Νιάρχος Θανάσης Θ

Επραξαν άριστα –θεάρεστα –οι εκδόσεις Πατάκη να συγκεντρώσουν σ’ έναν τόμο επιφυλλίδες που έγραψε στο «Βήμα» από το 1971 ώς το 1975 ο Κωστής Σκαλιόρας, «δημοσιογράφος, μεταφραστής, κριτικός, επιφυλλιδογράφος», όπως μας πληροφορεί το βιογραφικό του, κυρίως όμως ένας «άγρυπνος νους», όπως άλλωστε είναι και ο τίτλος του βιβλίου. Τίτλο βέβαια που δεν τον έδωσε ο […]

Δεν μπορεί να γνωρίζει κανείς αν η Βίβιαν Στεργίου θα γράψει ένα επόμενο βιβλίο ή αν το έχει ήδη έτοιμο, είναι όμως γεγονός ότι με το «Μπλε υγρό» (μην αποκαλύψουμε τη σημασία του μπλε υγρού όπως συμπεραίνεται χάρη στη σποραδική του αναφορά και σε σχέση με τελείως διαφορετικούς, σύμφωνα με τις περιστάσεις, λόγους), το πρώτο […]

Τελικά ακόμη και όταν πρόκειται για τον σχολιασμό μιας φωτογραφίας, ιδιωτικής σημασίας Ή ιστορικής εμβέλειας, το κείμενο δεν παύει να αντηχεί τον ψυχισμό του ανθρώπου που το έγραψε. Ποιός θα αναρωτηθεί, αφού θα έχει διαβάσει το εξαίρετο κείμενο του ποιητή Λεωνίδα Κακάρογλου, αν όσα γράφει ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα της φωτογραφίας όταν η περιγραφή της ανασύρει […]

Με το τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου και την απελευθέρωση της Ελλάδας, τα συμμαχικά στρατεύματα και κυρίως οι Εγγλέζοι μετακινούνταν σε όλη την Ελλάδα. Σε αυτή τη φωτογραφία βλέπουμε ένα οπλισμένο τζιπ με εγγλέζους στρατιώτες να περνά από το χωριό Λέχαιον Κορινθίας με προορισμό το Ξυλόκαστρο. Πολύς κόσμος είχε μαζευτεί κατά μήκος του δρόμου να […]

Δύσκολα θα μπορούσε να απαριθμήσει κανείς, λόγω της πληθώρας τους, τα ονόματα των συγγραφέων και τους τίτλους των βιβλίων τους που περιέχει Το εικοσιτετράωρο ενός αναγνώστη, χωρίς ωστόσο να μπουχτίζει στο ελάχιστο αφού όση ζωηρότητα χαρακτηρίζει το γράψιμο του κύριου αφηγηματικού μέρους του βιβλίου, με άλλο τόσο ευφάνταστο τρόπο αραδιάζονται –χωρίς σχεδόν να υπάρχει σελίδα […]

Αν οφείλουμε χάριτες στη φιλόλογο και καθηγήτρια πανεπιστημίου Μαρία Αναστασοπούλου, είναι γιατί με ένα σύντομο κείμενό της μας γνωρίζει τη μορφή, τη ζωή και το έργο μιας Ελληνίδας – της Καλλιρρόης Σιγανού-Παρρέν – που το όνομά της, εδώ και έναν αιώνα, μπορεί να μένει ζωντανό στα χείλη των συμπατριωτών της, ταυτισμένο αποκλειστικά με τη γυναικεία […]

Δεν είναι το μικρότερο χάρισμα του μυθιστορήματος του Κώστα Λογαρά «Τα πουλιά με το μαύρο κολάρο» το γεγονός ότι ένας πρώην ποινικός γίνεται ο κυριότερος «αμφισβητίας» και «κριτής» της σύγχρονης εγχώριας πολιτικής πραγματικότητας. Εστω και αν η «αμφισβήτησή» του και η «κρίση» του δεν διατυπώνονται με λέξεις αλλά τις υποβάλλει η συμπεριφορά του, καθώς αδυνατεί […]

Λεωνίδας Κακάρογλου Οι τίγρεις των δωματίων Εκδ. Εστία, 2017, σελ. 56 Τιμή: 9 ευρώ Μια αφιέρωση ή ένα μότο έχουν γίνει πια συστατικά ενός καλού ποιητικού βιβλίου και σχεδόν σα να αναγορεύουν έναν ποιητή ως μέλος μιας ποιητικής συντεχνίας ολιγάριθμης και εκλεκτής. Οπως συμβαίνει με το τελευταίο ποιητικό βιβλίο του Λεωνίδα Κακάρογλου «Οι τίγρεις των […]

