Μωυσής Ραφαήλ

Με πήρε πάλι ο ύπνος μπροστά στην τηλεόραση και είδα αυτό το παράξενο όνειρο: είχε, λέει, επεκταθεί πολύ η τεχνητή νοημοσύνη και ανάμεσα στα πολλά επαγγέλματα κατάργησε και τους πολιτικούς. Δεν νομοθετούσαν πια οι βουλευτές και δεν κυβερνούσαν οι υπουργοί, αλλά οι καλές ιδέες και η κοινή λογική είχαν αναλάβει τη διακυβέρνηση σε όλον τον κόσμο. […]

Βρέθηκε επιτέλους το Ιερό Δισκοπότηρο. Ηταν κρυμμένο στην πόλη Λίβερμορ κοντά στο Σαν Φρανσίσκο, μέσα σε χώρο μεγάλο όσο ένα γήπεδο ποδοσφαίρου, με 192 κολόνες που παράγουν ακτίνες λέιζερ γύρω γύρω. Εκεί όπου, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις, οι επιστήμονες πέτυχαν για πρώτη φορά παραγωγή ενέργειας από πυρηνική σύντηξη, περισσότερη από όση χρειάστηκε να καταναλωθεί για […]

Τον παραπάνω τίτλο αναφώνησε το μικρό παιδί στο γνωστό παραμύθι του Αντερσεν. Το σύστημα της αγοράς ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ενωσης είναι ο δικός μου βασιλιάς και η τωρινή ενεργειακή κρίση είναι το παιδί που αποκάλυψε τη γύμνια της. Γιατί δεν είχε κανένα κάλυμμα ορθολογισμού ένα σύστημα αγοράς που οδήγησε άλλες επιχειρήσεις στην ανάγκη να κρατικοποιηθούν, […]

Διατίμηση τη λέγανε, και εμείς οι παλαιότεροι τη θυμόμαστε καλά. Δεν ήταν ώριμος ο ανταγωνισμός και η κυβέρνηση έπρεπε να επιβάλει μια ανώτατη τιμή σε διάφορα προϊόντα ή υπηρεσίες για την προστασία του καταναλωτή από υπερβολική άνοδο των τιμών. Μέχρι και ένα φλιτζάνι καφέ ήταν σε διατίμηση, και μάλιστα άλλη ήταν η ανώτατη τιμή όταν […]

Είναι γνωστό το ανέκδοτο με τον φτωχό οικογενειάρχη που πήγε στον Χότζα και ζήτησε τη συμβουλή του, ώστε αυτός και η πολυμελής του οικογένεια, που ζούσε σε ένα πολύ μικρό σπίτι, να αισθανθεί κάποια ευρυχωρία και να μπορέσει λίγο να ανασάνει. «Βάλε και τις όρνιθες να ζουν μαζί σας», τον συμβούλεψε ο Νασρεντίν, και λίγο […]

Εχω γράψει και άλλοτε παραφράζοντας Καζαντζάκη: Δεν φοβάμαι να με απολύσουν, δεν ελπίζω να με διορίσουν και προσθέτω (λόγω εποχής) και δεν διεκδικώ καμία ψήφο. Είμαι λοιπόν λεύτερος να γράψω κάποιες πικρές αλήθειες. Η απεξάρτηση από το φυσικό αέριο είναι στόχος μακροπρόθεσμος και εμείς οι ενεργειακοί έχουμε μάθει να σκεπτόμαστε με ορίζοντα δεκαετιών. Θα ήταν […]

Ο τίτλος δεν αναφέρεται στον ήλιο που ενέπνευσε Ελύτη και Θεοδωράκη αλλά στον ήλιο που ακτινοβολεί στα φωτοβολταϊκά συστήματα και παράγει ηλεκτρική ενέργεια που όλοι πιστεύουμε πως αποτελεί σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα για τη χώρα μας. Μετά την απόρριψη του λιγνίτη,  ο ήλιος και ο άνεμος, που κι αυτός δημιούργημα του ήλιου είναι, αποτελεί τη μόνη […]

Η πυρηνική ενέργεια βιώνει περίοδο αναγέννησης ως η μόνη πηγή ηλεκτροπαραγωγής που είναι διαρκώς διαθέσιμη και δεν εκπέμπει αέρια του θερμοκηπίου, ενώ οι νέοι μικροί αντιδραστήρες περιγράφονται ως οικονομικά συμφέροντες και απόλυτα ασφαλείς. Από τη άλλη, το φυσικό αέριο μετατράπηκε από ειρηνική «γέφυρα προς το πράσινο μέλλον», σε οικονομικό όπλο της Ρωσίας ενάντια στη Δύση. […]

