Ραγκούση Πέπη

Δεν θυμάμαι ποιος το έχει πει ή πού το έχω διαβάσει. Για την ανάγκη διασφάλισης των αξιών ώστε να μη φτάσει κάποιος στο σημείο να υπερασπίζεται το αυτονόητο. Και να επικαλείται το προφανές. Και αυτονόητο, για να αναφερθούμε στην τρέχουσα επικαιρότητα, είναι το δικαίωμα πρόσβασης όλων των παιδιών στην εκπαίδευση. Επίσης αυτονόητο ότι κανένας δεν […]

Αν ποτέ κατέγραφα τις μακρόχρονες (λόγω καταγωγής) εμπειρίες μου από τα ταξίδια με τα ακτοπλοϊκά των Κυκλάδων θα αφιέρωνα ένα κεφάλαιο στις Τσιγγάνες επιβάτισσες. Συνήθως ο τελικός προορισμός τους είναι η Τήνος λόγω Μεγαλόχαρης· αλλά η ευλάβεια του προσκυνηματικού τουρισμού πάει περίπατο όταν αναδύεται η έμμονη ιδέα ότι κάποιος τούς παίρνει τη θέση στην ουρά […]

Υπάρχουν πολλά είδη και αποχρώσεις της μνήμης. Επιστημονικά καταγεγραμμένα ή θεωρητικά επινοημένα. Πρώτα απ’ όλα η ανατομία της μνήμης τη διαχωρίζει σε δηλωτική, διαδικαστική, ενεργή και βραχύχρονη. Πολλοί πιστεύουν ότι υπάρχει κυτταρική μνήμη, άλλοι ομνύουν στη συλλογική ή την ιστορική, άλλοι ρίχνουν νερό στον νερόμυλο της επιλεκτικής μνήμης, εμένα πάλι με συναρπάζει η γεωγραφία της […]

Υπάρχει ένας τύπος γυναίκας διακριτός σε όλες τις κοινωνίες, όλων των χωρών, όλων των εποχών. Η ακριβής περιγραφή της απαιτεί πολλές λέξεις και τα προσωνύμια δεν είναι τόσο χαρακτηριστικά. Οχι τόσο αποτελεσματική όσο η «τσαούσα», ούτε τόσο αυθάδης όσο η «γλωσσού». Συνήθως έχει επιμελημένη εμφάνιση, βοηθητική στο να πετύχει τον σκοπό της. Να περάσει ως […]

Κκυκλοφορεί στα social media. Μετά πολλών επαίνων και εγκωμίων. Και με προέλευση από τα αντίστοιχα βρετανικά μέσα όπου επίσης έγινε viral με αποθεωτικό πρόσημο. Μια έφηβη στο Λονδίνο έκανε αίτηση για να τη δεχτούν στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Την περασμένη εβδομάδα έλαβε ηλεκτρονικά αρνητική απάντηση. Η μικρή την τύπωσε, την κουρέλιασε κι έφτιαξε κολάζ με […]

Οταν είσαι μέσα στο μάτι κυκλώνα, όπως είμαστε τώρα, είναι δύσκολο να έχεις σφαιρική και αντικειμενική αντίληψη της κατάστασης. Πρέπει να απομακρυνθείς, να εκτιμήσεις την ολοκληρωμένη εικόνα που σου χαρίζει η απόσταση και, στη συνέχεια, να βγάλεις συμπεράσματα και να κάνεις αξιολογήσεις. Ετσι, προς το παρόν, δεν ξέρω αν ζούμε το «Μεγάλο σορτάρισμα» του Ανταμ […]

Την περασμένη εβδομάδα είδα το «Ομπίντα», που έγραψε και σκηνοθέτησε ο Γιώργος Κοτανίδης με θέμα τις τελευταίες ώρες του Νίκου Ζαχαριάδη. Ενας μονόλογος στην ουσία για τις ενδοκομματικές αντιζηλίες και τα συντροφικά, πισώπλατα μαχαιρώματα στο ΚΚΕ. Την ίδια ημέρα παρακολούθησε την παράσταση ο Πρωθυπουργός, τον οποίο κάποιοι θεατές, εξ αριστερών του ΣΥΡΙΖΑ, αποδοκίμασαν με πολιτικά […]

