Σεβαστάκης Δημήτρης

Το «Κέντρο» είναι περιζήτητο, δυσεύρετο ή θνήσκον; Τις αλλεπάλληλες νίκες του ΣΥΡΙΖΑ το 2015, μάλλον δεν τις έδωσε το «Κέντρο», ούτε τη νίκη στη ΝΔ το 2019. Θυμίζω την εθνικιστική αντιπολίτευση, με αιχμή τη συμφωνία των Πρεσπών και το Προσφυγικό, στην οποία είχε «καταφύγει» το συντηρητικό κόμμα. Αλίευε από μια δεξαμενή, μάλλον δεξιότερα του παραδοσιακού […]

Εκείνο που συντρίβει η υπόθεση της «Κιβωτού», δεν είναι το ίδρυμα, αλλά  την εμπιστοσύνη. Ανεξάρτητα από τα αποτελέσματα της δικαστικής έρευνας και ανεξάρτητα από το τεκμήριο αθωότητας, είναι αναπόφευκτη η φθορά ολόκληρου του πλέγματος των  εννοιών της οργανωμένης αλληλεγγύης, της οργανωμένης προστασίας, της οργανωμένης επιστημονικής στήριξης. Αυτό που «θεσμίζει» τις δομές στήριξης δεν είναι πρωτίστως […]

Οφείλεται ή όχι η πτώση της χούντας στην εξέγερση του Πολυτεχνείου; Υπήρχαν πολλοί νεκροί από την άγρια καταστολή; «Οχι» λένε οι θαμώνες της Νεοδεξιάς, προσπαθώντας να θεμελιώσουν το αποκαθηλωτικό αφήγημα. «Είναι απλώς ένα ακόμα αριστερό μύθευμα, που πρέπει να ακυρωθεί». Η επανάληψη μειωτικών θέσεων τέτοιου τύπου είναι ένα είδος ρεβανσισμού ή μήπως είναι απλώς φιλάρεσκη […]

Οταν μειώνονταν τα ατομικά εισοδήματα κατά την πρώτη, σκληρή περίοδο της χρεοκοπίας, ξεσηκώθηκε όλος ο λαός. Ηταν ανυπόφορη η οικονομική πτώση, ήταν τρομακτική η ασυμμετρία εισοδημάτων και ανελαστικών αναγκών, ιδίως των δανειακών υποχρεώσεων. Οσες σοφιστείες ή επιχειρήματα και αν επιστράτευαν οι οικονομολόγοι (και οι λίγοι πολιτικοί που έβγαιναν τότε στον αέρα) δεν έπειθαν κανένα. Δεν […]

Πολλές ιστορίες παιδεραστίας και σεξουαλικών εγκλημάτων «σκάνε» τελευταία. Παράλληλες, σοβαρές υποθέσεις, η μια πιο αποκρουστική από τη άλλη. Αναρωτιέμαι όμως, αν πλήθυναν τα επεισόδια το τελευταίο διάστημα ή αν διέγειραν εντονότερα τις κοινωνικές ευαισθησίες και έτσι δημοσιοποιούνται λεπτομερέστερα και πυκνότερα. Είναι σίγουρο ότι οι τεχνολογικές δυνατότητες παρακολούθησης και εντοπισμού έχουν αναπτυχθεί (κι έτσι γίνονται τσακωτοί) […]

Kάθε πόλεμος είναι παγκόσμιος πόλεμος. Κυρίως λόγω της ανάπτυξης των μέσων μαζικής επικοινωνίας και των social. Ετσι δεν υπάρχει ακριβώς ο «πόλεμος», αλλά η μιντιακή εμπέδωσή του. Συνήθως η γεωπολιτική σύγκρουση εκμεταλλεύεται τοπικές συγκρούσεις, όταν δεν τις προκαλεί. Ομως το μεγάλο γεγονός είναι η διασπορά της πολεμικής πληροφορίας. Σήμερα έχει επικρατήσει η διατύπωση «πόλεμος δι’ […]

