Παπασπύρου Νίκος

Οι ελεύθερες δημοκρατίες στηρίζονται στον θεσμικό έλεγχο της εξουσίας, στην ανάδειξη εναλλακτικών κυβερνητικών σχεδίων σε προοπτική εναλλαγής και στον πλουραλισμό και την  αυθεντικότητα στη δημόσια σφαίρα. Δίχως αυτά, διολισθαίνουν στον αυταρχισμό. Ο αυταρχισμός ίσως έχει και αυτός τους οπαδούς του. Στις μέρες μας αρκετούς. Υπάρχει όμως και μια δεύτερη, εξίσου σοβαρή παρενέργεια. Η έλλειψη ανταγωνιστικότητας […]

Η σκέψη να διενεργηθεί τυπική προκαταρκτική εξέταση με βάση την αρχική πρόταση και τα στοιχεία που έχουν ήδη υποβληθεί στη Βουλή είναι συνταγματικά πολλαπλώς προβληματική. Η διερεύνηση της υπόθεσης από την επιτροπή είναι συνταγματική υποχρέωση και όχι ευχέρεια. Αν σε κάτι αδυνατεί λόγω της συνθέσεώς της, μπορεί να αναθέσει επιμέρους πράξεις σε εισαγγελέα. Δεν μπορεί […]

Αν μία λέξη μπορεί να εκφράσει το νέο τοπίο, αυτή είναι «κυνισμός». Ο νέος σερίφης στην πόλη θέτει μονομερώς νέους κανόνες. Η βάση τους είναι απροκάλυπτα συμφεροντολογική και δεν καταβάλλεται προσπάθεια να προβληθούν ως συμβατοί με ευαισθησίες των αποδεκτών ή με συμβατικούς κανόνες συμπεριφοράς. Τι προηγήθηκε αυτής της εξέλιξης; Στις ΗΠΑ, προηγήθηκε ένα μακρύ διάστημα […]

Τα κόμματα έχουν κρίσιμο ρόλο τόσο στην εκλογική διαδικασία, όσο και στη γενικότερη λειτουργία του πολιτεύματος. Ομως ο βουλευτής, αν και εκλέγεται με ορισμένο κόμμα, εκπροσωπεί τον λαό. Εχει απεριόριστη ελευθερία γνώμης και ψήφου και τυχόν παραίτηση είναι προσωπικό του δικαίωμα (άρθρο 60 του Συντάγματος). Συνεπώς, επαφίεται στη δική του κρίση η αποχώρηση ή η […]

Η απόφαση της διαγραφής ήταν μάλλον αναμενόμενη εξέλιξη μίας σταδιακά κλιμακούμενης έντασης μεταξύ του νυν και του πρώην πρωθυπουργού. Το διαζύγιο κατέστη μονόδρομος. Νομίζουμε ότι πρέπει, σε ψυχρό τόνο, να γίνουν ορισμένες παρατηρήσεις. Η πρώτη παρατήρηση είναι ότι η χώρα ουδέποτε έχει κερδίσει όταν η εξωτερική πολιτική γίνεται αντικείμενο σφοδρής κομματικής και δη εσωκομματικής διαμάχης. […]

Οι εσωκομματικές εκλογές του ΠΑΣΟΚ συμβάδισαν με μια γενικότερη ανάγκη στην ελληνική κοινωνία να αποσαφηνιστεί ο εναλλακτικός κυβερνητικός πόλος. Αν και αφορμή υπήρξαν μάλλον επιδιώξεις δελφίνων, κατά την προεκλογική περίοδο αναδείχθηκε η ωριμότητα του οικείου πολιτικού χώρου. Η διαδικασία ήταν ανοιχτή και δίκαιη. Τελικώς, η συμμετοχή δεν ήταν απλώς ευρεία, αλλά εξέφρασε και ανασύνταξη της […]

Η ελληνική κοινωνία βίωσε μία χαμένη δεκαετία. Ακολούθησε η ερημιά της πανδημίας και ο πόλεμος στην Ουκρανία. Τώρα που έχουμε ένα σταθερό πλαίσιο, διαφαίνεται μία έλλειψη προσανατολισμού. Στη δημοσιογραφική συζήτηση ο όρος είναι κόπωση. Νομίζω δεν είναι ακριβής, διότι προϋποθέτει σταθερότητα στη στόχευση. Και ένα συνεκτικό αφήγημα που μπορεί να κινητοποιήσει την κοινωνία. Αυτό είναι […]