Το χιούμορ ταυτίζεται, κατά κανόνα, με την ευφυΐα. Προϋποθέτει αντιληπτική ικανότητα, φαντασία, κρίση, επισήμανση του ουσιαστικού, αυτοσαρκασμό, timing. Ετσι (όπως μόνο τον βλάκα μπορείς να μιμηθείς και όχι τον έξυπνο) είναι εύκολο να προσποιηθείς τον σοβαρό, αδύνατον όμως να παραστήσεις ότι έχεις χιούμορ. Διότι τότε, γίνεσαι ο ίδιος το αστείο. Στο θέατρο είναι κάτι σαν […]

Στο Γυμνάσιο ένας καθηγητής έλεγε ότι δεν υπάρχει πρόβλημα χωρίς λύση. «Οταν δεν υπάρχει λύση, δεν υπάρχει και πρόβλημα» ισχυριζόταν. Στο Δημοτικό είχαμε μάθει για την κοσμοθεωρία της στρουθοκαμήλου, σύμφωνα με την οποία όταν δεν βλέπεις το πρόβλημα, δεν υπάρχει. Μεγαλώνοντας, ακούσαμε την άποψη που λέει ότι αν η επιθυμία των κραταιών δεν συμφωνεί με […]

Ευτυχισμένα τα χρυσόψαρα. Η μνήμη τους κρατάει από τρία έως οκτώ δευτερόλεπτα. Γι’ αυτό μπορούν να ζήσουν σε γυάλα. Μέχρι να συνειδητοποιήσουν ότι είναι εγκλωβισμένα, το έχουν ξεχάσει. Από την άλλη, ξεχνάνε και ότι έχουν φάει. Και ξανατρώνε. Και σκάνε. Η πιο συχνή αιτία θανάτου των χρυσόψαρων είναι ότι σκάνε από το πολύ φαγητό. Με […]

Εβδομήντα χρόνια μετά την ιστορικότητα του Εμφυλίου. Σχεδόν σαράντα από την ποιητικότητα του Σαββόπουλου όταν έγραφε «… κι οι δυο Ελλάδες σιγοπίνουν το ποτό». Τριάντα πέντε από την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης που ψήφισε η πρώτη κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου αποκαθιστώντας ιστορικά, κοινωνικά και οικονομικά εκατοντάδες χιλιάδες Ελληνες –και πολλές άλλες σχετικές επετείους, εθνικές και […]

Στα πρώιμα νεανικά μου χρόνια είχα τη μεγάλη τύχη να δουλέψω στη δισκογραφική εταιρείαLyraτου Αλέκου Πατσιφά. Ενα «σχολείο» πολιτισμού στο οποίο μπαινόβγαιναν καθημερινά ο Θεοδωράκης, ο Χατζιδάκις, ο Ελύτης, ο Γκάτσος, ο Μούτσης, ο Σαββόπουλος, ο Μικρούτσικος, ο Παπαστεφάνου αλλά και ο Ρασούλης, η Μοσχολιού, η Μπέλλου, ο Μουφλουζέλης (για να αναφέρω ενδεικτικά κάποιους). Ηταν […]

Οι κυβερνήσεις που διαισθάνονται ότι περιέρχονται σε πολιτική απομόνωση φαίνεται ότι χρειάζονται κάποιον που να αλυχτά. Και η συγκεκριμένη τον βρήκε στον Παύλο Πολάκη. Ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας με την αυθαιρεσία, τους τραμπουκισμούς, τον απύλωτο λόγο και την εμμονή του σε αναφορές που παραπέμπουν στο αποχετευτικό σύστημα (βόθροι, οχετοί, λύματα) είναι ένας συνδυασμός μπράβου και […]

