Κώστας Μποτόπουλος

Χωρίς έκπληξη: σε μια προεκλογική εκστρατεία εκτός τόπου και χρόνου – σαν να μην έχει υπάρξει οικονομική κρίση, πανδημία, πόλεμος, Τέμπη – οι πολιτικοί μίλησαν με ξύλινη γλώσσα, ξύλινα επιχειρήματα και σε ξύλινο κάδρο. Αλληλοκατηγορίες, πλειστηριασμός παροχών, τακτικισμοί, ιδεολογήματα (η αγορά ως λύση ή ως διάβολος), κενολογίες (η επωδός των «μεταρρυθμίσεων», το νόμισμα και οι άνθρωποι, η […]

Να λοιπόν που το ελληνικό πολιτικό σύστημα αντιμετωπίζει, στην πράξη και όχι στη θεωρία, το φάσμα του «κόμματος Κασιδιάρη» – που δεν θα λέγεται βέβαια έτσι, αλλά ακούγεται ότι θα περιέχει στους συνδυασμούς του το συγκεκριμένο πρόσωπο. Από πολιτική άποψη, ο «λόγος», δηλαδή η διά της ψήφου απόφαση για συμμετοχή στη Βουλή, ανήκει, από τη στιγμή […]

Σε περίοδο μεγάλων δικών, και αμφισβήτησης όχι μόνο των δικαστικών αποφάσεων αλλά και της ίδιας της λειτουργίας της Δικαιοσύνης, χρήσιμο θα ήταν να ανοίξουμε τον φακό στη διεθνή κατάσταση. Αν το κάνουμε, η διαπίστωση είναι άμεση και σαφής: σε αρκετά μεγάλο βαθμό, και πάντως όχι μόνο σε μία χώρα ή περιοχή, η δικαστική ανεξαρτησία από […]

Η δουλειά του ευρωβουλευτή είναι μεν ευρύτερα πολιτική, απαιτεί όμως κάποιες ιδιότητες – γνώσεις περί τα ευρωπαϊκά θεσμικά πράγματα, ξένες γλώσσες, διαπραγματευτικές ικανότητες, αντίληψη της σχέσης μεταξύ εθνικών προτεραιοτήτων και ευρωπαϊκού γενικού συμφέροντος – οι οποίες διαφοροποιούν και τη σχέση αντιπροσώπευσης με τους ψηφοφόρους. Ο κάθε ευρωβουλευτής εκπροσωπεί, μέσω της λαϊκής νομιμοποίησης, μια συγκεκριμένη πολιτική παράταξη αλλά […]

Υπάρχουν δυο τρόποι αντιμετώπισης της προαναγγελθείσας κι επιβεβαιωθείσας, αν και ακόμα άγνωστων τελικών διαστάσεων, νίκης της Δεξιάς κι εκτίναξης της Ακροδεξιάς στην Ιταλία. Ο ένας, που ταιριάζει περισσότερο σε όσους βλέπουν την πολιτική ως παίγνιο και τη δημοκρατία ως σχετικό αγαθό, τείνει στην αποδραματοποίηση: δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο (και με […]

Μέσα σε μια εβδομάδα, ένα δικαστήριο, το ισχυρότερο του κόσμου, εξέδωσε μια σειρά αποφάσεων. Η πρώτη αναγνώρισε δικαίωμα σε όλους τους πολίτες να φέρουν κρυμμένα όπλα, χωρίς να είναι επιτρεπτοί περιορισμοί από τον νόμο – παρότι οι φόνοι στις ΗΠΑ έχουν φτάσει σε πρωτόγνωρα επίπεδα. Η δεύτερη αφαίρεσε τη συνταγματική προστασία από το δικαίωμα των γυναικών […]

