Καλτσώνης Δημήτρης

Το πρόσφατο άρθρο στη «Γενί Σαφάκ» (άτυπο δημοσιογραφικό όργανο του καθεστώτος Ερντογάν) δείχνει τη φιλοδοξία της τουρκικής ολιγαρχίας: να λειτουργήσει ως περιφερειακή αλλά και εν δυνάμει παγκόσμια ιμπεριαλιστική δύναμη, ως τρίτος πόλος ανάμεσα στους δυο ισχυρούς πόλους (ΗΠΑ και ΕΕ Vs Κίνας και Ρωσίας). Τέτοιες διακηρύξεις αποτελούν όραμα και δυνατότητα. Αλλά κάθε δυνατότητα δεν μετατρέπεται […]

Υπάρχουν αντιφάσεις προωθητικές, που οδηγούν σε μια νέα, βελτιωμένη κατάσταση, και υπάρχουν αντιφάσεις καταστροφικές, που οδηγούν στην οπισθοδρόμηση. Σε αυτή την τελευταία κατηγορία ανήκουν οι αντιφάσεις της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Μία από αυτές είναι η στάση της Ελλάδας έναντι των κυρώσεων προς την Τουρκία. Από τη μια πλευρά, με δεδομένη την άρνηση της ΕΕ να […]

Η αναζήτηση συμμαχιών και συνεργασιών στο διπλωματικό επίπεδο στις συνθήκες όξυνσης της επιθετικότητας του καθεστώτος Ερντογάν είναι μονόδρομος. Αυτό είναι εύκολα αντιληπτό από όλους. Και μάλιστα χρειάζεται αναζήτηση συνεργασιών πέρα από τους παραδοσιακούς συμμάχους. Τούτο γίνεται κατανοητό ακόμη και από εκείνους που ευελπιστούν ότι οι παραδοσιακοί σύμμαχοι θα στηρίξουν την Ελλάδα. Προφανώς αυτός είναι ο […]

Τι έχει πάνω απ’ όλα ανάγκη ο ελληνικός λαός μέσα στο ανταριασμένο διεθνές και περιφερειακό περιβάλλον; Ειρήνη και διασφάλιση των κυριαρχικών του δικαιωμάτων. Χρειαζόμαστε και τα δύο. Στην προσπάθεια αυτή απαιτείται η καλλιέργεια συμμαχιών, τόσο σε επίπεδο λαών όσο και σε επίπεδο κυβερνήσεων και κρατών. Για το πρώτο υπάρχουν ευρύτατα περιθώρια ανάπτυξης φιλικών σχέσεων με […]

Δυο επιλογές υπάρχουν ενόψει της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ όπου θα συζητηθούν οι σχέσεις της με την Τουρκία. Η πρώτη είναι να ακολουθήσει η Ελλάδα τη γραμμή της ΕΕ, στην πραγματικότητα δηλαδή αυτή της Γερμανίας. Μπορεί βέβαια να υπάρξουν επιμέρους μικρές αλλά όχι ουσιαστικές διαφοροποιήσεις της ελληνικής πλευράς, που δεν θα αλλάζουν την ουσία. Η […]

Οι τελευταίες ημέρες της ελληνοτουρκικής κρίσης μπορούν να αποδειχθούν εξαιρετικά χρήσιμες. Κι αυτό επειδή κατά τη γνώμη μου σωρεύτηκαν μια σειρά αποτυχίες στην εξωτερική πολιτική της Ελλάδας. Σπάνια αντιμετωπίζουμε μια τέτοια κατάσταση επανειλημμένων διαψεύσεων. Πλησιάζει ίσως η στιγμή κατά την οποία η συσσωρευμένη ποσότητα θα μετατραπεί σε διαφορετική ποιότητα. Το στοιχείο αυτό μπορεί να αποκτήσει […]

Με τη φράση αυτή ο αμερικανός ψυχίατρος Μπόουεν εννοούσε ότι δεν φέρνει αποτέλεσμα η διαρκής προσπάθεια προσέγγισης με κάποιον αν ο τελευταίος δείχνει σαφή σημάδια απομάκρυνσης. Η επίμονη προσπάθεια θα φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα. Καθώς εντείνεται η επιθετικότητα του τουρκικού αντιδραστικού καθεστώτος, θα μπορούσε, τηρουμένων των αναλογιών, να μεταφερθεί η έννοια αυτή στις σχέσεις της […]

