Ιωακειμίδης Π Κ

Ο διάλογος μεταξύ των δύο πρώην πρωθυπουργών Κ. Σημίτη και Κ. Καραμανλή για το «Ελσίνκι» είναι ιδιαίτερα χρήσιμος, πρώτα απ’ όλα για την ιστορία. Είναι όμως και αποκαλυπτικός κυρίως για το ευαίσθητο σήμερα. Αποτυπώνει από τη μία μεριά μια λογική που οδηγεί στη λύση των ελληνοτουρκικών διαφορών και από την άλλη τις πρακτικές της ακινησίας […]

Η επίσκεψη του πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη και του υπουργού Εξωτερικών Ν. Δένδια στη Λιβύη – και με την ιδιότητα εκπροσώπων χώρας-μέλους της ΕΕ – απεδείχθη τελικά ένα θετικό βήμα. Αλλά και κάτι πολύ περισσότερο: μπορεί υπό ορισμένες προϋποθέσεις να αποτελέσει την απαρχή ευρύτερων αναδιατάξεων (και επανευθυγραμμίσεων/realignments) διακρατικών σχέσεων και συμπράξεων στην Ανατολική Μεσόγειο. Με την επίσκεψη πρώτα […]

Είναι πολλαπλώς σημαντικό ότι ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης επισκέπτεται τη Λιβύη ύστερα από σχετική πρόσκληση του νέου πρωθυπουργού της κυβέρνησης της χώρας Αμπντούλ Χαμίντ Νταμπέιμπα. Είναι επιτακτικό να αποκατασταθούν οι σχέσεις της χώρας μας με τη Λιβύη για πολλούς και ευνόητους λόγους μετά τη ρήξη που σημειώθηκε με την υπογραφή του (παράνομου) μνημονίου με την […]

Η αντίδραση της Αγκυρας στην κοινή Δήλωση της ΕΕ κάθε άλλο παρά νευρική υπήρξε. Το αντίθετο. Χαιρετίζει τη «θετική ατζέντα» ενώ βέβαια καταδικάζει τα σημεία που δεν τη βολεύουν. Το πιο ενδιαφέρον αν και ειρωνικό είναι ότι προτείνει την επανεκκίνηση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με το άνοιγμα των κεφαλαίων 23 και 24 (θεμελιώδη δικαιώματα, οργανωμένο έγκλημα). […]

Η ουσία και σημασία της χθεσινής Δήλωσης της Διάσκεψης Κορυφής των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ) για την Τουρκία είναι ότι άνοιξε «μια σταδιακή και αντιστρέψιμη» διαδικασία ενίσχυσης της συνεργασίας (προώθησης της «θετικής ατζέντας») με την Τουρκία «σε τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος» κυρίως με τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης. Ολα τα άλλα είναι εν πολλοίς τα […]

Παρά τις δυσκολίες, προβλήματα (και αντιρρήσεις ορισμένων και στις δύο πλευρές) φαίνεται ότι αποκαθίσταται σιγά  σιγά μια «ορισμένη κανονικότητα επαφών και διαλόγου» ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία. Εκτός από την επανάληψη των διερευνητικών επαφών, επανελήφθησαν και οι πολιτικές διαβουλεύσεις (συνομιλίες μεταξύ γενικού γραμματέα υπουργείου Εξωτερικών και του υφυπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας στην Αθήνα) για […]

Ενα… μεγαλειώδες επιχείρημα (μερίδας) του επικοινωνιακού συστήματος της χώρας ακυρώνεται  σήμερα. Τις τελευταίες εβδομάδες είχαμε βομβαρδισθεί από βαθυστόχαστες αναλύσεις που έλεγαν ότι η Τουρκία δεν θέλει τις διερευνητικές συνομιλίες/ διάλογο, ότι προσπαθεί να τις υπονομεύσει γι’ αυτό καθυστερεί τον ορισμό ημερομηνίας για τον δεύτερο γύρο και τελικά να αποδράσει απ’ αυτές, μεταφέροντας την ευθύνη για […]

Καθώς πλησιάζει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 25ης Μαρτίου φαίνεται ότι αυτό που θα κυριαρχήσει σχετικά με την Τουρκία θα είναι η θετική ατζέντα και προς την κατεύθυνση αυτή κινείται και η σχετική έκθεση που θα παρουσιάσει ο ύπατος εκπρόσωπος για την εξωτερική πολιτική (ΚΕΠΠΑ) Ζοζέπ Μπορέλ. Αν και Ελλάδα (και Κύπρος) επιμένουν στην επιλογή των […]

