Παπασαραντόπουλος Πέτρος

Η σύγκρουση στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, που κρατάει πάνω από δύο μήνες, είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα εσωκομματικών αντιπαραθέσεων ερήμην της κοινωνίας. Στην αρχή ήταν η δήλωση Τσίπρα για τον Δεκαπενταύγουστο και για «τη Μάνα που προστατεύει τους αδύναμους και σκέπει τους αδικημένους». Οταν κάποιοι αντέδρασαν, ο Νίκος Καρανίκας τους κατακεραύνωσε καλώντας τους να φύγουν από […]

Η βία είναι βουβή: αρχίζει εκεί όπου σταματάει ο λόγος. Χάνα Αρεντ Η δολοφονία Φύσσα το 2013, πριν από 7 χρόνια, ήταν η κορυφή του παγόβουνου για ένα φαινόμενο που σημάδεψε την Ελλάδα της κρίσης. Πρόκειται για την ευρύτατη κοινωνική αποδοχή και υποστήριξη της πολιτικής βίας. Σε δημοσκόπηση που έγινε τον Ιούλιο του 2011, ένας […]

Οι φιλοπόλεμες δηλώσεις του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που κορυφώθηκαν με την ομιλία του στον εορτασμό της επετείου της μάχης του Μαντζικέρτ το 1071 εναντίον των βυζαντινών στρατευμάτων, περιέχουν κάποιες ιδιαίτερες ιδεολογικές συνδηλώσεις που αξίζει τον κόπο να αναλυθούν, δεδομένου ότι συγκροτούν μια στροφή προς την ακραία εθνικιστική ρητορεία. Παράλληλα με την ομιλία του, ο Ερντογάν […]

Μια από τις πλέον οδυνηρές εμπειρίες του καλοκαιριού ήταν οι τηλεοπτικές συνεντεύξεις κάποιων νεαρών που δήλωναν, σαν να ήταν συνεννοημένοι, ότι δεν πιστεύουν πως υπάρχει κορωνοϊός και μόνον εάν νοσήσει κάποιος φίλος ή συγγενής τους θα πειστούν ότι όντως ο ιός υπάρχει. Κατά μια έννοια δεν πρωτοτύπησαν. Οπως αποκάλυψαν πρόσφατα οι «New York Times», ένας […]

Η πανδημία του κορωνοϊού είχε μια παράπλευρη, πλην σημαντική, επίπτωση στον κόσμο των ιδεών και των αντιλήψεων. Σήμανε την περαιτέρω αποδυνάμωση του διπόλου Αριστερά – Δεξιά, που για δεκαετίες ήταν η κυρίαρχη ερμηνεία των κοινωνικών φαινομένων και συγκρούσεων. Για πολλά χρόνια ήταν μια παραδεδεγμένη σοφία ότι στην πολιτική η κυρίαρχη αντίθεση και η θεμελιώδης διαφοροποίηση […]

Από την αρχή, που η πανδημία του κορωνοϊού άρχισε να εξαπλώνεται στις ΗΠΑ, ο Ντόναλντ Τραμπ αρνήθηκε κατηγορηματικά και πεισματικά να φορέσει προστατευτική μάσκα. Η άρνησή του συνοδεύτηκε από πολιτικοποίηση του θέματος. Δήλωσε ρητά ότι όσοι φοράνε μάσκα το κάνουν για να δείξουν ότι τον αποδοκιμάζουν. «Δεν θα σας δώσω την ικανοποίηση να δείτε δημόσια […]

Αναρωτιούνται πολλοί, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αν γύριζε ο χρόνος πίσω, θα συνεργαζόταν ξανά ο ΣΥΡΙΖΑ με τον Καμμένο; Το ερώτημα αυτό συνιστά ιστορικό αναχρονισμό, δηλαδή λογικό σφάλμα, που επιχειρεί ερμηνεία γεγονότων του παρελθόντος με όρους του παρόντος. Πρόκειται για ιδεολογική χρήση της Ιστορίας. Η λανθάνουσα απορία αυτής της ερώτησης είναι το αν ο ΣΥΡΙΖΑ […]

