Πετράκης Παναγιώτης Ε.

Τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η κοινωνία (Metron) είναι η ακρίβεια αφού από 36% τον Σεπτέμβριο, που είχε συγκεντρώσει ως σημαντικότερο πρόβλημα, αυξήθηκε στο 39% τον Οκτώβριο και η οικονομία (ανάπτυξη, εισοδήματα) από 23% τον Σεπτέμβριο ανέβηκε στο 24%. Ο τρίτος παράγοντας που κατακρημνίζεται στο 5% είναι η ανεργία, μαζί με τον τέταρτο και τον […]

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αύξησε (για 10η φορά) το βασικό της επιτόκιο κατά 0,25%, για να φθάσει το 4,5%. Είναι η πρώτη φορά που παρατηρούνται σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα τόσο μεγάλες αυξήσεις. Ουσιαστικά η ΕΚΤ στέλνει ένα μεικτό μήνυμα προς την οικονομία: ο πληθωρισμός, οι πληθωριστικές προσδοκίες αλλά και η αύξηση των μισθών παραμένουν […]

Η μετριότητα (σε αντιδιαστολή με την αποτελεσματικότητα) στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή είναι στη ζωή μας. Ολοι βεβαίως υποπτευόμαστε ότι ευθύνεται για πολύ σοβαρά περιστατικά σε όλο τον κόσμο και την Ελλάδα, από την αποτυχία του Challenger, την επιτυχία τρομοκρατικών περιστατικών, την απουσία αντιμετώπισης των χιονοπτώσεων και των μεγάλων πυρκαγιών, την απουσία πρόβλεψης της […]

Ολοι αναρωτιούνται για τον χαρακτήρα της οικονομικής πολιτικής που θα ασκηθεί από εδώ και πέρα. Θα είναι μία διοίκηση που θα δώσει μεγαλύτερη σημασία στην ποσοτική βελτίωση των οικονομικών μεγεθών ή θα δώσει προσοχή στη στήριξη του πλέον ευάλωτου πληθυσμού ή ποιο θα είναι το μίγμα των δύο στόχων που θα θέσει. Οι απαντήσεις μπορεί […]

Η ΕΚΤ αύξησε τα επιτόκιά της στο υψηλότερο επίπεδο εδώ και 22 χρόνια με το επιτόκιο διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων στο 3,5% και το επιτόκιο των πράξεων αναχρηματοδότησης στο 4%. Οι επανεπενδύσεις σε ομόλογα και υπόλοιπα στοιχεία του ενεργητικού περιορίζονται δραστικά. Οι δείκτες της ευρωπαϊκής οικονομίας, σύμφωνα με την ΕΚΤ, παραμένουν σταθεροί με ελαφρά τάση επιδείνωσης: […]

Οι δημοσκόποι ρωτούσαν τους πολίτες ποιο θεωρούσαν ως το σημαντικότερο πρόβλημα της χώρας. Ετσι προσπαθούσαν να αποκρυπτογραφήσουν την πολιτική συμπεριφορά. Τον Μάιο λοιπόν οι απαντήσεις έδιναν (Metron Analysis) ότι το σημαντικότερο πρόβλημα ήταν η ακρίβεια (33%), η οικονομία (27%), η ανεργία (7%), η διαφθορά (4%) και η ανασφάλεια, ανεπάρκεια της κυβέρνησης (4%). Στην πραγματικότητα δηλαδή, […]

Η επόμενη μέρα στην πολιτική είναι πάντοτε σύνθετη εκτός εάν οι ομαδοποιήσεις απόψεων στην κοινωνία είναι έντονες και ευκρινείς. Ομως η κοινωνία, και μάλιστα σε παγκόσμιο επίπεδο, βρίσκεται σε κίνηση αφού μεγάλα θέματα την επηρεάζουν: Μεταβολές της τεχνολογίας που επηρεάζουν δεξιότητες και αγορά εργασίας. Αναδιάταξη της θέσης των πολιτών που τοποθετούνται στη μεσαία τάξη με […]

