Φίλης Κωνσταντίνος

Η Τουρκία επιχειρεί σχεδόν 10 χρόνια μετά τις αραβικές εξεγέρσεις να αναδιατάξει τον χάρτη της περιοχής. Η επένδυσή της στις μουσουλμανικές αδελφότητες κατά το ξέσπασμα της λεγόμενης «αραβικής άνοιξης» αρχικά έδειξε να καρποφορεί, γρήγορα όμως το κλίμα μεταστράφηκε και υποχρέωσε την Αγκυρα σε στρατηγική ήττα, καθότι τα προηγούμενα καθεστώτα παλινορθώθηκαν. Το 2017 η ενδοσουνιτική/ενδοαραβική κρίση […]

Η Τουρκία θέλει να ηγεμονεύσει στην ευρύτερη γειτονιά της. Ενα από τα πεδία που θα την καταστήσουν είτε κυρίαρχη είτε παρακολούθημα των εξελίξεων είναι αναμφίβολα αυτό της ενέργειας. Δεν μπορεί να προβάλλει βλέψεις για περιφερειακή επικράτηση αν δεν ελέγχει τις διεργασίες γύρω από τους φυσικούς πόρους. Ηταν λογικό και αναμενόμενο πως η Τουρκία θα αντιδρούσε […]

Η κατάσταση στη Λιβύη παραμένει εξαιρετικά ρευστή. Η διάσκεψη του Βερολίνου αποσκοπεί στη σχετική ομαλοποίηση της κατάστασης, κυρίως λόγω της κρίσιμης σημασίας που έχει η Τρίπολη για την ανάσχεση των προσφυγομεταναστευτικών ρευμάτων, προερχόμενων από την αφρικανική ήπειρο. Ιδιαίτερη αξία για τον διεθνή παράγοντα παρουσιάζει και η εγκαθίδρυση τζιχαντιστικών στοιχείων, τα οποία προφανώς εκμεταλλεύονται τις αντιπαραθέσεις […]

Μία χώρα με τις ηγεμονικές βλέψεις της Τουρκίας θέλει οπωσδήποτε να ελέγχει τις ενεργειακές εξελίξεις στη γειτονιά της. Με το 19,2% του συνόλου των εισαγωγών της να αφορά σε υδρογονάνθρακες, αυτονόητα αναζητά τρόπους ισχυροποίησής της στην ενεργειακή σκακιέρα. Προτού ο πρόεδρος Ερντογάν καταστεί αστάθμητος παράγοντας για την ΕΕ, αυτή έβλεπε στο πρόσωπο της Τουρκίας τη […]

Ο Ιανουάριος είναι από τους πλέον «πυκνούς» μήνες των τελευταίων ετών για την ελληνική διπλωματία. Εν αρχή, η υπογραφή για τον East Med ανάμεσα σε Ελλάδα, Κύπρο και Ισραήλ, που αποτελεί ένα πρώτο σημαντικό – πλην όμως όχι ακόμη καθοριστικό – βήμα προς την υλοποίηση του εν λόγω σχεδίου. Η συμμετοχή της Ιταλίας είναι αναγκαία συνθήκη για […]

Η Τουρκία είναι πεισμένη πως στην Ανατολική Μεσόγειο οι υπόλοιπες δυνάμεις προσπαθούν να δημιουργήσουν ένα «σιδηρούν παραπέτασμα» αποκλεισμού της από τις περιφερειακές διεργασίες. Πρόσφατα, ο τούρκος πρόεδρος ισχυρίστηκε ότι με τη συμφωνία με τη Λιβύη απέτρεψε την επιβολή μιας νέας Συνθήκης των Σεβρών εις βάρος της χώρας του, αυτή τη φορά στη Μεσόγειο. Στις αρχές […]

Η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο είναι πολύ σοβαρή. Η Τουρκία μοιάζει αποφασισμένη να συνεχίσει τις επιθετικές ενέργειες, τις οποίες εμφανίζει ως αντίδραση στη συνεργασία μεταξύ των υπολοίπων περιφερειακών δρώντων. Οι λόγοι που η Αγκυρα φαίνεται διατεθειμένη να τραβήξει το σχοινί, προσδιορίζοντας Κύπρο και Λιβύη ως τους αδύναμους κρίκους, στους οποίους θα ασκεί τη μεγαλύτερη πίεση, […]