Στη λαϊκιστική κοσμοαντίληψη, οι κοινωνίες συγκροτούνται με βάση τη μανιχαϊστική διχοτομία μεταξύ του καλού και του κακού, του «ή εμείς ή αυτοί». Δεν υπάρχουν αποχρώσεις. Αυτή ακριβώς η προσέγγιση διαπερνά το πρόσφατο τηλεοπτικό σποτ του ΣΥΡΙΖΑ για τα μέσα ενημέρωσης. Δεν πρόκειται για την, συνήθη στις φιλελεύθερες δημοκρατίες, πολιτική κριτική για μια κυβερνητική απόφαση. Είναι […]

Ενα νέο φαινόμενο, με εκρηκτικές διαστάσεις, αναδύθηκε τον τελευταίο καιρό, εκείνο της σχέσης ανάμεσα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και την εξουσία, σε όλες της τις μορφές, πολιτική, δικαστική, νομοθετική. Σε σχέση με την πολιτική εξουσία, αξίζει να μνημονεύσουμε ορισμένα χαρακτηριστικά περιστατικά: Πριν από λίγες ημέρες το Facebook, το Twitter και το YouTube «κατέβασαν» αναρτήσεις του […]

Σε προηγούμενο σημείωμά μας στα «ΝΕΑ» είχαμε μιλήσει για τη μετάλλαξη του λαϊκιστικού ιού που πλέον χρησιμοποιεί συστηματικά τις θεωρίες συνωμοσίας για να εκπέμψει το πολιτικό του μήνυμα. Η διαπίστωση αυτή αφορά στην πολιτική προσφορά που επιζητεί την κοινωνική ζήτηση. Εάν παρατηρηθεί κοινωνική ζήτηση, τότε ο λαϊκιστικός πολιτικός φορέας αποκτά υπόσταση και πολιτική δυναμική. Είναι […]

Η πανδημία του κορωνοϊού έπληξε την καρδιά της λαϊκιστικής αφήγησης. Σύμφωνα με αυτή την αφήγηση, οι σύγχρονες κοινωνίες συγκροτούνται σε δύο διακριτά σύνολα, τον «λαό», που είναι άσπιλος, αμόλυντος και άμωμος, και την «ελίτ», που είναι διεφθαρμένη. Επιπλέον, ο «λαός» είναι το 99% του πληθυσμού, ενώ οι «ελίτ» μόνο το 1%. Οι αυτοχρισθέντες εκπρόσωποι του […]

Στις 27 Φεβρουαρίου ο τηλεπαρουσιαστής του Fox News Σον Χάνιτι, αγαπημένος του Ντόναλντ Τραμπ, σχολίαζε τα γεγονότα έχοντας πίσω του μια οθόνη με ένα τεράστιο μηδέν κάτω από την επιγραφή «θάνατοι από κορωνοϊό στις ΗΠΑ». Καθόλου παράξενο, δεδομένου ότι την προηγούμενη ημέρα ο Τραμπ υποστήριζε ότι ο κορωνοϊός (hoax των Δημοκρατικών) είναι μια γρίπη που […]

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο κορωνοϊός συνιστά τη μεγαλύτερη απειλή, αλλά και πρόκληση, για τις φιλελεύθερες δημοκρατίες, μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Το ίδιο το κεκτημένο της νεωτερικότητας τίθεται σε αμφισβήτηση. Τα θεμελιώδη του κοινωνικού συμβολαίου θρυμματίζονται. Οι κανόνες της κοινωνικής συμβίωσης καταργούνται. Οι καταστάσεις έκτακτης ανάγκης είναι η νέα κανονικότητα. Οι ατομικές […]

Οταν, στις αρχές της δεκαετίας του ’60 ο Μάρσαλ Μακ Λούαν υποστήριζε ότι ο πλανήτης μετασχηματιζόταν σ’ ένα «παγκόσμιο χωριό» (global village), σίγουρα δεν θα είχε κατά νου ότι θα επιβεβαιωνόταν, με τραγικό τρόπο, με τη πανδημία του κορωνοϊού. Με δεκάδες χώρες σε καραντίνα, με χιλιάδες νεκρούς, ανεξαρτήτως τόπου κατοικίας, φύλου, χρώματος δέρματος, εθνικότητας. Πώς […]