Το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, που πια από όλους θα λέγεται μόνο ΠΑΣΟΚ, τουλάχιστον ξεχωρίζει, συγκριτικά με τα άλλα ελληνικά κόμματα, από πλευράς εσωκομματικής δημοκρατίας. Οι διαδικασίες είναι πραγματικά ανοιχτές, η προσέλευση σε αυτές αθρόα, οι διαφορετικές απόψεις ανεκτές, η προσωποποίηση δεν καταλήγει σε απόλυτο ηγεμονισμό, το κλίμα δεν ολισθαίνει στην εχθροπάθεια και τη χυδαιότητα. Η κατάσταση αυτή […]

Δεν υπάρχει, πιστεύω, καλύτερη ενσάρκωση της ατέλειας, αλλά και της δυνατότητας εξύψωσης, της πολιτικής από τον Εμανουέλ Μακρόν. Τα περί πιο νέου, πιο γρήγορου, πιο Ντ΄ Αρτανιάν προέδρου στη γαλλική ιστορία είναι γνωστά και όχι πολύ ενδιαφέροντα. Μεγαλύτερη σημασία έχει η αντιπαραβολή των πράξεών του με τις βαθιές αλλαγές που είχε υποσχεθεί το 2017: μια […]

Η χρονιά τελειώνει, στο μέτωπο της δημοκρατίας, χειρότερα από ό,τι άρχισε. Από τη συγκρατημένη αισιοδοξία που συνόδεψε την εμφάνιση των εμβολίων και την αλλαγή φρουράς στην προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών περάσαμε σε μια διπλή συνειδητοποίηση: ότι η ανθρωπότητα δεν θα βγει αλώβητη από άποψη οικονομίας, κοινωνικής συνοχής και ψυχολογίας και ότι οι αυταρχικοί, λαϊκιστές ή […]

Η πανδημία ξαναφουντώνει – κι ας ήταν το τέταρτο κύμα, ιδίως σε αυτή την ένταση, εκτός προγράμματος. Μαζί επιστρέφει ο φόβος των πολιτών – και όσων ξαναθυμήθηκαν τον εμβολιασμό και εκείνων που βρήκαν την ευκαιρία να εντείνουν το αντιεμβολιαστικό τους αντάρτικο – αλλά και ο φόβος της Πολιτείας, που βλέπει τον δρόμο της (κοινωνικής) «κανονικότητας» και της (οικονομικής) […]

Η δημόσια συζήτηση και οι κυβερνητικές αποφάσεις περί την υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού έχουν δύο όψεις: μία νομική και μία κοινωνική. Η νομική, παρά τα όσα κατά καιρούς λέγονται, δεν δικαιολογείται να προβληματίζει, υπό την έννοια ότι τα όποια δικαιοπολιτικά ή ερμηνευτικά ζητήματα είναι πλέον λελυμένα. Ομως ως διάσταση του γενικού ζητήματος – και το λέει αυτό […]

Στην ενώπιον της Βουλής εξεταζόμενη «υπόθεση των τηλεοπτικών αδειών» γίνεται, από κάποιους, μεγάλη προσπάθεια να δημιουργηθεί παρανόηση, ώστε να οδηγήσει σε διαστρέβλωση. Μόνο αν ξεκαθαρίσει η θεσμική εικόνα, θα μπορέσει ο πολίτης να σχηματίσει απροκατάληπτη γνώμη. Στην υπόθεση αυτή δεν διερευνώνται ιδιωτικές διαφορές. Δεν ενδιαφέρει, παρά μόνο δευτερευόντως και ως αποδεικτικό στοιχείο, το πλήθος και […]

Η ιστορία είναι πολύ διδακτική, ελληνικώ τω τρόπω, και άλλο τόσο αποκαλυπτική, για τους θεσμούς αλλά και για το πολιτικό σύστημα. Και η διδαχή και η αποκάλυψη, ωστόσο, δεν είναι πολύ τιμητικές. Από το 1974, το ισχύον Σύνταγμα (άρθρο 51 παρ. 4) θεσπίζει οιονεί δικαίωμα των εκτός Ελλάδας Ελλήνων, καλούμενων και «αποδήμων» ή «ομογενών», να […]