Η μόνη δυνατή και διατηρήσιμη πολιτική έννοια που έχει απομείνει είναι η δυσαρέσκεια. Ούτε η σταθερότητα, ούτε η ελπιδοφόρα ανατροπή, ούτε ο ορθολογισμός – το μετριοπαθές ζύγισμα των πραγμάτων. Ούτε η πρόβλεψη, το προσωπικό κουμάντο, η οικογενειακή μέριμνα, η αποταμίευση, ούτε η ξέφρενη ζωή, ούτε οι μεγαλειώδεις φαντασιώσεις. Εχουν συντριβεί όλα κάτω από πολιτικά κύματα που […]

Είναι τόσο σκοτεινό το γεγονός του προαγωγού της 12χρονης και του κυκλώματος που σταδιακά αποκαλύπτεται, που σχεδόν διαλύει και ξανασχεδιάζει με την έντασή του, όλη την υπόλοιπη ειδησεογραφία. Μπαίνουν σε χαμηλή κλίμακα, ειδήσεις που έχουμε σχεδόν συνηθίσει, που επαναλαμβάνονται, που με τη περιοδικότητά τους, έχουν πάψει να εκπλήττουν. Ουκρανικό, Τουρκία, ευρωπαϊκή κρίση κ.λπ., χάνουν κάτι […]

Το 1940 η Γερμανία επιτίθεται στη Γαλλία και λίγο αργότερα ο Μπέρτολτ Μπρεχτ γράφει το έργο «Τα οράματα της Σιμόν Μασάρ». Μέσα από τις φαντασιώσεις της μικρής ταπεινής Γαλλίδας, της Σιμόν, διελαύνει η γαλλίδα ηρωίδα Ζαν ντ’ Αρκ και αναπτύσσεται από τον μεγάλο γερμανό δραματουργό μια σκληρή κριτική όχι μόνο του πολέμου αλλά και των […]

H Τζόρτζια Μελόνι μοιάζει να συνδυάζει χαρακτήρες της ιταλικής φιλμογραφίας, να μιξάρει στοιχεία από την Αννα Μανιάνι, τη Σιλβάνα Μάγκανο, την Τζουλιέτα Μασίνα, τη Σαμπρίνα Φερίλι κ.λπ. Συγκεφαλαιώνει όλα τα ύφη, όλα τα δράματα. Μιλώντας και εκ μέρους του φτωχού ήρωα του ιταλικού νεορεαλισμού και εκ μέρους του κουρασμένου και κορεσμένου αστού της Grande Bellezza, […]

Η Μάρθα Καραγιάννη , έστω με τον θάνατό της, ξαναθέτει το ερώτημα: Γιατί αγαπάμε τον παλιό ελληνικό κινηματογράφο; Πιθανόν γιατί μας εξασφαλίζει ένα είδος ισοβιότητας, αφού, αγκιστρωμένοι στην παλαιότητά του, μεταθέτουμε το δικό μας τέλος. Ισως γιατί μας απομακρύνει από το αποκρουστικό πρόσωπο της πραγματικότητας. Της πραγματικής και όχι φιλμικής πραγματικότητας. Σημερινές, εξαιρετικές, ελληνικές ταινίες […]

Ακόμα λίγες μέρες θα κυκλοφορεί η μιντιακή νεκρική πομπή. Η Ελισάβετ βρίσκεται στο πολυήμερο μεταίχμιο, παράγοντας άπειρα κείμενα και φωτορεπορτάζ. Ο πλανήτης θρηνεί με αδιάφορη λύπη, με μια φθαρμένη πόζα κλαυθμού. Η χαμηλή ιστορία ανθεί. Κηδεύεται η Ελισάβετ ή η μοναρχία; Η Βρετανία βγάζει ειδήσεις ακόμα και με τον αναχρονισμό της. Πώς είναι δυνατόν μια […]

Οταν φεύγει από τη ζωή μια διασημότητα, συνήθως γράφεται ή λέγεται ότι «φεύγει ο τελευταίος ευπατρίδης» αν πρόκειται για πολιτικό, ο «τελευταίος μεγάλος σταρ» στην περίπτωση ηθοποιού, η τελευταία «μεγάλη φωνή» αν ο αποδημήσας είναι αοιδός κ.λπ. Πρόκειται πάντα για κάποιον «τελευταίο» που «σφραγίζει μια εποχή» και παίρνει και τα κλειδιά μαζί του. Ο θάνατος […]

