Καλτσώνης Δημήτρης

Η κυβέρνηση επαναλαμβάνει συχνά ότι βασίζεται στο διεθνές δίκαιο για τη χάραξη της εξωτερικής της πολιτικής. Είναι όμως πράγματι έτσι; Πρώτον, η κυβέρνηση στηρίζει χωρίς ταλαντεύσεις την ακροδεξιά κυβέρνηση Νετανιάχου στο Ισραήλ, η οποία εξακολουθεί να διεξάγει έναν πόλεμο γενοκτονίας ενάντια στον παλαιστινιακό λαό. Το επιχείρημα που αναπαρήγαγε ο έλληνας Πρωθυπουργός, ότι το Ισραήλ ασκεί […]

Η επίσκεψη Μητσοτάκη στην Αγκυρα σήμανε, κατά τον ίδιο, ότι «οι ελπίδες αυξάνονται» για τη συνεννόηση ανάμεσα στα δύο κράτη και την επίλυση των προβλημάτων που υπάρχουν. Είναι όμως πράγματι έτσι; Πρώτο: το καθεστώς Ερντογάν ξεκαθάρισε σε όλους τους τόνους ότι εμμένει σθεναρά στις αντίθετες με το διεθνές δίκαιο αξιώσεις του. Αυτές περιλαμβάνουν από την […]

Η βάρβαρη επιχείρηση των κατοχικών δυνάμεων του Ισραήλ στη Γάζα συνεχίζεται. Με αφετηρία την κατάσταση στην Παλαιστίνη, εκδηλώνεται η όξυνση των διεθνών αντιπαραθέσεων σε όλα τα επίπεδα. Η σύγκρουση στη Μέση Ανατολή κινδυνεύει να μετατραπεί σε περιφερειακό και ίσως σε παγκόσμιο πόλεμο. Οι ΗΠΑ, και η στοιχιζόμενη μαζί τους ΕΕ, επιχειρούν να διασφαλίσουν την ηγεμονία […]

Η επίσκεψη Ερντογάν στην Αίγυπτο, η πρώτη μετά από 12 χρόνια, δεν προδιαγράφει απαραίτητα μια εύκολη, ευθύγραμμη πορεία, καθώς υφίστανται σημαντικές διαφορές ανάμεσα στα δύο κράτη. Ωστόσο, δείχνει την αναζήτηση μιας ισορροπίας συμφερόντων, ενός modus vivendi ανάμεσα στις δύο χώρες παρά τις δύσκολες σχέσεις του πρόσφατου παρελθόντος. Στη λογική του νεοοθωμανισμού, η Τουρκία έχει φιλοδοξίες […]

Οι κυρίαρχες δυνάμεις στη χώρα μας διατηρούσαν ήδη από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους στενές σχέσεις με τους ισχυρούς της Δύσης. Αυτό καθόρισε την εξαρτημένη θέση της Ελλάδας, γεγονός που εκφράστηκε με την ακύρωση των δημοκρατικών Συνταγμάτων του αγώνα του 1821 και την επιβολή της μοναρχίας – τοποτηρητή των ξένων δυνάμεων. Από την άλλη, η […]

Η περαιτέρω εμπλοκή της Ελλάδας στα νατοϊκά σχέδια είναι γεγονός. Τέσσερα τουλάχιστον στοιχεία το αποδεικνύουν. Πρώτον, η εν κρυπτώ επίσκεψη Ζελένσκι στην Αθήνα και η δέσμευση του έλληνα πρωθυπουργού ότι η χώρα μας θα συμμετέχει ενεργητικότερα στον πόλεμο, παρέχοντας επιπλέον διευκολύνσεις στους Ουκρανούς. Δεύτερο στοιχείο είναι η διεύρυνση του αριθμού των ελληνικών λιμένων που χρησιμοποιούν […]

Δεν χρειάστηκε να περάσουν πολλές μέρες από το Βίλνιους για να αντιληφθούμε ότι η προσέγγιση Ελλάδας – Τουρκίας δεν είναι ουσιαστική. Το αντιδραστικό καθεστώς της Αγκυρας με συστηματικό τρόπο επαναφέρει όλη την ατζέντα των αντίθετων στο διεθνές δίκαιο διεκδικήσεών του σε βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου. Μπορεί τελικά να αλλάξει η κατάσταση; Μπορεί κάποια […]

