Ραγκούση Πέπη

Υπήρξε για δεκαετίες η εμπορική καρδιά αυτής της πόλης. Γεμάτη μικρομάγαζα που συντηρούσαν την οικονομία της καθημερινότητας. Εδώ τα «κουμπάδικα» και τα «είδη ραπτικής», τα «υφασματάδικα» και τα «είδη κιγκαλερίας», τα πιλοποιεία, οι αποθήκες χονδρικής, τα «τυράδικα» που μοσχοβολούσαν επαρχία, κορνιζάδικα, καταστήματα μόνο με αμπαζούρ ή μόνο με ψεύτικα λουλούδια, μόνο με κορδέλες ή μόνο […]

Είμαι ακατάλληλο, ίσως, πρόσωπο να μιλήσω για τον Νίκο Καββαδία. Γιατί τον γνώρισα σε ακατάλληλη ηλικία. Θα ήμουν γύρω στα δέκα, άντε έντεκα. Μου διάβαζε τα ποιήματά του ο παππούς μου γιατί είχαν ωραίες λέξεις που περιέγραφαν συναισθήματα, πολύ οικεία σε εμάς που μεγαλώσαμε σε λιμανίσιο νησί («Το βράδι σου ‘πα στο καμπούνι μια ιστορία, […]

Τι σημαίνει ταλέντο ηθοποιού; Ικανότητα μίμησης; Αναπαράστασης; Εχει να κάνει με τη σωστή άρθρωση; Με την εκφραστικότητα των χαρακτηριστικών του προσώπου ή των σωματικών κινήσεων; Τίποτα από όλα αυτά μόνο του, αλλά ούτε και όλα μαζί. Οι τεχνικές δεξιότητες δεν αρκούν αν δεν υπάρχει η πνευματικότητα (καμία σχέση με την ακαδημαϊκή μόρφωση), το «κλειδί» που […]

Η φίλη που μου τηλεφώνησε το βράδυ της Τετάρτης είναι αυτό που λέμε «παλιά Αθηναία» και δεν την πολυενδιαφέρει η πολιτική. Προχθές όμως έμοιαζε να την αφορά προσωπικά το αν αληθεύει πως ο Γιάννης Μπουτάρης δεν θα ξανακατεβεί για δήμαρχος Θεσσαλονίκης. «Κρίμα. Θα μας λείψει» σχολίασε όταν της το επιβεβαίωσα. Κι ας μην έχει καμία […]

Ετσι, με κεφαλαίο. Για να παραπέμπει στο μυθιστόρημα του Κάφκα. Μόνο που, επιτρέψτε μου, θεωρώ την καθαρίστρια πιο τραγικό πρόσωπο ακόμα και από τον Γιόζεφ Κ., ο οποίος στη «Δίκη» κατηγορείται – και τελικά εκτελείται με μια μαχαιριά στο στήθος – για ένα έγκλημα που ούτε γνωρίζει ούτε έχει ποτέ διατυπωθεί στην αίθουσα του δικαστηρίου. Εδώ όμως […]

Ναι, είχαμε και στο χωριό μας Black Friday. Μόνο που τη λέγαμε «το αφεντικό τρελάθηκε». Για όσους δεν έχουν μάθει να εξηγούν τη ζωή και να αποκωδικοποιούν τις συμπεριφορές των ανθρώπων αποκλειστικά και μόνο μέσα από ιδεοληπτικές κομματικές εξισώσεις, ο δαιμονοποιημένος (ξανά μανά εσχάτως) καταναλωτισμός έβαλε, απλώς, ταμπελάκια σε ορμέμφυτα του σύγχρονου ανθρώπου. Να αποκτήσει […]

Η πρώτη είσοδος στην Αλκυονίδα ήταν κάτι σαν τελετή μύησης στην ενηλικίωση. Μιλάμε για τα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης, τότε που αυτή η μετάβαση σήμαινε αυτόματα πολιτικοποίηση, εξοικείωση με την υψηλή κινηματογραφική τέχνη, ευαισθητοποίηση για τους αγώνες των επαναστατημένων αδελφών μας απανταχού της υφηλίου και βέβαια «Εμπρός της Γης οι κολασμένοι» και «Εξω τώρα οι […]