Η ΕΕ αποδείχθηκε τελικά πιστή στην παράδοσή της. Αλληλεγγύη, αποκλιμάκωση, διάλογος ήταν η προτροπή της τηλεδιάσκεψης του Συμβουλίου Εξωτερικών. Σε ανάλογο μήκος κύματος αναμένεται να εξελιχθούν και οι επικείμενες σύνοδοι των υπουργών Αμυνας και Εξωτερικών. Για όσους δεν τρέφονται με αυταπάτες, δεν πρόκειται για έκπληξη. Η πολιτική των «ίσων αποστάσεων» χαρακτήριζε με συνέπεια την ΕΟΚ […]

Τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας δεν ανήκουν σε κανέναν προσωρινό διαχειριστή. Ανήκουν στον ελληνικό λαό, στις μελλοντικές γενιές. Καμιά προσωρινή ανάγκη, καμιά εξωτερική ή εσωτερική πίεση δεν επιτρέπεται να αμφισβητεί τη θεμελιώδη αυτή αρχή. Τα κυριαρχικά δικαιώματα δεν καθορίζονται αυθαίρετα, ούτε σε βάρος άλλων γειτονικών λαών, της Τουρκίας ή όποιου άλλου. Καθορίζονται, ως γνωστόν, από […]

Η απόσυρση του «Ορούτς Ρέις» φαντάζει σε κάποιους ως ένδειξη ότι η Τουρκία υποχωρεί, προσωρινά έστω, από τις απαιτήσεις της και ότι αυτό ανοίγει την πόρτα του διαλόγου. Ακούγεται και γράφεται επίσης ότι στην αποκλιμάκωση συνέβαλαν οι συμμαχίες της Ελλάδας και ιδίως η Γερμανία. Στην πραγματικότητα όμως αποκλιμάκωση δεν υπάρχει. Ο Ερντογάν χρησιμοποιεί την εναλλαγή […]

Η τακτική Ερντογάν μού θυμίζει το ρητό που είχε παραθέσει ο κινέζος στρατηγός Ζανγκ Γιου (της δυναστείας Σουνγκ): «Ενώ ασκείσαι στις πολεμικές τέχνες, υποτίμησε τους αντιπάλους σου, κάνε τους να χάσουν το ηθικό τους και τον προσανατολισμό τους, ώστε ακόμη και αν ο αντίπαλος στρατός είναι αλώβητος, να είναι άχρηστος – αυτή είναι μια νίκη […]

Αν ήμουν ο Ταγίπ Ερντογάν, ενόψει της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ πώς θα στάθμιζα τις τυχόν αντιδράσεις της; Πόσο θα τις υπολόγιζα; Υπάρχει μακρά προϊστορία στο τρίγωνο ΕΕ, Ελλάδα, Τουρκία. Κατά συνέπεια, θα έπαιρνα χαρτί και μολύβι και θα κατάστρωνα ένα χάρτη, προκειμένου να βγάλω συμπεράσματα, να χαράξω δράσεις: 1. Από το 1976, πολύ λίγο […]

Είναι προφανές ότι το αντιδραστικό καθεστώς της Τουρκίας κλιμακώνει με πολύ καλά επεξεργασμένο σχέδιο την επιθετικότητα και τις διεκδικήσεις του σε βάρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας. Ενώπιον αυτής της κατάστασης, που συμπληρώνεται από την πληθώρα των λοιπών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η χώρα μας, δημιουργείται εύλογα το συναίσθημα του αδιεξόδου καμιά φορά και της απόγνωσης. […]

Οι εξελίξεις στη Λιβύη έχουν γεννήσει εύλογη ανησυχία. Παρότι η τροπή των συγκρούσεων ενδέχεται να αλλάξει και πάλι, ανάλογα με τις επιλογές των εμπλεκόμενων μεγάλων δυνάμεων, θα ήταν ίσως μια ευκαιρία να βγουν κάποια συμπεράσματα. Πρώτο, είναι σημαντικό να ξεκαθαριστεί το βασικό ζητούμενο της εξωτερικής πολιτικής της χώρας μας. Αυτό μπορεί να είναι μόνο η […]

