Νιάρχος Θανάσης Θ

Αν η Κατίνα Δημητρίου Ψαριανού δεν είχε διανοηθεί να γράψει ένα βιβλίο σε περίπτωση που δεν είχε ζήσει τα χρόνια του πολέμου του ’40, της Κατοχής και του Εμφυλίου, δεν σημαίνει ότι η πολυσέλιδη μαρτυρία της «Ας ζήσει και κανένας» δεν έχει τα χαρακτηριστικά μιας έμπειρης συγγραφής –τόσο πιο πολύτιμης καθώς η ίδια δεν «εκμεταλλεύτηκε» […]

Μπορεί η φωτογραφία που σχολιάζει η διδάκτωρ φιλολογίας του Πανεπιστημίου της Αθήνας και κριτικός βιβλίου Αλκηστις Σουλογιάννη να έχει μέσα δύο αδιαμφισβήτητα σταρ, τον πεζογράφο Στρατή Τσίρκα και τον συλλέκτη Αλέξανδρο Ιόλα, όμως το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στους άλλους, που σήμερα είναι σχεδόν εντελώς άγνωστοι. Είναι το μεγάλο ατού της φωτογραφίας: Τη μαγεία να την αισθανόμαστε […]

Τι είναι αυτό που κάνει μια παλιά φωτογραφία με απεικονισμένη τη δοκιμασία ενός ανθρώπου ν’ αναδίδει μαζί με τη μελαγχολία και μια παράξενη γοητεία, σε σχέση με μια αντίστοιχη σημερινή που μόνο σφίξιμο στην καρδιά προκαλεί; Νά ’ναι ο χρόνος που χρεώνεται αυτή τη σχεδόν τεράστια συναισθηματική διαφορά, ιδιότητα που μας θέλει να νιώθουμε συμμέτοχοι […]

Δεν νεκρολογείς έναν συγγραφέα που με τα εξόδια ή επιμνημόσυνα κείμενά του είχε ξεπροβοδίσει ή είχε προσπαθήσει να αποκαταστήσει τον Κωνσταντίνο Τσάτσο και τη Μαρία Περ. Ράλλη, τον Ελευθέριο Βενιζέλο και τον Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, την ποιήτρια Διαλεχτή Ζευγώλη – Γλέζου και τον πεζογράφο Πάνο Ξένο, καθώς και μυριάδες άλλους έλληνες και ξένους δημιουργούς, πανελλήνια […]

Κάθε τόπος – ελληνικός Ή ξένος – έχει τους διασώστες του. Από τη Θράκη ώς την Ιεράπετρα και από την Κέρκυρα ώς τη Χίο – εξαίρεση δεΝ αποτελεί ούτε το «ελάχιστο» Τρίκερι στο ακρότατο σημείο του Παγασητικού. Επόμενο λοιπόν η ηχηρή Μύκονος να έχει προκαλέσει ένα μέγιστο ενδιαφέρον για τον ακαταπόνητο διασώστη της, τον ποιητή […]

Τα εξαιρετικά πλεονεκτήματα του μυθιστορήματος του Νίκου Βουδούρη «Καϊάφας» ξεκινάνε από το οπισθόφυλλο –επιτέλους ένα οπισθόφυλλο τόσο καίριο και παραστατικό ώστε να σε προϊδεάζει σε σχέση μόνον με ό,τι πρόκειται να διαβάσεις, χωρίς να βροντοφωνάζει ή έστω να υπαινίσσεται ότι θα σε συνεπάρει κιόλας, όπως συμβαίνει με οπισθόφυλλα μυθιστορημάτων που, αν και σε έχουν προετοιμάσει […]

«Η ευγένεια υποχρεώνει» λένε οι Γάλλοι. Και η επιτυχία βέβαια. Και η μεγάλη επιτυχία που γνώρισε ως κείμενο και ως παράσταση ο θεατρικός μονόλογος που έγραψε και σκηνοθέτησε ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Μάνος Καρατζογιάννης, υποχρεώνει να είναι ο ίδιος ο σχολιαστής αυτής της φωτογραφίας με την Ελένη Παπαδάκη και τον Νίκο Δενδραμή. Το κείμενό του […]

Είναι τόσα τα περιστατικά, τα ονόματα, οι εποχές, οι τίτλοι των βιβλίων, οι σχέσεις ανάμεσα σε ανθρώπους ξεχασμένους και σπουδαίους, η βουερή καλλιτεχνική και ανθρώπινη πραγματικότητα, που δεν θα ήθελε κανείς να ξεχάσει, ενώ θα είχε τελειώσει το διάβασμα, ή θα είχαν περάσει χρόνια δίχως να έχει ξαναπιάσει στα χέρια του το «Τίποτα δεν χαρίζεται» […]

