Νιάρχος Θανάσης Θ

Κάθε συνομιλία στα «Ετερώνυμα έλκονται» έχει το δικό της δακτυλικό αποτύπωμα. Κυρίως όσον αφορά τις διαφορές των συνομιλητών, τις διατυπωμένες άλλοτε με έναν πιο άμεσο και άλλοτε με πολύ λιγότερο κατηγορηματικό τρόπο. Εξαίρεση η σημερινή συνομιλία του πρώην υπουργού και καθηγητή Επικοινωνίας στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου Θοδωρή Ρουσόπουλου και του ηθοποιού Δημήτρη Πιατά που, όσο και αν ο καθένας δεν φαίνεται να παραχωρεί σπιθαμή του χώρου του στον άλλον, ταυτόχρονα προσπαθεί ο καθένας να διευρύνει τον χώρο του ώστε να τον αισθανθεί ο συνομιλητής του και ως δικό του χώρο.

Για να είμαστε ειλικρινείς, δεν φανταζόμαστε να έχει υπάρξει εποχή που θα αισθανόταν κανείς περισσότερο ένοχος απ' ό,τι σήμερα συζητώντας για τον πολιτισμό. Οσο κι αν δεν πιστεύει κανείς ότι ο πολιτισμός υπάρχει για να διορθώνει τα λάθη της πολιτικής, δεν μπορεί ταυτόχρονα να υποδύεται τον ανέμελο και ενώ κουτσά-στραβά τα πολιτιστικά γεγονότα και οι πολιτιστικές εκδηλώσεις αφθονούν, να σιγοσφυρίζει πως όλα είναι εντάξει. Οσο κι αν οι πολιτικοί και ο πολιτισμός έχουν κοινή ρίζα και μια ακόμη πιο κοινή προοπτική, από τη στιγμή που τα άδεια στομάχια μόνο η πολιτική μπορεί να τα φροντίσει, οι διαφορές τους θα παραμένουν αγεφύρωτες. Ας διαβάσουμε τι έχουν να μας πουν για όλα αυτά και πολλά άλλα η πρώην πρόεδρος της Βουλής Αννα Ψαρούδα-Μπενάκη και η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα.

Ενας άλλος τίτλος της επιφυλλίδας θα μπορούσε να είναι «Απρόβλεπτη ευεργεσία», καθώς θα ήταν σχεδόν αδύνατον να φανταστεί κανείς για τον εαυτό του πώς από μόνιμος κατήγορος του Διαδικτύου θα το πίστωνε τελικά με μια κάθε άλλο παρά μικρής σημασίας ευεργεσία. Τόσο μάλιστα ουσιαστική ώστε μια καθαρά ανθρώπινη επινόηση, όπως είναι το ίδιο, να μπορεί […]

Εχει κανείς τη βεβαιότητα πως όσο πιο προηγμένος είναι ένας τόπος, τόσο μεγαλύτερη είναι η συζήτηση για τα θέματα της παιδείας και της εκπαίδευσης. Είναι η περίπτωσή μας ώστε δεκαετίες ολόκληρες η εκπαίδευση, κυρίως, να διατηρεί μια προτεραιότητα στην ατζέντα όλων των κυβερνήσεων; Καλύτερα να αποφύγουμε την απάντηση γιατί σίγουρα θα μελαγχολήσουμε και ας περιοριστούμε […]

Διαβάζοντας τη συνέντευξη με τον πρώην υπουργό Εμπορικής Ναυτιλίας Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη και τον πεζογράφο Θανάση Χειμωνά, δεν αισθάνεσαι την επικαιρότητα μόνο να σε πιάνει από τον λαιμό, αλλά κάτι ακόμη πιο ασφυκτικό: αν της επικαιρότητας αυτής θελήσει κανείς να της αποδράσει, να θεωρηθεί πραγματικά λιποτάκτης σε σχέση με τα ζέοντα προβλήματα της εποχής μας. Φαίνεται […]

Τα ετερώνυμα δεν προσδιορίζονται από τις επιθυμίες, προσδιορίζονται από τις επιδόσεις. Και όσο κι αν ομολογεί ο πρώην υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης ότι στην πρώτη πρώτη νεότητά του ήθελε να γίνει μουσικός κι ότι αποτελεί ένα βαθύ τραύμα η μη πραγματοποίηση αυτής της φιλοδοξίας, θα ήταν αδύνατον να τον ταυτίσεις με τον συνθέτη Δημήτρη Παπαδημητρίου […]