Σε ένα ξέφωτο του Μέλανα Δρυμού –ή σε μια σπηλιά στα Απαλάχια Ορη –μαζεύονται κάθε τόσο τα πιο κακά και φθονερά πλάσματα του κόσμου τούτου. Το παγκόσμιο, παλιό κατεστημένο δηλαδή. Τα Γκρέμλινς και τα Ορκς, οι μητριές της Σταχτοπούτας και της Χιονάτης, οι κακοί λύκοι όλων των παραμυθιών, αιμοσταγείς καπιταλιστές, αιμοβόροι τραπεζίτες, ειδεχθείς ιμπεριαλιστές και […]

Καθώς οι ευχές για τον καινούργιο χρόνο θα συνεχίζονται μέχρι να κοπεί η τελευταία βασιλόπιτα του τελευταίου επαγγελματικού συλλόγου, η αγάπη θα είναι αυτή που θα πρωτοστατεί ως προσδοκία α λα μπρατσέτα με την υγεία. Εγκλωβίζοντάς μας στην καθόλου δημιουργική ασάφεια και γενικότητα της έννοιάς της. Θα ήθελα, για παράδειγμα, να ρωτήσω την τραγουδίστρια που […]

Αν ανακαλέσω αναμνήσεις από Πρωτοχρονιές, στις περισσότερες, με έναν ύπουλο, θα έλεγες, τρόπο κυριαρχούν οι βασιλόπιτες. Πιθανότατα επειδή είμαι φαγού και από μικρή εκστασιαζόμουν με ό,τι έχει έστω και συμβολική σχέση με το φαγητό, το σε ποιον θα πέσει το φλουρί μού προκαλούσε μεγαλύτερη αδημονία ακόμη και από το δώρο που θα μου έφερνε ο […]

Συνήθως απεικόνιζαν τους τρεις Μάγους. Ενίοτε μία ή περισσότερες χριστουγεννιάτικες μπάλες. Κάποιες φουτουριστικές, ασημί αστέρια σε φόντο μπλε σαξ. Υπήρχαν βέβαια και οι αμιγώς θρησκευτικές, σαν εικόνες. Και μέσα, η οικογένεια τάδε μας ευχόταν, με καλλιγραφημένο πλεονασμό, «Αίσιον και ευτυχές το νέον έτος», λες και υπήρχε περίπτωση το αίσιον να μην ήταν ευτυχές ή το […]

Στην οικογένειά μου φούσκες τις λέγαμε. Τις φούσκες, τυλιγμένες σε εφημερίδες, κατέβαζε κάθε Δεκέμβριο η μητέρα μου από το πατάρι για να στολίσουμε το χριστουγεννιάτικο δέντρο. Κι εδώ που τα λέμε, πιο ακριβές είναι το «φούσκα» από το «μπάλα», το οποίο, όπως και να το δεις, έχει μια οντότητα. Ενώ η φούσκα τι είναι; Ενα […]

Ερχεται σαν μακρινός αντίλαλος από τα παιδικά μου παιχνίδια στον δρόμο. Και σήμερα όμως που τα παιδιά παίζουν πάνω από ένα τάμπλετ, περίπου τα ίδια λένε όταν θέλουν να τεκμηριώσουν ανύπαρκτη σημαντικότητα, να κάνουν φιγούρα. «Εμένα που με βλέπεις, ο πατέρας μου είναι πολύυυυ δυνατός». «Κι εμένα έχει ένα τεράστιο αυτοκίνητο και θα σε πατήσει». […]

Συνέβη σε μια από τις αλλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις ανάμεσα στο 1987 και 1989. Σε κάποια που είχε πάρει κεφάλι η Νέα Δημοκρατία. Τότε που δεν υπήρχε ακόμη ιδιωτική τηλεόραση και πολλοί επιλέγαμε, αντί της γραφειοκρατικής μετάδοσης από την κρατική ΕΡΤ, να παρακολουθούμε τα αποτελέσματα από τους δημοτικούς και ιδιωτικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς. Ετσι πέσαμε πάνω στον, […]