Πάντοτε τέτοιες μέρες, στην επέτειο της επιβολής της δικτατορίας, θυμάμαι έναν αγαπημένο φίλο, αξιωματικό της Πολεμικής Αεροπορίας που δυστυχώς έχει φύγει από τη ζωή. Οταν είχαμε πρωτογνωριστεί, ή μάλλον μετά από λίγο καιρό, όταν η φιλία μας έγινε πιο σταθερή, μου εκμυστηρεύθηκε τι μεγάλη αλλαγή προκάλεσε στην προσωπικότητά του η εμπειρία του κατά την εισβολή […]

Η περιπέτεια της πανδημίας στην οποία έχει εισέλθει η ανθρωπότητα φαίνεται να οδηγεί σε μια στάση προσωρινής ανάπαυλας την τουρκική εξωτερική πολιτική. Κρέμασε όμως παράλληλα την ένδειξη «προσεχώς» για να μην αφήσει κανένα περιθώριο να πιστέψει κανείς ότι ίσως αναπροσανατολίσει τη γραμμή της. Τίποτα το αξιοπερίεργο μέχρι εδώ. Παράλληλα, διοχετεύει μέσω καναλιών της ανεπίσημης διπλωματίας […]

Ο Σουλτάνος στις Βρυξέλλες: Ο Ταγίπ Ερντογάν, εκπρόσωπος μιας τουρκικής ολιγαρχίας που διψάει για κέρδη, για αύξηση της περιφερειακής της ισχύος και γιατί όχι αργότερα – αν τα πράγματα δεν πάνε στραβά – και σε παγκόσμιο επίπεδο. Ωστόσο, δεν παύει να είναι στριμωγμένος, προκλητικός ως συνήθως, αλλά ικανότατος στις διαπραγματεύσεις. Oι σχέσεις της Τουρκίας με τη Ρωσία […]

Η εξίσωση φαίνεται και είναι απλή. Το αντιδραστικό καθεστώς της Τουρκίας προσπαθεί να πιέσει την Ευρωπαϊκή Ενωση να λάβει ισχυρότερα μέτρα ενάντια στη Ρωσία και στην κυβέρνηση Ασαντ στη Συρία. Γιατί; Γιατί απλούστατα τα σχέδια Ερντογάν για τη Συρία δεν μπορούν να υλοποιηθούν. Εκτιμά ο Ερντογάν πως η εξώθηση των δύσμοιρων προσφύγων στα σύνορα με […]

Για μια ακόμη φορά αποδεικνύεται ότι η τουρκική εξωτερική πολιτική είναι αριστοτεχνική. Παίζει με όλους και με όλα, αξιοποιεί όλα τα μέσα, οικοδομεί συμμαχίες και λυκοφιλίες, τις γκρεμίζει την επόμενη μέρα, αν χρειαστεί, διεξάγει πόλεμο νεύρων, στέλνει μηνύματα. Η Τουρκία ανήκει στο ΝΑΤΟ αλλά αγοράζει προηγμένα οπλικά συστήματα από τη Ρωσία. Εχει αμερικανονατοϊκές βάσεις στο […]

Η χώρα μας πρέπει σταθερά να βασίζεται στην ειρηνική επίλυση των διαφορών – που είναι θεμελιώδης αρχή του διεθνούς δικαίου – με την Τουρκία είτε με οποιοδήποτε άλλο κράτος. Τούτο μάλιστα δεν αρκεί να είναι σαφές μόνο στην ελληνική κοινή γνώμη αλλά επίσης στην τουρκική καθώς και στη διεθνή. Γι’ αυτό η προσφυγή στο Διεθνές […]