Ετσι αμήχανη τη θυμάμαι πέντε δεκαετίες τώρα που τη φέρνω πάνω – κάτω. Σαν τη μεσαία από τρεις αδελφές. Η μία, η Σκουφά, Κολωνακιώτισσα 100% στα ορεινά της, με τα καφέ και τα μεταμοντέρνα all day στέκια της να έχουν διαμορφώσει ένα μικρό καρτιέ λατέν α λα γκρεκ στα πεδινά της. Η άλλη, η Ακαδημίας, με τη μελαγχολική μεγαλοπρέπεια […]

Ταινίες, εκθέσεις, αφιερώματα συζητήσεις για τον Βαν Γκογκ. Δεν μου κάνει εντύπωση. Ο ολλανδός ζωγράφος είναι από τους γνωστότερους ακόμη και σε αυτούς που έχουν από ανάλαφρη έως σχεδόν ανύπαρκτη σχέση με τη ζωγραφική. Μου φαίνεται σαν ένας καλλιτέχνης του 19ου αιώνα που έχει περάσει στη μαζική κουλτούρα του 20ού (και του 21ου) με όρους […]

Πριν από λίγες μέρες, η υφυπουργός Μακεδονίας – Θράκης Κατερίνα Νοτοπούλου περιδιάβασε καμαρωτή καμαρωτή κάποιο πάνελ φορώντας ένα ακατάληπτο λαμέ κοστούμι σε ένα ύφασμα που θύμιζε δέρμα σαργού ή πεσκανδρίτσας. Βέβαια ο λόγος για τον οποίο η κυρία Νοτοπούλου πληρώνεται από το ελληνικό κράτος δεν είναι το στάιλινγκ. Αν κάνει καλά τη δουλειά της δεν […]

Πολύ σωστή η άποψη της Κατερίνας Ροββά ότι, ιδανικά, το ελληνικό Κράτος θα έπρεπε να αναλάβει τη συντήρηση αυτών και άλλων κτιρίων που αποτελούν ιστορικά μνημεία. Μήπως όμως είμαστε ρομαντικοί και υπεραισιόδοξοι αφού ζούμε σε μία χώρα όπου η έννοια του ιδανικού μπάζει πλέον από παντού; Μέρες που είναι ας αναφερθώ, για παράδειγμα, στο Πολυτεχνείο. […]

Πόσο αμήχανο και θλιβερό είναι, με αφορμή τη συνέντευξη του αρμόδιου υπουργού μιας χώρας που «εξάγει» εκπαιδευτικά πρότυπα, να πρέπει να μιλήσεις για την παιδεία στον τόπο που, τα τελευταία χρόνια, όχι μόνο ξεχαρβαλώνεται αλλά και απαξιώνεται συστηματικά. Τι να πεις για την παιδεία στη χώρα όπου ιδεολογικές εμμονές έχουν δαιμονοποιήσει την αριστεία; Τι νόημα […]

Τον αναπληρωτή υπουργό Υγείας Παύλο Πολάκη μπορώ να τον φανταστώ σε διάφορους ρόλους, διαφόρων έργων, διαφόρων εποχών. Μια διαστρεβλωμένη εκδοχή μπουφόνου που όμως, παρά τους τσαμπουκάδες, τα νταηλίκια και τους παροξυσμούς, τελικά, βγάζει γέλιο. Κυρίως μέσα από την αντίφαση του ότι, δραματουργικά, αυτοί που εκστομίζουν φοβέρες και κατάρες με έναν προγλωσσικό τρόπο έκφρασης και σκοράροντας […]