Η διεθνής οικονομική κατάσταση θα αρχίσει να δείχνει την από μακρόν αναμενόμενη αδυναμία. Εκτιμάται ότι η παγκόσμια ανάπτυξη θα είναι θετική 1,9% το 2023, ένα από τα μικρότερα ποσοστά ανάπτυξης εδώ και πολλά χρόνια, για να ανακάμψει στο 2,2% το 2024. Οι ανεπτυγμένες χώρες θα αναπτυχθούν μόνο κατά 0,7% το 2023 και 0,9% το 2024. […]

Οταν ο (ψυχολόγος) Kahneman έπαιρνε το 2002 το Nobel (οικονομικά) και όταν δημοσίευαν μαζί με τον Tversky (και άλλους) τη δουλειά τους, ανέδειξαν τη σημασία της ψυχολογίας στα οικονομικά και στην κοινωνική σκέψη στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Εδειξαν ότι οι κοινωνίες σκέφτονται με δύο τρόπους: το σύστημα γρήγορης σκέψης που προηγείται και ένα δεύτερο σύστημα […]

Η υπερδιόγκωση της ρευστότητας στον απόηχο της μεγάλης ύφεσης, της κρίσης του COVID και του Ουκρανικού, η αύξηση των επιτοκίων και ιδιοσυγκρασιακά προβλήματα (εξελίξεις στον τεχνολογικό κλάδο, κρυπτονομίσματα, τραπεζοοικονομικές διοικητικές αστοχίες) και η τωρινή σύσφιγξη (2 τρισ. δολαρίων σε όλον τον κόσμο) δημιούργησαν ένα κλίμα χρηματοοικονομικής αστάθειας και αβεβαιότητας. Κοινός παρονομαστής είναι ο κίνδυνος ρευστότητας. […]

Το κατά κεφαλήν πραγματικό ακαθάριστο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών (Eurostat) στην Ελλάδα, σε όλη την περίοδο 2000-2009, ακολουθούσε σχεδόν ταυτόσημα την εξέλιξη της Ευρωπαϊκής Ενωσης (27) με το διαθέσιμο ιδιωτικό εισόδημα να είναι χαμηλότερο κατά 21% από αυτό του μέσου όρου της ομάδας των χωρών της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Ολλανδίας, που κινούνταν βεβαίως […]

Τον Νοέμβριο του 2022 ο Μακρόν επισκέφτηκε τον Biden στις ΗΠΑ με δύο θέματα: φθηνό αέριο και πρόσβαση των ευρωπαϊκών εταιρειών στον IRA, δηλαδή τον Inflation Reduction Act που ψηφίστηκε στις ΗΠΑ και προβλέπει δαπάνες και φορολογικές απαλλαγές (500 δισ. δολάρια) την επόμενη δεκαετία σε δραστηριότητες που αφορούν την κλιματική αλλαγή και την πράσινη μετάβαση. […]

Εχουμε από μακρού συζητήσει την προσγείωση της οικονομικής δραστηριότητας και την αναμενόμενη μείωση του πληθωρισμού για το 2023. Ομως τελευταία πυκνώνουν ορισμένες θετικές ενδείξεις βελτίωσης της εικόνας σε παγκόσμιο και σε ελληνικό επίπεδο, αν και φαίνεται ότι η επίδοση του 2022 θα είναι τελικά χαμηλότερη του αναμενόμενου, ιδίως για τον ρυθμό ανάπτυξης. Στο παγκόσμιο επίπεδο […]

Προχωρώντας με αργά βήματα προς την προσγείωση της οικονομικής δραστηριότητας το 2023 στην Ελλάδα, στην Ευρώπη και στον κόσμο, διατηρώντας έστω και μεσαία επίπεδα πληθωρισμού (σε σύγκριση με το 2022), έρχεται στην επιφάνεια το ζήτημα της ενίσχυσης της οικονομικής δραστηριότητας και της κοινωνικής προστασίας. Αυτή η πολιτική μπορεί να πάρει δύο μορφές: Η πρώτη αφορά […]