Η Διάσκεψη του Βερολίνου για τη Λιβύη είχε μια έντονη οσμή αποικιοκρατίας. Οι μεγάλες δυνάμεις της Δύσης διαφέντευαν για χρόνια την περιοχή ως αποικιοκράτες. Υπό την υψηλή καθοδήγηση των ΗΠΑ διέλυσαν μια ολόκληρη χώρα, δολοφόνησαν τον ηγέτη της με τον πιο σκαιό τρόπο. Και όλα αυτά υπό το πρόσχημα της δημοκρατίας. Οι μεγάλες δυνάμεις, μαζί […]

Με τη δολοφονία του ιρανού στρατηγού, οι ΗΠΑ, υπό την προεδρία Τραμπ, έδειξαν με πιο εμφατικό από κάθε άλλη φορά τρόπο ότι ο σεβασμός που τρέφουν για τις ιδρυτικές αρχές του ΟΗΕ είναι μηδενικός. Αυτή τη φορά ξεπέρασαν ένα ακόμη όριο, αφού από το τέλος το Β’ Παγκοσμίου Πολέμου δεν είχε δολοφονηθεί, σε συνθήκες κατά […]

Κατά την επίσκεψη του Πρωθυπουργού στις ΗΠΑ τέθηκαν ξεκάθαρα από ελληνικής πλευράς δυο ζητήματα: η επιθετικότητα της Τουρκίας και το αίτημα για συμμετοχή στο πρόγραμμα των F-35. Και στα δυο ο πρόεδρος των ΗΠΑ απάντησε με την ηχηρή σιωπή του. Για μια ακόμη φορά επιβεβαιώνεται ότι οι ΗΠΑ δεν είναι πρόθυμες να υπερασπιστούν τα κυριαρχικά […]

Η υπογραφή της συμφωνίας για τον East Med φαντάζει ίσως σε μερικούς ως ανάχωμα στην τουρκική επιθετικότητα. Πολύ φοβάμαι πως γρήγορα θα φανεί ότι πρόκειται περί αυταπάτης. Καταρχήν δεν είναι βέβαιο πως η συμφωνία θα υλοποιηθεί. Οι ΗΠΑ όσο και το Ισραήλ διαπραγματεύονται παράλληλα με την Τουρκία, φανερά και υπόγεια. Η προώθηση του αγωγού εμπλέκει […]

Ο δρόμος της διαφύλαξης των κυριαρχικών δικαιωμάτων του λαού μας περνά μέσα από την ειρήνη, την προσπάθεια συνεννόησης, όσο αυτή είναι εφικτή, και κυρίως τη διεθνοποίηση του προβλήματος. Στον ΟΗΕ μπορούμε να βρούμε ευήκοα ώτα. Οι επαφές του υπουργού Εξωτερικών δεν αρκούν. Η Κίνα, παρότι έχει ως αρχή της εξωτερικής της πολιτικής να μην εμπλέκεται […]

Η ένταση με την Τουρκία ανεβαίνει. Η υπεράσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας μας δεν μπορεί όμως να γίνεται με λεονταρισμούς και εθνικιστικές κορόνες (με τον κατευνασμό να είναι η άλλη όψη του νομίσματος). Τέτοιες προσεγγίσεις παραγνωρίζουν κρίσιμες παραμέτρους του προβλήματος. Αντικειμενικά ωθούν τη χώρα μας σε επικίνδυνες ατραπούς: στη σύγκρουση και στο τέλος στη […]

Στους ταραγμένους καιρούς των ελληνοτουρκικών σχέσεων, ας αξιοποιήσουμε πέντε αρχές. Πρώτον, δεν απεμπολούμε τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας. Αυτά δεν ανήκουν σε κανέναν τρέχοντα διαχειριστή ή κυβέρνηση, σημερινή ή αυριανή. Ανήκουν στον ελληνικό λαό και στο μέλλον του. Δεύτερον, βασιζόμαστε στο διεθνές δίκαιο, καλούμε στη συνεπή εφαρμογή του. Το διεθνές δίκαιο ορίζει ότι έχουμε δικαίωμα […]

Ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των συνομιλιών στο Βερολίνο, η παθητική αποδοχή του πλαισίου διαπραγμάτευσης δεν μπορεί να οδηγήσει σε λύση του Κυπριακού. Πρώτο, γιατί η ίδια η επιστολή Γκουτέρες με την οποία καλούνταν οι δύο ηγέτες στον διάλογο ήταν προβληματική. Η ιδέα της πρόταξης του διαλόγου μεταξύ των δύο κοινοτήτων αντικειμενικά τείνει να υποβαθμίσει την […]