Επιμένω σε θέματα εκπαίδευσης όχι μόνο γιατί το εκπαιδευτικό γεγονός συστήνει σημαντικό παραγωγικό και πολιτιστικό επίδικο, αλλά γιατί σε συνθήκες δομικής κρίσης (όπως αυτές που ζούμε επί δώδεκα τουλάχιστον χρόνια), οι εκπαιδευτικές δομές αναλαμβάνουν τον ρόλο εκτόνωσης και κοινωνικής εξισορρόπησης. Η αστική γειτονιά, η μικρή πόλη, το ακριτικό χωριό αναφέρονται στο σχολείο, συγκροτούνται κοινωνικές σχέσεις […]

Σε λίγες μέρες ξεκινούν την εργασία τους οι πιο σκληρά εργαζόμενοι: τα παιδιά, οι μαθητές/τριες και οι φοιτητές/τριες. Πολλά μαθήματα – γνωστικά αντικείμενα, πολλές απαιτήσεις. Το πρωί σχολείο, μετά ολοήμερο, μετά φροντιστήριο, μετά αγγλικά ή δεύτερη ξένη γλώσσα, μετά γυμναστήριο ή μπαλέτο, μετά επανάληψη στο σπίτι, α και μια ερευνητική εργασία πάνω σε ένα θέμα […]

Αυτές τις μέρες γίνεται πανζουρλισμός με συνεχείς αναρτήσεις-διακηρύξεις και δημοσιεύματα στον Τύπο, για τα παιδιά που πέρασαν σε ΑΕΙ, πρώτευσαν ή αποφοίτησαν. Πολλοί γονείς θεωρούν ότι το να ανακοινώσουν «σοσιαλμιντιακά» την επιτυχία του παιδιού αποτελεί και μια μορφή επιβράβευσης. Στην πραγματικότητα μάλλον αποτελεί μια περικύκλωση σε μια υποχρεωτική εξεταστική αποδοτικότητα, η οποία ταυτίζεται (απλοϊκά και […]

«Χαμός στο Τwitter». Τι σημαίνει αυτό; Μια δήλωση, ένα γεγονός, αξιολογείται αριθμητικά σε κάποια πλατφόρμα και αυτό είναι μέτρηση κοινής γνώμης, είναι ζύγι, βαρύτητα; Το θέμα είναι ότι συχνά τα κοινωνικά δίκτυα τα επικαλούνται σε κείμενά τους δημοσιογράφοι, επιφυλλιδογράφοι ή σε συνεντεύξεις πολιτικοί ως ενισχυτικά της άποψής τους. Αυτό το «βοά», ως απόδειξη κύρους και […]

Οι εκλογές δίνουν σχήμα στην καθημερινή αγωνία. Είτε ως εξαγγελία είτε ως διαδικασία, απελευθερώνουν από τις συνήθεις μιζέριες, διεγείρουν τα πάθη και ενεργοποιούν ενταφιασμένες φιλοδοξίες. Βλέπεις ανθρώπους ήρεμους, με μια ρυθμισμένη, χαμηλοβλεπούσα σεμνότητα και ξαφνικά αρχίζουν να διαγκωνίζονται για το χρίσμα υιοθετώντας ένα απίστευτο επίχρισμα. Φωνές, αλληλοκατηγορίες, ενδοκομματικά μίση (είμαστε ακόμη στο προκαταρκτικό κυνήγι του […]

«Κάντε ησυχία μην ξυπνήσουμε τους Ελληνες» ήταν το χλευαστικό σύνθημα στην πλατεία των αγανακτισμένων στη Μαδρίτη. Αμέσως, χιλιάδες άνθρωποι (οικονομικά τρομοκρατημένοι, αλλά και θιγμένοι από τον καγχασμό) κατέκλυσαν την πλατεία Συντάγματος. Δεν είχαν όλοι το τυπικό προφίλ διαδηλωτή. Γνωρίζει κανείς άλλωστε την αισθητική, τη γλώσσα, τα συνθήματα και τους ενδυματολογικούς κώδικες που είχαν οι τυπικοί […]