Αρχίζω δηλώνοντας κατηγορηματικά ότι δεν ανήκω στους ισαποστάκηδες. Δεν αναγνωρίζω στον πρόεδρο Πούτιν κανένα ελαφρυντικό για τον πόλεμο που ξεκίνησε κατά της Ουκρανίας. Καμία αναφορά σε παλιούς γεωπολιτικούς χάρτες της Ευρώπης, καμία προσπάθεια συμψηφισμού των δικών του τωρινών εγκλημάτων με ατοπήματα που διέπραξαν άλλοι στο παρελθόν, καμία διαστρέβλωση της εθνικής ταυτότητας ελεύθερων λαών, καμία (εξωπραγματική […]

Οριστική λύση στο πρόβλημα της παγκόσμιας ηλεκτροπαραγωγής αναμένεται ότι θα αποτελέσουν τελικά οι ΑΠΕ,  αλλά ενόσω δεν έχουν ακόμη αναπτυχθεί οικονομικά συμφέρουσες μέθοδοι αποθήκευσης ηλεκτρισμού,  χρειάζονται συμπληρωματικές πηγές.  Ως τέτοιες προσφέρονται σήμερα το φυσικό αέριο και τα πυρηνικά. Το φυσικό αέριο από μόνο του δεν μπορεί να αποτελέσει τη λύση. Αν όλο το αναγκαίο συμπλήρωμα […]

Στο περίφημο διήγημα του Τσαρλς Ντίκενς οι δύο πόλεις ήταν το Παρίσι και το Λονδίνο ενώ στην ίσως παράξενη δική μου εκδοχή, είναι το Σαν Χοσέ και το Μπανγκαλόρ. Οι δύο πόλεις συνδέονται με τον χαρακτηρισμό «Σίλικον Βάλεϊ» που θέλουμε να αποκτήσει και κάποια περιοχή της Ελλάδας. Η  πρώτη είναι η πρωτεύουσα της γνήσιας κοιλάδας […]

Θα ξεκινήσω με μια φαινομενικά εύκολη ερώτηση προς τους Αθηναίους: Τι είναι πιο φιλικό για το περιβάλλον στην οδό Πατησίων, ένα λεωφορείο που καταναλώνει ντίζελ ή ένα τρόλεϊ; Η απάντηση «μα, φυσικά το τρόλεϊ» είναι σωστή αν το ενδιαφέρον μας περιορίζεται στην ποιότητα του αέρα που αναπνέουν οι κάτοικοι της οδού Πατησίων. Ομως το ρεύμα […]

Ο τίτλος ανήκει σε περίφημο μυθιστόρημα του Τουργκένιεφ αλλά βγήκε από το δικό μου χρονοντούλαπο με την ευκαιρία της Γραμμής 4 του μετρό. Σκονισμένα αλλά καθαρά, ποζάρουν στις φωτογραφίες στον χώρο της σκαμμένης Πλατείας Συντάγματος, ο τότε πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Μητσοτάκης και ο τότε ΥΠΕΧΩΔΕ Αχιλλέας Καραμανλής. Οι σημερινοί υψηλοί προσκεκλημένοι στην υπογραφή της σύμβασης, Κυριάκος […]

Η Ελβετία είναι μια πλούσια χώρα που κατοικείται από πολλούς φτωχούς Ελβετούς, ενώ η Ελλάδα μια φτωχή χώρα που κατοικείται από πολλούς πλούσιους Ελληνες. Είναι βέβαια ένας υπερβολικός αστεϊσμός αλλά οι ελβετοί πολίτες δήλωσαν πρόσφατα πανηγυρικά ότι δεν είναι τόσο πλούσιοι όσο είναι οι Ελληνες. Εκριναν συγκεκριμένα με τον πλέον επίσημο τρόπο, δηλαδή με δημοψήφισμα, […]

«Και όμως γυρίζει» είναι ρήση του Γαλιλαίου το 1633 για την κίνηση της Γης στο ηλιακό σύστημα, ενώ το «και όμως κοστίζει» αναφέρεται στην πράσινη ανάπτυξη και προκύπτει από την πρόσφατη μελέτη του ΜΙΤ «2021 – Θεώρηση Παγκοσμίων Αλλαγών». Σκοπός της μελέτης του αμερικανικού πανεπιστημίου είναι η αξιολόγηση των αλληλεπιδράσεων ανάμεσα σε «ανθρώπινα» και σε […]

    Είναι σχεδόν απίστευτο αλλά πραγματικό: επτακόσια εκατομμύρια συνάνθρωποί μας πηγαίνουν για ύπνο με άδειο στομάχι κάθε βράδυ, ενώ οι ποσότητες των τροφίμων που σπαταλιούνται θα ήταν αρκετές για να ταΐσουν κάθε υποσιτισμένο άτομο στον πλανήτη! Το παραπάνω θλιβερό παράδοξο έρχεται να αντιμετωπίσει ο θεσμός Τράπεζα Τροφίμων με τον σκοπό – σύνθημα «Για την […]

