ΤΑ ΝΕΑ

Το αίτημα για εκσυγχρονισμό ενός θεσμού τόσο παλιού όσο η Εκκλησία ίσως μέχρι πρότινος να ακουγόταν παράδοξο. Ωστόσο, η επικαιρότητα της προηγούμενης εβδομάδας - η επίθεση με βιτριόλι μέσα στη Μονή Πετράκη και όχι μόνο - επηρέασε δραματικά τον τρόπο με τον οποίο κοιτάει κανείς τις εσωτερικές του δομές.

Τo έγκλημα των Γλυκών Νερών, με την απίστευτη εξέλιξη που είχε, συγκλόνισε την Ελλάδα, ενώ συζητήθηκε εκτενώς και εκτός συνόρων. Η βαρβαρότητα του δράστη, και η υποκρισία που επέδειξε σε όλο το διάστημα που υποδυόταν τον συντετριμμένο χήρο, σοκάρισαν, εξόργισαν και προκάλεσαν έντονο προβληματισμό.

Η Covid-19 είναι εδώ. Και όπως διαφάνηκε είναι παρούσες και οι ανησυχητικές μεταλλάξεις της. Η χθεσινή ημέρα συνόψισε τις δύο τάσεις της πανδημίας. Από τη μία, τη λυτρωτική δυνατότητα που δίδει ο μαζικός εμβολιασμός να ανακτούμε σταδιακά βαθμούς ελευθερίας αφαιρώντας τις μάσκες σε ανοιχτούς χώρους και υπό όρους. Από την άλλη, το καμπανάκι για τη μετάλλαξη Δέλτα φανέρωσε πως τίποτε δεν τελείωσε και οι κίνδυνοι καραδοκούν για τη δημόσια υγεία και βέβαια την κανονικότητά μας. Κι όμως αυτές ακριβώς οι αντίρροπες τάσεις είναι που πρέπει να μας πεισμώσουν συλλογικά για την Επιχείρηση «Ελευθερία». Τώρα πρέπει να επιταχυνθεί το πρόγραμμα εμβολιασμού σε συνδυασμό με τα μέτρα ασφαλείας που οφείλουμε να τηρούμε. Τυχόν επιφυλάξεις, σκεπτικισμός και αρνήσεις προσκρούουν εξάλλου στην ίδια την πραγματικότητα.

Την προηγούμενη εβδομάδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε πως το ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης εγκρίνεται. Στον επίλογο της πανδημίας, μπορούμε πια να πούμε πως παρά τα προβλήματα, η Ελλάδα έχει κάνει πολλά βήματα μπροστά σε θέματα οικονομίας, καινοτομίας και μεταρρυθμίσεων. Τώρα έρχεται η ώρα της Ευρώπης να δείξει πόσο πολύ έχει αλλάξει.

Οι επιστήμονες έχουν αρχίσει ήδη να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου όσο πιο συχνά μπορούν: η πιθανότητα τέταρτου κύματος της πανδημίας το φθινόπωρο δεν μπορεί να αποκλειστεί εξαιτίας των μεταλλάξεων - και ειδικά της Δέλτα που ανησυχεί πλέον ολόκληρη την Ευρώπη - αλλά και των ρυθμών των εμβολιασμών.

Οσο οι αποκαλύψεις για το ειδεχθές έγκλημα στα Γλυκά Νερά είναι σε εξέλιξη, η συζήτηση αναπόφευκτα έχει μετακινηθεί και στις διαβαθμίσεις των ποινών αλλά και στον πυρήνα της αποτροπής νέων φρικιαστικών ιστοριών και τραγωδιών όπως αυτή. Το σύγχρονο δικαιικό μας σύστημα και ο νομικός μας πολιτισμός έχουν τα εργαλεία για την πρέπουσα απόδοση κακουργηματικών ευθυνών και την τιμωρία του δράστη. Κι όμως, μια παράμετρος είναι και εδώ, στο αν η τιμωρία θα είναι ανάλογη της ειδεχθούς πράξης. Και εδώ τίθεται το ζήτημα της αναγκαίας αυστηροποίησης των ποινικών κωδίκων και αυτό ως μια αναγκαία συνθήκη σωφρονισμού μα και δικαιοσύνης.