Τα πληθωριστικά φαινόμενα που παρατηρούνται σχετικά με την ανάληψη της ηγεσίας στο ΠΑΣΟΚ εγείρουν προβληματισμούς, η σημασία των οποίων θα αναδειχθεί πληρέστερα τις επόμενες εβδομάδες. Το πρώτο ερώτημα είναι αν το ζήτημα της ηγεσίας τέθηκε άκαιρα και, κατά τούτο, άκριτα. Διότι δεν εκδηλώθηκε στο πλαίσιο κάποιας συγκεκριμένης ιδεολογικής ή στρατηγικής διαφωνίας, ούτε κάποιου εναλλακτικού αφηγήματος […]

Τα αποτελέσματα των χθεσινών εκλογών εντυπωσιάζουν. Δείχνουν ότι κανένας δεν είναι άτρωτος. Και θέτουν σοβαρά διλήμματα στις ηγεσίες των κομμάτων. Σε επίπεδο ανάλυσης, τα μείζονα ερωτήματα που τίθενται είναι: πρώτον, διατηρείται η ισορροπία μεταξύ Κέντρου και Δεξιάς στον χώρο της κυβερνητικής παρατάξεως; Δεύτερον, υπάρχει περιθώριο να διαμορφωθεί πολιτική σύνθεση στον χώρο της Κεντροαριστεράς; Το μεγάλο […]

Τα καταγγελλόμενα σχετικά με τη διαρροή προσωπικών δεδομένων εκλογέων θέτουν μείζονα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν με τη δέουσα σοβαρότητα. Ακολουθεί σύντομη εξέταση της νομικής πτυχής και, έπειτα, η δέουσα θεσμική αξιολόγηση. 1. Οταν ένας πολιτικός επικοινωνεί με τους εκλογείς του με χρήση προσωπικών δεδομένων επικοινωνίας (π.χ. ηλεκτρονική διεύθυνση), έχει ο ίδιος ευθύνη για τη […]

Δόθηκε χθες σε δημόσια διαβούλευση από τον υπουργό Επικρατείας Χρ. Σκέρτσο το νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο. Πρόκειται για ιδιαίτερα σημαντικό νομοθέτημα, το οποίο στηρίζεται σε αυτό που ο πλέον διάσημος εν ζωή συνταγματολόγος, ο L. Tribe, έχει αποκαλέσει διπλό έλικα ελευθερίας και ισότητας. Οι θεσμοί της έννομης τάξης οφείλουν να στηρίζονται στην ισότητα […]

Ι. Σύμφωνα με το Σύνταγμα, τα νομοσχέδια γίνονται δεκτά εφόσον ψηφιστούν από την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων, η οποία δεν μπορεί να είναι μικρότερη από 75 βουλευτές. Απαιτείται δηλαδή (πλην εξαιρέσεων) τα ΝΑΙ να είναι περισσότερα από τα ΟΧΙ και τα ΠΑΡΩΝ, και επίσης να είναι τουλάχιστον 75. Με 75 θετικές ψήφους και 74 αρνητικές […]

Η πρωτοβουλία ρύθμισης της εγκατάστασης αλλοδαπών μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων στη χώρα μας πρέπει να θεωρηθεί θετική. Από τη μία πλευρά, η χώρα μας θα έχει την ευκαιρία να αποτελέσει πόλο προσέλκυσης νέων επιστημονικών δομών και επιστημόνων, προς όφελος ελλήνων και αλλοδαπών φοιτητών και ερευνητών, αλλά και γενικότερα της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας. Προς όφελος και […]

Σε διάσημο σαιξπηρικό έργο, ο νεότερος υιός λέει στον αδελφό και διάδοχο του θρόνου ότι βλέπει στιλέτα στα μάτια των ανθρώπων, όσο πιο κοντά στον βαθμό του αίματος (δηλαδή της συγγένειας) τόσο πιο αιματηρά στις σκέψεις. Αυτή είναι η κατάσταση σήμερα (ή μάλλον, προχθές, διότι τα μαχαίρια είναι πλέον ορατά) στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. […]

Οι εκλογές για την Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι οι πρώτες των τελευταίων δεκαετιών που διεξάγονται δίχως δικομματικό πολιτικό σκηνικό. Με την κυβερνητική παράταξη να έχει καταγάγει νίκες σε δύο εθνικές εκλογές και την αντιπολίτευση κατακερματισμένη. Κατά το παρελθόν οι εκλογές αποτέλεσαν σταθερά πεδίο κεντρικής πολιτικής αναμέτρησης. Η αντιπολίτευση συσπειρωνόταν και οι πολίτες καλούνταν να δώσουν ένα […]