Μια στήλη επιφυλλιδογραφική που εκ των πραγμάτων κινείται στις παρυφές των μεγάλων γεγονότων και εστιάζει σε «λεπτομέρειες», επόμενο είναι να την έχει μαγνητίσει κάτι πραγματικά ανατριχιαστικό όπως μάλιστα παρατηρείται σε ομοειδείς περιπτώσεις, αν περιπτώσεις μπορούν να χαρακτηριστούν ο Βασίλης Παπαγεωργόπουλος, ο Ακης Τσοχατζόπουλος και ο Γιάννος Παπαντωνίου κατά τη μεταφορά τους στις φυλακές. Δεν είναι […]

Κάθε ευαίσθητος και νοήμων αναγνώστης αντιλαμβάνεται ότι μια συνέντευξη είναι περίπου διπλάσια σε έκταση σε σχέση με το κείμενο που δημοσιεύεται. Δουλειά του συντάκτη της στήλης, πέραν των ερωτήσεων, είναι να φέρει το κείμενο στις επιβαλλόμενες διαστάσεις, χωρίς να θίξει στο ελάχιστο της διατυπωνόμενες απόψεις και, κυρίως, χωρίς οι συνεντευξιαζόμενοι να αισθανθούν ότι κάτι που έχουν πει δεν καταχωρίζεται σε όσα υπάρχουν στο δημοσιευόμενο κείμενο. Και σαν καλός οικοδεσπότης ο συντάκτης να «θυσιάσει» τις ερωτήσεις του, αν αυτό επιβάλλει ο ρυθμός των συνδιαλεγομένων, στη σημερινή δηλαδή περίσταση ο πρώην υπουργός Πολιτισμού Παύλος Γερουλάνος και ο πεζογράφος Χρήστος Χωμενίδης.

Υπάρχουν συναντήσεις στη ζωή μας που μας καθορίζουν σχεδόν αποφασιστικά χωρίς ποτέ να έχουμε υποψιαστεί τον χρόνο ή τις συνθήκες που μέσα τους θα συνέβαινε κάτι ανάλογο. Αντίθετα οργανώναμε τις συναντήσεις που υποτίθεται θα είχαν για τη ζωή μας έναν καθοριστικό χαρακτήρα για να αποκομίσουμε, ενώ είχαν πραγματοποιηθεί, μια βαθιά απογοήτευση σε βαθμό μάλιστα να […]

Υποδειγματική θα μπορούσε να θεωρηθεί η συζήτηση του αναπληρωτή υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Σωκράτη Φάμελλου με τον τραγουδιστή κ. Γιώργο Μαργαρίτη, όσον αφορά μια αδιαμφισβήτητη αλήθεια: Οι πολύ έντονες προσωπικότητες, σε όποιον βαθμό διαφωνούν ή συμφωνούν, ενώ συζητάνε, αυτό που κυρίως τις διακρίνει είναι το μέτρο, μια ισορροπία στην έκφραση ακόμη και των πιο […]

Ανατριχιάζει κανείς σύγκορμος, ενώ ταυτόχρονα νιώθει απεράντως να παρηγοριέται και ένα ασυγκράτητο δάκρυ να αναβλύζει μέσα του, στη σκέψη ότι ο Κυριάκος Παπαδόπουλος, ο σαραντατετράχρονος υποπλοίαρχος που «έφυγε» την περασμένη εβδομάδα και είχε διασώσει με την ομάδα του 5.000 τουλάχιστον πρόσφυγες, στο στενό ανάμεσα στη Λέσβο και στις τουρκικές ακτές, δεν είναι ο μόνος στον […]

Δεκατρία αφηγήματά του αναφέρονται σε περιστατικά που συγκροτούν κοινές μνήμες χιλιάδων ανθρώπων

Επειδή ως άνθρωποι παλαιών αρχών έχουμε μια αδυναμία όσον αφορά το «επιμύθιο» που μπορεί να προκύπτει μετά την ανάγνωση του κάθε κειμένου, νιώθουμε ιδιαίτερα ευτυχείς με τη συνάντηση του πρώην υπουργού Παιδείας και δυναμικού πολιτικού Νίκου Φίλη με τον χειρουργό και καθηγητή Πανεπιστημίου Δημήτρη Λινό. Κυρίως για την ευπρέπεια που μπορεί να διατυπώνεται μια βαθύτατη […]