Η Τουρκία προχώρησε με την κυβέρνηση-μαριονέτα της Τρίπολης σε μία παράνομη συμφωνία. Ωστόσο, αυτή θα αρχίσει να παράγει αποτελέσματα, έστω και ντε φάκτο, συνεπώς απαιτείται η ελληνική πλευρά να εστιάσει την προσοχή της αφενός στην ευρύτατη απαξίωσή της, που θα οδηγήσει τουλάχιστον στην εν τοις πράγμασι αναίρεσή της, αφετέρου και κυρίως στην αποτροπή υλοποίησης των […]

Η αίσθηση που καλλιεργείται στην Ελλάδα είναι πως η συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης είναι εύκολα ανατρέψιμη. Δυστυχώς, παρά την εξόφθαλμη παραβίαση βασικών εννοιών του Δικαίου της Θάλασσας, η ακύρωσή της δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση. Η ελληνική πλευρά προχώρησε άμεσα στις ενδεδειγμένες ενέργειες (διεθνοποίηση, καταδίκες από τη διεθνή κοινότητα, απέλαση λίβυου πρεσβευτή, ανάδειξη της κακής […]

Η Τουρκία υπέγραψε το 2011 συμφωνία οριοθέτησης αποκλειστικής οικονομικής ζώνης με τους Τουρκοκύπριους. Σημειωτέον πως είναι η μόνη χώρα παγκοσμίως που αναγνωρίζει την εν λόγω οντότητα ως κράτος, προχωρώντας στον καθορισμό των θαλάσσιων ζωνών. Εν συνεχεία, αξιοποιώντας μία καταφανώς παράνομη πράξη, έστειλε ερευνητικά σκάφη να διεξάγουν σεισμικές έρευνες και αργότερα εγκατέστησε πλωτό γεωτρύπανο στο κατεχόμενο […]

Η ενεργειακή αυτονομία της Τουρκίας είναι εκ των στρατηγικότερων μακροπρόθεσμων στόχων του Ερντογάν. Με χρονικό ορίζοντα το 2023, ο τούρκος πρόεδρος θέλει η χώρα του να είναι ισχυρότερη σε όλα τα επίπεδα. Εχοντας την ψυχολογία του ηγέτη που αναμετράται με την Ιστορία και τον Μουσταφά Κεμάλ, ο Ερντογάν επιδιώκει τη μείωση των εξαρτήσεων από το […]

Παρ’ όλο που το ενδιαφέρον της Τουρκίας παραμένει στη Μέση Ανατολή, ειδικότερα δε στην αποτροπή μετεξέλιξης των Κούρδων της Συρίας σε οιονεί κρατική οντότητα στο πρότυπο των ομοεθνών τους στο Ιράκ, η Αγκυρα διατηρεί ψηλά στις προτεραιότητές της και την Ανατολική Μεσόγειο. Μπορεί η εξουδετέρωση και απώθηση των κουρδικών πολιτοφυλακών από τη συνοριακή γραμμή με […]

Η Τουρκία εξακολουθεί να έχει στραμμένο το βλέμμα της στη Συρία. Διαπραγματεύεται συνολικά με τις Ηνωμένες Πολιτείες, πιέζει ποικιλοτρόπως την ΕΕ (πλέον και με τους τζιχαντιστές), διαφυλάττει τη σχέση της με τη Ρωσία για να αποφύγει απρόοπτα και θεωρεί κατάλληλη τη στιγμή για να επιβάλει τις θέσεις της. Η μίνι – άρα και μικρότερου ρίσκου – στρατιωτική […]