Το δίλημμα επανέρχεται κατά καιρούς, κυρίως από αυταρχικούς και αντιδημοκρατικούς ηγέτες όπως ο πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ: θα ήταν αποδεκτός ο βασανισμός ενός υπόπτου αν υπήρχαν ενδείξεις πως από την ομολογία του θα μπορούσε να σωθούν ζωές; Η απάντηση των σύγχρονων πολιτισμένων κοινωνιών είναι αρνητική. Οπως αρνητική είναι η θέση τους και στο ζήτημα της επαναφοράς της θανατικής ποινής, όσο στυγερό κι αν είναι το έγκλημα για το οποίο κάποιος καταδικάζεται.

«Δεν υπάρχουν εθνικά δίκαια, υπάρχουν απλώς εθνικά συμφέροντα» είχε διδάξει πρώτος ο Ελευθέριος Βενιζέλος σε μια χώρα που βλέπει σχεδόν πάντα τα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής από τη σκοπιά του θυμικού. Ωστόσο, ακόμη κι έναν αιώνα αργότερα πολλοί από το πολιτικό της σύστημα κάνουν το λάθος να αντιμετωπίζουν το μείζον θέμα της, τα ελληνοτουρκικά, με όρους συναισθηματικούς.

Σοφόν το σαφές αλλά και επωφελές, θα συμπληρώναμε όταν αφορά τη Δημόσια Υγεία. Υπό αυτή την έννοια, η νέα εξέλιξη με το εμβόλιο της AstraZeneca, για το οποίο από χθες γίνεται σύσταση να σταματά η παροχή του στους πολίτες κάτω των 60 ετών, πρέπει να αποσαφηνιστεί αμέσως και συνολικά. Κι αυτό αφού βρισκόμαστε στο τέλος ενός τούνελ, οι πολίτες προσήλθαν και προσέρχονται σε ένα ομολογουμένως άριστα οργανωμένο πρόγραμμα και η μάχη που τώρα δίδεται πρέπει να είναι διαφανής και χωρίς σκιές ή ερωτήματα που πλανώνται στον αέρα. Κι αυτό αφού η οποιαδήποτε αμφιβολία που αιωρείται θέτει εν κινδύνω τη συλλογική προσπάθεια για τείχος ανοσίας. Από την άλλη, τροφοδοτεί το εντελώς επιζήμιο ρεύμα του αρνητισμού ή των συνωμοσιολογιών που αφορμή αναζητούν για να θέσουν σε αμφισβήτηση την επιστήμη και τον ορθό λόγο.

To πρώτο ταξίδι του Τζορτζ Μπους του νεότερου στο εξωτερικό μετά την εκλογή του ήταν στο Μεξικό. Ο Μπάρακ Ομπάμα επισκέφθηκε τον Καναδά. Και ο Ντόναλντ Τραμπ, τη Σαουδική Αραβία. Εχει έτσι ιδιαίτερη συμβολική, αλλά και ουσιαστική, σημασία ότι ο προορισμός που διάλεξε ο Τζο Μπάιντεν είναι η Δυτική Ευρώπη.

Το ντιμπέιτ εμβολιασμένων και ανεμβολίαστων δεν θα είναι απλώς ένα για τα «προνόμια» ή τις «διευκολύνσεις» των πρώτων. Οπως έχει ήδη φανεί, προτού καν αρχίσει να φουντώνει, κινδυνεύει να εξελιχθεί σε μια συζήτηση που θα ξεφύγει από τους κανόνες της αντιπαράθεσης ιδεών. Ενδέχεται, επομένως, να θυμίσει τις παλιές κακές εποχές των Μνημονίων - όταν η κοινωνία και πάλι είχε διχαστεί.

Η συζήτηση για τα προνόμια στους εμβολιασμένους δεν ξεκίνησε χθες, με τις δηλώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη. Εδώ και πολύ καιρό, από τότε σχεδόν που τα πρώτα εμβόλια έφυγαν από τα εργαστήρια παραγωγής, η παγκόσμια κοινότητα ήξερε πως, κάποια στιγμή, θα βρεθεί στο μεταίχμιο, πως θα πρέπει να αποφασίσει αν όσοι έχουν επιλέξει να εμβολιαστούν θα είναι οι πρώτοι που θα βγουν στη νέα κανονικότητα, αφήνοντας πίσω τούς ανεμβολίαστους.