    Η ανθρώπινη ιστορία διαμορφώνεται από τις μακροχρόνιες μεγατάσεις και τα μεγάλα γεγονότα που συνήθως μας εκπλήσσουν. Οι μακροχρόνιες τάσεις μπορούν να κατανοηθούν και έτσι να αυξηθεί η προβλεπτική μας ικανότητα. Τα μεγάλα γεγονότα δημιουργούν τα σημεία καμπής στην εξέλιξη των οικονομιών και των κοινωνιών, και είναι συνήθως αναπάντεχα με αρνητική ή θετική επίδραση […]

Από την εποχή της Αθηναϊκής Δημοκρατίας όταν πλησιάζουν εκλογές παρατηρείται να αναπτύσσεται ο (δημοσιονομικός) πολιτικός κύκλος, δηλαδή να φουσκώνουν οι δημόσιες δαπάνες. Συνακόλουθα η αντιπολίτευση, παραδοσιακά, καταγγέλλει την κυβέρνηση ότι κάνει χρήση, για ίδιους μικροπολιτικούς λόγους, των δημόσιων κεφαλαίων. Ομως η πολιτική πάντοτε υπεραπλοποιεί, ιδίως τα οικονομικά θέματα. Η αύξηση των δημόσιων δαπανών μπορεί να […]

Στο προηγούμενο σημείωμά μας είχαμε δώσει το στίγμα για τον δύσκολο χειμώνα που έχουμε μπροστά μας. Είχαμε συνυπολογίσει βεβαίως τις νέες (επιβεβλημένες μέχρι σε έναν βαθμό) αυξήσεις επιτοκίων και στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη όπως και τις επερχόμενες αυξήσεις, παρόλο που και ο πληθωρισμός και τα επιτόκια εισήλθαν σε καθοδικό κύκλο, αρχικά με μειούμενες αυξήσεις, […]

Στον «Ριχάρδο Γ’» ο Σαίξπηρ βάζει τον πρωταγωνιστή του να δηλώνει στις δύο πρώτες γραμμές του έργου του ότι «τώρα είναι ο χειμώνας της δυσφορίας μας», κατ’ άλλες μεταφράσεις «δυσαρέσκειά μας» ή ακόμα και της «διχόνοιάς» μας υποδηλώνοντας ότι η Αγγλία εισερχόταν σε μία δύσκολη χρονική περίοδο. Ανορθωθήκαμε από τη μνημονιακή λαίλαπα, την καταστροφική επέλαση […]

  Το από μακρόν προαναγγελθέν δίλημμα της οικονομικής πολιτικής για τα επιτόκια σε όλον τον κόσμο έχει δύο ακραίες περιπτώσεις εφαρμογής: την Κίνα που βρίσκεται έξω από το δίλημμα αυτό έχοντας ξεκάθαρα την ανάγκη νομισματικής και δημοσιονομικής ενίσχυσης για να αντιμετωπίσει τη zero Covid πολιτική. Τη Μ. Βρετανία που ενώ έχει υψηλό πληθωρισμό και οδεύει […]

Εχουμε αρκετές φορές συζητήσει τις δύσκολες οικονομικές προοπτικές του 2023 που αφορούν μία πορεία προσγείωσης της οικονομικής δραστηριότητας (σε σύγκριση με το 2022). Εάν επρόκειτο λοιπόν να συνοψίσουμε τα βασικά χαρακτηριστικά του 2023 θα σημειώναμε ότι τα μείζονα αρνητικά θέματα που υπάρχουν και εμφανίστηκαν το 2022 θα μετακυλίσουν την επίδρασή τους στο 2023. Πρόκειται για […]

Τον Οκτώβριο του 2021 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή άνοιξε τον διάλογο για την επανοργάνωση του πλαισίου δημοσιονομικής διαχείρισης στην ευρωζώνη και στη συνέχεια, τον Μάρτιο του 2022, έδωσε οδηγίες για τη διαχείριση του 2023. Κύριες κατευθύνσεις ήταν η εξασφάλιση της βιωσιμότητας των εθνικών χρεών, η προώθηση της διατηρήσιμης μεγέθυνσης μέσω των επενδύσεων και των μεταρρυθμίσεων, εξαγγέλλοντας […]