Πριν από ένα μήνα ακριβώς σχηματίστηκε ισχυρή πλειοψηφία, που έδωσε κυβερνητική εντολή στον Κυριάκο Μητσοτάκη. Ενα ζήτημα που συζητείται εσχάτως είναι αν αυτή η εντολή συνεπάγεται και αποδέσμευση από επιδιώξεις πολιτικών συναινέσεων. Με τη σκέψη ότι οι τελευταίες θα νόθευαν την εντολή (λόγω συμβιβασμών) ή θα καθυστερούσαν την υλοποίηση (λόγω κωλυσιεργίας). Το ζήτημα δεν επιδέχεται […]

Συζητείται το ενδεχόμενο να αυξηθεί το κατώφλι για τη συμμετοχή εκλογικού σχηματισμού στην κατανομή των εδρών από 3% σε 5%. Δικαιολογείται κάτι τέτοιο, δεδομένου ότι η κυβερνησιμότητα διασφαλίζεται ήδη με το (ιδιαίτερα αυξημένο για τα ευρωπαϊκά δεδομένα) bonus του πρώτου κόμματος; Το ζήτημα είναι σύνθετο. Δεν λαμβάνουμε θέση, εισφέρουμε όμως ορισμένες νέες σκέψεις. 1. Σημαντική […]

Τα εκρηκτικά αποτελέσματα των εκλογών σχετικά με τις επιδόσεις του κόμματος των «Σπαρτιατών» εγείρουν ζητήματα για το πολιτικό μας σύστημα. Η δημοκρατία μας πρέπει να ανταποκριθεί με νηφαλιότητα, αλλά και αποφασιστικότητα. Καταρχάς, δεν δικαιολογείται μεμψιμοιρία. Οι νομοθετικές παρεμβάσεις σχετικά με πολιτικά κόμματα των οποίων η ηγεσία έχει καταδικαστεί για σοβαρά αδικήματα με πολιτειακή απαξία, ήταν […]

Το αποτέλεσμα των εκλογών, εν πολλοίς προεξοφλημένο, δείχνει την πλειοψηφική απαίτηση του εκλογικού σώματος για λιγότερη αβεβαιότητα. Το μείζον επομένως ερώτημα είναι πώς μπορούμε να έχουμε σταθερότητα σε ένα περιβάλλον απρόβλεπτων κρίσεων. 1. Η μεγαλύτερη πρόκληση αφορά το κράτος. Εχουμε ένα κράτος που ενώ διαθέτει πεπερασμένους πόρους πολυπραγμονεί. Οι αρμοδιότητες διασταυρώνονται, η αποτελεσματικότητα τελματώνει. Χρειάζονται […]

Ι. Το δίλημμα της ακυβερνησίας και η αποδοκιμασία του λαού Στις χθεσινές εκλογές ο ελληνικός λαός ψήφισε με προέχον κριτήριο τη σταθερότητα. Το μόνο που ενώνει τους αντιπάλους μου, τόνισε ο Πρωθυπουργός, είναι η αντιπαλότητα προς τη ΝΔ. Επομένως, υποστήριξε, δεν υπάρχει άλλη βιώσιμη πρόταση. Το δίλημμα που παρουσιάστηκε στον λαό ήταν: Μητσοτάκης ή Τσίπρας, […]

Μας χωρίζουν μία εβδομάδα και λίγες ημέρες από τις εκλογές. Η κυβέρνηση επιδιώκει τη συσπείρωση των οπαδών της, υποστηρίζοντας ότι τίποτε δεν ενώνει τα άλλα κόμματα, παρά μόνο η απόρριψη του αρχηγού της ΝΔ. Και άρα ότι δεν υπάρχει βιώσιμη, εναλλακτική κυβερνητική πρόταση. Αλλα κόμματα τονίζουν ότι η κρίση εμπιστοσύνης και η αδυναμία ανόρθωσης του […]