Πριν από τρεις ημέρες, ήταν η έμπνευση να μοιραστούν στολισμένα χριστουγεννιάτικα δέντρα στους αστέγους. Πριν από δύο ημέρες, ο τρόπος με τον οποίο μια κυβέρνηση που καταρρέει δημοσκοπικά χρησιμοποίησε τους συνταξιούχους ως όπλο και ασπίδα συγχρόνως, προς δημιουργία εντυπώσεων. Δυστυχώς οι φτωχοί, πλην όλων των άλλων, είναι ανυπεράσπιστοι και απέναντι στον ναρκισσισμό της φιλανθρωπίας. Μιας […]

Παρατηρώ τις εκφράσεις τους όταν τους βλέπω στην τηλεόραση. Θέλω μάλιστα να κολλήσω τη μούρη μου στην οθόνη και να μελετήσω ενδελεχώς τα χαρακτηριστικά τους. Αναφέρομαι σε αυτούς που κάθονται στις πρώτες σειρές σε κομματικές συναθροίσεις, ομιλίες πολιτικών, επιστημονικές ημερίδες, ανοιχτές συζητήσεις, συνέδρια, παρουσιάσεις βιβλίων. Συχνά βρίσκομαι κι εγώ ανάμεσά τους. Και ξέρω από πρώτο […]

Τον ξαφνικό έρωτα της συριζαϊκής Αριστεράς με την ανελική Ακροδεξιά και προσωπικά του Αλέξη Τσίπρα με τον Πάνο Καμμένο τον έχουμε ζήσει εδώ και δύο χρόνια σε όλες του τις εκφάνσεις. Οπότε η αναφορά του Πρωθυπουργού στον «μπούλη» που πρωτογνώρισε σε κάποιες φοιτητικές διακοπές στη Νίσυρο δεν με ξάφνιασε. Μια παρωχημένη λεκτική τσαχπινιά μού φάνηκε, […]

Τον έβλεπα προχθές σε λάιφσταϊλ εκπομπή. Δημοσιογράφος περί τη σόουμπιζ, μακρόχρονης πορείας σε μεσημεριανά πάνελ, με επιτηδευμένη γλώσσα και ακόμη πιο επιτηδευμένη άρθρωση, έπλεκε το εγκώμιο του Γιάννη (εγώ με δύο «ν» το γράφω γιατί αυτά τα ελληνικά έμαθα) Βαρουφάκη λέγοντας, νοερά, στους επικριτές του «να πάνε πρώτα να γίνουν καθηγητές πανεπιστημίου στην Αμερική όπως […]

«Τα όνειρά σου μην τα λες γιατί μια μέρα κρύα / μπορεί και οι φροϊδιστές να ‘ρθουν στην εξουσία». Ετσι αρχίζει η μαντινάδα που έγραψε ο Σαββόπουλος για τις εκλογές του 1977. Σχεδόν σαράντα χρόνια μετά, νιώθω αυτούς τους στίχους να κυκλοφορούν, σαν παγωμένος αέρας, στα στενά της πόλης και της χώρας ολόκληρης. Για να […]

Την περασμένη Πέμπτη το απόγευμα, όταν ανακοινώθηκε το διάγγελμα του Πρωθυπουργού, ακόμη και στα γραφεία της εφημερίδας όπου είμαστε εξοικειωμένοι με τα έκτακτα γεγονότα, υπήρχε κλίμα αμηχανίας. Χώρια πέντε – έξι φίλοι που μου τηλεφώνησαν μήπως και ξέραμε περί τίνος επρόκειτο. Πρωθυπουργικό διάγγελμα με συμφωνία στον αέρα και τα ελληνοτουρκικά να χάσκουν, προκαλεί ανησυχία. Και […]

Ο θάνατος, πριν από λίγες μέρες, του Πέτρου Φυσσούν ήταν η αφορμή να γίνει λόγος στην παρέα για την τηλεοπτική μεταφορά του «Συνταγματάρχη Λιάπκιν», όπου πρωταγωνιστούσε. Κι έτσι, όπως η μια σκέψη σε οδηγεί στην άλλη, συνειδητοποίησα ότι ο Μ. Καραγάτσης έγραψε τον «Λιάπκιν» στα 25 του χρόνια. Και μέχρι τα 30 του είχε εκδώσει […]

