Δούκας Χάρης

Η χώρα βρίσκεται στο μεταίχμιο σοβαρών κλυδωνισμών, λόγω ευρύτερων ανακατατάξεων. Αντιμετωπίζει την ανάγκη να αναμετρηθεί με προκλήσεις και ευκαιρίες που θίγουν  την καθημερινή επιβίωση: Από τους κινδύνους της ανέχειας και των ανισοτήτων, μέχρι την ψηφιακή μετάβαση, την κλιματική κρίση, τη γεωπολιτική αστάθεια, τις μεταβολές  στην εργασία και στις κοινωνικές συνθήκες. Στο περιβάλλον αυτό, κάποιοι λίγοι […]

Η αισιοδοξία στα νέα ξεκινήματα είναι αναγκαία. Αλλά αισιοδοξία χωρίς υπευθυνότητα, δράση και προσπάθεια για αλλαγή δεν είναι παρά μια ψευδαίσθηση. Το Πράσινο Κοινωνικό Συμβόλαιο που συνυπογράψαμε με τους πολίτες της Αθήνας την προηγούμενη Κυριακή συνοδεύεται από μια μεγάλη ευθύνη: Να μετατρέψουμε την αισιοδοξία σε πραγματικότητα, να αποκτήσουν περιεχόμενο οι λέξεις μας και να περάσουμε […]

Τις μέρες γύρω από τον Δεκαπενταύγουστο η Αθήνα μετατρέπεται σε μια, σχεδόν, ήσυχη πόλη. Κάτι σαν «τα ήσυχα βράδια» που έγραφε το 1985 η Μαριανίνα Κριεζή και τραγουδούσε η Αρλέτα. Μπορείς να ακούσεις τα τζιτζίκια στα δέντρα των γειτονιών και να ηρεμήσεις απολαμβάνοντας το ελληνικό καλοκαίρι. Ομως αυτή, δυστυχώς, είναι μια εικόνα πλασματική και βραχύβια. […]

Κανένα μελλοντικό ενεργειακό σύστημα δεν μπορεί να επιζήσει εάν δεν έχει πολλές και ευρύχωρες διεθνείς ηλεκτρικές διασυνδέσεις. Στην Ελλάδα, οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις είναι πολύ περιορισμένες. Αυτή η στενόχωρη κατάσταση δημιουργεί μεγάλο πρόβλημα στην οικονομία της χώρας. Δεν είναι μόνο το διασυνοριακό εμπόριο αλλά και η δυνατότητα της χώρας να εισάγει φθηνή ηλεκτρική ενέργεια, όταν τη […]

Η βιωσιμότητα (sustainability), ως πρότυπο παραγωγής, έχει να κάνει με την οικονομική ανάπτυξη που είναι ταυτόχρονα περιβαλλοντικά και κλιματικά προστατευτική, κοινωνικά δίκαιη και συμπεριληπτική. Αν μεταφερθεί κανείς από το θεωρητικό αυτό επίπεδο στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων, η «βίωση» των χώρων που οι πολίτες κατοικούν είναι το κλειδί της εφαρμογής της. Η ανάλυση και η […]

Ο νόμος των ΗΠΑ για τη μείωση του πληθωρισμού (IRA), ο οποίος περιλαμβάνει κοντά στα 370 δισ. δολάρια για τη χρηματοδότηση της καθαρής ενέργειας, ώθησε την Ευρώπη να επανεξετάσει τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζει τη βιομηχανική πολιτική. Η ΕΕ ανακοίνωσε μια νέα βιομηχανική πολιτική που ελπίζει ότι μπορεί να επιταχύνει την ενεργειακή της μετάβαση, […]

Οι πολύ υψηλές τιμές του φυσικού αερίου βρίσκονται στο επίκεντρο της τρέχουσας κρίσης και αποτελούν ευθεία απειλή για την ευρωπαϊκή βιομηχανία. Οι πιο ενεργοβόροι τομείς πιέζονται ήδη πολύ, όπως είναι οι μεγάλες βιομηχανίες χημικών, επεξεργασίας τροφίμων, χάλυβα και χαρτιού, που παράγουν οικονομική αξία άνω των 600 δισ. δολαρίων ετησίως και απασχολούν πάνω από 8 εκατ. […]