Τι παράξενο αλήθεια: να χρειάζεται πάντα να δούμε μια παλιά φωτογραφία για να αισθανθούμε πως οι άνθρωποι που απεικονίζονται σε αυτήν υπήρξαν πραγματικά και δεν ήταν κάτι τελείως θεωρητικό! Και αν η σημερινή φωτογραφία που σχολιάζει τόσο ευαίσθητα ο συγγραφέας Αποστόλης Αρτινός και περιλαμβάνεται στο βιβλίο του «Αγαπητή Linda» με μόνη επώνυμη τη Ροζαλίνδη αποπνέει […]

Δεν είναι μόνον οι ιδιότητες του συγγραφέα, φιλόλογου και δεινού μελετητή του Γιώργου Σεφέρη, του Γιώργου Γεωργή – για χρόνια μορφωτικού ακολούθου της Κυπριακής Πρεσβείας στην Ελλάδα με πολύ σημαντικό έργο – που τον κάνουν τον καταλληλότερο προκειμένου να σχολιάσει μια φωτογραφία τραβηγμένη από τον νομπελίστα ποιητή. Φτάνει να προσέξει κανείς την τελευταία πρόταση του […]

Αν κάτι κάνει το αφηγηματικό βιβλίο του Νίκου Ξένιου «Το κυνήγι του βασιλιά Ματθία» άκρως συναρπαστικό, δεν είναι μόνον ότι μέσα στις ενενήντα του σελίδες έχεις μια επιτομή της ανθρώπινης περιπέτειας (όπως μάλιστα την εγκαθιστά ένας συνδυασμός παραμυθιού και σύγχρονου δράματος) στη διάρκεια τετρακοσίων χρόνων. Είναι κυρίως ότι η Ιστορία συμπλέκεται μέσα του μ’ έναν […]

Αν σε κάθε σοβαρό και ουσιαστικό κείμενο υπάρχει ένα «δίδαγμα», τελικά οποιονδήποτε συγγραφέα κι αν θυμηθεί κανείς θα δει πως όλοι τους, άλλοτε άμεσα και άλλοτε έμμεσα, προσπαθούν να μας γλυκάνουν σε σχέση με την αιωνιότητα της απουσίας μας. Είναι το μόνο αληθινό παρελθόν μας και το μόνο βέβαιο μέλλον μας. Και ο αρχαιολόγος και […]

Δυσκολεύεται να καταλάβει κανείς τι ακριβώς συμβαίνει και τα δέκα διηγήματα της Ζέτας Κουντούρη με τον τίτλο «Λίγο πριν βρέξει», αν και διαβάζονται ευχάριστα, ωστόσο κάτι τους λείπει που θα τα έκανε –κατά το δυνατόν –ολοκληρωμένα αφηγηματικά κομμάτια. Ή έστω θα τους έδινε την προοπτική σε μια δεύτερη ανάγνωση να μην υπάρχει το déjà vu, […]

Προβληματίζει βαθιά το βιβλίο του Σπύρου Μπρίκου «Αγία παπαλίνα η καλλονή» (μια σειρά είκοσι δύο διηγημάτων με τίτλους τους συχνά ονόματα όπως «Ζούπα με, Φιοντόρ», «Αστερίου Στεργιανή», «Αναστάσιος Σαργοπαπάς», «Η σύζυγος του Κ. Αρσένογλου», «Και το όνομα αυτής, Νίτσα»), κυρίως γιατί με αφετηρία την πόλη της Πρέβεζας και τον Αμβρακικό Κόλπο θέλει να ανοιχθεί σε […]

Το ταχυδρομείο παραμένει πάντα μια ακένωτη πηγή εκπλήξεων. Εννοούμε σαφέστατα τη φωτογραφία και το κείμενο που έστειλε ο Νικόλας Κατεινάς τιμώντας με την ευαισθησία του τη Νάξο, όχι μόνο δικό του γενέθλιο τόπο αλλά και του Μανώλη Γλέζου – μην ξεχνάμε μαζί με όσα ευρύτατα είναι γνωστά την ιδιότητά του ως συγγραφέα – της ποιήτριας […]

Να το σημειώσουμε από την αρχή: από τη στιγμή που το «Ταξίδι στη Νέα Υόρκη» του Νίκου Μπακουνάκη θα μπορούσε να έχει γραφεί ως ένα άκρως ενδιαφέρον ή και συναρπαστικό μυθιστόρημα, αλλά επιλέγεται η μορφή του χρονικού (ή μήπως μιας σχεδόν ημερολογιακής καταγραφής, ενός κινηματογραφικού ντοκιμαντέρ καμωμένου με λέξεις, τέλος ως σημειώσεις για μια σύνθεση […]

