Σεβαστάκης Δημήτρης

Οι πόλεμοι του Βιετνάμ, των Φόκλαντς, του Αφγανιστάν, ακόμα και της Μέσης Ανατολής, ήταν «μακριά». Μπορούσαν οι πολίτες ανάμεσα στους ειδησεογραφικούς βομβαρδισμούς, απερίσπαστοι, να αγοράσουν τριάρι, νέα έπιπλα στην κουζίνα ή το σεντάν των χιλίων κυβικών σε κόκκινο χρώμα. Οι ανατιμήσεις οφείλονταν στον πληθωρισμό, η καθημερινή οικονομία τις είχε συνηθίσει, είχε βρει τα μπάι πας […]

Ενα μεγάλο μέρος του πολιτικού κόσμου και του λαού κατά τη χρεοκοπία του 2010 αποθέσαμε τις ελπίδες μας στον εξωτερικό δανεισμό. Σε ένα σφριγηλό και ίσως άδικο «έξω», που μπορούσε να σώσει τη χώρα. Κάποιοι απέθεταν τις ελπίδες σε ένα διαφορετικό «έξω», στην Κίνα ή στο «ξανθό γένος», πράγμα που επίσης θα έσωζε τη χώρα […]

Συναντάς παραδοσιακούς υπερασπιστές της έννοιας της «εθνικής ανεξαρτησίας», του ελληνικού απελευθερωτικού αγώνα κ.λπ., που όμως υποστηρίζουν την πραγματιστική (και προφανώς, εθνικά, άδικη) εξειρήνευση στην Ουκρανία. Αλλά συμβαίνει και το αντίστροφο: παλαιοί υπερασπιστές του Σχεδίου Αναν (ουσιαστικά, δηλαδή, της παραδοχής εν μέρει των αποτελεσμάτων της τουρκικής εισβολής και κατοχής στην Κύπρο) σήμερα υπεραμύνονται της ουκρανικής αντίστασης […]

Σε όλα τα κόμματα, πάντα, υπήρχε η αίσθηση της προδοσίας, σχεδόν της ερωτικής απάτης, όταν κάποιος διαφωνών απομακρυνόταν. Εψαχναν ιδιοτέλεια, αριβισμό, ιδίως όταν οι δραπέτες πήγαιναν από μικρό σε μεγάλο κομματικό σχήμα. Οι ελεύσεις είναι ευπρόσδεκτες, οι απομακρύνσεις απαράδεκτες. Οταν εντάσσονταν, ήταν ιδεολογική επιλογή· όταν όμως έφευγαν, ήταν ιδιοτέλεια και προδοσία. Μερικοί από τους δραπέτες […]

Προ ημερών, ήρωας ριάλιτι, ο κύριος «Τσάκα Τσούκας», αποθεώθηκε επιστρέφοντας στον τόπο μας. Τα αστέρια των ριάλιτι διαφέρουν από τον γιατρό Παπανικολάου ή τον Παναγιώτη Κονδύλη ή τον Κορνήλιο Καστοριάδη, οι οποίοι ποτέ δεν ήγειραν πλήθη και δεν έτυχαν λαϊκών αποθεώσεων. Ο κύριος Τσάκα Τσούκας και τα υπόλοιπα αστέρια είναι πιστά αντίγραφα των «αποθεωτών». Αυτός […]

«Σχέδιο για την ελληνική οικονομία». Ή «πρόγραμμα κόμματος». Παλιότερα ήταν μόδα το «πενταετές σχέδιο ανάπτυξης» ή το «πεντάχρονο πλάνο» – αναλόγως το πολιτικό στρατόπεδο. Πόσες κρίσεις χωράει ένα διάστημα τεσσάρων ή πέντε κοινοβουλευτικών χρόνων; Και τι σχέδιο, τι πρόβλεψη, αλλά και τι είδους πολιτική δυνατότητα έχει μια χώρα να συνθέσει τις αναπτυξιακές της επιθυμίες, να δηλώσει, […]

Τα διάφορα επιδόματα που επινοούνται για την ανακούφιση των Ευρωπαίων από την ακρίβεια δεν έχουν σχέση με ένα προσωπικό εργασιακό, οικονομικό επίτευγμα του δικαιούχου, αλλά παίρνουν τον χαρακτήρα «παραχώρησης». Ως έκτακτο (άρα ανεπανάληπτο, θνησιγενές) χαρτζιλίκι. Σου δίνουν – στην εφηβεία σου – χαρτζιλίκι οι γονείς για να βγεις το Σ-Κ. Το άλλο Σ-Κ θα χρειαστεί […]