Δεν υπάρχει αμφιβολία πως όσα γίνονται γνωστά, στον χώρο του θεάτρου ιδιαίτερα, την ώρα ακριβώς που πραγματοποιούνται, είναι συνήθως πολύ λιγότερο ενδιαφέροντα σε σχέση με όσα πληροφορούμαστε ότι συνέβησαν ενώ έχουν περάσει τριάντα, σαράντα και πενήντα χρόνια. Προς Θεού, παρασκηνιακά εννοούμε και όχι αναφορικά με τη θεατρική πράξη αυτή καθαυτήν. Και το κείμενο του εξαίρετου […]

Αξιέπαινη η πρωτοβουλία να συστήνει κανείς σε όσους φιλοδοξούν να γράψουν ένα μυθιστόρημα πώς ακριβώς να το πραγματοποιήσουν όσο γίνεται επιτυχέστερα. Βέβαια, αν θα ήταν δυνατόν ένας «οδηγός συγγραφής», όπως αυτός του Κυριάκου Αθανασιάδη, να λειτουργήσει αποτελεσματικά προς την κατεύθυνση που χαράσσει τόσο ο τίτλος όσο και ο υπότιτλος «Πώς γράφουμε ένα μυθιστόρημα και τι […]

Αν κάτι παραμένει άκρως εντυπωσιακό στο εξομολογητικό κείμενο της ηθοποιού και σόου γούμαν κυρίας Ζωζώς Σαπουντζάκη, είναι μία αθωότητα τόσο αντίθετη με την καλλιτεχνική της εικόνα, που σχεδόν αιφνιδιάζεται κανείς. Είναι αυτή ακριβώς η αθωότητα, σε συνδυασμό με μια απαράμιλλη ευγένεια, σοβαρότητα και συγκρότηση, που δεν την έκανε ποτέ «ακατάλληλη δι’ ανηλίκους», ώστε να ακούγεται […]

Αγια η πρωτοβουλία των εκδόσεων Μετρονόμος, αν και έχουν κυκλοφορήσει σε τρεις ογκώδεις τόμους το σύνολο του ποιητικού έργου του Τάσου Λειβαδίτη, να εκδώσουν εντελώς πρόσφατα τέσσερα μεμονωμένα ποιητικά του βιβλία («Αυτό το αστέρι είναι για όλους μας», «Εγχειρίδιο ευθανασίας», «Βιολέτες για μια εποχή», «Μικρό βιβλίο για μεγάλα όνειρα»), παρότι συμπεριλαμβάνονται και τα τέσσερα στη […]

Οταν για τα οκτώ στα δέκα διηγήματα της «Τραμπάλας» αντιλαμβάνεται κανείς από την αρχή τους ακόμη ότι πρόκειται για πρωτοπρόσωπες αφηγήσεις (για παράδειγμα «Η θέση που διαλέγω είναι πάντα δίπλα στο παράθυρο», «Οταν πρωτομπήκα στο καινούργιο διαμέρισμα και βρέθηκα ανάμεσα στους άδειους κατάλευκους τοίχους», «Ούτε που ξέρω γιατί μάζεψα εκείνον τον σκοτωμένο σκαντζόχοιρο» ή «Η […]

Το σημερινό κείμενο του θεατρικού συγγραφέα και πεζογράφου – ενίοτε και σκηνοθέτη – Γιώργου Μανιώτη θα μπορούσε να θεωρηθεί το «κλειδί» για το πώς διαβάζεται μια φωτογραφία που μας συγκινεί, χωρίς να γνωρίζουμε ιδιαίτερα πραγματολογικά στοιχεία. Διαβάζεται με το τι δραστηριοποιεί η φωτογραφία αυτή μέσα μας. Και αν η δραστηριοποίηση αυτή συμπίπτει με την έμπνευση […]

Οφείλουμε χάριτες ή μάλλον ευγνωμοσύνη στις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης για την επανέκδοση του αυτοβιογραφικού βιβλίου του ηθοποιού Μήτσου Μυράτ «Η ζωή μου». Αν συμβαίνει στα νεότερα χρόνια να είναι πολύ γνωστότερος ως ηθοποιός ο γιος του ο Δημήτρης Μυράτ, αυτό χρεώνεται στη μοίρα όλων των ηθοποιών, όσο σπουδαίοι κι αν υπήρξαν, η διάρκειά τους σπάνια […]

