το […]

Το αποτέλεσμα των γερμανικών εκλογών δεν ξεκαθάρισε το ευρωπαϊκό πολιτικό τοπίο. Αντιθέτως, το περιπλέκει ακόμη περισσότερο. Επειτα από μια σειρά εκλογών σε ευρωπαϊκές χώρες, οι φιλελεύθερες δημοκρατίες άντεξαν αλλά με απώλειες. Τα παραδοσιακά δημοκρατικά κόμματα αποδυναμώθηκαν ενώ ο λαϊκισμός και τα άκρα ενισχύθηκαν. Και αυτό συνέβη για μια σειρά από λόγους. Τα αστικά κόμματα της […]

Η τέταρτη συνεχόμενη εκλογική επικράτηση αφήνει στη Μέρκελ και τους Χριστιανοδημοκράτες μια γλυκόπικρη γεύση. Οι Χριστιανοδημοκράτες κέρδισαν τις εκλογές αλλά είδαν τα ποσοστά τους να μειώνονται σημαντικά. Η Γερμανία είναι, από χθες, άλλη μια ευρωπαϊκή χώρα που πέρασε στον αστερισμό του καχεκτικού πολιτικού διπολισμού. Και τα δύο παραδοσιακά κόμματα, Χριστιανοδημοκράτες και Σοσιαλιστές, είχαν σοβαρές εκλογικές […]

Στην ομιλία του στον Οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών, ο Τραμπ επιτέθηκε με σφοδρότητα εναντίον της Βόρειας Κορέας, απειλώντας την ευθέως με αφανισμό. Σε ένα φόρουμ που δημιουργήθηκε με στόχο την ειρηνική διευθέτηση των διαφορών ανάμεσα στα κράτη, ο Τραμπ δεν άφησε κανένα περιθώριο για διπλωματία ή για διαπραγματεύσεις. Την ίδια στιγμή κατήγγειλε τη συμφωνία του […]

Το καθεστώς της Βόρειας Κορέας ακροβατεί επικίνδυνα σε ένα στρατηγικό παίγνιο με πιθανότητες πυρηνικού ολοκαυτώματος. Ο κυρίαρχος στόχος του είναι η διασφάλιση της επιβίωσής του και δευτερευόντως η φινλανδοποίηση της Νότιας Κορέας. Είναι προφανές ότι καθεστώτα τέτοιου τύπου τοποθετούν την επιβίωσή τους ψηλότερα από το εθνικό συμφέρον. Η Βόρεια Κορέα όχι μόνο έχει περάσει το […]

Η Μέρκελ βαδίζει, με σχετική ευκολία, προς μία ακόμη εκλογική επικράτηση, καθώς οι γερμανοί πολίτες δεν δείχνουν καμία διάθεση αλλαγής. Και είναι φυσικό. Η Γερμανία συνολικά, και η γερμανική οικονομία προσώρας, είναι σε καλή κατάσταση ενώ ο κόσμος γύρω της συνταράσσεται. Το Brexit, η εκλογή Τραμπ, ο αναθεωρητισμός του Πούτιν, η Κορέα, το Μεταναστευτικό αποτελούν […]

Τα γεγονότα και η εκκένωση της Δουνκέρκης δεν κατέχουν περίοπτη θέση στην ιστοριογραφία, ούτε ειδωλοποιήθηκαν από τα μαζικά μέσα της ποπ κουλτούρας όπως ο κινηματογράφος. Ισως γιατί, σε πρώτη ανάγνωση, δεν έχουν τίποτα το ηρωικό. Δεν είναι μια περιφανής νίκη, ούτε καν ένδοξη ήττα. Είναι μια τακτική υποχώρηση και απόσυρση των συμμαχικών στρατευμάτων από την […]

Η Βαρκελώνη προστέθηκε στις ευρωπαϊκές πόλεις που έχουν χτυπηθεί από την τζιχαντική τρομοκρατία. Η Ευρώπη θρηνεί περισσότερα θύματα την τελευταία τριετία απ’ ότι όλα τα προηγούμενα χρόνια της τζιχαντικής τρομοκρατίας. Το ινφέρνο της Μέσης Ανατολής μεταφέρεται στις ευρωπαϊκές πόλεις με ασύμμετρα χτυπήματα. Δεν είναι νέα εξέλιξη. Μετά την αλγερινή τζιχαντική τρομοκρατία, που χτύπησε τη Γαλλία […]