«Δεν σας τα λέμε όλα». Αυτός είναι ο περιπαικτικός τίτλος μια τηλεοπτικής ενημερωτικής εκπομπής της κινεζικής τηλεόρασης. Μπορεί να εννοεί ότι δεν προλαβαίνουμε σε μια εκπομπή να τα πούμε όλα, ότι σας αφήνουμε να καταλάβετε μόνοι σας τα υπόλοιπα ή, αντίθετα, ότι δεν σας λέμε αυτά που δεν μπορούν ή δεν θέλουμε να ειπωθούν. Θα […]

Οπως ήταν αναμενόμενο και είχε προαναγγελθεί από ειδήμονες της διεθνούς πολιτικής, νέφη εμφανίστηκαν στη σχέση της Τουρκίας με τη Ρωσία. Οι διακυμάνσεις στη σχέση των δύο χωρών αλλά και η στρατηγική δυσπιστία που υπάρχει στη Ρωσία έναντι της Αγκυρας δεν είναι κάτι νέο ούτε περίεργο. Ανεξάρτητα από τις επιμέρους συγκυριακές συγκλίσεις και τις διαφωνίες Τουρκίας […]

Το 1949 η Κίνα βρισκόταν πίσω από την Ινδία από την άποψη του οικονομικού δυναμικού της. Βρισκόταν στον βυθό της παγκόσμιας κατάταξης, στο επίπεδο των αφρικανικών χωρών. Με την επικράτηση της επανάστασης ξεκίνησε μια πορεία ανάπτυξης με 10% ετησίως αύξηση του ΑΕΠ κατά μέσο όρο (παρά τις πολιτικές περιπέτειες του «μεγάλου άλματος» και της «πολιτιστικής […]

Το βέτο της Γαλλίας για την ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στην ΕΕ καταδεικνύει ότι οι μεγάλες δυνάμεις άγονται και φέρονται ανάλογα με τα συμφέροντά τους. Η διαμάχη Γαλλίας και Γερμανίας, για εμβάθυνση ή διεύρυνση της ΕΕ αντίστοιχα, θα συνεχιστεί με τη Γαλλία να έχει τον δεύτερο ρόλο. Oι δυο δυνάμεις αδιαφορούν για διεθνείς και διακρατικές […]

Μια μεγάλη τραγωδία μπορεί να γίνει πηγή αναστοχασμού και αναπροσανατολισμού στη ζωή μας. Τούτο ισχύει για την καθημερινή ζωή, ισχύει εξίσου και για την κοινωνική ζωή. Το δράμα των Κούρδων στη Συρία μπορεί να ανατροφοδοτήσει τη σκέψη και τη στάση μας. Είναι παραπάνω από προφανές ότι το τουρκικό αντιδραστικό καθεστώς έλαβε το πράσινο φως από […]

Καθώς έχουμε απομακρυνθεί από το 1974, είναι πολύ σημαντικό να επανέλθει το Κυπριακό στην πραγματική του βάση. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία και επειδή, δεδομένης της μεταβολής του διεθνούς περιβάλλοντος, η ουσία του προβλήματος συχνά συγκαλύπτεται. Το ζήτημα είναι ότι το 40% ενός ανεξάρτητου κράτους – μέλους του ΟΗΕ βρίσκεται υπό τουρκική κατοχή. Επομένως, το Κυπριακό […]

Η υπεράσπιση της ειρήνης και της ανεξαρτησίας της χώρας μας αποδεικνύονται μια ολοένα και δυσκολότερη υπόθεση στο επικίνδυνο και σύνθετο παγκόσμιο και περιφερειακό περιβάλλον της κρίσης. Σε τέτοιες συνθήκες επιβάλλεται πολύ περισσότερο από κάθε άλλη φορά να αναζητηθεί από την Ελλάδα μια ευρύτερη στήριξη στα νόμιμα κυριαρχικά δικαιώματά της. Από την άποψη αυτή αξιοσημείωτες είναι […]