Μετά τη συνάντηση στο Βίλνιους, προετοιμάζονται τα επόμενα βήματα για την αμερικανόπνευστη προσέγγιση Ελλάδας – Τουρκίας. Στόχος είναι να επιλυθεί η εκκρεμούσα διαφορά για την υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ. Τα αναπάντητα ερωτήματα είναι πολλά: α. Πώς θα φτάσουμε στη Χάγη για την επίλυση της διαφοράς; β. Τι θα περιλαμβάνει το συνυποσχετικό; γ. Με βάση ποιους κανόνες θα κρίνει […]

Οι εξελίξεις στα ελληνοτουρκικά μπορούν εύκολα να αποκωδικοποιηθούν αν χρησιμοποιηθεί ως βάση η πρόσφατη δήλωση Μπάιντεν: «Αυτό που προσπαθώ είναι να συγκροτήσω μια μικρή σύμπραξη ώστε να ενισχύσουμε το ΝΑΤΟ όσον αφορά τη στρατιωτική ικανότητα τόσο της Ελλάδας όσο και της Τουρκίας». Ο έλληνας Πρωθυπουργός, εναρμονιζόμενος με την αμερικανική επιδίωξη, αποδέχθηκε δύο σημαντικές παραμέτρους. Η […]

Οι εκλογές στην Τουρκία θα δώσουν τέλος στο μικρό διάλειμμα νηνεμίας των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Η ζωή και οι αντιθέσεις της θα συνεχιστούν όπως ακριβώς τις γνωρίζουμε. Οι αντίθετες στο διεθνές δίκαιο διεκδικήσεις του τουρκικού κατεστημένου θα είναι έντονα παρούσες το επόμενο διάστημα. Η Τουρκία γενικότερα θα συνεχίσει να διεκδικεί δυναμικά το μερίδιό της ως περιφερειακή […]

Ως αντιαμερικανισμός νοείται η αντίθεση στην εξωτερική κυρίως πολιτική των ΗΠΑ. Υπάρχουν ωστόσο διαφορετικές κατηγορίες αντιαμερικανισμού. Σε ποια εντάσσεται ο προεκλογικός αντιαμερικανισμός του Ερντογάν; Πρώτο, υπάρχει ο αντιαμερικανισμός που αντιτίθεται στην πολιτική των ΗΠΑ από τη σκοπιά της αντίθεσης στην καταλήστευση των λαών. Αντιτίθεται στις νεοαποικιοκρατικού τύπου συμβάσεις, στην ασυδοσία των πολυεθνικών, στην υπόθαλψη πραξικοπημάτων, […]

Τώρα πια, επισήμως, είναι ξεκάθαρο σε όλους ότι η ελληνοτουρκική νηνεμία θα κρατήσει μέχρι τις εκλογές. Και ας είχαν σπεύσει διάφοροι να υποστηρίξουν ότι μια νέα περίοδος ανοίγει. Η Τουρκία, όποια κυβέρνηση και αν αναδειχθεί, θα επιμείνει στις παράνομες διεκδικήσεις, οι ΗΠΑ θα προσπαθούν να εξασφαλίσουν την ησυχία στη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ και η […]

Στα ήρεμα νερά που πλέουν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις το τελευταίο διάστημα όλα φαντάζουν ειδυλλιακά. Για πάντα; Σίγουρα μέχρι τις εκλογές. Αμέσως μετά το όνειρο θα τελειώσει και η πραγματικότητα θα εμφανιστεί μπροστά μας με όλο το αποτρόπαιο πρόσωπό της. Η συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών στο περιθώριο της νατοϊκής συνόδου καταδεικνύει το έωλο της υπόθεσης. Σύμφωνα […]

Δεν είναι η πρώτη φορά που κυριαρχεί κάποια ηρεμία στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Οι κινήσεις το τελευταίο διάστημα παραπέμπουν σε μια χαλαρότητα και στη δημιουργία ενός ευνοϊκού κλίματος για περαιτέρω συνεννόηση. H ηρεμία είναι σίγουρα προτιμότερη από την ένταση και θα υπήρχε κάθε λόγος για να μας χαροποιούν οι εξελίξεις αυτές. Δυστυχώς όμως είναι απολύτως συγκυριακές. […]