Η Ελλάδα υπέγραψε την περασμένη εβδομάδα τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τα οποία τονίζουν ότι η Ενωση «θέλει να προωθήσει τα συμφέροντα και τις αξίες της» στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής, ασφάλειας και άμυνας. Τις αξίες του  σεβασμού των ατομικών δικαιωμάτων, κράτους δικαίου κ.λπ. Οι Ηνωμένες Πολιτείες υπό τον Τζο Μπάιντεν από την άλλη μεριά […]

Παρακολούθησα την περασμένη Παρασκευή (19/2) όλες τις διαδικτυακές ομιλίες των ηγετών του Δυτικού λεγόμενου κόσμου στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου (Munich Security Conference – MSC) – Τζο Μπάιντεν/ ΗΠΑ, Ανγκ. Μέρκελ/ Γερμανία, Εμ. Μακρόν/ Γαλλία, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν/ Ευρωπαϊκή Επιτροπή ΕΕ, Σ. Μισέλ/ Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ΕΕ, Μπ. Τζόνσον/ ΗΒ.  Εξαιρετικά ενδιαφέρουσες τοποθετήσεις για τα μεγάλα πλανητικά […]

Συμπληρώνονται φέτος σαράντα χρόνια από την ένταξη της Ελλάδας στην τότε Ευρωπαϊκή Κοινότητα, Ευρωπαϊκή Ενωση σήμερα (1981) και είκοσι από την προσχώρηση στην Οικονομική και Νομισματική Ενωση (ΟΝΕ, 2001). Το δεύτερο επίτευγμα ολοκλήρωσε το πρώτο. Και τα δύο οφείλονται σε τολμηρές αποφάσεις δύο μεγάλων ηγετών της Μεταπολίτευσης, του Κ. Καραμανλή και του Κ. Σημίτη. Σήμερα […]

Οποιοσδήποτε ορθολογικά σκεπτόμενος παρατηρητής της τουρκικής πολιτικής και συμπεριφοράς περίμενε να δει το πώς θα αντιδράσει η Τουρκία στη συνάντηση του Philia Forum στην Αθήνα με τη συμμετοχή Κύπρου, Αιγύπτου, Σ. Αραβίας, Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, Γαλλίας – χωρών δηλαδή που δεν χαρακτηρίζονται για τα ιδιαίτερα φιλικά αισθήματά τους απέναντι στην Τουρκία. Το αντίθετο, είναι γνωστές μάλλον […]

Οι τελευταίες ακραίες δηλώσεις του Προέδρου Ερντογάν με προσωπικές μάλιστα βολές ενάντια στον έλληνα Πρωθυπουργό είναι όντως απαράδεκτες και εν πολλοίς αδικαιολόγητες σε μια χρονική συγκυρία που έχουν αρχίσει οι διερευνητικές επαφές/ διάλογος Ελλάδας – Τουρκίας και ενώ η Αγκυρα κάνει προσπάθεια να επαναπροσεγγίσει την Ευρώπη. Ωστόσο πολύ καλά έκανε ο έλληνας Πρωθυπουργός και υποβάθμισε […]

Μερικές φορές έχει κανείς την αίσθηση ότι είναι ευκολότερο να καταλάβει την… κβαντομηχανική παρά το κυπριακό πρόβλημα και τους βυζαντινισμούς που το περιβάλλουν. Να καταλάβει γιατί εδώ και δεκαετίες, παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες, δεν μπορέσαμε να φθάσουμε στη λύση, αν και φθάσαμε τόσο κοντά. Οι ευθύνες όλων των πλευρών είναι τεράστιες για την αποτυχία αυτή. […]

Με μια τηλεδιάσκεψη κορυφής στις 26 Φεβρουαρίου με θέμα την ασφάλεια της Ανατολικής Μεσογείου ανοίγει η Ευρωπαϊκή Ενωση τη θεσμική διαδικασία για την κανονικοποίηση της σχέσης με την Τουρκία και τη διασφάλιση της σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή, διαδικασία που θα ολοκληρωθεί στο επίσημο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου. Για το Συμβούλιο όμως αυτό στην Ελλάδα καλλιεργείται […]

Υπάρχει μια ιδιόμορφη σταθερά, ένα pattern, οιονεί νόμος, στις ελληνοτουρκικές σχέσεις που μάλλον τον παραβλέπουμε. Υστερα από μια μεγάλη ένταση που φέρνει τις δύο χώρες στο χείλος του πολέμου ή ακόμα ύστερα από μια μεγάλη καταστροφή, ακολουθούν οι πλέον φιλόδοξες, τολμηρές και μερικές φορές πρωτότυπες προτάσεις για τη βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών. […]