Αύριο διαλύεται η Βουλή και η χώρα εισέρχεται σε προεκλογική περίοδο. Ωστόσο, η πολιτική αντιπαράθεση, αν και έντονη ήδη, διεξάγεται σε ρηχά νερά. Μεταξύ αφορισμών και σκανδαλολογίας. Με μικρό έως ανύπαρκτο αντίκρισμα στην κυβερνητική πολιτική, τη λειτουργία των θεσμών ή τη ζωή των πολιτών. Δίχως απάντηση για τους βασικούς μετεκλογικούς βηματισμούς. Εδώ μπορεί να δοθεί […]

Το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων αντικατοπτρίζει τις παθογένειες τόσο της ελληνικής οικονομίας όσο και του πολιτικού μας συστήματος. Πολλά μπορούν να λεχθούν για τα κριτήρια δανειοδότησης και τον εναγκαλισμό με το κράτος, πάνω στα οποία στηρίχθηκε η οικονομική ανάπτυξη των δεκαετιών 1950-1960, και οι προβληματικές της δεκαετίας του 1980. Η ευμάρεια στη δεκαετία του […]

Πριν από τέσσερις μήνες, σε τούτες τις σελίδες, υποστηρίξαμε ότι η καθυστέρηση διαλεύκανσης (τότε!) στην υπόθεση των υποκλοπών έχει καταστεί τροχοπέδη στην ομαλή λειτουργία του πολιτικού μας συστήματος. Διαβρώνει τους όρους εμπιστοσύνης που είναι αναγκαίοι στην κανονικότητα. Απειλεί εντέλει να διαμορφώσει έναν νέο φαύλο κύκλο τοξικότητας που θα εγκλωβίσει τον δημόσιο βίο. Σε αυτή την […]

Με χθεσινή απόφαση, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου καταδίκασε την Ελλάδα διότι η κ. Μπακογιάννη στερήθηκε το δικαίωμα πρόσβασης στη δικαιοσύνη. Ο λόγος είναι ότι η Βουλή δεν ήρε τη βουλευτική ασυλία υπουργού και βουλευτή, εναντίον του οποίου η κ. Μπακογιάννη είχε υποβάλει μήνυση για εξύβριση και συκοφαντική δυσφήμηση σχετικά με ανάρτησή του στο […]

Οσα δυσώδη πληροφορούμαστε από τις Βρυξέλλες προκαλούν βαθιά θλίψη και προσκαλούν σε περισυλλογή. Ο αγώνας για την εμπιστοσύνη των πολιτών προς τους θεσμούς είναι διαρκής και η καταδίκη της διαφθοράς απόλυτη και δίχως αστερίσκους. Οπως επίσης σταθερή πρέπει να είναι και η υποστήριξή μας σε θαρραλέους θεσμούς που δεν διστάζουν ενώπιον της εξουσίας. Που δεν […]

Μεγάλη πληγή στον τρόπο με τον οποίο οι κοινωνίες αντιμετωπίζουν τα δικαιώματα είναι η επιλεκτικότητα. Για παράδειγμα, άλλοι δίνουν έμφαση στην καταπολέμηση των διακρίσεων και άλλοι στην οικονομική ελευθερία. Παραγνωρίζοντας ότι η ελευθερία είναι ενιαία. Και ότι η κοινωνική προκατάληψη που συνήθως βρίσκεται πίσω από τις πρώτες συχνά συμβιώνει με τα οργανωμένα συμφέροντα που στραγγαλίζουν […]

Ανεξάρτητα από τη θέση στην οποία τοποθετείται κάθε πολίτης στο πολιτικό φάσμα, δεν μπορεί παρά να διαπιστώσει ότι η αβεβαιότητα που διατηρείται σχετικά με το ζήτημα της παρακολούθησης του τηλεφώνου του κ. Ανδρουλάκη αποτελεί πλέον τροχοπέδη στη λειτουργία του πολιτικού μας συστήματος και την πρόοδο της χώρας. Η ίδια η Πρόεδρος της Δημοκρατίας χρησιμοποίησε τον […]

Η έως σήμερα εξέλιξη της υπόθεσης των υποκλοπών εμφανίζει παράδοξα και προκαλεί απορίες. Ολοι ζητούν τη διαλεύκανσή της, ωστόσο ζήτημα διαλεύκανσης τίθεται όταν κάτι δεν είναι γνωστό. Ο λόγος της παρακολούθησης είναι γνωστός στην εκτελεστική εξουσία, η οποία είναι σε θέση να γνωρίζει αν συνέτρεξε αποχρών λόγος εθνικής ασφάλειας για την παρακολούθηση ευρωβουλευτή. Και αν […]