Ο υπερχρεωμένος ήρωας ζει με την οικογένειά του σε άθλιες ορεινές συνθήκες, ψάχνει φλέβα ασημιού, αποπειράται να εκπαιδεύσει έναν ταύρο για να νικήσει στις τοπικές ταυρομαχίες, μη συμβιβαζόμενος με τον εκσυγχρονισμό που επιτελείται στην περιοχή από «την εταιρεία». Ο τούρκος σκηνοθέτης Μουσταφά Καρά, στο «Κρύο της Τραπεζούντας» του 2015, δίνει με εξαιρετικό τρόπο τις διαθλάσεις […]

Οι πόλεμοι του Βιετνάμ, των Φόκλαντς, του Αφγανιστάν, ακόμα και της Μέσης Ανατολής, ήταν «μακριά». Μπορούσαν οι πολίτες ανάμεσα στους ειδησεογραφικούς βομβαρδισμούς, απερίσπαστοι, να αγοράσουν τριάρι, νέα έπιπλα στην κουζίνα ή το σεντάν των χιλίων κυβικών σε κόκκινο χρώμα. Οι ανατιμήσεις οφείλονταν στον πληθωρισμό, η καθημερινή οικονομία τις είχε συνηθίσει, είχε βρει τα μπάι πας […]

Ενα μεγάλο μέρος του πολιτικού κόσμου και του λαού κατά τη χρεοκοπία του 2010 αποθέσαμε τις ελπίδες μας στον εξωτερικό δανεισμό. Σε ένα σφριγηλό και ίσως άδικο «έξω», που μπορούσε να σώσει τη χώρα. Κάποιοι απέθεταν τις ελπίδες σε ένα διαφορετικό «έξω», στην Κίνα ή στο «ξανθό γένος», πράγμα που επίσης θα έσωζε τη χώρα […]

Συναντάς παραδοσιακούς υπερασπιστές της έννοιας της «εθνικής ανεξαρτησίας», του ελληνικού απελευθερωτικού αγώνα κ.λπ., που όμως υποστηρίζουν την πραγματιστική (και προφανώς, εθνικά, άδικη) εξειρήνευση στην Ουκρανία. Αλλά συμβαίνει και το αντίστροφο: παλαιοί υπερασπιστές του Σχεδίου Αναν (ουσιαστικά, δηλαδή, της παραδοχής εν μέρει των αποτελεσμάτων της τουρκικής εισβολής και κατοχής στην Κύπρο) σήμερα υπεραμύνονται της ουκρανικής αντίστασης […]

Σε όλα τα κόμματα, πάντα, υπήρχε η αίσθηση της προδοσίας, σχεδόν της ερωτικής απάτης, όταν κάποιος διαφωνών απομακρυνόταν. Εψαχναν ιδιοτέλεια, αριβισμό, ιδίως όταν οι δραπέτες πήγαιναν από μικρό σε μεγάλο κομματικό σχήμα. Οι ελεύσεις είναι ευπρόσδεκτες, οι απομακρύνσεις απαράδεκτες. Οταν εντάσσονταν, ήταν ιδεολογική επιλογή· όταν όμως έφευγαν, ήταν ιδιοτέλεια και προδοσία. Μερικοί από τους δραπέτες […]

Προ ημερών, ήρωας ριάλιτι, ο κύριος «Τσάκα Τσούκας», αποθεώθηκε επιστρέφοντας στον τόπο μας. Τα αστέρια των ριάλιτι διαφέρουν από τον γιατρό Παπανικολάου ή τον Παναγιώτη Κονδύλη ή τον Κορνήλιο Καστοριάδη, οι οποίοι ποτέ δεν ήγειραν πλήθη και δεν έτυχαν λαϊκών αποθεώσεων. Ο κύριος Τσάκα Τσούκας και τα υπόλοιπα αστέρια είναι πιστά αντίγραφα των «αποθεωτών». Αυτός […]

«Σχέδιο για την ελληνική οικονομία». Ή «πρόγραμμα κόμματος». Παλιότερα ήταν μόδα το «πενταετές σχέδιο ανάπτυξης» ή το «πεντάχρονο πλάνο» – αναλόγως το πολιτικό στρατόπεδο. Πόσες κρίσεις χωράει ένα διάστημα τεσσάρων ή πέντε κοινοβουλευτικών χρόνων; Και τι σχέδιο, τι πρόβλεψη, αλλά και τι είδους πολιτική δυνατότητα έχει μια χώρα να συνθέσει τις αναπτυξιακές της επιθυμίες, να δηλώσει, […]