Υπάρχει μια πολύ δυναμική και κατασταλτική μορφή ανεργίας: η επισφάλεια, η θνησιγένεια της εργασιακής θέσης. Δεν ξέρεις τι σου ξημερώνει. Ο νέος καπιταλισμός έπαψε να εξασφαλίζει στον κόσμο τα προς το ζην, εισπράττει ένα μαζικό αντισυστημισμό, όχι μόνο στη Γαλλία. Ο οποίος θα γίνεται όλο και πιο «ακριβός» για το σύστημα και πιο επώδυνος για […]

Είναι περίεργο το Πάσχα αυτό. Σαν να υπάρχει μια αμφίβολη θρησκευτικότητα, που αιωρείται μακριά από τα πράγματα. Ενα είδος «αποκλεισμένης» πίστης. Την εξωθεί ίσως η παράταση ενός πνιγηρού αισθήματος δυστυχίας, αντί να την έλξει ως ίαμα. Η πίστη σαν να έχει σταματήσει να παρηγορεί. Σαν να βρίσκεται πιο πέρα από εκεί που θες. Είναι σίγουρο […]

Δεν είναι υποχρεωτικό πλέον να εντάσσεσαι σε ένα κόμμα για να εκφράζεις την πολιτική επιθυμία σου. Μπορείς εντός του απλώς να στεγάζεις την απέχθειά σου, για όλο το πολιτικό σύστημα. Ο αυτοπροσδιορισμός δεν εξασφαλίζεται μόνο από την ένταξη (σε μια κομματική γειτονιά), όσο από τη διαφορά (με τους εχθρούς σου). Το «αντί» έχει νικήσει κατά […]

Eνας 25άρης, έξω από τον αρχαιολογικό χώρο του Κεραμεικού, άκουγε στο κινητό σκυλάδικα, τα οποία προσπαθούσε να τραγουδήσει. Κατά κάποιο τρόπο μελετούσε. Χρησιμοποιούσε υβριδικά ελληνικά, δεν καταλάβαινε πού τονίζονται οι λέξεις, φάλτσαρε αδίστακτα, ήταν ένας κακοφωνίξ κανονικότατος. Ομως «τραγουδούσε» με αφοσίωση και επιμέλεια. Σαν να προπονούνταν για κάποιο διαγωνισμό τραγουδιού. Λογικό. Στο τίποτα της πραγματικότητας, […]

Η τελευταία από τις κρίσεις είναι η πιο πυκνή, είναι συνδυασμός πολλών δομικών κρίσεων. Το 1999 είχαμε την κρίση του οικονομικού ψεύδους (που εκδηλώθηκε με τη χρηματιστηριακή κατάρρευση), το 2009-10 είχαμε τη χρεοκοπία (που κατέστρεψε χρηματικό αλλά και πολιτικό κεφάλαιο), από το 2020 διάγουμε την υγειονομική και την κρίση του δημόσιου θεσμικού χώρου και τους […]

Η ακρίβεια εξατμίζει την αντιπολεμική διάθεση. Δύσκολα μπορεί να εσωτερικεύσει ο πολίτης τα αιματηρά τεκταινόμενα. Δύσκολα μπορεί να διαμορφώσει διαρκές αντιπολεμικό αίσθημα. Ηδη μειώνονται οι ώρες μετάδοσης από τα μέτωπα, μπαίνουν σιγά-σιγά τα σίριαλ, οι εκπομπές ποικιλιών. Συνηθίζει ο κόσμος τις πολεμικές σκηνές, πιθανόν θα συμβεί αυτό που συνήθως συμβαίνει στις κρίσεις. Να στραφεί, από […]

Τα γραφεία της ΕΔΑ ήταν κίτρινα και ζεστά. Με είχε πάει ο πατέρας μου (πρέπει να ήμουν πέντε ή έξι), κόσμος πηγαινοερχόταν, ακούρευτα, ιδρωμένα στελέχη, στο βάθος του κεντρικού διαδρόμου δέσποζε ένα τεράστιο σήμα της ειρήνης. Η προδικτατορική ΕΔΑ (η ιστορικά πιο έγκυρη και πολύπλευρη μορφή Αριστεράς) είχε θεμελιώσει την πολιτική της στον πασιφισμό και […]

Πρόλαβε η ευλύγιστη Τουρκία να παίξει μεσολαβητικό ρόλο. Η οποία με έναν επιδέξιο χειρισμό χρησιμοποιεί την (πολυετή) απείθεια προς το ΝΑΤΟ και τους Αμερικανούς για να τους πουλήσει «εκδούλευση» και να φανεί πολύτιμη. Το είχα γράψει σε παλιότερο κείμενο στα «ΝΕΑ». Η Τουρκία (μετά τη νίκη του Μπάιντεν) θα χρησιμοποιήσει την «απείθεια» για να κάνει […]