Υπάρχει μια ρητορεία, από τα αριστερά, που περιγράφει όσους διαφωνούν με τις απόψεις τους ως «φασίστες». Πρόκειται για αυτό που ο Κας Μούντε είχε περιγράψει ως «παν-φασισμό». Κάθε ένας που έχει διαφορετική άποψη είναι φασίστας. Παράλληλα, υπάρχει μια παρόμοια ρητορεία, προερχόμενη από τα δεξιά, που εκστομίζει με φοβερή ευκολία τη λέξη «προδότες» για όσους έχουν […]

Ενα από τα πλέον σημαντικά προβλήματα της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας είναι ο ρόλος και η ισχύς των ομάδων συμφερόντων και των ομάδων πίεσης. Οπως χαρακτηριστικά επισημαίνει ο Χρυσάφης Ιορδάνογλου στο εξαιρετικό βιβλίο του Κράτος και ομάδες συμφερόντων – Μια κριτική της παραδεδεγμένης σοφίας, «ο ρόλος των ομάδων αυτών στη λειτουργία της πολιτικής ζωής και της οικονομίας […]

Η ανάρτηση αφίσας στο μετρό της Αθήνας, που ουσιαστικά ήταν εναντίον των αμβλώσεων, και η κυβερνητική απόφαση για την απαγόρευσή της πυροδότησαν μια έντονη συζήτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αλλά και στα μέσα ενημέρωσης για το εάν έπρεπε να επιτραπεί ή όχι μια τέτοια ανάρτηση, που είχε έντονα στοιχεία ψευδολογίας και παραπληροφόρησης. Θα περίμενε κανείς […]

Η πρόταση Κυριάκου Μητσοτάκη για την Κατερίνα Σακελλαροπούλου ως Πρόεδρο της Δημοκρατίας είναι μια πολλαπλά θετική επιλογή. Εάν πολιτική είναι η διαχείριση των συμβόλων, ή έστω και των συμβόλων, οι συμβολισμοί αυτής της επιλογής είναι επάλληλοι. Πρώτον, πρόκειται για την πρώτη γυναίκα Πρόεδρο στην ιστορία του ελληνικού κράτους. Δεύτερον, προέρχεται από τον ευρύτερο χώρο της […]

Με μεγάλη πλειοψηφία (254 ναι, 32 όχι, 11 παρών) ψηφίστηκε από την αναθεωρητική Βουλή ο θεσμός της «λαϊκής νομοθετικής πρωτοβουλίας». Η ευρύτατη συναίνεση στη Βουλή για αυτόν τον νέο θεσμό, μας υποχρεώνει να εξετάσουμε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του και να εντοπίσουμε θετικά και αρνητικά σημεία. Η λαϊκή νομοθετική πρωτοβουλία είναι ένα είδος δημοψηφίσματος «από τα […]

Η στάση του ΣΥΡΙΖΑ στην προανακριτική επιτροπή για τη Novartis μας υπενθυμίζει ένα σημαντικό πολιτικό χαρακτηριστικό αυτού του κόμματος, το οποίο κυριάρχησε σε όλη την περίοδο που κυβέρνησε τη χώρα. Πρόκειται για τη συστηματική, διαρκή και επίμονη υπονόμευση της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Αυτή η υπονόμευση ήταν ολομέτωπη. Ιδεολογική, πολιτική, θεσμική. Η περιφρόνηση της «αστικής δημοκρατίας», η […]

Η απόφαση της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να ονοματοδοτήσει το χαρτοφυλάκιο του Μαργαρίτη Σχοινά «Προστασία του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής» πυροδότησε έντονες αντιδράσεις από φιλελεύθερους, σοσιαλδημοκράτες, αριστερούς και πράσινους ευρωβουλευτές και αξιωματούχους. Είναι χαρακτηριστικές οι δηλώσεις του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ που είπε ότι διαφωνεί με τον τίτλο του χαρτοφυλακίου επειδή «δεν μου αρέσει […]

Στα χρόνια της επίπλαστης ευημερίας, η Διεθνής Εκθεση Θεσσαλονίκης ήταν η επιτομή της ευωχίας του ανέμελου κρατισμού. Ηταν ο θρίαμβος του κιτς του νεοπλουτισμού. Δεκάδες περίπτερα υπουργείων και κρατικών φορέων, πολυτελείς δεξιώσεις, πανάκριβα δώρα. Το Παλατάκι στο Καραμπουρνάκι στέναζε από τις χιλιάδες των καλεσμένων της κυβερνητικής δεξίωσης. Τα βράδια, τα μπουζουκομάγαζα της Θεσσαλονίκης βούλιαζαν από […]