Η Ιστορία δεν θα πάψει να επανακάμπτει στη ζωή μας διαρκώς, είτε το θέλουμε είτε όχι, άλλοτε χάρη σε φωτογραφίες σημαδιακές όπως αυτή που σχολιάζει ο πανεπιστημιακός Αρης Σισσούρας, άλλοτε χάρη σε αφηγήσεις ανθρώπων που υπήρξαν αυτόπτες μάρτυρες μεγάλων και κρίσιμης σημασίας για τΟ μέλλον μας γεγονότων, που έχει γίνει πια παρόν. Δημιουργώντας ταυτόχρονα αυτή […]

Δεν συνιστά εξαίρεση το βιβλίο διηγημάτων του Γιώργου Μπράμου «Ανάμεσα στους τοίχους» όσον αφορά το οπισθόφυλλό του που, αντί να συνοψίζει το τι πρόκειται να διαβάσεις, σε μπερδεύει με παρατηρήσεις του τύπου «Σκληρά, αντιρητορικά αλλά και απρόσμενα, τα διηγήματα του βιβλίου διατρέχουν τη μνήμη και το βίωμα, αφήνοντας το ίχνος της μικρής ιστορίας, μέσα στη […]

Υπάρχουν φωτογραφίες που σε μαγνητίζουν χωρίς να μπορείς να πεις το γιατί. Γιατί κόλλησε κάποια στιγμή το βλέμμα μας στη σημερινή φωτογραφία αφού δεν γνωρίζαμε τον πλούτο των ιστοριών και των αισθημάτων που θα αποκάλυπτε ο σχολιασμός τους; Υπήρξαμε τυχεροί. Ο λαμπρός αρχιτέκτονας και φωτογράφος Στέργιος Τσιούμας παρέδωσε ένα κείμενο αντάξιο μιας αισθαντικότητας που αναδεικνύει […]

Διαβάζοντας το συναρπαστικό, είναι αλήθεια, «Ημερολόγιο μιας επιστροφής» του Τηλέμαχου Χυτήρη (μια σύνθεση τριών αφηγημάτων με το πρώτο που φέρει τον τίτλο του βιβλίου να είναι σε έκταση όσο τα δύο άλλα μαζί, η «Συνταγή» και το «Ιάσονα… Ιάσονα!») σκέφτεται κανείς την παρατήρηση που είχε κάνει κάποτε ο Αλέξης Μινωτής στον Γιάννη Τσαρούχη λέγοντάς του […]

Είναι μια μεγάλη ευλογία οι τέχνες να εισχωρούν η μία μέσα στην άλλη, και αυτή η αλληλοκαταχώρηση να παίρνει τη μορφή ενός ζωντανού σχολιασμού. Με τον αλησμόνητο δοκιμιογράφο Κωστή Παπαγιώργη, τον πεζογράφο Θανάση Βαλτινό, τον ζωγράφο Χρόνη Μπότσογλου και τον ηθοποιό και σκηνοθέτη Βασίλη Παπαβασιλείου σε μια σχεδόν απρόβλεπτη συνάντηση πριν από 25 χρόνια, αισθάνεσαι […]

Αν λάβουμε υπόψη μας ότι η Ελισάβετ Χρονοπούλου έχει γεννηθεί το 1961 (δεν θα το γράφαμε αν δεν το σημείωνε η ίδια στο βιογραφικό της), σκέφτεται κανείς πως αποκτά μια μερική έστω συνείδηση του κόσμου γύρω στα 1973, σε ηλικία δηλαδή δώδεκα χρόνων. Αλλωστε η ίδια στο έξοχο διήγημά της «Ποτέ δεν έμαθα πιάνο» χρεώνει […]

Δικαιολογημένα να είναι ερωτική η σχέση των ποιητών με την Ελλάδα, οι πολιτικοί όμως δεν μας έχουν συνηθίσει σε μια αντίστοιχη επαφή μαζί της. Γι’ αυτό όσο και αν τον αναγνωρίζουμε ως ελληνολάτρη, τον πρώην υπουργό Ιωάννη Μ. Βαρβιτσιώτη, το κείμενό του για τον γενέθλιό του Ταΰγετο, μας προξενεί τη συγκίνηση που μόνον ένας αρμονικός […]

Για μια ακόμη φορά, με το κείμενο του εξαίρετου ζωγράφου Θανάση Μακρή, συνειδητοποιούμε τους λόγους για τους οποίους ο ζωγράφος Θεόφιλος υπήρξε ένα μέτρο για όλη τη μεταγενέστερή του εικαστική δημιουργία. Κι αν η συγκίνηση φαίνεται να κυριαρχεί στο κείμενο αυτό – μην ξεχνάμε τα κείμενα για τον Θεόφιλο του Γιάννη Τσαρούχη, του Γιώργου Σεφέρη […]