Διαβάζοντας το θέμα του Μάνου Χαραλαμπάκη, κάποια αποσπάσματα που αναφέρονται στο δούναι και λαβείν μεταξύ Εκκλησίας και Κράτους, αν δεν ήξερα περί τίνος επρόκειτο, θα νόμιζα ότι ήταν σχετικά με κάποια ταινία τύπου «Goodfellas» του Σκορσέζε. «Μου δίνεις τόσα, σου δίνω τόσα, πατσίζουμε στα τόσα». Και όλα αυτά ακολουθούμενα από ποσά με πολλά μηδενικά. Αν […]

Σε αυτήν την εφημερίδα έχουμε όχι απλώς άξιους αλλά κορυφαίους κριτικούς θεάτρου. Και αν σήμερα μπαίνω στα χωράφια τους είναι όχι για να κρίνω μια παράσταση, αλλά διότι, βλέποντας το «Ξύπνα Βασίλη» σε σκηνοθεσία Αρη Μπινιάρη στο Εθνικό, διέκρινα ξεκάθαρα αυτό που διακινείται ως θολούρα στο θέατρο, στις τέχνες, στην αισθητική αλλά και στην καθημερινότητά […]

Ούτε εφέτος βέβαια έλειψε η γκρίνια, η οποία, ωστόσο, οφείλω να ομολογήσω ότι χρόνο με τον χρόνο αποκλιμακώνεται. Ολοένα δηλαδή και περισσότεροι άνθρωποι «ενδύονται», έστω και περιστασιακά, την ιδιότητα του συνειδητού πολίτη και δεν μουρμουρίζουν επειδή ταλαιπωρούνται για δυο μέρες στις μετακινήσεις τους λόγω Μαραθωνίου. Συνειδητοποιούν την ουσία αυτής της διοργάνωσης που δεν εξαντλείται στην […]

Τι να πρωτοθυμηθούμε κι εμείς «του ’80 και του ’90 οι εκδρομείς» από το θέατρο του Λυκαβηττού; Ηταν το δικό μας «εναλλακτικό Ηρώδειο», ένα θέατρο χωρίς κώδικες και κανονισμούς, ένας χώρος όπου τα πάντα μπορούσαν να συμβούν. Η πρώτη έξαρση, το 1982 νομίζω, με τις συναυλίες του περιοδικού «Ντέφι» του Τάσου και του Γρηγόρη Φαληρέα. […]

Παρακολούθησα την περασμένη Τρίτη στο υποσκήνιο του Μεγάρου Μουσικής τα «Μαθήματα Πολέμου» σε σκηνοθεσία Δημήτρη Λιγνάδη. Ενα είδος παραστατικής αφήγησης κειμένων του Θουκυδίδη για τον Πελοποννησιακό Πόλεμο. Τι περίμενα να δω; Μια πειραματική παράσταση που ναι μεν αποθέωναν οι «Financial Times» σε ένα ολοσέλιδο αφιέρωμα πριν από ενάμιση μήνα, αλλά για μένα – που υποτίθεται ότι […]

Eίναι εξαιρετικά άχαρο, αλλά και απολύτως απαραίτητο να υπερασπίζεσαι το επάγγελμά σου σε μια περίοδο που έχει στοχοποιηθεί είτε βάναυσα και απροκάλυπτα όπως στην περίπτωση του Τραμπ, είτε στο όνομα μας αφηρημένης, κίβδηλης και εργαλειοποιημένης «δημοκρατίας» – αυτό που ζούμε δηλαδή με την κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ από το δημοψήφισμα του 2015. Ανατρέχοντας ωστόσο σε παλαιότερα κείμενα, […]

Αλλιώς τα λέει ο Ηρόδοτος, αλλιώς ο Πλούταρχος, αλλιώς ο Λουκιανός. Τι σημασία όμως έχει αν ο Φειδιππίδης, ενώ είχε προηγουμένως διανύσει τη διαδρομή Αθήνα – Σπάρτη – Αθήνα σε τέσσερις ημέρες, ήταν αυτός που έτρεξε από τον Μαραθώνα για να αναγγείλει τη νίκη, αν ήταν κάποιος άλλος, αν ξεψύχησε μόλις ανέκραξε το «νενικήκαμεν», αν το «νενικήκαμεν» […]