Η ποιότητα νομοθέτησης αποτελεί θεμέλιο λίθο μιας αποτελεσματικής δημοκρατίας που είναι το βασικό ζητούμενο της εποχής μας: η πολυπλοκότητα των ρυθμίσεων, οι ασάφειες των ρυθμίσεων, η έλλειψη κωδικοποίησης, οι απαρχαιωμένες ρυθμίσεις οι οποίες δεν μεταβάλλονται κυρίως λόγω του φόβου του πολιτικού κόστους, η πρόκληση δημοσίου κόστους μεγαλύτερου του δημοσίου οφέλους, χωρίς μάλιστα να υπολογίζεται ούτε […]

  Το πολιτικό στοιχείο στην οικονομική θεωρία ήταν και είναι ο κρίσιμος πυρήνας για την ολοκληρωμένη κατανόηση της σχέσης οικονομίας και πολιτικής. Ο G. Myrdal (Εκδ. Παπαζήση, ΜΕΤ. Κ. Σοφούλη) είχε ξεκαθαρίσει πολλά χρόνια πριν, τις τρεις έννοιες, που με διάφορους συνδυασμούς τους, είχαν προσδώσει στα οικονομικά δόγματα το πολιτικό τους περιεχόμενο: αξία, ελευθερία και […]

Οι αναγνώστες που μας παρακολουθούν στη στήλη αυτή και στον Οικονομικό Ταχυδρόμο όπου δημοσιεύουμε κάθε εβδομάδα αναθεωρημένες προβλέψεις για την ελληνική οικονομία θα πρόσεξαν ότι αναθεωρήσαμε αυξητικά τις εκτιμήσεις μας για τον ρυθμό μεγέθυνσης του 2022 σε 6,1%, που είναι μία εξαιρετική παγκόσμια επίδοση, ενώ συγχρόνως υποβαθμίσαμε τις εκτιμήσεις μας για το 2023 κοντά στο […]

Το σημαντικό ερώτημα των ημερών μας αφορά το κατά πόσο κινδυνεύει η Δημοκρατία στην Ευρώπη. Το ζήτημα για το μέλλον της ιστορίας (ρόλος της μεσαίας τάξης και δημοκρατία) το είχε θέσει ο Fucuyama και εμείς να προσθέσουμε ότι η δημοκρατία στο οικονομικό και πολιτιστικό επίπεδο που βρισκόμαστε συνδέεται άμεσα με την οικονομική και ανθρώπινη ανάπτυξη. […]

Τα νέα γεγονότα είναι οι σχετικές ουκρανικές πολεμικές επιτυχίες, η μερική επιστράτευση και οι αντιδράσεις, όπως επίσης και οι ρωσικές πυρηνικές απειλές και η σχετική απομόνωση της Ρωσίας στον κόσμο (Ινδία, Κίνα, συνέλευση ΟΗΕ). Αρα ο Πούτιν είτε είναι πιθανόν να ενεργοποιηθεί περαιτέρω πολεμικά στην Ουκρανία είτε να υποχωρήσει είτε τελικώς να κάνει κάτι μεταξύ […]

Ο πληθωρισμός σε παγκόσμιο επίπεδο αναμένεται να φθάσει στα ανώτατα επίπεδα των τελευταίων δεκαετιών ενώ αναμένεται ν’ αρχίσει να κάμπτεται στη συνέχεια. Ενώ τώρα ο παγκόσμιος πληθωρισμός κυμαίνεται γύρω στο 8,5% προς το τέλος του 2023 τον αναμένουμε γύρω στο 3,8%. Αρχισε να αυξάνεται από το 2022, υπό την πίεση του ανοίγματος των οικονομιών από […]