Η πρώτη και θεμελιακή αρχή στην οποία στηρίζεται η λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ) είναι: συζητάτε, συζητάτε, συζητάτε (talk and talk and talk). Είτε αντιμετωπίζετε μεγάλα και φαινομενικώς άλυτα προβλήματα είτε μικρότερα, είτε έχετε να κάνετε με «εύκολες» ή «δύσκολες» χώρες, είτε με εχθρούς είτε με φίλους, η συνταγή είναι μία: συζήτηση και πάλι συζήτηση. […]

Time past and time present… Πρώτα απ’ όλα, μετά το δυστοπικό 2020, Ευρώπη και Ελλάδα έχουν μια άμεση κύρια προτεραιότητα: να ελέγξουν πλήρως και να εξαφανίσουν, εάν είναι δυνατόν, την πανδημία με τις ολέθριες συνέπειές της σε ανθρώπινες ζωές και όχι μόνο. Και η επίτευξη του στόχου αυτού φαίνεται πιο ρεαλιστική τώρα, μετά την παραγωγή […]

Η Τουρκία επιχειρεί ένα εντυπωσιακό φιλευρωπαϊκό άνοιγμα. Και ανεξάρτητα αν είναι προσχηματικό ή όχι θα πρέπει να αξιοποιηθεί. Αλλά, ενώ τα Συμπεράσματα του τελευταίου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου έδειξαν ότι η στρατηγική των κυρώσεων δεν αποδίδει, έχει ήδη αρχίσει να καλλιεργείται ξανά «εις τα καθ’ ήμας» ο μύθος ότι έρχονται σκληρές κυρώσεις τον Μάρτιο (λόγω και των […]

Ο Ι.Κ. Πρετεντέρης μου κάνει συχνά την τιμή να αναφέρεται στις απόψεις μου για τα ελληνοτουρκικά. Τον ευχαριστώ θερμά. Είναι σημαντικό βέβαια οι απόψεις να μην παραποιούνται. Και ενώ είναι προφανές ότι διαφέρουμε μεταξύ μας, πιστεύω ότι ξεκινάμε από μια κοινή αφετηρία: πώς, με ποια στρατηγική, μπορούμε να προστατεύσουμε καλύτερα την ελληνική κυριαρχία και τα […]

Πάντως όχι τα προσδοκώμενα σχετικά με το θέμα των κυρώσεων για την Τουρκία. Και τούτο γιατί, μεταξύ άλλων, η στρατηγική μας για το κρίσιμο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στο θέμα της προκλητικότητας της Τουρκίας υπήρξε κατά την άποψή μου εσφαλμένη. Η ελληνική πλευρά ζητά «να μην ξεγελασθεί» η ηγεσία της Ευρώπης από το φιλοευρωπαϊκό άνοιγμα της Τουρκίας […]

Καθώς πλησιάζει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (10-11 Δεκεμβρίου) ένα καίριο ερώτημα είναι πώς χρησιμοποιούμε την Ευρωπαϊκή Ενωση(ΕΕ) και τους Θεσμούς της στη διαδικασία επίλυσης προβλημάτων. Γενικά η εμπειρία δείχνει ότι ανεξάρτητα από τις όποιες ευθύνες των Θεσμών, δεν τους χρησιμοποιούμε πάντοτε ευρηματικά και εύστοχα για την επίλυση προβλημάτων, αλλά μάλλον για το αντίθετο, για τη διαιώνιση, […]

Εν μέσω έκνομων ενεργειών, νέων NAVTEX κ.λπ., ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προχώρησε στην πλέον φιλευρωπαϊκή τοποθέτηση των τελευταίων μηνών δηλώνοντας συγκεκριμένα ότι «τον εαυτό μας δεν τον βλέπουμε κάπου αλλού αλλά μέσα στην Ευρώπη, το μέλλον μας σχεδιάζουμε να το χτίσουμε μαζί με την Ευρώπη» (in.gr, 21/11). Αντιπροσωπεύει η δήλωση αυτή μια ειλικρινή […]

Ανεξάρτητα από το πώς θα διαμορφωθεί η νέα σχέση μεταξύ Ευρώπης και ΗΠΑ ιδιαίτερα στον τομέα της ασφάλειας με τη διακυβέρνηση Μπάιντεν, η Ευρωπαϊκή Ενωση φέρεται αποφασισμένη να ενισχύσει τη «στρατηγική της αυτονομία», κάτι που σημαίνει αυτονομία και από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αλλά αυτονομία με την Ενωση στρατηγικά απούσα από την άμεση περιφέρειά της και […]