Θα είναι ομολογουμένως μια Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ που θα βγάλει ειδήσεις, αφού είναι η πρώτη του προέδρου Μπάιντεν και σηματοδοτεί την ολική επαναφορά των ΗΠΑ στα γεωπολιτικά παίγνια σε μια εξόχως ρευστή συγκυρία.

Το νομοσχέδιο για τις αλλαγές στην αγορά εργασίας ήταν έτοιμο πολύ πριν τεθεί σε δημόσια διαβούλευση. Αργησε όμως να παρουσιαστεί προκειμένου η κυβέρνηση να αποφύγει τις αντιδράσεις της αντιπολίτευσης που δεν θα είχαν να κάνουν με το ίδιο το σχέδιο νόμου αλλά με τον χρόνο κατάθεσής του.

Η περιπέτεια κράτησε πολύ - κι ακόμη δεν τελειώνει, πολλοί ειδικοί προειδοποιούν ότι το φθινόπωρο μπορεί να ενσκήψει τέταρτο κύμα, ενώ όσο δεν εμβολιάζεται όλος ο πλανήτης ο κίνδυνος θα παραμένει. Νοσήσαμε ή είδαμε δικούς μας ανθρώπους να νοσούν, θρηνήσαμε θύματα και κλειστήκαμε στα σπίτια μας για να μη θρηνήσουμε κι άλλα, τρέξαμε να εμβολιαστούμε (δυστυχώς όχι όλοι...) γιατί καταλάβαμε ότι ήταν ο μόνος τρόπος να αποτραπεί μια ακόμη μεγαλύτερη τραγωδία. Φοβηθήκαμε, στενοχωρηθήκαμε, πειθαρχήσαμε, αντιδικήσαμε, θωρακιστήκαμε, μάθαμε. Συνεχίζουμε.

Το πρωί της Πέμπτης στο λιμάνι του Πειραιά εκτυλίχθηκε μια κλασική σκηνή ξεπερασμένου συνδικαλισμού. Είκοσι συνδικαλιστές προσπάθησαν να εμποδίσουν τον απόπλου των πλοίων στο μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας.

Η Αστυπάλαια θα μπορούσε να δείξει τον δρόμο. Ενόψει της τουριστικής σεζόν αλλά και για μια νέα κανονικότητα, η χθεσινή πρωθυπουργική επίσκεψη στο νησί των Δωδεκανήσων θα λέγαμε πως είναι το ιδανικό τρέιλερ της Ελλάδας του επόμενου διαστήματος.

Τα χειρότερα της πανδημίας είναι πίσω μας. Τα σκληρά νούμερα με τα οποία τη μετρούσαμε επιβεβαιώνουν τη διαπίστωση. Το ίδιο κάνουν, εξαιρετικά συγκρατημένα βέβαια, κι οι επιστήμονες. Ωστόσο, η εποχή των προκλήσεων δεν έχει παρέλθει. Αντίθετα, νέες εμφανίζονται. Ή μάλλον παλιές.

Κύριε Πρωθυπουργέ, κύριε υπουργέ Προστασίας του Πολίτη, κάτι πρέπει να γίνει. Πρέπει να βιαστείτε, να πάρετε τις απαραίτητες πρωτοβουλίες για την πάταξη του οργανωμένου εγκλήματος. Μέσα σε διάστημα λίγων ωρών, δύο εν ψυχρώ δολοφονίες ήρθαν για να επιβεβαιώσουν πως πλέον το ζήτημα έχει ξεπεράσει τα όρια της επικοινωνιακής διαχείρισης.

Ας γίνει κοινός τόπος: η εποχή της διπλωματίας των συναισθημάτων και των εξάρσεων είναι πίσω. Η εποχή απαιτεί ισορροπίες, σοβαρότητα, σχέδιο και βέβαια υπεράσπιση των κόκκινων γραμμών. Ούτε ρητορικές υψηλών προσδοκιών, ούτε δραματικών ματαιώσεων. Μόνο συντεταγμένη εξωτερική πολιτική.