Ο βομβαρδισμός της Χιροσίμα, στις 6 Αυγούστου του 1945, ήταν η πρώτη χρήση πυρηνικών όπλων στην Ιστορία. Ακολούθησε η δεύτερη, στο Ναγκασάκι, μερικές μέρες μετά. Οι σύμμαχοι είχαν στείλει τελεσίγραφο στην Ιαπωνία από τη συνδιάσκεψη του Πότσνταμ, τον Ιούλιο του 1945. Να παραδοθεί άνευ όρων ή να έλθει αντιμέτωπη με άμεση και ολοσχερή καταστροφή. Η […]

Οπως αναφέρει ο Ομηρος στην «Ιλιάδα», «αιέν αριστεύειν και υπείροχον έμμεναι άλλων, μηδέ γένος πατέρων αισχυνέμεν». Πάντα να αριστεύεις, να ξεπερνάς τους άλλους, να τιμάς το πατρικό σου γένος. Η έννοια της αρετής στην «Ιλιάδα» ταυτίζεται με την πολεμική ανδρεία, τη ρώμη, το κλέος. Ο άριστος επιδιώκει δόξα και τιμή και αποστρέφεται την ατίμωση. Στην […]

Σύμφωνα με τον Μοντεσκιέ, η διάκριση των εξουσιών είναι αναγκαία προϋπόθεση της δημοκρατίας και της ελευθερίας. Η άσκηση της εκτελεστικής, νομοθετικής και δικαστικής εξουσίας από διαφορετικά Σώματα αποτελεί ασφαλιστική δικλίδα κατά της αυθαιρεσίας της εξουσίας. Στα δημοκρατικά πολιτεύματα της Δύσης η διάκριση των εξουσιών είναι συνταγματικά κατοχυρωμένη και ισχύει σε βαθμό ανάλογο με τη φύση […]

Το 2002, ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους προσπάθησε, επιβάλλοντας δασμούς και ποσοστώσεις, να προστατεύσει την αμερικανική βιομηχανία χάλυβα. Τα αντίποινα της Ευρωπαϊκής Ενωσης ήταν άμεσα και στοχευμένα. Αφορούσαν τα αμερικανικά πορτοκάλια από τη Φλόριδα. Κυβερνήτης της Πολιτείας της Φλόριδας ήταν ο αδελφός του προέδρου των ΗΠΑ Τζεμπ Μπους. Οι εμπορικές αψιμαχίες έληξαν με […]

Η 24η Ιουλίου του 1974 σηματοδότησε μια βαθιά τομή στην ιστορική και θεσμική εξέλιξη της χώρας μας, ανοίγοντας έναν ενάρετο κύκλο θεσμικού εκσυγχρονισμού, που αποτέλεσε τον ιστορικό κύκλο της Μεταπολίτευσης. Το μεταρρυθμιστικό εγχείρημα του Κωνσταντίνου Καραμανλή έδωσε στη χώρα σύγχρονους δημοκρατικούς θεσμούς, ένα φιλελεύθερο Σύνταγμα και τέσσερις δεκαετίες συνεχούς και αδιατάρακτης δημοκρατικής διακυβέρνησης. Η ένταξη […]

Η πολιτική της δικτατορίας των συνταγματαρχών στο Κυπριακό ήταν εξαρχής τυχοδιωκτική, με αποκορύφωμα το προδοτικό πραξικόπημα κατά του Μακαρίου τον Ιούλιο του 1974. Το ’54 ο Γιώργος Θεοτοκάς έγραφε ότι ο αγώνας για την Κύπρο θα έπρεπε να δοθεί μέσα στο δυτικό συμμαχικό πλαίσιο. Χωρίς τη διατήρηση των δεσμών με τη Δύση δεν θα μπορούσε […]