Συγγραφείς λοιπόν γράφουν για τον επόμενο αιώνα. Βιβλία που, με τα σημερινά δεδομένα τουλάχιστον, οριακά θα προλάβουν να τα διαβάσουν κάποια από τα παιδιά που γεννιούνται τώρα. Βιβλία που θα διαβαστούν ύστερα από 96 χρόνια. Πείραμα ή ουτοπία; Ας δούμε τι γινόταν πριν από 96 χρόνια. Το 1922. Ο Προυστ μόλις είχε τελειώσει το «Αναζητώντας […]

Μπορεί να μη συντάχτηκα συστηματικά, αλλά ανήκω στη γενιά που είχε για ψωμοτύρι τις αντιαμερικανικές πορείες διαμαρτυρίας. Δεν είχε και τόση σημασία ποιο ήταν το πρόβλημα. Το σημαντικό ήταν ότι γνωρίζαμε ποιος το προκάλεσε. Οι Αμερικάνοι. Και βεβαίως ξέραμε και τη λύση του. Συμπυκνωμένη σε ένα σύνθημα. «Εξω τώρα οι Αμερικάνοι». Ποιοι ακριβώς Αμερικάνοι και […]

Ας πάμε ανάποδα στον χρόνο. Για να δούμε τι είναι μόδα, ώστε να καταλάβουμε τι δεν είναι. Προς το τέλος της δεκαετίας του 1970 με θυμάμαι, μαθήτρια ακόμη, να μπαίνω σε ένα τόσο δα μαγαζάκι, μια τρύπα, στις αρχές της οδού Σόλωνος. Το είχαν ο Billy Bo και ο Μάκης Τσέλιος. Και πουλούσαν αποκλειστικά «παραλλαγές […]

Ο συνδικαλισμός υπερασπίζεται τα δικαιώματα των εργαζομένων. Κάτω όμως από ειδικές συνθήκες, μεταλλάσσεται σε μία ιδιότυπη εξουσία. Τέτοιες συνθήκες θεωρώ ότι επικρατούν στην ΕΡΤ. Από κοντά και οι επεμβάσεις των εκάστοτε κυβερνήσεων, τα μέλη των οποίων γνωρίζουν καλά ότι στην Ελλάδα το «Θα σε βάλω στην ΕΡΤ» είναι, ακόμη και στην εποχή της απαξίωσής της, […]

Εντάξει, το μουσικοχορευτικό το έχουμε ως λαός, αλλά συνήθως το εκτονώνουμε σε πιο τσιφτετελοειδές τέμπο. Δεν μας είχα για τόσο του μιούζικαλ, είδος που στην Ελλάδα το μέσο κοινό γνώρισε – και σε εξαιρετική μάλιστα εκδοχή – μέσα από τις ταινίες του Δαλιανίδη. Προσαρμοσμένο στις δυνατότητες των ελλήνων πρωταγωνιστών και στημένο σε πρωτόγονες συνθήκες, κατά κάποιον τρόπο […]

Με τον Δημήτρη Γαλάνη είμαστε συνάδελφοι, εδώ στην εφημερίδα, και φίλοι. Μας συνδέει μάλιστα εκείνη η ιδιαίτερη, τουλάχιστον στον προσωπικό μου κώδικα, φιλία αυτών που έχουν ανταλλάξει – περισσότερες από μία φορές – τα πρώτα φιλιά της Πρωτοχρονιάς. Αν και πλέον οι ιδεολογίες έχουν γίνει μπάχαλο και οι έννοιες έχουν αραιωθεί, ο Δημήτρης είναι ένας βαθιά δημοκρατικός […]