Στα σαράντα χρόνια που έχουν περάσει από την ένταξή της στην ΕΟΚ, η Ελλάδα έχει περάσει από μύρια κύματα. Εχει γνωρίσει περιόδους ανάπτυξης, ευημερίας, εξωστρέφειας, όπως έχει γνωρίσει και περιόδους που φοβόταν, οπισθοχωρούσε, κλεινόταν στον εαυτό της. Εχει λάμψει (όταν οργάνωσε τους Ολυμπιακούς Αγώνες) και έχει κοντέψει να εκδιωχθεί από την ευρωζώνη (όταν οργάνωσε το αλήστου μνήμης δημοψήφισμα του 2015). Εχει εξυμνηθεί και έχει διασυρθεί.

Κανείς δεν αμφιβάλλει ότι η επικείμενη επίσκεψη του τούρκου υπουργού Εξωτερικών στη χώρα μας είναι μια δύσκολη επίσκεψη. Οχι μόνο γιατί κανένας δεν μπορεί να είναι σίγουρος για το κατά πόσο ο υψηλός προσκεκλημένος έρχεται αποφασισμένος να πάρει τη ρεβάνς για την εμφάνιση του έλληνα ομολόγου του στην Αγκυρα τον Απρίλιο. Αλλά κι επειδή η ένταση μεταξύ των δύο πλευρών του Αιγαίου έχει διαφανεί ήδη από τις διπλωματικές προετοιμασίες του ταξιδιού του Μεβλούτ Τσαβούσογλου.

Η κυβέρνηση, ανοίγοντας την πλατφόρμα για τα εμβόλια AstraZeneca σε ηλικίες άνω των 30 ετών έκανε μια επιλογή.

Κι ευτυχώς η ΕΕ αντέδρασε αμέσως, με αποτελεσματικότητα και αποφασιστικό τρόπο. Οι κυρώσεις κατά του καθεστώτος της Λευκορωσίας μετά την αδιανόητη κρατική αεροπειρατεία ήταν και είναι μια θετική εξέλιξη για πολλούς λόγους.

Το Διεθνές Δίκαιο έχει καταντήσει στην εποχή μας ένα κλισέ, κάτι σαν το πιο σύντομο ανέκδοτο. Ο βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον είχε μάλιστα σκεφτεί κάποτε να απαγορεύσει στους κυβερνητικούς αξιωματούχους να χρησιμοποιούν τον όρο «παγκόσμια τάξη βασισμένη σε κανόνες».

Η ελληνική πλευρά κρατάει χαμηλούς τόνους για τη σημερινή συνάντηση του Σεργκέι Λαβρόφ και του Νίκου Δένδια στο Σότσι. Η επανεκκίνηση των σχέσεων ανάμεσα στη Ρωσία και την Ελλάδα, που είχαν παγώσει με την προηγούμενη κυβέρνηση, φάνηκε από την αρχή πως δεν θα είναι ούτε εύκολη ούτε γρήγορη.

Aλλιώς είχαμε σχεδιάσει, χρόνια τώρα, το 2021. Τιμώντας τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση, θα θυμόμασταν και θα συγκινούμασταν, θα αναλύαμε και θα καμαρώναμε, θα αναπολούσαμε και θα αντιδικούσαμε. Θα οργανώναμε συνέδρια, εκδηλώσεις και εκθέσεις. Θα δεχόμασταν επιφανείς καλεσμένους απ' όλο τον κόσμο, θα ανταλλάσσαμε απόψεις μαζί τους, θα τους φιλοξενούσαμε και θα τους ξεναγούσαμε. Ετσι έπρεπε να γίνει. Η μνήμη χαλυβδώνει ένα έθνος και το βοηθά στην αυτογνωσία.

