Σωτήρης Παναγιώτης

Ο τρόπος που προβλήθηκε η μηνιαία αύξηση λίγων ευρώ στους καθαρούς μισθούς λόγω της αλλαγής στον παρακρατούμενο φόρο και η εξαγγελία της διανομής ενός ακόμη «κοινωνικού μερίσματος» γέννησαν τη μελαγχολική σκέψη ότι ενώ σε προηγούμενες δεκαετίες θα είχαν υπάρξει κριτικές για την προσφορά «ψίχουλων», σήμερα αυτά ορίζονται ως πραγματική παροχή. Είναι και αυτό μια υπόμνηση […]

Ο τρόπος που οι πολίτες ιεραρχούν το Μεταναστευτικό και το Προσφυγικό ως το σημαντικότερο πρόβλημα της χώρας έρχεται να υπογραμμίσει οδυνηρά τον τρόπο με τον οποίο κατασκευάζονται απειλές και κίνδυνοι στη δημόσια σφαίρα. Προφανώς, δεν θέλω να υποτιμήσω τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις εστίες τους, κυνηγημένοι από τον πόλεμο, […]

331 ήταν τα θύματα της δολοφονικής τρανσφοβικής βίας σε όλο τον κόσμο τους τελευταίους 12 μήνες. Πρώτη χρονολογικά ήταν η Τζουλιάνα Φερέιρα, που βρέθηκε δολοφονημένη σε μια φυτεία ζαχαροκάλαμου, με τα τοπικά μέσα να της στερούν, ακόμη και μετά θάνατον, το δικαίωμα στην ταυτότητα, αναφέροντάς την με αντρικό όνομα. Τελευταία, η Τζούνια Φράνκο, δολοφονημένη με […]

Η αντιπολιτευτική αμηχανία του ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί κοινό τόπο του πολιτικού ρεπορτάζ, παρότι η κυβέρνηση έχει πάρει επιλογές που θα μπορούσαν να θεωρηθούν σκληρά νεοφιλελεύθερες ή και αυταρχικές, από τις αλλαγές στα εργασιακά και την περιβαλλοντική προστασία στον αναπτυξιακό νόμο έως την κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου. Ομως ο ΣΥΡΙΖΑ δείχνει να ταλαντεύεται ανάμεσα σε μια κλασική […]

Η έννοια της «ανομίας» αποτελεί έναν από εκείνους τους «κοινούς τόπους» που αναπαράγονται διαρκώς στη δημόσια σφαίρα, τις περισσότερες φορές χωρίς κάποια προσπάθεια να συνοδευτούν από κάποιο σημασιολογικό περιεχόμενο, πέραν μιας υποχρεωτικής «εικονογράφησης» που απαραιτήτως περιλαμβάνει «επεισόδια» και Εξάρχεια. Και όμως η συστηματική επίκληση αυτής της επί της ουσίας απροσδιόριστης έννοιας, που μικρή σχέση έχει […]

Μικρή σημασία έχει δοθεί στο γεγονός ότι τα ηγετικά στελέχη του βρετανικού Συντηρητικού Κόμματος, αυτά που έδειξαν εξαιρετική ικανότητα στην αλληλοϋπονόμευση και μικρή αποτελεσματικότητα στη διακυβέρνηση, είναι αποτελέσματα του πιο γνωστού συστήματος εκπαιδευτικής αριστείας, δηλαδή της ακολουθίας που ξεκινά από τα ακριβά ιδιωτικά σχολεία και καταλήγει στην Οξφόρδη ή το Κέιμπριτζ. Ούτε για το ότι […]

Ενώ οι αντιδράσεις για ένα νομοσχέδιο που καταργεί μεγάλο μέρος των δικαιωμάτων των εργαζομένων και περιορίζει την περιβαλλοντική προστασία ήταν μάλλον υποτονικές και σίγουρα κατώτερες ανάλογων θεσμικών τομών στο παρελθόν, ήδη μετράμε αρκετές εβδομάδες φοιτητικών κινητοποιήσεων, στις οποίες προστέθηκαν και μαθητικά συλλαλητήρια. Ολα αυτά όταν, με την εξαίρεση της κατάργησης του πανεπιστημιακού ασύλου, η κυβέρνηση […]