Ετσι το λέγαμε τότε. Καλλιπλάστικο. Σε αντιδιαστολή με το Καλλιμάρμαρο. Με καθόλου ειρωνική διάθεση. Ισα ίσα, ήταν από τις πρώτες φορές που η σύγχρονη τεχνολογία και τεχνογνωσία έπαιρνε κεφάλι σε σχέση με το «αρχαίο πνεύμα αθάνατο». Και εμείς κάναμε τα πρώτα δειλά βήματα έξω από την αυλόγυρο της εθνικής μας εσωστρέφειας. Θυμάμαι τον Σεπτέμβριο του […]

Ηταν στις αρχές της δεκαετίας του 1980 όταν μια ταινία με παράξενο τίτλο προβλήθηκε στους αθηναϊκούς κινηματογράφους. Το «Κογιανισκάτσι» όμως, εκτός από το όνομα, μας «δυσκόλεψε» και με το περιεχόμενό του. Το πρώτο μέρος της τριλογίας του σκηνοθέτη Γκόντφρεϊ Ρέτζιο δεν είχε ούτε διαλόγους ούτε σπικάζ. Μόνο εναλλαγή εντυπωσιακών τοπίων της αμερικανικής ηπείρου και την […]

Με περίπου χίλιες παραστάσεις τη σεζόν στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας (εντάξει, υπολογίζουμε και αυτές που ανεβαίνουν σε διαμερίσματα και μπαρ), φυσικό είναι οι επονομαζόμενες «επίσημες πρεμιέρες» να έχουν στρογγυλοκαθίσει στην ατζέντα των κοσμικών events της πόλης. Αυτές ακριβώς οι τελευταίες λέξεις αρχίζουν και περιγράφουν ένα θέμα που, από εξαίρεση, τείνει να γίνει κανόνας. Τουλάχιστον […]

Ο χρόνος περνάει. Πέφτουν επάνω του πέτρες, χώματα και τον μπαζώνουν. Και εκεί που νομίζεις ότι κάποια πράγματα χάθηκαν κάτω από την αμείλικτη «σκόνη του χρόνου», έρχεται ένα γεγονός που τα φέρνει στην επιφάνεια. «Ολοζώντανα» και διαυγή. Και εκεί συνειδητοποιείς ότι υπάρχει ένα άλλος είδος χρόνου που διαμορφώνεται από τα συμβάντα. Και φέρνει δίπλα δίπλα […]

Στους ταξιδιωτικούς οδηγούς αναφέρεται ως η αθηναϊκή οδός που, όταν τη διασχίζεις, είναι σαν να κάνεις μία βόλτα στην αρχαία ιστορία της πόλης. Μιλάω για τον πεζόδρομο της Αποστόλου Παύλου στο Θησείο, εκεί όπου, ανάμεσα στα εναπομείναντα νεοκλασικά, αντικρίζεις την Αρχαία Αγορά, τον Αρειο Πάγο, την Πνύκα, το ιερό του Πανός, τη φυλακή του Σωκράτη. […]

Πέρα από την Ιστορία των αρχείων – απαραίτητη για να στοιχειοθετηθεί η επίσημη καταγραφή των γεγονότων – υπάρχει και η Ιστορία των ανθρώπων. Φτιαγμένη από αόριστα υλικά ψυχής. Ονειρα και σχέδια που έμειναν στη μέση και άλλα που δεν πρόλαβαν να αρχίσουν. Ζωές σε εκκρεμότητα που αφήνει μετέωρες ο πόλεμος. Οικογένειες που αλλιώς έπεσαν να κοιμηθούν το […]

Κάθε δουλειά έχει τις χαρές και τις συγκινήσεις της (αν βέβαια την αγαπάει αυτός που την κάνει) αλλά το δέος του αρχαιολόγου όταν ανακαλύπτει ένα άθικτο ναυάγιο δυόμισι χιλιάδων χρόνων είναι, νομίζω, σπάνιο συναίσθημα. Σαν να έχεις μπει σε μια χρονοκάψουλα που σε ταξιδεύει στο παρελθόν. Ας μπούμε λοιπόν κι εμείς μέσα κι ας πάμε […]