Ενα από τα πιο σκοτεινά στοιχεία που ολοκληρώνονται με το «Ουκρανικό», είναι ο αναθεωρητισμός ισχύος με πυρηνική απειλή. Ανέκαθεν υπήρχε (όπως στην ανεξήγητα υποβαθμισμένη, τουρκική εισβολή και κατοχή της Κύπρου), αλλά με την εισβολή μιας μεγάλης πυρηνικής δύναμης, αλλά και με την πληροφοριακή έκταση που έχει λάβει, ο αναθεωρητισμός γίνεται πιο εικονογραφημένος, «πραγματικός», άρα περισσότερο […]

Αν υποχωρήσεις μπροστά στον τύπο που σε έβρισε στο μποτιλιάρισμα, θα φας μια ακόμα ταπείνωση από τις τόσες και τόσες που έχεις μεταβολίσει. Αν δεν υποχωρήσεις, πιθανόν θα φας ξύλο. Σε τέτοια διλήμματα παίζονται τα καθημερινά οδικά δράματα (και ωδικά, αφού όλοι βρίζονται). Ασε. Μη βγεις καθόλου από το αυτοκίνητο. Προκειμένου να αναμετρηθείς και να […]

Ισαποστάκηδες, μενουμευρωπαίοι, καραβελιστές κ.λπ. Η πολιτική δημιουργεί συνεχώς την αργκό της. Μπροστινός, κολαούζος, μανιαμούνιας. Απαξιωτικά επίθετα ή μεταφορές υιοθετημένες από τον λούμπεν χώρο. Συμπυκνώνουν, περιγράφουν και απογυμνώνουν με το σαρκαστικό τους νόημα έναν τόπο επαγγελματικής ωμότητας όπως η εφαρμοσμένη πολιτική. Πράγματι ο χώρος του μεταφορικού λόγου, ο κυλιόμενος νοηματικά λόγος, ίσως είναι ο μόνος που […]

Ξαφνικά χάνεται ο περιφρουρημένος χαρακτήρας των εσωκομματικών διαδικασιών. Θα έχουν πλάκα όταν από δω και μπρος στις κλειστές κομματικές διαδικασίες θα απαγορεύουν τα κινητά. Μην τύχει και «γράψει» κάποιος τα τεκταινόμενα και «ξεφωνηθούν», όπως έπαθαν τα στελέχη της Νέας Δημοκρατίας στη Σπάρτη ή εκτεθούν όπως ο κ. Γεωργαντάς σε κομματική σύσκεψη, με τις σπαρταριστές οδηγίες […]

Αυτοπροβολή, διά του θρήνου. Του τύπου: «Δείτε με, θρηνώ». Αναρτήσεις πάνω στις απώλειες δημοφιλών προσώπων που έχουν ως μέγιστη μέριμνα όχι την υπόμνηση ή την έκφραση οδύνης, αλλά την εικονογράφηση του θρηνούντος στα social media. Συχνά συνοδεύεται από την περιγραφή μιας στενής (φανταστικής ή πραγματικής), προσωπικής πάντως, σχέσης με τον -κατά προτίμηση – «διάσημο» αποδημήσαντα. Στις […]

Τον ευρωατλαντικό προσανατολισμό της χώρας μας τον αποδέχονται οι περισσότερες πολιτικές δυνάμεις. Στρατηγικό συμφέρον θεωρείται η δυτική επιλογή και αυτό πραγματώνεται από όλες ανεξαιρέτως τις ελληνικές κυβερνήσεις. Τα δομικά στοιχεία του κοινωνικοοικονομικού συστήματος επίσης δεν αμφισβητούνται. Αλλωστε σε ένα πυκνό πλέγμα διεθνούς και πάντως διευρωπαϊκού καπιταλισμού, τι περιθώριο αποκλίσεων έχει μια μικρή οικονομία όπως η […]

Τη περίοδο της φρέσκιας χρεοκοπίας τα σημαντικότερα πρόσωπα ήταν οι υπουργοί Οικονομικών. Επαιζαν τον διπλό ρόλο του απορροφητήρα των δανειστών και του αποσβεστήρα των λαϊκών αντιδράσεων. Σήμερα σημαντικότεροι είναι οι υπουργοί Υγείας. Παίζουν έναν μεικτό ρόλο, των αστυνομικών και των γιατρών. Το ίδιο όμως συμβαίνει και με τους γιατρούς. Παίζουν τον διπλό ρόλο των στατιστικών […]