Η ενεργειακή κρίση και η αυξανόμενη κοινωνική οργή, λόγω του τρομακτικού πληθωρισμού από τις αστρονομικές τιμές φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, επαναφέρει ξανά τη συζήτηση για το ευρωομόλογο. Μάλιστα, ο επίτροπος εσωτερικής αγοράς της ΕΕ, Τιερί Μπρετόν και ο Πάολο Τζεντιλόνι, ο επίτροπος οικονομίας της ΕΕ, σε κοινή τους επιστολή σημείωναν πριν από λίγες μέρες […]

Μία δεκαετία πριν, η καταστροφή στον πυρηνικό σταθμό παραγωγής ενέργειας στη Φουκουσίμα αλλά και μια σειρά άλλων ατυχημάτων, όπως στην πλατφόρμα εξόρυξης πετρελαίου Deep Horizon στον Κόλπο του Μεξικό αποδείκνυαν πως οι σύγχρονες ενεργειακές υποδομές είναι ευάλωτες στις δυνάμεις της φύσης, απειλώντας την ενεργειακή και περιβαλλοντική ασφάλεια του πλανήτη. Σήμερα, η απειλή αυτή επανέρχεται με […]

Η Ευρώπη ξεκίνησε τον τελευταίο καιρό να συζητεί ξανά την επιβολή ενός πλαφόν στο φυσικό αέριο. Ο σκοπός του πλαφόν είναι να μπει ένα όριο στην αύξηση της τιμής του αερίου, που είχε φτάσει (τέλος Αυγούστου) να είναι 15 φορές υψηλότερη σε σχέση με έναν χρόνο πριν. Η πρόταση της Επιτροπής στο τελευταίο Συμβούλιο υπουργών […]

Η Ευρώπη είναι αναγκασμένη να προετοιμαστεί για το δύσκολο σενάριο της πλήρους διακοπής ρωσικού φυσικού αερίου, ανεξάρτητα από το πώς τελικά θα ενεργήσει ο Πούτιν. Για να γίνει κατανοητή αυτή η πρόκληση, ας εξετάσουμε ένα καλό σενάριο. Εστω ότι η ΕΕ καταφέρνει να γεμίσει τις εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου σε ποσοστό 90% (τώρα είναι λίγο […]

Τόσες ιδέες, τόσες προτάσεις, κι όμως τα πράγματα κινούνται με πολύ αργούς ρυθμούς, ίσως και αδιάφορα.  Πρόσφατα ακούσαμε σε συνέντευξη Τύπου τριών υπουργών για τα κίνητρα που θα δοθούν στο Δημόσιο, ώστε οι εργαζόμενοι να κλείνουν τα ανοιχτά παράθυρα όταν ταυτόχρονα δουλεύει το κλιματιστικό, να σβήνουν τα φώτα στους χώρους μετά την εργασία και άλλα […]

Ο «ενεργειακός πόλεμος», με τις τελευταίες εξελίξεις, παίρνει μια νέα, επικίνδυνη στροφή. Η Ελλάδα, όπως και όλη η Ευρώπη, θα πρέπει να ανεβάσει ταχύτητα στον αγώνα δρόμου για την ενεργειακή της αυτονομία, προωθώντας «καθαρές», εγχώριες ενεργειακές επιλογές. Οσο καθυστερεί, τόσο το κόστος θα ανεβαίνει για τους πολίτες. Οσο οι βραχυπρόθεσμες επιδιώξεις εκλαμβάνονται ως στρατηγικό πλεονέκτημα, […]

Η κλιμάκωση της ενεργειακής κρίσης έχει φτάσει σε πρωτοφανή επίπεδα. Το διάταγμα του Πούτιν της προηγούμενης εβδομάδας καλεί τους αγοραστές πετρελαίου και φυσικού αερίου να πληρώνουν σε ρούβλια από την 1η Απρίλη. Ο Πούτιν με την πρωτοφανή αυτή κίνηση μετατρέπει το ενεργειακό τοπίο σε αρένα. Μάλλον επιδιώκει να διασφαλίσει ότι η Gazprombank, η τρίτη μεγαλύτερη […]

