ΤΑ ΝΕΑ

Ας δεχθεί κανείς, για την οικονομία της συζήτησης, ότι οι γεφυροποιοί διακατέχονται από τις αγνότερες των προθέσεων.

Ηταν μόλις πριν από τρεις ημέρες όταν η υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη δήλωνε πως «το κράτος δίνει σήμα μηδενικής ανοχής» απέναντι στην οργάνωση Ρουβίκωνας. Και ήταν μόλις πριν από μία όταν η οργάνωση έδωσε το σήμα της δικής της μηδενιστικής πρακτικής με την επίθεση σε πολυκατάστημα της οδού Πειραιώς. Επιμένει άραγε η υφυπουργός στη δήλωσή της; Επιτρέπει η μηδενική της ανοχή πράξεις βίας όχι μόνο εις βάρος επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στο εμπόριο, αλλά και εις βάρος διπλωματικών αντιπροσωπειών ξένων χωρών;

Ο Διονύσης Σαββόπουλος, ο ιδιοφυής τραγουδοποιός μας που συνδύασε μοναδικά στην πορεία του τις μουσικές του αναζητήσεις με την πλέον οξυδερκή κοινωνική και πολιτική παρατήρηση, έκανε μια δήλωση με την οποία συμπύκνωσε σε λίγες λέξεις μια πραγματικότητα.

Οταν η χώρα μας μετρούσε 39 νεκρούς από τη γρίπη, ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας είχε εμφανιστεί σε τηλεοπτικό δίκτυο για να δηλώσει πως «δεν πρόκειται και για μια καταστροφή». Θα αναθεωρήσει άραγε την αξιολόγησή του τώρα που ο αριθμός των νεκρών έχει φτάσει τους 74; Και αν όχι, στα πόσα θύματα θα αρχίσει να ανησυχεί ο αναπληρωτής υπουργός;

Θα ανέμενε κανείς να λειτουργήσει ο Πρωθυπουργός, αν όχι ως προστάτης των θεσμών όπως επιβάλλει το αξίωμά του, τουλάχιστον πυροσβεστικά. Επραξε ακριβώς το αντίθετο για να συμπεριφερθεί ως συνήθως: μετρώντας το πολιτικό κόστος σύστησε εμμέσως στον υπουργό του να συγκρατηθεί. Επειτα εξαπέλυσε άλλη μια επίθεση στον κεντρικό τραπεζίτη της χώρας χαρακτηρίζοντάς τον «υπερτιμημένο τεχνοκράτη». Και, τέλος, υποβάθμισε ένα σοβαρότατο θέμα σε «ζήτημα μικροπολιτικής αντιπαράθεσης και παραπολιτικού κουτσομπολιού».

Με όσα συμβαίνουν το τελευταίο διάστημα γίνεται σαφές πως η χώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με μια θεσμική κρίση που αγγίζει, εάν δεν έχει ήδη ξεπεράσει, τα όρια της θεσμικής εκτροπής. Παράλληλα, όμως, εξακολουθεί να βρίσκεται αντιμέτωπη και με μια οικονομική κρίση.

Το ύφος της εξουσίας, όπως είναι γνωστό σε όλους, διαμορφώνει και κοινωνικό ήθος. Δυστυχώς όμως, η κυβέρνηση αυτή έχει σοβαρό πρόβλημα ύφους. Εχει ένα ύφος που δυστυχώς δίνει το χείριστο δυνατό παράδειγμα για το ήθος του πολιτικού συστήματος σε μια εποχή που είναι απαραίτητη όσο ποτέ άλλοτε η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης ανάμεσα στους πολίτες και την πολιτική.

Το υποτιθέμενο άνοιγμα του ΣΥΡΙΖΑ στην Κεντροαριστερά είναι βέβαιο πλέον ότι δεν προκαλεί κανένα απολύτως ρήγμα στο Κίνημα Αλλαγής. Φαίνεται επίσης πως το άνοιγμα δεν είναι ούτε μια απλή τρύπα στο νερό. Από τις εσωκομματικές αντιδράσεις τεκμαίρεται πως το άνοιγμα αποβαίνει εις βάρος του ιδίου.

Η κυβέρνηση δεν είδε απλώς μισογεμάτο το ποτήρι του αποτελέσματος της ψηφοφορίας για τη συνταγματική αναθεώρηση. Το είδε να ξεχειλίζει. Μόνο που η αισιοδοξία αυτή δείχνει αμέσως αυτό που είναι. Η υπερβολή της θριαμβολογίας δείχνει αμέσως πως είναι τεχνητή. Με αυτό το τεχνητό κλίμα ευφορίας, η κυβέρνηση δεν επιχειρεί παρά να αποκρύψει για ακόμη μια φορά την πραγματικότητα.

Μπορεί να κατανοήσει κανείς την ανάγκη του ΣΥΡΙΖΑ να μείνει πιστός σε μια ατζέντα που θα θυμίζει πως δεν είναι μόνο λαϊκιστική, αλλά και αριστερή δύναμη. Δεν πρέπει όμως να δεχθεί κανένας το γεγονός ότι μπορεί αυτή η ανάγκη να ικανοποιηθεί εις βάρος της κοινωνίας και της προόδου της. Οτι η κομματική ανάγκη προέχει της ανάγκης του κοινωνικού συνόλου να απαντήσει στις προκλήσεις της εποχής αντί να μείνει δέσμιο των αγκυλώσεων του παρελθόντος.