Στην Ελλάδα δεν υπήρξε ποτέ το είδος της μαφίας που γνωρίζουμε από τις ταινίες, αυτό όμως δεν σημαίνει πως η χώρα δεν έχει αντιμετωπίσει τα δικά της προβλήματα με το οργανωμένο έγκλημα. Ειδικά τις περιόδους κρίσης, με την υποχρηματοδότηση της Αστυνομίας, για χρόνια ολόκληρα πολλές γειτονιές στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη κατέληγαν έρμαιο διαφόρων εγκληματικών ομάδων, που δρούσαν ανενόχλητες και συχνά διαγκωνίζονταν μεταξύ τους διεκδικώντας τον έλεγχο της εκάστοτε περιοχής. Τα γεγονότα που έλαβαν χώρα τον τελευταίο καιρό, με εκτελέσεις συμβολαίων θανάτου και επιθέσεις που σχετίζονται με το οργανωμένο έγκλημα, έφτασαν την κατάσταση στο μη περαιτέρω.

Η πανδημία είναι εδώ. Απαιτείται να το θυμόμαστε και να το επαναλαμβάνουμε παρότι και εργαλεία αντιμετώπισης έχουμε και οι τρόποι να θωρακιστούμε είναι περισσότεροι από την αρχή της διασποράς της.

Η Προανακριτική για τον Νίκο Παππά έχει ήδη καθυστερήσει - με βάση πάντα το αρχικό χρονοδιάγραμμα των εργασιών της. Δεν έχει καν κατορθώσει να εξετάσει εξονυχιστικά τον βασικό της μάρτυρα. Οι αλλεπάλληλες αναβολές έχουν καταφέρει πλήγμα στη διεξαγωγή μιας κορυφαίας διαδικασίας κοινοβουλευτικού ελέγχου: φαίνεται σαν να μετατίθεται στο μέλλον η διερεύνηση εξαιρετικά σοβαρών καταγγελιών.

To έγκλημα των Γλυκών Νερών έχει συγκλονίσει την ελληνική κοινωνία. Η βαρβαρότητα των δραστών ήταν πρωτοφανής, οι εικόνες αφόρητες, η αίσθηση ότι μια οικογένεια νέων ανθρώπων μπορεί να συντριβεί για μερικές χιλιάδες ευρώ είναι αδιανόητη.

H νέα έξαρση της βίας στο Ισραήλ και τη Γάζα επιβεβαιώνει δύο πράγματα, που δεν αφορούν μόνο τη Μέση Ανατολή. Πρώτον, ότι η κατοχή ενός εδάφους, είτε πρόκειται για τη Δυτική Οχθη και την Ανατολική Ιερουσαλήμ είτε για την Κριμαία ή τη Βόρεια Κύπρο, δεν είναι ποτέ «ανώδυνη» για τη δύναμη κατοχής. Συντηρεί εντάσεις, δημιουργεί αντιδράσεις και τριβές, προκαλεί προβλήματα στις σχέσεις με συμμαχικές χώρες και ενίοτε οδηγεί σε επικίνδυνες συγκρούσεις.

Σε καιρό έντασης, η στρατιωτική θητεία στην Ελλάδα θεωρείται εθνική υποχρέωση. Σε καιρό ειρήνης, ωστόσο, όταν έρχεται η ώρα που οι νεαροί ενήλικοι καλούνται να υπηρετήσουν τη στρατιωτική τους θητεία, φροντίζουν να επιλέγουν την κατάλληλη στιγμή ώστε «να χάσουν λιγότερο χρόνο». Διαλέγουν αν θα πάνε αμέσως μετά το σχολείο για να ξεμπλέξουν γρήγορα ή αν θα χρησιμοποιήσουν την είσοδό τους στο πανεπιστήμιο για να πάρουν την πολυπόθητη αναβολή. Η δυσθυμία και η αίσθηση στασιμότητας είναι γνωστή στους περισσότερους στρατιώτες, ακόμα και σε εκείνους που δεν παραπονιούνται.

Η αναζωπύρωση της έντασης και οι σφοδρές ισραηλινοπαλαιστινιακές συγκρούσεις είναι εξόχως ανησυχητικές αλλά και ως έναν βαθμό διδακτικές. Ανησυχητικές αφού είναι πιθανό να γενικευθούν, αθροίζοντας έναν παράγοντα αστάθειας στην ευρύτερη περιοχή με λουτρό αίματος και ανυπολόγιστη καταστροφή.