Η Αγκυρα ήδη από το 2015 έχει εργαλειοποιήσει το προσφυγικό και μεταναστευτικό ζήτημα έναντι της ΕΕ προκειμένου να προωθήσει τις επιδιώξεις της και σε άλλα μέτωπα, όπως αυτό της Συρίας. Είναι πασίδηλο ότι οι Ευρωπαίοι, υπό την πίεση των ροών του 2015, σύναψαν τον Μάρτιο του 2016 την Κοινή Δήλωση με την Τουρκία, στην οποία […]

Η απόφαση της Γαλλίας να μην εγκρίνει την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων για Βόρεια Μακεδονία και Αλβανία δεν αποτέλεσε κεραυνό εν αιθρία. Το Παρίσι είχε προϊδεάσει για τις θέσεις του ήδη από τον Ιούνιο του 2018 όταν η Συμφωνία των Πρεσπών ήταν «ζεστή» και ο απόηχός της άκρως θετικός τόσο σε περιφερειακό όσο και σε ευρωπαϊκό […]

Η Τουρκία κατάφερε να ικανοποιήσει μέρος των επιδιώξεών της στο Συριακό. Πιο συγκεκριμένα, απώθησε τις κουρδικές πολιτοφυλακές από τη συροτουρκική μεθόριο, δημιούργησε την πολυπόθητη ζώνη ασφαλείας σε μια ακτίνα μήκους 117 χλμ. και βάθους 32 χλμ. και φαίνεται να αποτρέπει τη μετεξέλιξη των Κούρδων της Συρίας σε οιονεί κρατική οντότητα, κάτι άλλωστε που ούτε το […]

Η επίσκεψη του έλληνα υπουργού Εξωτερικών τις επόμενες εβδομάδες στη Μόσχα γίνεται σε μια κρίσιμη καμπή τόσο για τη Μέση Ανατολή όσο και για τη Νοτιανατολική Ευρώπη. Μόλις χθες υπήρξε συνάντηση της ρωσικής με τη βουλγαρική αντιπροσωπεία και οπωσδήποτε οι τελευταίες εξελίξεις στη Βόρεια Μακεδονία δίνουν χώρο και χρόνο στη Ρωσία ώστε να επιχειρήσει να […]

Η Τουρκία βρίσκεται και πάλι στην κορυφή της διεθνούς επικαιρότητας. Η πρόσφατη επιχείρηση, που ακολούθησε δύο πετυχημένες (2016-2017 «Ασπίδα του Ευφράτη», 2018 «Κλάδος Ελαίας»), έχει προκαλέσει αναταράξεις και ανακατατάξεις στη Συρία αλλά και στην ευρύτερη περιοχή. Ποιες είναι λοιπόν οι επιδιώξεις της Αγκυρας και πώς διαμορφώνεται το νέο σκηνικό στη Μέση Ανατολή; Η Τουρκία θέλει […]

Η Τουρκία ετοιμάζεται να «τρυπήσει» στην κυπριακή ΑΟΖ εντός αδειοδοτημένου τεμαχίου (7). Αν και είχε προϊδεάσει για την κίνησή της εδώ και τουλάχιστον δύο χρόνια, εμφανίζοντας χάρτες ήδη από το 2011 που της έδιναν «νόμιμα δικαιώματα» σε μέρος των τεμαχίων 1, 4, 5, 6, 7 της Κυπριακής Δημοκρατίας, φαίνεται πως η αδειοδότηση του τεμαχίου 7 […]

Η συνάντηση του έλληνα Πρωθυπουργού με τον τούρκο Πρόεδρο στη Νέα Υόρκη έγινε σε θετικό κλίμα. Οι δύο ηγέτες φάνηκε να βρίσκουν καλή «χημεία» και να δείχνουν αποφασιστικότητα για εκτόνωση της συσσωρευμένης τους τελευταίους μήνες έντασης. Ετσι, προκαλούνται ερωτηματικά γιατί εξανεμίστηκαν εντός λίγων ωρών οι προσδοκίες μερικής έστω εξομάλυνσης που κανονικά θα εξυπηρετούσαν εξίσου τις […]