Είμαι ο τελευταίος που θα διαφωνήσω με την ανάγκη να τονωθεί η ιστορική μνήμη. Το ακριβώς αντίθετο. Σε μια περίοδο που κυριαρχούν η διαβρωτική παροδικότητα της αγοράς και ο καταναγκασμός της κατανάλωσης στιγμών χωρίς βάθος, έχουμε ανάγκη να στραφούμε στην ιστορία. Γιατί εκεί μπορούμε να δούμε τη σημασία μιας αγωνιστικότητας, μιας ηθικής στράτευσης και μιας […]

Γράφτηκαν πολλά για την τραγωδία στο Εσεξ. Ομως έλειψε η αναφορά στο γιατί συμβαίνουν τέτοιες τραγωδίες, γιατί πρέπει άνθρωποι να πεθαίνουν από ασφυξία σε κλειστά κοντέινερ, γιατί πρέπει να πνίγονται παιδιά στη Μεσόγειο, γιατί πρέπει να πεθαίνουν άνθρωποι στα σύνορα των ΗΠΑ με το Μεξικό από την έκθεση σε επικίνδυνες καιρικές συνθήκες. Ελειψε η αναφορά […]

Η πιο μαζική αντίδραση στο αναπτυξιακό νομοσχέδιο ήρθε από τους εργαζομένους στην Τοπική Αυτοδιοίκηση που αντιδρούν στη ρύθμιση που επιτρέπει ακόμη μεγαλύτερη παραχώρηση σε ιδιώτες υπηρεσιών καθαριότητας, ηλεκτροφωτισμού και συντήρησης πρασίνου. Της νομοθετικής αυτής πρωτοβουλίας είχε προηγηθεί μια περίοδος όπου αυτή η ρύθμιση είχε προβληθεί ως η απάντηση στα σοβαρά προβλήματα των ΟΤΑ, όπως είναι […]

Το ερώτημα της αυτοκριτικής επανέρχεται στην πολιτική αντιπαράθεση για τα πεπραγμένα της περασμένης κυβέρνησης. Οχι τόσο σε σχέση με τη συνολική αποτίμηση, ή την παραδοχή σφαλμάτων, αλλά κυρίως για την εκτίμηση της «στιγμής» (ή του «τραύματος») του 2015. Μάλιστα, έχουν υπάρξει και τοποθετήσεις που έχουν ρητά υποστηρίξει ότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει ιδιαίτερη ανάγκη […]

Παρακολουθώ τη δημόσια συζήτηση για τη νομοθετική πρωτοβουλία για το καθεστώς της χορήγησης ασύλου. Μου έκανε εντύπωση ότι βασικός γνώμονας είναι οι «ταχύτερες επιστροφές». Είτε μιλάμε για τις αλλαγές στην εξέταση των αιτημάτων ανθρωπιστικής προστασίας, είτε για τις διαδικασίες και τις προθεσμίες, όλα κατατείνουν στον ίδιο σκοπό: να είναι ταχύτερη η επιστροφή όσων απορριφθεί η […]

Στη δημόσια συζήτηση για την πορεία της οικονομίας κυριαρχεί η έννοια του καλού «οικονομικού κλίματος». Τα πράγματα «πάνε καλά», επιστρέφει η «εμπιστοσύνη των αγορών», υπάρχει «αισιοδοξία για επενδύσεις», είναι οι εκφράσεις που κυριαρχούν. Δεν υποτιμώ τη σημασία του κλίματος στην οικονομία, που έχει και μια ψυχολογική διάσταση, αν και δεν πρέπει να ξεχνάμε την αντίστροφη […]