Τα διάφορα επιδόματα που επινοούνται για την ανακούφιση των Ευρωπαίων από την ακρίβεια δεν έχουν σχέση με ένα προσωπικό εργασιακό, οικονομικό επίτευγμα του δικαιούχου, αλλά παίρνουν τον χαρακτήρα «παραχώρησης». Ως έκτακτο (άρα ανεπανάληπτο, θνησιγενές) χαρτζιλίκι. Σου δίνουν – στην εφηβεία σου – χαρτζιλίκι οι γονείς για να βγεις το Σ-Κ. Το άλλο Σ-Κ θα χρειαστεί […]

Υπάρχει μια πολύ δυναμική και κατασταλτική μορφή ανεργίας: η επισφάλεια, η θνησιγένεια της εργασιακής θέσης. Δεν ξέρεις τι σου ξημερώνει. Ο νέος καπιταλισμός έπαψε να εξασφαλίζει στον κόσμο τα προς το ζην, εισπράττει ένα μαζικό αντισυστημισμό, όχι μόνο στη Γαλλία. Ο οποίος θα γίνεται όλο και πιο «ακριβός» για το σύστημα και πιο επώδυνος για […]

Είναι περίεργο το Πάσχα αυτό. Σαν να υπάρχει μια αμφίβολη θρησκευτικότητα, που αιωρείται μακριά από τα πράγματα. Ενα είδος «αποκλεισμένης» πίστης. Την εξωθεί ίσως η παράταση ενός πνιγηρού αισθήματος δυστυχίας, αντί να την έλξει ως ίαμα. Η πίστη σαν να έχει σταματήσει να παρηγορεί. Σαν να βρίσκεται πιο πέρα από εκεί που θες. Είναι σίγουρο […]

Δεν είναι υποχρεωτικό πλέον να εντάσσεσαι σε ένα κόμμα για να εκφράζεις την πολιτική επιθυμία σου. Μπορείς εντός του απλώς να στεγάζεις την απέχθειά σου, για όλο το πολιτικό σύστημα. Ο αυτοπροσδιορισμός δεν εξασφαλίζεται μόνο από την ένταξη (σε μια κομματική γειτονιά), όσο από τη διαφορά (με τους εχθρούς σου). Το «αντί» έχει νικήσει κατά […]

Eνας 25άρης, έξω από τον αρχαιολογικό χώρο του Κεραμεικού, άκουγε στο κινητό σκυλάδικα, τα οποία προσπαθούσε να τραγουδήσει. Κατά κάποιο τρόπο μελετούσε. Χρησιμοποιούσε υβριδικά ελληνικά, δεν καταλάβαινε πού τονίζονται οι λέξεις, φάλτσαρε αδίστακτα, ήταν ένας κακοφωνίξ κανονικότατος. Ομως «τραγουδούσε» με αφοσίωση και επιμέλεια. Σαν να προπονούνταν για κάποιο διαγωνισμό τραγουδιού. Λογικό. Στο τίποτα της πραγματικότητας, […]

Η τελευταία από τις κρίσεις είναι η πιο πυκνή, είναι συνδυασμός πολλών δομικών κρίσεων. Το 1999 είχαμε την κρίση του οικονομικού ψεύδους (που εκδηλώθηκε με τη χρηματιστηριακή κατάρρευση), το 2009-10 είχαμε τη χρεοκοπία (που κατέστρεψε χρηματικό αλλά και πολιτικό κεφάλαιο), από το 2020 διάγουμε την υγειονομική και την κρίση του δημόσιου θεσμικού χώρου και τους […]

Η ακρίβεια εξατμίζει την αντιπολεμική διάθεση. Δύσκολα μπορεί να εσωτερικεύσει ο πολίτης τα αιματηρά τεκταινόμενα. Δύσκολα μπορεί να διαμορφώσει διαρκές αντιπολεμικό αίσθημα. Ηδη μειώνονται οι ώρες μετάδοσης από τα μέτωπα, μπαίνουν σιγά-σιγά τα σίριαλ, οι εκπομπές ποικιλιών. Συνηθίζει ο κόσμος τις πολεμικές σκηνές, πιθανόν θα συμβεί αυτό που συνήθως συμβαίνει στις κρίσεις. Να στραφεί, από […]