Στη Σύνοδο των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα στη Γλασκώβη επιχειρείται να διατηρηθεί «ζωντανός» ο στόχος συγκράτησης της αύξησης της θερμοκρασίας στον πλανήτη στον 1,5°C μέχρι το τέλος του αιώνα. Σύμφωνα όμως με τις υπάρχουσες πολιτικές και αναπτυξιακές φιλοδοξίες, η αύξηση θα ξεπεράσει τους 2°C και ίσως προσεγγίσει τους 3°C (πρόσφατη δημοσίευσή μας στο Nature). […]

«Υπαρξιακή απειλή». Ετσι είχε χαρακτηρίσει την πιθανή αύξηση της μέσης θερμοκρασίας της Γης κατά 3°C (σε σχέση με τα προ βιομηχανικά επίπεδα) ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, πριν από 3 χρόνια. Η πρόσφατη 6η Εκθεση της «Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή» του ΟΗΕ (9/8/2021) αναφέρει πως η αύξηση αυτή είναι πολύ πιθανή […]

Ο νέος κλιματικός νόμος πρέπει να στηρίξει τη μείωση εκπομπών στον κρίσιμο τομέα των μεταφορών. Το τρίπτυχο «ποδήλατο – λεωφορείο – τρένο / μετρό» μπορεί να γίνει ο κεντρικός άξονας ανάπτυξης της πολιτικής μετακινήσεων. Με τα δημόσια μέσα μεταφοράς να είναι ηλεκτρικά και ψηφιακά διασυνδεδεμένα, στη βάση της αρχής των Ανοιχτών Δεδομένων. Η αλλαγή από […]

Οι εμβολιασμοί προχωρούν και μοιάζει πως η επικράτηση στη μάχη κατά της πανδημίας πλησιάζει. Ομως, ο πόλεμος μαίνεται σε δύο μέτωπα, που αλληλοσυνδέονται. Το πρώτο αφορά την ανάσχεση των ανισοτήτων και της ανασφάλειας που επιτείνονται από την πανδημία. Το δεύτερο αφορά τη διάσωση του πλανήτη από την περιβαλλοντική και κλιματική κατάρρευση. Οσον αφορά το πρώτο, […]

Εχουν ήδη περάσει 7 χρόνια από την εμβληματική 5η Εκθεση Αξιολόγησης που εκπόνησε η βραβευμένη με Νομπέλ Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή. Τότε τεκμηριώθηκε η ανάγκη επείγουσας δράσης για την προστασία του κλίματος από τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Το τοπίο σήμερα έχει αλλάξει ριζικά με την πανδημία και την προσπάθεια πράσινης ανάκαμψης. Παρά την επιτευχθείσα […]

«Η ανθρώπινη ευημερία έρχεται με καταστροφικό κόστος για τα οικοσυστήματα»· «Ο κόσμος τίθεται σε ακραίο κίνδυνο από την αποτυχία των οικονομικών να λάβουν υπόψη τους την ταχεία εξάντληση του φυσικού πλούτου». Αυτές είναι μερικές από τις φράσεις της νέας έκθεσης του Πανεπιστημίου του Cambridge («Dasgupta Review»), που ενέκρινε το υπουργείο Οικονομικών του Ηνωμένου Βασιλείου (στις […]

Ταξιδεύουμε με ειδική πτήση στο 2021. Ηδη από τους πρώτους μήνες, το τέλος της υγειονομικής κρίσης είναι ορατό. Μάλιστα, η επιστημονική επανάσταση των mRNA εμβολίων κατά του Covid-19 εξετάζεται και για άλλες θανατηφόρες παθήσεις (όπως ο καρκίνος), με τα πρώτα αποτελέσματα να είναι ενθαρρυντικά. Επιπλέον, νέοι παγκόσμιοι κανόνες και διαδικασίες διακυβέρνησης μπαίνουν σε εφαρμογή. Τίθενται […]

Οι φορείς χάραξης πολιτικής αντιλαμβάνονται ολοένα και περισσότερο τη σημασία της ψυχολογίας στις αποφάσεις και στην επιτάχυνση (ή επιβράδυνση) των αναγκαίων αλλαγών. Η ανάγκη κατανόησης του δυναμικού της είναι ιδιαίτερα κρίσιμη στις σημερινές συνθήκες της πανδημίας, όπου οι δράσεις των πολιτών βασίζονται περισσότερο στην επίδραση του συναισθήματος. Ο κρίσιμος ρόλος της ψυχολογίας έχει διατυπωθεί πολύ […]