Μαρτυρίες και σκέψεις για τον κόσμο του θεάματος όπως καταγράφονται στο βιβλίο «Για τη σκηνοθεσία» του κορυφαίου αμερικανού δημιουργού

Θ.Ν.: Κυρία Τσαλίκογλου, θα θέλατε να ξεκινήσετε με μια δική σας ερώτηση προς την κυρία Γιαννάκου; Φ.ΤΣ.: Συμβαίνουν γύρω μας πράγματα που μας ταράζουν. Ή που θα άξιζε να μας ταράξουν βαθιά μέχρι τη ρίζα της ύπαρξής μας. Εχεις την αίσθηση ότι η ανθρώπινη ζωή έχει χάσει την αξία της, σαν να είναι ένα ανταλλάξιμο […]

Θ.Ν.: Δεν θεωρείτε, κυρία Αποστολάκη, ότι ο τρόπος με τον οποίο έχει διαμορφωθεί η πολιτική ζωή συνιστά ένα είδος «μικρόκοσμου» που λειτουργεί με μια συνεχή αυτοαναφορικότητα (ο Μητσοτάκης, ο Τσίπρας, ο Καμμένος, ο Αδωνις, ο Τόσκας παλαιότερα, η Παπακώστα σήμερα), κάτι που δεν μπορεί να έχει σχέση με το όραμα όπως το υποβάλλει η εικόνα […]

Μια κριτική αποτίμηση πέντε πρόσφατων εκδόσεων με διαφορετικές επιρροές ως προς το ποιητικό ιδίωμα

Με αφορμή το κείμενο του νέου πεζογράφου Γιάννη Στάμου για τη φωτογραφία της Βούλας Παπαϊωάννου, επιχειρούμε ένα εγκώμιο αυτής της σπουδαίας ελληνίδας φωτογράφου που, αν είχε λείψει η σημερινή ελληνική ζωή, θα ήταν αισθηματικά πολύ φτωχή. Μας κληροδότησε ένα σύνολο φωτογραφιών που δεν είναι μόνο «μυθιστορηματικά» κομμάτια, αλλά κάνουν, ως μαρτυρίες, την ουσία του ανθρώπινου πόνου διαρκώς παρούσα και εναργή

Αν ζητούσε κανείς έναν σύντομο χαρακτηρισμό για τη συνομιλία του πρώην υπουργού Γιάννη Βαρβιτσιώτη με τον ζωγράφο Σωτήρη Σόρογκα – μην ξεχνάμε ότι και οι δυο τους είναι επίσης συγγραφείς, με πολύ σημαντικά βιβλία στον χώρο της ειδικότητάς του ο καθένας και με έντονη παλαιότερη αρθρογραφία σε αυτήν εδώ την εφημερίδα –, ο χαρακτηρισμός θα […]

Καθώς κινούνται στο τρίγωνο Υδρα - Εξάρχεια - ναρκωτικά, οι ήρωες του 41χρονου συγγραφέα μοιάζουν με φορείς ενός μυστικού που είναι αδύνατον να το γνωρίσεις αν δεν σου το εξομολογηθούν οι ίδιοι

Δεν χρειαζόταν το κείμενο του εικαστικού Μιχάλη Μανουσάκη για να αντιληφθούμε το μέγεθος της ευαισθησίας του. Οσο κι αν το «τα εν οίκω μη εν δήμω» έχει κάτι το αντιπαθητικό, υπάρχουν στιγμές που γίνεται εξαιρετικά συγκινητικό, φτάνει να πληροφορηθεί κανείς ότι την παραμονή μιας εξαιρετικά δύσκολης χειρουργικής επέμβασης η αγωνία του Μιχάλη Μανουσάκη ήταν μία και μόνο: να φτάσει έγκαιρα το κείμενο για τη σελίδα της φωτογραφίας στην εφημερίδα. Και η χαρά μας είναι διπλή, γιατί το διαβάζει με χιλιάδες άλλους ενώ αναρρώνει. Σιδερένιος