Η νηνεμία που επικρατεί στο Kυπριακό είναι μόνο προσωρινή. Υπαγορεύεται από τις επικείμενες εκλογές στην Τουρκία. Δεν πρέπει να υπάρχει καμιά αυταπάτη ότι το τουρκικό κατεστημένο, στις όποιες αποχρώσεις του, θα μεταβάλει τις στρατηγικές γραμμές του. Παράλληλα, η ακινησία και η εναπόθεση της επίλυσης των προβλημάτων στους συμμάχους δεν έχουν αποδώσει εδώ και δεκαετίες. Είναι […]

Η επίσκεψη Μπλίνκεν σε Αγκυρα και Αθήνα δεν πρόκειται να αλλάξει όσα γνωρίζουμε. Οι θέσεις των μερών είναι δεδομένες. Οι ΗΠΑ προωθούν την παγκόσμια ατζέντα τους με αιχμή τη Ρωσία και κυρίως την Κίνα. Η Τουρκία θα συνεχίσει να διεκδικεί έναν αυξημένο περιφερειακό ρόλο αντίστοιχο πάνω-κάτω με την οικονομική και στρατιωτική της δύναμη. Η Ελλάδα […]

Η «διπλωματία των σεισμών» του 1999 είχε δημιουργήσει κλίμα ευφορίας. Κατέληξε σε απτά αποτελέσματα στην Ευρωπαϊκή Σύνοδο Κορυφής τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους. Ποια ήταν αυτά; Πρώτο, η αποσύνδεση της ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ από την επίλυση του Κυπριακού. Αυτό θεωρήθηκε επιτυχία από την ελληνική κυβέρνηση, καθώς υποτίθεται ότι η ΕΕ θα ήταν μια […]

Οι εντάσεις που δημιουργούνται στο Αιγαίο είτε από τις παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου είτε από τις παραβιάσεις των χωρικών υδάτων από τουρκικά αλιευτικά είτε από άλλες αιτίες αυξάνουν τον κίνδυνο ατυχήματος και θερμού επεισοδίου. Cui bono; ρωτούσαν πάντοτε οι Ρωμαίοι. Ποιος ωφελείται από αυτή την ένταση; Το βέβαιο είναι ότι ωφελείται η κυβέρνηση Ερντογάν. […]

Οσο ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται με κίνδυνο να κλιμακωθεί και εξαπλωθεί, τόσο περισσότερο αναγκαία γίνεται μια Νέα Εξωτερική Πολιτική. Στόχος της θα πρέπει να είναι η εξασφάλιση της ειρήνης με δικαιοσύνη. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο αν βασίζεται με απόλυτη συνέπεια στις αρχές του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ, στο διεθνές δίκαιο και στην ανάπτυξη […]

Μετά τον αμερικανό πρεσβευτή στην Αθήνα Τζ. Τσούνη ήρθε ο βρετανός ομόλογός του Μ. Λοτζ να διευκρινίσει για μια ακόμη φορά αυτά που θα έπρεπε να γνωρίζουμε και να έχουμε συνειδητοποιήσει. Βρέθηκε στο ίδιο μήκος κύματος με τον αμερικανό πρεσβευτή. Σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ δήλωσε πως «στο Λονδίνο, στη Μεγάλη Βρετανία, που είμαστε σύμμαχοι […]

Ο Σουν Τσου στην «Τέχνη του πολέμου» (V.1) έγραφε: «Για να είμαστε βέβαιοι ότι ο στρατός μας θα αντιμετωπίσει τον εχθρό και δεν θα ηττηθεί, θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τόσο τις συμβατικές δυνάμεις και μεθόδους (τζενγκ) όσο και τις ανορθόδοξες δυνάμεις και μεθόδους (τσι). Τα τεχνάσματα που μπορούν να χρησιμοποιήσουν όσοι είναι δεξιοτέχνες στη χρήση […]

«Η τέχνη του πολέμου» του Σουν Τσου διδάσκει ότι ο ηγέτης πρέπει να παραμένει ήρεμος και ότι η καλύτερη στρατηγική είναι «να επιτίθεσαι εναντίον της στρατηγικής του αντιπάλου». Η ελληνική πολιτική ηγεσία, διαχρονικά, δεν ακολουθεί καμία από τις παραπάνω αρχές. Δεν παραμένει ήρεμη, και ας διακηρύσσει κάτι τέτοιο στα λόγια. Δεν εξουδετερώνει τη στρατηγική της […]