Η συγκίνηση που αισθάνεται κανείς διαβάζοντας το κείμενο προέρχεται ασφαλώς από το ίδιο το θέμα, αλλά και από τον τρόπο χειρισμού του από την πρώην υπουργό. Σαν να έχει συγκεντρώσει η ίδια γύρω της τα εγγόνια της, αλλά και τα εγγόνια όλων των Ελλήνων, και τους αφηγείται μια ιστορία που μπορεί η ευτυχισμένη κατάληξή τησ […]

Βαδίζοντας προς το τέλος της, η σειρά «Μια φωτογραφία, πολλές ιστορίες» θέλει να τιμήσει τον αλησμόνητο φίλο και πεζογράφο Μένη Κουμανταρέα που την εγκαινίασε ακριβώς δυο χρόνια πριν, ενώ είχε φύγει πια από τη ζωή, με ένα κείμενό του που μας το είχε φέρει τέλος καλοκαιριού του 2014. Αισθανόμενοι την ευλογία του να έχει συμβάλει […]

Θα ήθελε κανείς να του αρέσει και μάλιστα πολύ το βιβλίο του Ανδρέα Καραγιάν «Ακρατος γέλωτας», γιατί δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην αισθάνεται ένα είδος έντονου σεβασμού απέναντι σε καθετί που έχει βαθιά εξομολογητικό και, ως εκ τούτου, προκλητικό χαρακτήρα. Είναι όμως προκλητικό το βιβλίο του Καραγιάν, έστω κι αν η εξομολογητικότητά του και […]

Κάθε παιδί έγινε αστέρι / μέσα στης Παναγιάς το χέρι. / Ολα στην πρώτη τους την τάξη /τα ‘χουν μη βρέξει και μη στάξει. Βγήκανε μια φωτογραφία / στη ρημαγμένη επαρχία / για να θυμούνται αργότερα / τ’ είναι η ευχή: «Εις ανώτερα». Αίμα με το μελάνι στάζουν / τα προσωπάκια που κοιτάζουν / να […]

Είναι πολλές οι «ασθένειες» που μπορεί να προσβάλουν ένα οπισθόφυλλο και δυστυχώς δεν αποτελεί εξαίρεση το αφηγηματικό βιβλίο, με τα τριάντα πέντε μικρά και μεγάλα πεζά, της Ούρσουλας Φωσκόλου «Το κήτος». Και γράφουμε «δυστυχώς» γιατί πρόκειται για ένα βιβλίο με αναμφισβήτητες αρετές που μεγεθυσμένες, καθώς θέλει να μας τις παρουσιάσει το οπισθόφυλλο, αναρωτιέσαι μήπως είναι […]

Από την αρχή της ζωής της η στήλη είχε τάξει, στον εαυτό της αρχικά, τη φωτογραφία με τους πρωταγωνιστές της Συμφωνίας της Βάρκιζας στη Μάρω Δούκα. Η «εσωτερική» αυτή ανάθεση φαίνεται «μεταγγίστηκε» υπόγεια στη σπουδαία πεζογράφο, ώστε όταν της έγινε η σχετική πρόταση ασμένως να τη δεχτεί. Για να διαβάζουμε σήμερα ενα κείμενο που μαζί […]

Το «Εν Βοδενοίς» του σπουδαίου ποιητή Μάρκου Μέσκου είναι η εξόφληση ενός προσωπικού του λογαριασμού σε σχέση με τη γενέθλια πόλη του; Οσο και αν τα δώδεκα κείμενα αυτού του βιβλίου δεν θα ήταν δυνατόν να τα έχει γράψει παρά μόνο ο δημιουργός του «Μαύρου δάσους» και της «Κομμένης γλώσσας», οποιοσδήποτε κάτοικος των Βοδενών (όπως […]

Μέσα σ’ ένα σύντομο κείμενο σε σχέση με την έκταση του θέματος, η ιστορικός τέχνης και διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης πραγματοποιεί έναν κυριολεκτικό άθλο: Να επαναφέρει μαζί με την ατμόσφαιρα μιας εποχής, έναν εσμό καλλιτεχνών και πολιτικών με τρόπο που να μας γίνεται οικείο και κοντινό το 1917. Ενώ ταυτόχρονα μελαγχολείς βαθια συγκρίνοντας την προτεραιότητα […]

Κική Δημουλά Ανω τελεία Εκδ. Ικαρος, 2016, σελ. 48 Τιμή 10 ευρώ Οσο κι αν είναι μεγάλος έπαινος αυτό που έλεγε ο αλησμόνητος ποιητής Γιάννης Βαρβέρης για την Κική Δημουλά ότι «η ελληνική γλώσσα τής κάνει όλα τα χατίρια» (αν λάβουμε υπόψη τις μεταφράσεις της σε πολλές χώρες, φαίνεται το ίδιο ακριβώς να κάνουν και […]