Βρετανοί «Α αρσενικοί», «αυτόχθονες ιθαγενείς», οι Γερμανοί, Ισπανοί, Αμερικάνοι, Ρουμάνοι ομόλογοί τους. Η «διεθνής» του χάους. Στην Ευρώπη ευρείες ομάδες πολιτών, έχουν διαμορφωμένα ισχυρά και ευδιάκριτα πρωτο-φασιστικά, χαρακτηριστικά. Οχι μόνο οι μικρές παραδοσιακές, λούμπεν ομάδες. Παρόλη τη γραφειοκρατική ή λομπίστικη παραγωγή πολιτικής, η Ευρώπη εξακολουθεί σε ένα βαθμό, να έχει δημοκρατικό βάθος και να διαθέτει […]

Πολλές ελληνικές κυβερνήσεις και πολιτικοί, υποβάθμιζαν τα ελληνοτουρκικά προβλήματα θεωρώντας τα δυσεπίλυτους μπελάδες και έστρεφαν το ενδιαφέρον τους στην «κουλτούρα του νοικοκύρη». Αυτό το μοντέλο, καθόριζε τις πολιτικές ηγεμονίες. Μέγιστη απάντηση στις απειλές ή τις στρατιωτικές πράξεις, είναι η υπεράσπιση του Οίκου, δηλαδή η αναβάθμιση του σπιτιού, η αποταμίευση και η οικονομική νοικοκυροσύνη. Το σχήμα […]

Με τη χρεοκοπία του 2010 άλλαξε η φύση της οικονομίας. Με την πανδημία, που είναι μια μορφή χρεοκοπίας αλλά πιο συλλογική και η αντιμετώπισή της διεθνώς πιο «συνεννοημένη», άλλαξε ακόμα μία φορά η οικονομία. Το δείχνουν οι πολλές μικρές επιχειρήσεις που κατέρρευσαν. Μετά τα lockdown, αρκετές δεν άνοιξαν. Αλλες όμως ανθοφορούν. Ο κύκλος της υγείας […]

Αρπάζονται από την επικαιρότητα. Οχι μόνο οι χρήστες του FB. Το επικαιρικό πάθος έχει απλωθεί σε διάφορες πλατφόρμες, ψυχικές και ψηφιακές. Δεν έχει ενδιαφέρον το παρελθόν (κανείς δεν θυμάται), ούτε το  μέλλον (κανείς δεν ονειρεύεται), παρά μόνο ένα παχύσαρκο παρόν. Στην επαγγελματική πολιτική αυτό είναι σχεδόν φυσικό. Η νομοθετική παραγωγή, οι πολιτικές εφαρμογές ενέχουν το […]

«Νομίμως ορισθείς Τριαδικός Εθνικός Νομοθέτης, Εκτελεστής, Δικαστής. Πρόεδρος του αντίστοιχου Συμβουλίου του Εθνους». Που σημαίνει ότι ελέγχει συνδυαστικά και αδιάκριτα όλες τις εξουσίες, Νομοθετική, Εκτελεστική και Δικαστική, αλλά προφανώς και τις τρεις υποστάσεις – ως τριαδικός. Σε ανάπτυξη – διάγγελμα μιας και πλέον ώρας αναλύει το πρόβλημα, τη λύση που ο ίδιος επιβάλλει, φυσικά εκτός κοινοβουλευτικού […]

Η αεργία ως επαγγελματική προϋπόθεση της πολιτικής καριέρας. Μεγάλο μέρος του πολιτικού συστήματος στελεχώνεται από ανθρώπους που δεν έχουν καμιά εργασιακή εμπειρία, δεν έχουν διαβιώσει ούτε μια μέρα στη βιοποριστική ανασφάλεια, δεν έχουν απολυθεί ποτέ ή δεν φοβήθηκαν ποτέ καμιά απόλυση-απόρριψη. Δεν τους έχει κακομιλήσει ποτέ κανένας συνεργάτης, προϊστάμενος (πιεσμένος συχνά κι ο ίδιος από […]

Πώς εκλαμβάνει την υγειονομική προφύλαξη ένα σημαντικό τμήμα των πολιτών; Μόνο ως προς την αστυνομική της διάσταση. «Δεν με βλέπουν; Παραβιάζω το κόκκινο. Με βλέπουν; Αγαλμα στο φανάρι». Αυτό ισχύει ως προς τη μάσκα, τη μηχανική εκδοχή της προφύλαξης. Κατεβασμένη στο πιγούνι, από μακριά μοιάζει με άσπρη γενειάδα. Αλλά ακριβώς το ίδιο συμβαίνει και με […]