Τον Ιούλιο του 2021 ο Πούτιν είχε δημοσιεύσει τις σκέψεις του με τίτλο «Για την ιστορική ένωση των Ρώσων με τους Ουκρανούς», όπου διατύπωνε την άποψη ότι οι Λευκορώσοι, οι Ρώσοι και οι Ουκρανοί είναι ένας ενιαίος λαός προερχόμενοι από τους Ρως. Υποστήριζε ότι είναι δεμένοι σε μια ενιαία γεωγραφική περιοχή με κοινή γλώσσα και […]

Αποζευγαροποίηση είναι η διαδικασία κατά την οποία δύο οικονομίες (εδώ ελληνική και ευρωπαϊκή) ενώ εξελίσσονταν μαζί, από ένα σημείο και μετά ακολουθούν διαφορετικές διαδρομές. Η Ελλάδα έζησε έντονα τη διαδικασία αυτή, αλλά με αρνητικό πρόσημο, όταν εισήλθε στα Μνημόνια το 2010. Παρ’ όλο που και άλλες ευρωπαϊκές οικονομίες έζησαν επίσης μια καθοδική φάση, η ελληνική […]

Για να οριστεί η ύφεση σε μία οικονομία πρέπει να έχουμε αρνητικό ΑΕΠ τουλάχιστον για δύο τρίμηνα, αξιόλογη αύξηση της ανεργίας, αρνητική εξέλιξη του πραγματικού εισοδήματος, αρνητική μεταβολή της βιομηχανικής παραγωγής και αρνητική εξέλιξη των πωλήσεων της λιανικής. Πρέπει επίσης να είμαστε σε θέση να προσδιορίσουμε το βάθος της, την έντασή της και τη διάρκειά […]

Μόλις κυκλοφόρησαν (27 Ιουλίου) τρία Δελτία Τύπου της ΕΛΣΤΑΤ για την «Οικονομική Ανισότητα», τον «Κίνδυνο Φτώχειας», την «Υλική και Κοινωνική Στέρηση και τις Συνθήκες Διαβίωσης», στην Ελλάδα, με επεξεργασία των στατιστικών στοιχείων μέχρι το 2020. Μάλιστα οι δημοσιεύσεις έδωσαν αφορμή σε λανθασμένες πολιτικές αντιπαραθέσεις οι οποίες μπέρδεψαν το έτος επεξεργασίας με το έτος αναφοράς. Δυστυχώς […]

Η ανακοίνωση του Eurogroup ότι η «τρέχουσα οικονομική κατάσταση και η αυξημένη αβεβαιότητα απαιτούν προσεκτικό σχεδιασμό της δημοσιονομικής πολιτικής το 2023 είναι χαρακτηριστική για τις άμεσες προοπτικές της ευρωπαϊκής οικονομίας. Δηλαδή μπαίνει τέλος στη χαλαρή άσκηση της δημοσιονομικής πολιτικής που είχε ως στόχο την ανάταξη της μείωσης του επιπέδου ζήτησης λόγω COVID. Στη συζήτηση στην […]

Τα μεγάλα ερωτήματα των ημερών μας είναι πού θα φτάσει και πόσο θα κρατήσει ο πληθωρισμός, ποιες είναι οι συνέπειές του και πώς οι οικονομίες θα προσγειωθούν κατά τρόπο ομαλό αποφεύγοντας την ύφεση. Εδώ βεβαίως απαιτείται ιδιαίτερη ανάλυση. Ο παγκόσμιος πληθωρισμός για το 2022 αναμένεται να κυμανθεί γύρω στο 7,6%. Πρόκειται για το μεγαλύτερο επίπεδο […]

Εχουμε ήδη ενημερώσει ότι τα αποτελέσματα της ελληνικής οικονομίας του πρώτου τριμήνου ήταν εντυπωσιακά και προδίκαζαν μία ιδιαίτερη χρονιά με υψηλή ανάπτυξη και υψηλό πληθωρισμό. Τώρα έχουμε την ενσωμάτωση των δεδομένων αυτών στις προβλέψεις μας για το 2022. Ετσι αυξήσαμε τις εκτιμήσεις μας στον ρυθμό ανάπτυξης για το 2022, από 2,8% τον προηγούμενο μήνα σε […]