«Οντις έπλασε ο Θεός την Οικουμένη, το Ληξούρι και τόσους άλλους τόπους»,  έδωσε στον άνθρωπο μια δυνατότητα που δεν αναφέρει ο Ανδρέας Λασκαράτος στο ωραίο σατιρικό του ποίημα: Τη δυνατότητα να αποθηκεύει τα αγαθά από τον χρόνο της παραγωγής τους μέχρις ότου χρειαστεί να τα καταναλώσει. Είναι πραγματικά αδιανόητος ένας κόσμος,  στον οποίο κάθε τι […]

Σήμερα, αγαπητή μου αναγνώστρια,  σου προτείνω να κάνουμε μια βόλτα στον κήπο της επιστημονικής φαντασίας και να βρούμε στις αλέες του την οριστική λύση στο ενεργειακό πρόβλημα ολόκληρου του κόσμου. Μην ανησυχείς, δεν θα προσπαθήσω να σου πουλήσω έντεχνα τους πυρηνικούς αντιδραστήρες ή την πυρηνική σύντηξη, ούτε καν θα σου προσφέρω για αναψυκτικό ένα ποτήρι […]

Κάλλιο αργά παρά ποτέ! αναφώνησαν οι εκατομμύρια Αθηναίοι όταν άρχισαν να χρησιμοποιούν, επιτέλους, το Αττικό Μετρό. Είχε μείνει επί χρόνια πολλά στις ελληνικές καλένδες αυτό το έργο μέχρι που το ξεκούνησε ο Στέφανος Μάνος ως υπουργός ΠΕΧΩΔΕ. Καθυστέρησε πάλι στην κατασκευή για διάφορες αιτίες, αλλά κάποτε, έστω αργά, το εμβληματικό έργο ολοκληρώθηκε. Τα μεγάλα δημόσια […]

Δεν είχε προλάβει να ακουστεί η είδηση ότι η αρχηγός του Πράσινου Κόμματος της Γερμανίας Αναμπέλα Μπέρμποκ σκοπεύει να διεκδικήσει την καγκελαρία και οι δημοσιογράφοι μας έσπευσαν να αναλύσουν τις συνέπειες μιας τυχόν εκλογής της στα ελληνοτουρκικά, στα γερμανικά υποβρύχια, στο Κυπριακό, στην Αγια-Σοφιά και στη Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης, ενώ θυμήθηκαν την υπέρ της Ελλάδας […]

«Μητέρα, πάει η Σαλονίκη». Ηταν τα λόγια του πατέρα μου σαν σήμερα πριν από ογδόντα χρόνια και, μικρό παιδί, για πρώτη φορά έβλεπα δάκρυα στα γαλανά του μάτια. Κρατούσε τα «Αθηναϊκά Νέα» με πρωτοσέλιδο ότι η ηρωική αλλά άπελπις προσπάθεια του Ελληνικού Στρατού να ανακόψει τη φρενήρη πορεία των αήττητων μέχρι τότε θωρακισμένων του Χίτλερ […]

Ποιος είναι ο εφευρέτης του κομπιούτερ; άνοιξε τυχαία η συζήτηση  σε μια συνάντηση φίλων – την εποχή που το είδος επιτρέπονταν – αλλά κανένας δεν απάντησε. Το ίδιο συνέβη στο ερώτημα για το κινητό τηλέφωνο, για την ταμπλέτα ή για το GPS που όλα παίζουν κυρίαρχο ρόλο στην καθημερινότητά μας.  Αντίθετα, όλοι συμφώνησαν ότι τον ηλεκτρικό λαμπτήρα […]

Η δική μου διατύπωση της παραπάνω Αρχής είναι ότι «αν δεν είσαι βέβαιος για την προοπτική ενός επενδυτικού σχεδίου, καλύτερη λύση είναι εκείνη που περιέχει το στοιχείο της ευελιξίας, δηλαδή μια λύση «παντός καιρού». Εφαρμογή της παραπάνω Αρχής θα επιχειρήσω στον αγωγό EastMed για τη μεταφορά φυσικού αερίου από τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου προς […]

Την απειλή ότι τα κομπιούτερ και τα ρομπότ καταργούν επαγγέλματα και, αργά ή γρήγορα, θα δημιουργήσουν παγκόσμια ανεργία, την ακούω από τα φοιτητικά μου χρόνια. Πολλές δεκαετίες αργότερα το «γρήγορα» έχει πανηγυρικά διαψευσθεί ενώ το «αργά» περιμένει ακόμη στο ακουστικό του. Ισως θυμούνται οι της εποχής μου, το παλιό ταιριαστό ζευγάρι του Χόλιγουντ, τους Katharine […]