Η κρατούσα εικόνα της Κίνας στις δυτικές κοινωνίες είναι αυτή της αναδυόμενης υπερδύναμης. Μιας χώρας που ξεχειλίζει από σφρίγος και ζωντάνια, που αναπτύσσεται ραγδαία δημογραφικά και οικονομικά. Με κολοσσιαία έργα υποδομών, όπως ο νέος Δρόμος του Μεταξιού, με τεράστιες επενδύσεις στο εσωτερικό και το εξωτερικό. Μια εμπορική δύναμη και μια αχανής αγορά που όλοι σπεύδουν […]

Η τέχνη του λόγου, η τέχνη της πειθούς στη βάση συγκροτημένων επιχειρημάτων, άνθησε στην αρχαία Ελλάδα. Οι πολίτες στην αρχαία πόλη-κράτος έπρεπε να είναι ικανοί να εκφέρουν λόγο συγκροτημένο και πειστικό. Στην Εκκλησία του Δήμου ίσχυε «τις αγορεύειν βούλεται» και η πειστικότητα του λόγου του αγορητού οδηγούσε σε αποφάσεις καθοριστικές για τη μοίρα της πόλης. […]

Η διάσκεψη κορυφής των είκοσι ισχυρών κρατών του κόσμου επιβεβαίωσε την αστάθεια που επικρατεί στο διεθνές σύστημα. Το κενό που δημιουργεί ο αποπροσανατολισμός της πλανητικής πολιτικής των ΗΠΑ είναι δυσαναπλήρωτο και ανησυχητικό. Δεν μπορεί να καλυφθεί ούτε από την ΕΕ και τη Γερμανία ούτε από τον Καναδά ή την Ιαπωνία. Η ηγέτιδα δύναμη της Δύσης […]

Αλλος ένας γύρος συνομιλιών για την επίλυση του Κυπριακού κατέρρευσε. Δεν είναι τυχαίο. Το status quo που προκύπτει από συγκεκριμένους συσχετισμούς ισχύος αλλάζει μόνο όταν αλλάξουν αυτοί οι συσχετισμοί. Η διαίρεση της Ευρώπης ήταν αποτέλεσμα του πολέμου και του μεταπολεμικού συσχετισμού ισχύος. Για την επανένωσή της χρειάστηκαν δεκαετίες Ψυχρού Πολέμου και τελικά η κατάρρευση της […]

Οταν το επιτελείο του Τραμπ μελετά Θουκυδίδη, είναι είδηση. Πριν από λίγες εβδομάδες ο Γκράχαμ Αλισον, με την «Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου» υπό μάλης, διέβη το κατώφλι του Λευκού Οίκου για να μιλήσει στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας. Ο Αλισον, καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο Χάρβαρντ, είχε γίνει ευρύτερα γνωστός τη δεκαετία του ’70 με την «Αναγκαιότητα […]

Ο Κλάους Ρέγκλινγκ επιβεβαίωσε σε ομιλία του στον «Economist» το κόστος από το πισωγύρισμα της χώρας το 2015. Το 2015 ανακόπηκε η έξοδος από την ύφεση, ακυρώθηκε η είσοδος στην ποσοτική χαλάρωση και η έξοδος στις αγορές. Μαζί ανακόπηκε και το πρόγραμμα των μεταρρυθμίσεων. Η προηγούμενη κυβέρνηση, παρά τα όποια λάθη και αδυναμίες, είχε φέρει […]

Μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου δημιουργήθηκαν συνθήκες διεύρυνσης της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης στον τομέα της άμυνας. Η Ευρώπη, όμως, έδειξε απρόθυμη να προχωρήσει προς αυτή την κατεύθυνση. Κυρίως γιατί επικράτησε ο φόβος ότι μια τέτοια εξέλιξη θα οδηγούσε σε απομάκρυνση από το συνεργατικό πλαίσιο ασφάλειας που είχε εδραιωθεί μέσω του ΝΑΤΟ. Και θα […]