Η εκπομπή είναι από αυτές που χαρακτηρίζονται ως «μεσημεριανές» όχι μόνο λόγω της ώρας μετάδοσής τους, αλλά κυρίως λόγω του περιεχομένου τους. Με κοινή βασική αρχή –έστω και αν υπηρετείται ασυνείδητα –την αναγωγή του απολύτως ασήμαντου σε εξαιρετικά σημαντικό. Και το αντίστροφο. Στη συγκεκριμένη, το θέμα ανακοινωνόταν πολλή ώρα πριν μεταδοθεί, με μουσική υπόκρουση που […]

Σε σένα μιλάω. Στον γιο της καλύτερής μου φίλης. Στα 19 ήσουν τότε. Πρώτο έτος Πανεπιστημίου. Στην ηλικία που όλα σου τα πλούτη είναι τα όνειρά σου. Και όταν δολοφόνησαν τον Αλέξη, ήταν σαν να δολοφόνησαν τα όνειρά σου. Και βγήκες στους δρόμους. Και καλά έκανες. Μόνο όταν άρχισαν οι φωτιές η μάνα σου άρχισε […]

«Ηταν κάποτε μια Αριστερά». Αυτός θα μπορούσε να είναι ο πολιτικός τίτλος της χθεσινής ημέρας. Τα άλλοθι, οι προφάσεις, οι σκοπιμότητες τελείωσαν. Το φλερτ του ΣΥΡΙΖΑ με την Ακροδεξιά που είχε αρχίσει στις πλατείες των «Αγανακτισμένων» από το καλοκαίρι του 2011, οι κοινοί, έστω και ανομολόγητοι, όρκοι αγάπης πάνω από τον αντιμνημονιακό λόγο, ο αρραβώνας […]

Ο λαϊκισμός στον δημόσιο λόγο που τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας παίζει τα ρέστα του ξεχειλώνοντας τα όρια της χυδαιότητας, έχει αλλάξει αφήγημα. Ούτε το βασικό του δίπολο καλοί Vs κακών ή ηθικοί Vs διαπλεκομένων έχει κανένα νόημα ούτε το εμφυλιοπολεμικό πατριώτες Vs γερμανοτσολιάδων, από τη στιγμή που τα κόμματα που τον χρησιμοποίησαν ως […]

Για να φθάσω στο γραφείο, περνάω από τους παράδρομους μιας μεσοαστικής συνοικίας. Σειρές πολυκατοικιών, χτισμένες οι περισσότερες στις δεκαετίες του 1960 και 1970, από εκείνες με τις στριμωγμένες εισόδους ώστε να αφήνουν στο ισόγειο χώρους ελεύθερους για μαγαζιά. Την εβδομάδα που μας πέρασε, σε μπαλκόνι μιας από αυτές ανέμιζε η σημαία της Κούβας, προφανώς εις […]

Το ακούω χρόνια. Στην αρχή, ομολογώ, με ένα είδος αποστασιοποίησης, θα έλεγα έως και προανάκρουσμα γεωγραφικού σνομπισμού που έχουν οι αναντάμ παπαντάμ νησιώτες για τους χερσαίους και τους βουνίσιους. Νέοι άνθρωποι, αγόρια και κορίτσια, επιστήμονες, με τα μάστερ και τα διδακτορικά τους από πανεπιστήμια του εξωτερικού, τεχνοκράτες, με τις –όσο το δυνατόν υπό τις παρούσες […]

Ο λόγος που συνεχίζω τη φιντελιάδα δεν είναι μόνο ο θάνατος τού «αν τον πω ηγέτη θα είμαι του κόκκινου, αν τον πω δικτάτορα του μαύρου φασισμού». Εστω κι αν η παραπάνω αντιπαράθεση είναι μια από τις πολλές παθογένειές μας που έφερε στην επιφάνεια το γεγονός, τον οπαδισμό μας ούτως ή άλλως τον γνωρίζαμε. Είναι […]