Δανείζομαι τον τίτλο από το βιβλίο του γνωστού νομπελίστα συγγραφέα Ζοζέ Σαραμάγκου. Φοβάμαι ότι αποδίδει ολοένα και περισσότερο την κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε και τον δρόμο στον οποίο βαδίζουμε. Το 1915 μαινόταν ήδη ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος, το μεγάλο μακελειό των λαών. Οι δυο συνασπισμοί μάχονταν για την κατανομή των σφαιρών επιρροής, των αγορών, των […]

Πριν από λίγες μέρες ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ απάντησε σε ερώτηση αν τα νησιά που αμφισβητεί η Τουρκία ανήκουν στην Ελλάδα ή στην Τουρκία. Απέφυγε να πάρει θέση και δήλωσε σχετικά πως «ενθαρρύνουμε τους συμμάχους μας στο ΝΑΤΟ να λύσουν όποιες διαφωνίες μπορεί να έχουν». Στη συνέχεια, για να αμβλυνθούν κάπως οι […]

Οι δηλώσεις Ερντογάν στον ΟΗΕ συνιστούν αδιαμφισβήτητα μια επικίνδυνη κλιμάκωση της επιθετικότητας του τουρκικού αντιδραστικού καθεστώτος. Η διαστροφή της πραγματικότητας και η υποκρισία αναδύονται σε όλο τους το μεγαλείο. Το κράτος εκείνο που έχει εισβάλει σε Κύπρο, Συρία, Λιβύη, Ιράκ, που δεν έχει υπογράψει τη σύμβαση για το διεθνές δίκαιο της θάλασσας, μιλάει στο όνομα […]

Το ενδεχόμενο κλιμάκωσης των τουρκικών απειλών μέχρι τον πόλεμο δεν μπορεί να αποκλειστεί. Πρώτον, γιατί έτσι ίσως το καθεστώς καταφέρει να αντιμετωπίσει την εσωτερική κρίση, ακόμη και να αναβάλει τις εκλογές. Δεύτερον και σημαντικότερο, επειδή η κυβέρνηση Ερντογάν διεκδικεί, αρπάζει ό,τι μπορεί και απ’ όπου μπορεί και στη συνέχεια διαπραγματεύεται από θέση ισχύος. Οι ΗΠΑ […]

Ενα από τα 36 αρχαία κινεζικά στρατηγήματα υποδεικνύει ως τρόπο αντιμετώπισης ενός ισχυρού εχθρού «να βγάλεις τα ξύλα κάτω από το καζάνι». Αυτό σημαίνει να αφαιρέσεις από τη διένεξη την ουσία της, την καρδιά της. Στην πραγματικότητα σημαίνει να αφαιρέσεις από τον αντίπαλό σου τη δύναμή του, καθώς «βγάζοντας τα ξύλα» τοποθετείς την αντίθεση σε […]

Τα ευρήματα της ΕΝΙ-ΤΟΤΑΛ στην Κύπρο (ευλογία ή κατάρα, αλήθεια;) ξαναθέτουν επί τάπητος μια σειρά παραμέτρους που εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους. Πρώτη: οι ΗΠΑ και οι ηγέτιδες χώρες της ΕΕ είναι εκείνες που περισσότερο από όλους επιθυμούν διακαώς την εκμετάλλευση των ενεργειακών κοιτασμάτων της Αν. Μεσογείου. Για την ακρίβεια, έχουν επείγουσα ανάγκη από κάτι τέτοιο και […]

Στην ένταση την οποία συντηρεί το τουρκικό αντιδραστικό καθεστώς το τελευταίο διάστημα έρχεται να προστεθεί μια συστηματική διπλωματική επίθεση με οργανωμένα επιχειρήματα. Δεν θα αναφερθώ εδώ στην ακραία έως παραλογισμού αμφισβήτηση της κυριαρχίας ελληνικών νησιών ή στην έξω από τη λογική του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ αμφισβήτηση του δικαιώματος της Ελλάδας στην αυτοάμυνα των νησιών […]

Το διεθνές δίκαιο, όπως διαμορφώθηκε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη μεγάλη αντιφασιστική νίκη των λαών, είναι μια μεγάλη κατάκτηση. Οσο και αν παραβιάζεται από τους ισχυρούς, αποτελεί ένα σημαντικό νομικό, πολιτικό και ιδεολογικό όπλο για τους λαούς και τις αδύναμες χώρες έναντι των ισχυρών. Το «γιατί» είναι προφανές καθώς τα θεμέλιά του είναι: […]