Η συμφωνία μεταξύ Αρμενίας, Αζερμπαϊτζάν και Ρωσίας με την οποία η Αρμενία ουσιαστικά συνθηκολογεί στην παράδοση των εδαφών (επτά επαρχίες) που κατείχε και ανακατέλαβε το Αζερμπαϊτζάν στις τελευταίες στρατιωτικές επιχειρήσεις προσφέρει (και) ορισμένα ενδιαφέροντα μαθήματα στην Ελλάδα που καλό είναι να μην αγνοηθούν. Πρώτον, η Ρωσία ουσιαστικά εγκατέλειψε την Αρμενία στο έλεος της στρατιωτικής υπεροχής […]

Ο Αλέξις ντε Τοκβίλ στο περίφημο και διαχρονικό έργο του «Η Δημοκρατία στην Αμερική» ανέλυσε από τον δέκατο ένατο αιώνα γιατί η φύση της αμερικανικής κοινωνίας και η λογική του πολιτικού συστήματος οδηγούσε τις μετριότητες στα ύπατα αξιώματα, ακόμη και στον Λευκό Οίκο. Γιατί στην Αμερική, αντίθετα με την Ευρώπη, ο ψηφοφόρος θέλει ο ένοικος […]

Χρειαζόμαστε μια άλλη στρατηγική για την Τουρκία τόσο η Ευρώπη όσο και η Ελλάδα; Η Ευρώπη πάντως δεν φαίνεται να αναζητά μια «άλλη» στρατηγική. Το αντίθετο, παρά την ένταση, η Ευρωπαϊκή Ενωση (και οι 27 χώρες-μέλη της) επιμένει να προσφέρει στην Τουρκία τη θετική ατζέντα για την εξομάλυνση και βελτίωση των σχέσεων, εφόσον βέβαια και […]

Η πρόταση της Ελλάδας για τη συνολική αναστολή της τελωνειακής ένωσης Ευρωπαϊκής Ενωσης – Τουρκίας είναι εντελώς ακατανόητη και οπωσδήποτε μη ρεαλιστική. Η τελωνειακή ένωση δεν μπορεί για νομικούς λόγους να ανασταλεί. Η Απόφαση του Συμβουλίου Σύνδεσης του Μαρτίου 1995 για την εγκαθίδρυση της τελωνειακής ένωσης (τρίτο στάδιο) προβλέπει μηχανισμούς για την αντιμετώπιση παραβιάσεών της […]

Οσοι έχουν ασχοληθεί έστω και ελάχιστα με το περίφημο «δίλημμα του φυλακισμένου» (prisoner’s dilemma) γνωρίζουν ότι η κεντρική προϋπόθεση για τη λύση ενός δύσκολου προβλήματος είναι η ύπαρξη εμπιστοσύνης (trust) μεταξύ των εμπλεκόμενων μερών. Η δυσπιστία (mistrust) συνιστά το κύριο εμπόδιο στη διαδικασία επίλυσης προβλημάτων. Και ακριβώς αυτή είναι η κεντρική αιτία για την αδυναμία […]

Από την εξόχως ενδιαφέρουσα συνέντευξη του Πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη στον Ι.Κ. Πρετεντέρη στα «ΝΕΑ» προκύπτουν ορισμένα άκρως ενδιαφέροντα συμπεράσματα. Καταγράφω ορισμένα που αφορούν το πεδίο της εξωτερικής πολιτικής – σχέσεις με την Τουρκία: Πρώτον, ο Πρωθυπουργός δεν πιστεύει στην αποτελεσματικότητα της επιβολής κυρώσεων (στην Τουρκία) ως τετελεσμένο γεγονός. «Πιστεύω στην απειλή των κυρώσεων» είπε συγκεκριμένα. […]

Τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της περασμένης εβδομάδας δικαιολογημένα απασχόλησαν τα ελληνικά μέσα επικοινωνίας κυρίως στο σκέλος τους που αφορούν την Ελλάδα και τις προοπτικές στις σχέσεις Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ) – Τουρκίας. Ωστόσο τα συμπεράσματα παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και για την Κύπρο. Και το ενδιαφέρον έγκειται τόσο σ’ αυτά που λένε (αναμφίβολα σημαντικά) αλλά και […]

Χωρίς αμφιβολία, τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την Τουρκία / Ανατολική Μεσόγειο επιχειρούν να συγκεράσουν το μαστίγιο με το καρότο – την απειλή των κυρώσεων για την παραβατική συμπεριφορά της Τουρκίας απέναντι στην Ελλάδα και την Κύπρο αλλά και την ανάγκη για μια νέα σχέση ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ) και την Τουρκία. Αλλά η […]