Η νεότητα δεν είναι επιχείρημα. Γίνεται επιχείρημα όταν σε συνδυασμό με παλαιότερες γενιές και κυρίως ως αυθόρμητη αξία φέρνει κάτι το εντελώς ξεχωριστό και το γνήσια προοδευτικό. Και ομολογουμένως όσον αφορά την Ελεωνόρα Ζουγανέλη με την παρατήρησή της ότι «η ανάγκη να επικοινωνήσεις με τους άλλους ίσως να σε βάζει πιο βαθιά μέσα στην αλήθεια […]

Δεν υπάρχει τέχνη που να συνδυάζεται με τον χρόνο μ’ έναν τόσο συναρπαστικό τρόπο όσο η τέχνη του θεάτρου. Κυρίως γιατί γλυκαίνει τις αναμνήσεις και τις κάνει ζωντανές ακόμη κι όταν όλοι και όλα έχουν ξεχαστεί. Πράγμα που δεν ισχύει βέβαια για τη σημερινή φωτογραφία κι ας έχουν περάσει 63 χρόνια από τότε που τραβήχτηκε, καθώς οι πρωταγωνιστές της έχουν στιγματίσει τη συνείδηση παλαιότερων αλλά και νεότερων θεατρόφιλων. Οπως πολύ σωστά σημειώνει ο πεζογράφος Γεράσιμος Δενδρινός, αν και ηθοποιοί, «πέρασαν για να μείνουν».

Ο 36χρονος συγγραφέας αφηγείται μια ιστορία που ενώ μοιάζει να αφορά μια με πολύ κόπο κατακτημένη και κοινωνική αποκατάσταση, στην πραγματικότητα αφορά την κατάκτηση μιας εσωτερικής ελευθερίας

Θ.Ν.: Γνωρίζουμε όλοι μας πολύ καλά πως ό,τι συμβαίνει στην Ελλάδα δεν είναι μια αυτόνομη απόφαση της σημερινής ή μιας παλαιότερης κυβέρνησης, αλλά σε μεγάλο βαθμό υπαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Γιατί λοιπόν όταν ζητάμε τον λογαριασμό, το κάνουμε πάντα με συγκεκριμένους έλληνες πολιτικούς; Ολ.Κ.: Θα μου επιστρέψετε να διαφωνήσω με όλο το σκεπτικό σας. […]

«Εγώ δεν γράφω ποιήματα / σταυρούς σε μνήματα καρφώνω», λένε δύο σπουδαίοι στίχοι του μέγιστου Μίλτου Σαχτούρη και μας τους επανέφερε ζωηρά στη μνήμη το θαυμάσιο κείμενο του θεσσαλονικού πεζογράφου Αλέξανδρου Κοσματόπουλου. Αφού είτε πρόκειται για την Πάρο είτε για το Αγιον Ορος είτε για το κοιμητήριο του Μελισσοχωρίου Θεσσαλονίκης, η αίσθησή σου είναι για μια Ελλάδα που όση ζωή διακινείται καθημερινά στο ορατό μέρος του κορμού της τόση και περισσότερη θάλλει κάτω από τα χώματά της. Μεγάλη παρηγοριά.

Η ψυχολόγος και συγγραφέας συνδέει με το νήμα της αφήγησής της τις ζωές δύο συνονόματων ανθρώπων που έζησαν με διαφορά πέντε γενεών ο ένας από τον άλλον

Υπάρχουν ανάμεσα σε πολλές άλλες δύο χαρακτηριστικές αποστροφές της βουλευτού Επικρατείας της Νέας Δημοκρατίας Νίκης Κεραμέως και της προέδρου των Εκπαιδευτηρίων Νέα Γενιά Ζηρίδη, Κατερίνας Ζηρίδη, που, αν γινόταν να συναντηθούν, αισθάνεται κανείς τον συνδυασμό τους να προσφέρει το κλειδί για τη λύση πολλών προβλημάτων του σύγχρονου κόσμου μας. Οταν η κυρία Κεραμέως μιλάει για τις πληροφορίες που παράγονται πλέον ανά δέκα λεπτά και ισοδυναμούν με όση πληροφορία είχε παραχθεί από καταβολής κόσμου, ώς πριν από 10 χρόνια, και η κυρία Ζηρίδη αναφέρεται στη φυλή της Αφρικής που είχε εφεύρει τον πιο ιδιοφυή τρόπο προκειμένου να συνεφέρει ένα παιδί που είχε ατακτήσει.