Οι χθεσινές αγωγές του πρώην πρωθυπουργού και νυν αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης κατά δημοσιογράφων για την υπόθεση του «εξοχικού στο Σούνιο» αποτελεί μια κακή στιγμή για τον ίδιο αλλά και για την ελευθερία του λόγου στη χώρα μας. Δείχνει ότι ένας σημαντικός πολιτειακός παράγοντας, που έχει μάλιστα ασκήσει εξουσία, αντιλαμβάνεται αυτή την ελευθερία με οργουελικό […]

Δύο αντίστροφης φοράς παραλογισμοί αμαυρώνουν ένα επίτευγμα της επιστήμης που θα έπρεπε να είναι καμάρι της ανθρωπότητας. Πολίτες και ηγεσίες θα έπρεπε να είναι ευγνώμονες που, μέσα σε λιγότερο από έναν χρόνο, και με μια συνεργασία των καλύτερων μυαλών του κόσμου η οποία πραγματικά έσπασε τα σύνορα και τους εγωισμούς, η επιστήμη πέρασε από το […]

Μετά το πρώτο σοκ, ήρθε, και ίσως μείνει, η ανακούφιση. Η σημασία του ποιος (θα) είναι πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών και η ανάγκη για την ανθρωπότητα και για τη δημοκρατία να φύγει από το προσκήνιο αυτός που κατέχει σήμερα το αξίωμα είναι τεράστια και σκεπάζει όλα τα άλλα. Ομως, ασχέτως του τελικού αποτελέσματος, οι φετινές […]

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το ζήτημα της μετανάστευσης παραπέμπει σε τετραγωνισμό του κύκλου: κάθε προσπάθεια «επίλυσης» είναι εξαρχής εξαιρετικά δύσκολη, αν όχι άπελπις. Πόσω μάλλον μια προσπάθεια «οριζόντιας» λύσης – που να ισχύει για όλες τις χώρες της Ενωσης -, πάνω από την οποία πλανιόταν μια διπλή δαμόκλειος σπάθη. Πρώτον και βασικότερον, η ύπαρξη χωρών που […]

Υπάρχει η δίψα για ζωή – για ξεκούραση, για διασκέδαση, για ανθρωπιά – κι υπάρχει κι η δίψα για λιγότερα απτά πράγματα: αξιοπρέπεια, αλλαγή προς το καλύτερο, ελευθερία. Αυτό το ιδιαίτερο καλοκαίρι είχε κι από τα δύο είδη. Το πρώτο μάς φάνηκε εν ανεπαρκεία λόγω της πανδημίας και των περιορισμών που επιβάλλονται για να την αντιμετωπίσουμε. Το […]

Ενα νέο «αφήγημα», που στην πραγματικότητα είναι στρατήγημα, πλανάται πάνω από την πολιτική σκηνή με αφορμή πρόσφατες εξελίξεις. Σύμφωνα με αυτό, όποιος – πολιτικό κόμμα, πολίτης αλλά κυρίως η κυβέρνηση – δίνει έμφαση ή απλώς σημασία στη χιονοστιβάδα αποκαλύψεων που αφορούν στην προηγούμενη περίοδο διακυβέρνησης ενεργεί σε βάρος του εθνικού συμφέροντος, αφού διασπά την ενότητα που καθιστούν […]

Η δημοκρατία είναι το πολίτευμα των αποχρώσεων και συγχρόνως η τέχνη, και η τεχνική, των ισορροπιών. Μας το θυμίζουν δυο πολύ πρόσφατα, και πολύ σύνθετα, ζητήματα που απασχόλησαν τον ελληνικό δημόσιο βίο. Το πρώτο έχει να κάνει με τη χρήση παρανόμως αποκτηθέντων αποδεικτικών μέσων για τη διαλεύκανση πράξεων με μεγάλη απαξία. Το ζήτημα γεννήθηκε, όπως […]