Με ανησυχητικό τρόπο εμφανίζεται στη δημόσια συζήτηση για το Μεταναστευτικό, ακόμη και από «επίσημα χείλη», το ζήτημα της υποτιθέμενης «πληθυσμιακής αλλοίωσης» της χώρας από τον ερχομό μεταναστών. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα οι διατυπώσεις έφτασαν ακόμη και στην καταγγελία μιας υποτιθέμενης «ισλαμικής εισβολής». Σε όλες τις περιπτώσεις ο τόνος είναι κοινός: έρχονται μετανάστες, κυρίως μουσουλμάνοι, που […]

Συχνά ξεχνάμε πώς δημιουργήθηκαν οι άθλιες συνθήκες στη Μόρια. Ηταν η πολιτική επιλογή της Ευρωπαϊκής Ενωσης να κλείσει τα σύνορα σε πρόσφυγες και μετανάστες που επέβαλε τον εγκλωβισμό των προσφύγων και των μεταναστών σε τέτοιους χώρους στα νησιά, στο όνομα του ελέγχου των συνόρων και της δυνατότητας άμεσης επαναπροώθησης. Αυτό εξαρχής σήμαινε άσχημες συνθήκες, προσβολή […]

Ο γερμανός πολιτικός φιλόσοφος Καρλ Σμιτ είχε διατυπώσει κάποτε έναν εξαιρετικά διαυγή ορισμό της κυριαρχίας: «Κυρίαρχος είναι αυτός που αποφασίζει για την εξαίρεση». Εννοούσε ότι ο πυρήνας της έκφρασης της κυριαρχίας δεν είναι η τήρηση της νομιμότητας αλλά η δυνατότητα αναστολής ακόμη και αυτής της νομιμότητας. Τα προηγούμενα χρόνια οι εργαζόμενες και οι εργαζόμενοι βρέθηκαν […]

Από το μπαλκόνι μου στη Νεάπολη Εξαρχείων χαζεύω την αύξηση των διαμερισμάτων που διατίθενται μέσω Airbnb και άλλων ανάλογων πλατφορμών. Οσο ευχάριστη και εάν ήταν η ζωντάνια που έφεραν τον Αύγουστο, ακολούθησε η μελαγχολική διαπίστωση ότι όλα αυτά τα διαμερίσματα δεν θα προσφέρονται πλέον σε φοιτητές, μετανάστες, νεαρούς εργαζομένους και νέα ζευγάρια που ήταν ο […]

Από τη συζήτηση για το «ξεμπλοκάρισμα» των «εμβληματικών» επενδύσεων μέχρι τον σχεδιαζόμενο νέο αναπτυξιακό νόμο και την προσέλκυση επενδύσεων, επανέρχεται διαρκώς το θέμα των εμποδίων στην ανάπτυξη. Τμήμα αυτής της συζήτησης και η καταγραφή των «συνήθων υπόπτων»: φταίνε οι αρχαιολόγοι που έχουν εμμονή με την προστασία των αρχαιολογικών ευρημάτων, οι δασάρχες που βλέπουν παντού δάση, […]

Η φόρτιση που προκαλεί η τελευταία ταινία του Κώστα Γαβρά ήρθε να θυμίσει ότι η μνήμη του πρώτου εξαμήνου του 2015 παραμένει ένα διαφιλονικούμενο πεδίο. Πράγμα αναμενόμενο εάν σκεφτούμε πόσο φορτισμένες παραμένουν οι συγκρουόμενες αφηγήσεις για τότε. Κατ’ αρχάς έχουμε την αφήγηση όσων θεωρούν ότι ήταν απλώς χαμένος χρόνος και περιττή παρέκκλιση από μια διαδρομή […]

Πρόσφατα ο μεγάλος ιταλός ιστορικός Λουτσιάνο Κάνφορα τοποθετήθηκε με συνέντευξή του υπέρ της σημασίας του κοσμοπολιτισμού. Ομως, παρότι η τοποθέτησή του ήταν διατυπωμένη με όρους παραδοσιακά μαρξιστικούς, θα δεχτεί επικρίσεις από ένα τμήμα της ιταλικής Αριστεράς που επικεντρώνει στα ζητήματα ανάκτησης της εθνικής κυριαρχίας. Η συζήτηση αυτή ήρθε να θυμίσει ένα ερώτημα ακανθώδες ήδη από […]