Διάβασα ότι όταν ανοίγω την κάμερα στη διάρκεια μιας διαδικτυακής εκδήλωσης, το περιβαλλοντικό αποτύπωμα αυξάνεται κατά 96%. Απόρησα στην αρχή αλλά γρήγορα διαπίστωσα ότι το μικρό φωτάκι που ανάβει στον υπολογιστή είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Το σήμα που μεταδίδεται σε λίγους ή πολλούς ακροατές περνάει μέσα από ένα κέντρο ελέγχου δεδομένων, όπου για […]

Το καλό παιδί που σήμερα καθαρίζει το παρμπρίζ ενώ γεμίζει το ντεπόζιτο του αυτοκινήτου μας θα πρέπει στο μέλλον να φοράει στολή σούπερμαν. Είναι πολλοί οι τύποι των αυτοκινήτων που διεκδικούν μια θέση στις πράσινες μεταφορές του μέλλοντος και αν δεν ξεκαθαρίσει το τοπίο, το βενζινάδικο του μέλλοντος θα πρέπει να φροντίζει για τη γρήγορη […]

Το «Θα γίνουμε Σίλικον Βάλεϊ» κοντεύει να γίνει εμβατήριο, όπως το «Η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει». Κάθε τόσο ακούμε ελπιδοφόρα μηνύματα: Οριοθετήθηκε έκταση στην Περαία Θεσσαλονίκης όπου θα σπεύσουν να αποκτήσουν προγεφύρωμα όλοι οι Μπιλ Γκέιτς. Η Κοιλάδα της Σιλικόνης υπό εκκόλαψη, μας πληροφορεί ελληνικότατα έγκριτος δημοσιογράφος. Η εγκατάσταση στα αγαπημένα Γιάννενα δυναμικής εταιρείας υψηλής […]

Στις προσωπικές μου αναμνήσεις καταγράφονται δύο φορές εφαρμογής του μέτρου της θερινής ώρας: Η πρώτη στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου όταν ο Χίτλερ επέβαλε την εφαρμογή της σε όλες τις χώρες της ναζιστικής Κατοχής. Στα ευτράπελα της περιόδου περιλαμβάνεται η συμπεριφορά μελών της Αντίστασης, πολλοί από τους οποίους αρνούνταν να προσαρμόσουν τα ρολόγια τους […]

Το ηλεκτρικό ρεύμα μπήκε για πρώτη φορά στα σπίτια των Τρικάλων στις αρχές του 20ού αιώνα και ανάμεσά τους στο μονώροφο του παππού μου. Βημάτιζε ο δικαστικός κλητήρας Ραφαήλ Μωυσής στη σαλοτραπεζαρία την πρώτη μέρα της εγκατάστασης, με το χειροποίητο τσιγάρο στο στόμα, έστριβε ξανά και ξανά τον διακόπτη, και κατάπληκτος από την ικανότητα που […]

«Δεν είναι χρυσός το κάθε πράσινο» θα έγραφε αν ζούσε στην εποχή μας ο Σαίξπηρ. Γιατί κάθε μέτρο που στοχεύει στην πράσινη μεταρρύθμιση δεν φέρνει πάντα ανάπτυξη, απασχόληση και πλούτο. Στο παραπάνω πλαίσιο είναι ενδιαφέρον να αξιολογήσουμε δύο μέτρα που προωθούνται αυτές τις μέρες από την κυβέρνηση και αποβλέπουν στην εξοικονόμηση ενέργειας και στην προστασία […]

«Είδες η ΔΕΗ;». Ηταν η κατάληξη του αξέχαστου Γιάννη Γκιωνάκη στα διαφημιστικά σποτάκια που παρότρυναν τους Ελληνες να κάνουν οικονομία στην κατανάλωση ρεύματος. Δεν ξέρω αν συνειδητοποιούμε το παράδοξο: Μια επιχείρηση, της οποίας η οικονομική βιωσιμότητα εξαρτάται από τις πωλήσεις του μοναδικού προϊόντος της, παρότρυνε τους πελάτες να μειώσουν την κατανάλωσή του! Αυτές ήταν οι […]

Η καθυστέρηση οριστικοποίησης αποτελέσματος των πρόσφατων αμερικανικών εκλογών θύμισε τον Αλ Γκορ, που δεν εξελέγη πρόεδρος των ΗΠΑ το 2000, αλλά έγινε παγκοσμίως γνωστός ως συγγραφέας ενός μπεστσέλερ βιβλίου, μιας βραβευμένης με Οσκαρ ταινίας και εμπνευστής μιας όπερας του Τζιόρτζιο Μπατιστέλι. To βιβλίο περιγράφει τους καταστροφικούς κινδύνους της κλιματικής αλλαγής, παροτρύνει την ανθρωπότητα να επωμιστεί […]