«Οι νεκροί θα αυξηθούν, οι διασωληνωμένοι επίσης, την τάδε εβδομάδα θα έχουμε κορύφωση» κ.λπ. Μοιάζει με διάβασμα μοίρας. Ισως η πανδημία έχει καταφέρει να γεφυρώσει τη στατιστική με το διάβασμα της παλάμης, με τα σημάδια στον ουρανό. Η στατιστική αρχίζει να μοιάζει με δεισιδαιμονία. Οχι μόνο γιατί πάμπολλοι διαβάζουν «απόκρυφα» διαδικτυακά κείμενα με ανοησίες ή […]

Aλλο η εξέγερση του Πολυτεχνείου, άλλο η γιορτή στην επέτειο. Διαχωρίζονται όσο περνούν τα χρόνια. Πάνω στο πρωτογενές περιεχόμενο εγκαθίστανται διαφορετικά νοήματα. Το ιστορικό συμβάν αναμορφώνεται με τις προσλήψεις του, τις πολιτικές και αισθητικές ερμηνείες που εγκαθίστανται πάνω του. Εντούτοις, αυτή είναι η λειτουργία του συμβόλου. Η διεύρυνση του γεγονότος, η εννοιοδότηση με πιο αφηρημένες […]

Στις εκλογές του 1981, το ΚΚΕ εσωτερικού δεν κατάφερε να εισέλθει στη Βουλή. Η επιρροή του όμως στη διαμόρφωση της πολιτικής σκηνής ήταν καθοριστική. Φάνηκε αυτό από τη μετεξέλιξη όλων των κομμάτων τις επόμενες δεκαετίες, όταν αφομοίωναν τα περισσότερα στοιχεία (έναν κριτικό ευρωπαϊσμό π.χ.) αλλά και υιοθετούσαν στελέχη που είχαν μορφοποιηθεί στο μικρό εργαστήρι του […]

Η Τουρκία έχει εξωτερικό χρέος ίσο με ένα μικρό ποσοστό του ΑΕΠ της. Εχει ισχυρή βιομηχανική βάση, σοβαρές ξένες επενδύσεις (που δεσμεύουν και εξημερώνουν τους δανειστές ή την ηγεσία των Δυτικών), κάνει εθνική πολιτική εξάγοντας drones, αυτοκίνητα, στρατιωτικό υλικό, εξασφαλίζει συμβόλαια στις τεχνικές της εταιρείες (εκεί που παρεμβαίνει στρατιωτικά) και επίσης εξάγει «μεγαλοϊδεατισμό» με εντατική […]

H εφαρμοσμένη πολιτική αποκαθηλώνεται καθημερινά (πράγμα πολύ εύκολο και δελεαστικό, αφού έχει αναπτυχθεί μια μεγάλη κοινωνική συμμαχία απέχθειας). Με τι μπορεί κανείς να την αντικαταστήσει; Η εφαρμοσμένη πολιτική με τις αργές και ατελέσφορες διαδικασίες που συνήθως ακολουθεί, σκορπίζει στο δάσος της πραγματικότητας «νομοθετικά αυθαίρετα», κακοκατασκευασμένα, συχνά άστοχα, θορυβώδη νομοθετήματα που εφαρμόζονται στο 30% των προβλέψεών […]

Πολιτικοί παλαιότερων γενεών, χρησιμοποιούνται συχνά ως παραδείγματα   σοφίας και ευπρέπειας. «Νέστορας της πολιτικής» λένε για κάποιους που συνήθως έχουν αποσυρθεί και δεν αποτελούν πλέον συστημικό κίνδυνο. Και «συστημικός» βαφτίζεται ο κίνδυνος προσωπικής, τοπικής ή εσωκομματικής απειλής. Ο ακίνδυνος φορτώνεται όλα τα καλά μιας τσιγγούνικης και προϋπολογισμένης γενναιοδωρίας. Αν τυχόν ενεργοποιηθούν μεταχρονολογημένες φιλοδοξίες, τότε κούνια που […]

Εάν δεν υπάρχει ΝΑΤΟ, δεν υπάρχει νατοϊσμός, ούτε αντινατοϊσμός. Η συμφωνία του Ειρηνικού έχει επικυρώσει τη κρίση τόσο στην οπαδική όσο και την αντιπολιτευτική σχέση με το βορειοατλαντικό σύμφωνο. Η εξάρτηση της Ευρώπης από το φυσικό αέριο της Ρωσίας αποκαλύπτει την πιο ζωτική πλευρά της συμμαχικής και αμυντικής οντότητας. Την αντινομία. Ή μάλλον τα αντινομικά […]