Στον δρόμο προς τις εκλογές η κυβέρνηση επενδύει πολιτικά στα πάντα. Επένδυσε φυσικά και στα κόκκινα δάνεια, ένα ζήτημα που αφορά καταναλωτές και τράπεζες, ανεβάζοντας τον πήχη σε ένα ύψος προσδοκιών που τελικά αποδείχθηκε δυσθεώρητο: για ακόμη μια φορά, η αυταπάτη συγκρούστηκε με την πραγματικότητα και αυτή που νίκησε ήταν η πραγματικότητα.

Διακρίνει αμέσως κανείς την κοινή συνισταμένη στις θέσεις που καταθέτουν στα «ΝΕΑ» οι πέντε υποψήφιοι πρυτάνεις του Πανεπιστημίου Αθηνών: το πανεπιστήμιο στη χώρα μας πρέπει να αλλάξει το ταχύτερο δυνατόν. Είναι δε αξιοσημείωτο ότι η κοινή συνισταμένη διακρίνεται παρά τις επιμέρους διαφορές, οι οποίες μπορεί να είναι ακόμη και ουσιαστικές.

Φαίνεται ότι θα είναι μια από τις ελάχιστες υποσχέσεις, αν όχι η μοναδική, που θα τηρήσει ο Πρωθυπουργός: με τον (πρώην) εταίρο του, θα «πάνε μαζί έως το τέλος», όπως διαβεβαίωνε με διάφορες αφορμές ο ίδιος. Φαίνεται επίσης ότι αυτή η κοινή πορεία έχει διαγραφεί οριστικά και ανεξάρτητα από τη θέλησή του: θα πάνε μαζί έως το τέλος είτε το θέλει είτε όχι.

Αν κάτι θα έπρεπε να είχε διδαχθεί η κυβέρνηση αυτά τα τέσσερα χρόνια που βρίσκεται στην εξουσία, είναι πως το τραπεζικό σύστημα δεν προσφέρεται για λαϊκιστικά πειράματα. Θα έπρεπε να έχει αντιληφθεί πως οι τράπεζες δεν είναι αδηφάγοι τραπεζίτες και χρυσοπληρωμένα golden boys, αλλά οι μικροί και μεγαλύτεροι καταθέτες τους.

Η κυβέρνηση, πολέμια άλλοτε της αυστηρής δημοσιονομικής πειθαρχίας, επαίρεται επειδή οι επιδόσεις της ξεπέρασαν τον στόχο των πρωτογενών πλεονασμάτων που έχει τη μνημονιακή υποχρέωση να επιτυγχάνει. Το υπερπλεόνασμα κατέστη αίφνης τεκμήριο αποτελεσματικότητας στην οικονομική πολιτική. Αυτό όμως για το οποίο επαίρεται στην πραγματικότητα η κυβέρνηση, και μάλιστα μια κυβέρνηση που αυτοπροσδιορίζεται ως αριστερή, είναι πως κατάφερε να σφίξει ακόμη περισσότερο τα λουριά ενός ζουρλομανδύα.

Η κυβέρνηση πανηγυρίζει: βγήκαμε από τα Μνημόνια, φτάσαμε στο ξέφωτο, είμαστε πια ανεξάρτητοι και ισχυροί. Ομως η εικόνα αυτή διαψεύδεται από τα στοιχεία του ίδιου του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους: αν και στα χρόνια των Μνημονίων επιβλήθηκαν φόροι άνω των 21 δισεκατομμυρίων, τα δημόσια έσοδα μειώθηκαν κατά 7 σχεδόν δισεκατομμύρια.

Δεν μπορεί παρά να αισθάνθηκε άβολα ο Πρωθυπουργός όταν έμαθε αμέσως με την προσγείωση του αεροσκάφους του στην Αγκυρα πως η χώρα που επισκεπτόταν είχε επικηρύξει λίγο νωρίτερα με 700.000 ευρώ τον κάθε έναν από τους οκτώ τούρκους αξιωματικούς που είχαν ζητήσει άσυλο στη δική μας χώρα. Δεν μπορεί παρά να αισθάνθηκε άβολα απέναντι σε μια ενέργεια που δείχνει πως ο τούρκος πρόεδρος και οικοδεσπότης του όχι μόνο δεν τηρεί τους στοιχειώδεις κανόνες φιλοξενίας αλλά και δεν σεβάστηκε στοιχειωδώς και τον ίδιο.

Ο Ανδρέας Παπανδρέου, από τη γέννηση του οποίου συμπληρώνονται σήμερα εκατό χρόνια, υπήρξε μια προσωπικότητα που άφησε ανεξίτηλη τη σφραγίδα της στην ιστορία του τόπου. Και την άφησε με πολλούς τρόπους. Την άφησε ασφαλώς ως ένας πρωθυπουργός που κυβέρνησε τη χώρα επί δέκα και πλέον έτη. Την άφησε και ως ένας οραματιστής πολιτικός που επιχείρησε να προσδώσει στη χώρα του διακριτό στίγμα στον διεθνή χάρτη. Αλλά την άφησε και ως ένας δημοκράτης που με τα προσωπικά του πάθη έδωσε μια άλλη διάσταση στη σύγκρουση ανάμεσα στη συντήρηση και την πρόοδο.

Αρκεί και μόνο το γεγονός ότι η Τουρκία βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο ενόψει των αυτοδιοικητικών εκλογών του Μαρτίου για να αντιληφθεί κανείς ότι η αυριανή επίσκεψη του έλληνα Πρωθυπουργού στη γειτονική χώρα κάθε άλλο παρά απλή υπόθεση είναι.

Συμβαίνει πολλές φορές στη χώρα μας να περισσεύει η πολιτικολογία και να λείπει ο πραγματικός πολιτικός λόγος.