Το ατόπημα των «New York Times» να δημοσιεύσουν σε περίοπτη θέση άρθρο στενού συνεργάτη του Αλέξη Τσίπρα, χωρίς να αναφέρουν την ιδιότητά του, επανέφερε στην επικαιρότητα ένα θέμα, που έχει απασχολήσει πολλές φορές την κοινή γνώμη. Πρόκειται για την ιδιαίτερα ευνοϊκή αντιμετώπιση του ΣΥΡΙΖΑ από σειρά συστημικών μέσων ενημέρωσης, τόσο στην Ευρώπη όσο και τις […]

Γιατί να μη συνεργαστεί η Νέα Δημοκρατία με τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΙΝΑΛ εφόσον δεν επιτευχθεί αυτοδυναμία, αναρωτήθηκε σε τηλεοπτική του συνέντευξη ο Γιώργος Παπανδρέου για να συμπληρώσει ότι «εμείς έχουμε πει ότι σε μεγάλα θέματα δεν έχουμε πρόβλημα να συνεργαστούμε… Για την κρίση πρέπει να έχουμε κάποια βασικά σημεία συνεργασίας… Ισως μια τέτοια συνεργασία […]

Ενώ βρισκόμαστε στην τελική ευθεία των εκλογών της 7ης Ιουλίου, με μια υποτονική προεκλογική εκστρατεία, όλες οι δημοσκοπήσεις συγκλίνουν στο ότι η Νέα Δημοκρατία θα νικήσει και ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα αποδοκιμαστεί εκλογικά. Φαίνεται ότι η τάση της καταψήφισης του ΣΥΡΙΖΑ, ιδίως από τη μεσαία τάξη, που διαφάνηκε στις ευρωεκλογές και στις τοπικές εκλογές, θα […]

Μετά το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών και του δεύτερου γύρου των περιφερειακών και δημοτικών εκλογών, με τον εκλογικό χάρτη της επικράτειας, πλην Κρήτης, να είναι γαλάζιος, έχουμε στη διάθεσή μας μια σειρά από γεγονότα που αποδεικνύουν ότι η ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ έχει επιχειρήσει να δημιουργήσει μια εικονική πραγματικότητα που δεν έχει καμία σχέση με τα […]

Η τελευταία δεκαετία στην Ευρώπη σημαδεύτηκε από την άνοδο των εχθρών της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Ακροδεξιοί και ακροαριστεροί λαϊκιστές επιχείρησαν να κατεδαφίσουν τα κεκτημένα πολλών δεκαετιών επαγγελλόμενοι επίγειους παραδείσους, όπου ο «λαός» θα κατατρόπωνε τις διεφθαρμένες «ελίτ» που τον καταδυνάστευαν. Ο κύριος εχθρός τους ήταν η «νεοφιλελεύθερη Ευρωπαϊκή Ενωση». Στόχος τους, η εγκαθίδρυση αντιφιλελεύθερων καθεστώτων (illiberal […]

Ειλικρινής απορία ευρωπαίων φίλων που παρακολουθούν τα δρώμενα στην ελληνική πολιτική σκηνή: Γιατί είστε τόσο επικριτικός απέναντι στον Τσίπρα και την κυβέρνησή του; Υπέγραψε το τρίτο Μνημόνιο, συμμορφώνεται στις υποδείξεις των δανειστών, συμφώνησε με τη Βόρεια Μακεδονία, κατάφερε να αποφύγει τη χρεοκοπία της χώρας. Δεν βλέπετε ότι μεταλλάσσεται; Συνήθως, απαντώ μονολεκτικά, Τσαουσέσκου. Αυτονόητο είναι ότι […]

Με μια επίσκεψη στον ιστότοπο του άρτι υφυπουργοποιηθέντος Θάνου Μωραΐτη μαθαίνουμε ότι δεν λειτουργεί. «Μας συγχωρείτε, εκτελούνται εργασίες συντήρησης στον ιστότοπο. Site is under construction». Παρεμφερής ένδειξη και στον ιστότοπο του Αγγελου Τόλκα, «η ιστοσελίδα είναι υπό κατασκευή». Είναι προφανές ότι οι δύο νέοι υφυπουργοί της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ που προέρχονται από το ΠΑΣΟΚ θέλουν να […]