Τα εν οίκω μη εν δήμω έλεγαν οι αρχαίοι Ελληνες για να προστατεύσουν την ιδιωτική τους ζωή. Η ύπαρξη μιας ιδιωτικής σφαίρας, απρόσβλητης και αναπαλλοτρίωτης από οποιαδήποτε επέμβαση κρατικής ή άλλης εξουσίας, αποτελεί ένα από τα συστατικά στοιχεία του σκληρού πυρήνα της ελευθερίας του ατόμου. Η αξίωση του ατόμου για τον σεβασμό της ιδιωτικής του […]

Η κυβέρνηση κορύφωσε μια διαπραγμάτευση για το χρέος και πήρε την εκταμίευση της δόσης και κάτι ψιλά. Οπως αποκάλυψε ο Σόιμπλε, χωρίς να τον διαψεύσει κανείς, αυτή η συμφωνία υπήρχε από τον Μάιο, αλλά για επικοινωνιακούς λόγους η κυβέρνηση επέλεξε να εξωθήσει τα πράγματα σε ένα νέο Eurogroup. Η συζήτηση για το χρέος μετατέθηκε τελικά […]

Οι συνεχιζόμενες τρομοκρατικές επιθέσεις εναντίον άμαχων πολιτών στις δυτικές μητροπόλεις αποτελούν έναν φρικιαστικό αναβαθμό της τρομοκρατίας. Ενα νέο κύμα τρομοκρατίας, εντελώς απρόβλεπτο, και δύσκολα αποτρέψιμο. Στην πρόσφατη επίθεση στο Λονδίνο, ο χρόνος αντίδρασης της βρετανικής αστυνομίας ήταν εντυπωσιακός. Μέσα σε οκτώ λεπτά από την καταγγελία οι τρομοκράτες έπεφταν νεκροί από τις σφαίρες των αστυνομικών που […]

Η Ατλαντική Συμμαχία δομήθηκε πάνω στην ύπαρξη κοινών αξιών και συμφερόντων. Η αποτροπή της σοβιετικής απειλής και η ασφάλεια της Δυτικής Ευρώπης αποτέλεσαν στρατηγική προτεραιότητα της αμερικανικής στρατηγικής κατά τον Ψυχρό Πόλεμο. Για να αποτρέψουν τη φινλανδοποίηση της Ευρώπης, οι ΗΠΑ εγγυήθηκαν με τη στρατηγική πυρηνική τους ομπρέλα την άμυνα της Ευρώπης. Η οικονομική ανοικοδόμηση […]

Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ήταν ο τελευταίος μιας γενιάς πολιτικών που σφράγισε τη μεταπολεμική και μεταπολιτευτική Ιστορία του τόπου. Διαρκώς παρών στις πολιτικές εξελίξεις από την Κατοχή και μετά, πρωταγωνίστησε σε εποχές που τα πολιτικά πάθη και οι συγκρούσεις υπήρξαν ιδιαίτερα οξυμμένα. Οπως με κάθε μεγάλη πολιτική προσωπικότητα, η πορεία του εμπεριέχει και λάθη και αντιφάσεις. […]

Τον Μάρτιο του 1946, στο κολέγιο Ουέστμινστερ στην κωμόπολη Φούλτον του Μιζούρι, ο Τσόρτσιλ προειδοποιούσε τις ΗΠΑ ότι από τη Βαλτική μέχρι την Αδριατική η Σοβιετική Ενωση ανύψωνε ένα σιδηρούν παραπέτασμα. Ηταν η δεύτερη προειδοποίηση. Ενα μήνα πριν ο Τζορτζ Κέναν, τότε διπλωμάτης στη Μόσχα, είχε αποστείλει στην Ουάσιγκτον το περίφημο μακρύ τηλεγράφημα. Στο τηλεγράφημα, […]

Οι τελευταίες δεκαετίες του 20ού αιώνα ήταν ο θρίαμβος της δημοκρατίας. Η μετάβαση στη δημοκρατία στον ευρωπαϊκό Νότο αλλά και σε χώρες της Λατινικής και Νότιας Αμερικής ήταν μια αχτίδα αισιοδοξίας. Και διδάσκονταν στα Τμήματα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σπουδών ως νομοτελειακές εξελίξεις χωρίς επιστροφή. Η κατάρρευση των κομμουνιστικών καθεστώτων, μετά το τέλος του Ψυχρού […]