Η Τουρκία διακατέχεται από ανάμεικτα συναισθήματα για την Ελλάδα. Εχει την υπεροψία της χώρας που υπερτερεί σε πολλούς συντελεστές ισχύος, σε μέγεθος και διπλωματικό εκτόπισμα, από την άλλη θεωρεί την Ελλάδα ευνοημένη και χαϊδεμένο παιδί της Δύσης, τρέφοντας ωστόσο σεβασμό στη διπλωματική μας αρτιότητα και την υψηλή αποτρεπτική μας ισχύ. Η τουρκική ηγεσία ποντάρει πολλά […]

Οι διπλωματικοί ελιγμοί της Τουρκίας βρίσκονται στην κορύφωσή τους. Με αιχμή του δόρατος το προσφυγικό ζήτημα, η Αγκυρα εντείνει την πίεση προς πάσα κατεύθυνση, ελπίζοντας πως θα μετατρέψει τις ζημιές της και ενδεχόμενες απώλειες (βλ. Κουρδικό) σε γεωπολιτικά και οικονομικά οφέλη. Κύρια προτεραιότητα παραμένει η εγκαθίδρυσή της και στα ανατολικά του Ευφράτη με το «καρότο» […]

Τα ρεύματα προσφύγων και μεταναστών από την Τουρκία παρουσιάζουν αξιοπρόσεκτη αύξηση τις τελευταίες εβδομάδες. Αυτό οφείλεται σε σειρά λόγων, που σχετίζονται τόσο με τις εγχώριες δυναμικές στη γείτονα όσο και τα μηνύματα που επιθυμεί να στείλει προς διάφορους αποδέκτες. Σήμερα, αντιθέτως με το παρελθόν, η τουρκική κοινωνία εμφανίζει σημάδια κόπωσης και εχθρότητας απέναντι στους σύρους […]

Η Τουρκία δεν θέλει πόλεμο με την Ελλάδα. Υπό πολύ συγκεκριμένες προϋποθέσεις, που δεν συντρέχουν αυτή τη στιγμή, θα εξέταζε το ενδεχόμενο να προκαλέσει μία σοβαρή – πλην όμως ελεγχόμενη – κρίση ώστε να μας σύρει στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης υπό ασφυκτικούς όρους. Ωστόσο, η κύρια επιδίωξή της είναι μία εφ’ όλης της ύλης απευθείας διαπραγμάτευση άνευ […]

Οι ενδείξεις για την οικονομική πορεία της Τουρκίας είναι αντιφατικές. Ο πληθωρισμός βρίσκεται πλέον σε διαχειρίσιμα επίπεδα, οι τιμές των αγαθών έχουν μειωθεί, ενώ οι εξαγωγές κινούνται συνεχώς ανοδικά. Μάλιστα, λόγω της μείωσης στη ζήτηση και της επακόλουθης απομείωσης των εισαγωγών, περιορίστηκε (περιστασιακά;) και το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών. Η υποτίμηση της λίρας διευκολύνει την προσέλκυση […]

Η Τουρκία, ως αναθεωρητική δύναμη, ασφυκτιά στα υφιστάμενα συνορά της, έχει βλέψεις για την ανάπτυξη ερεισμάτων σε μία γεωγραφική ακτίνα μεταξύ τριών ηπείρων (Ευρώπης, Αφρικής και Ασίας) και όπου της δίνεται η ευκαιρία καθιστά στην πράξη τις διεθνείς συμβάσεις κενό γράμμα. Η παραβίαση της Συνθήκης της Λωζάνης σε Ιράκ και Συρία, επιβεβαιώνει ότι η Αγκυρα […]

  Η Τουρκία φουλάρει τις μηχανές στην Ανατολική Μεσόγειο. Διαπιστώνοντας ότι η παραβατικότητά της δεν συνεπάγεται προσώρας σοβαρές συνέπειες, εκτιμά ότι έχει ακόμη περιθώρια να τραβήξει το σκοινί. Οσο, μάλιστα, η Λευκωσία δείχνει περιφρονητική, κατοχυρώνοντας περαιτέρω τις θέσεις της (όπως συνέβη με τη συμμετοχή της Total στα τεμάχια της Eni), τόσο η Αγκυρα θα κινητοποιεί […]