Τατσόπουλος Πέτρος

Συνήθως η εγχώρια Ακροδεξιά δεν χαρακτηρίζεται από αμηχανία. Τουναντίον, θα λέγαμε, η αλαζονεία της είναι διαχρονικά αντιστρόφως ανάλογη προς το αχαμνό εκλογικό της ανάστημα. Το παράδοξο έχει την εξήγησή του. Πανθομολογουμένως το target group των ψηφοφόρων στο οποίο σταθερά απευθύνεται και το οποίο εξίσου σταθερά ανταποκρίνεται στο «αφήγημά» της (ο σκληρός πυρήνας, με άλλα λόγια, […]

Στα άγουρα μαθητικά μας χρόνια, πριν από μισόν αιώνα, δεν εισπράτταμε όλοι με την ίδια ένταση ντροπής το άγος μιας αποβολής. Σίγουρα η καταισχύνη μας εξαρτιόταν σε μεγάλο βαθμό από τη διάρκεια της αποβολής – από το σχετικά διαχειρίσιμο βάρος μιας μονοήμερης έως το συντριπτικό βάρος μιας πολυήμερης – καθώς από την ταπεινωτική αιτιολογία που τη συνόδευε. […]

Η περιλάλητη «κουλτούρα συνεργασίας» είναι μια από τις νεφελώδεις πολιτικές έννοιες που έχουν κακοπάθει στη χώρα μας όσο ελάχιστες άλλες. Κατ’ αρχάς έχει καταστεί κοινός τόπος στη συνείδηση των περισσοτέρων μας ότι παραδοσιακά οι Ελληνες στερούνται κουλτούρας συνεργασίας – λες και μας λείπει ένα καθοριστικό πολιτικό ένζυμο ή το εύσημο της «λεβεντιάς» που έχουμε απονείμει οι […]

«Δεν έχω κανέναν γιο ονόματι Ιάκωβο». «Δεν κρατάτε αιχμάλωτο μονάχα τον γιο μου Ιάκωβο, αλλά εκατομμύρια γιους μου». «Δεν μπορώ να ανταλλάξω έναν στρατηγό με έναν στρατιώτη»… Οποια εκδοχή απάντησης και αν αποδεχτούμε (όλες λίγο πολύ εξυπηρετούν προπαγανδιστικές σκοπιμότητες) καταλήγουμε στον ίδιο παρονομαστή: όταν οι Γερμανοί πρότειναν στον Ιωσήφ Στάλιν να ανταλλάξει τον πρωτότοκο γιο […]

Ο μονοθεματικός ειδησεογραφικός βομβαρδισμός των ημερών είναι απολύτως δικαιολογημένος (δεν εισβάλλει συχνά μια ευρωπαϊκή χώρα σε μιαν άλλη ευρωπαϊκή, ούτε με τόσο κτηνώδη τρόπο) αλλά δημιουργεί άθελά του και τη ψευδή εντύπωση ότι, εκτός Ουκρανίας, ο πλανήτης µας τελεί υπό µια λίγο έως πολύ υποφερτή «κανονικότητα». Τίποτε πιο απατηλό. Ο πλανήτης εξακολουθεί να νοσεί και […]

Δεν είναι απλή σύμπτωση ότι ο Γιόζεφ Γκέμπελς (1897-1945), υπουργός Δημόσιου Διαφωτισμού και Προπαγάνδας του Τρίτου Ράιχ (1933-1945), έδρασε σε μια εποχή τόσο αφελή και απενοχοποιημένη, ώστε σε ένα από τα πιο προηγμένα βιομηχανικά κράτη της Ευρώπης να γίνεται ανεκτή για υπουργείο μια ονομασία τόσο απροκάλυπτα ξετσίπωτη. Σήμερα, ακόμη και τον Σάσα Μπάρον Κοέν στον […]

Ξακουστή η ρήση: «Η αλήθεια είναι το πρώτο θύμα του πολέμου». Πολλοί και οι διεκδικητές της πατρότητάς της: από τον αμερικανό ρεπουμπλικάνο γερουσιαστή Χάιραμ Τζόνσον που την ξεστόμισε το 1917,  πριν από τη λήξη του Μεγάλου Πολέμου (έτσι αποκαλούσαν τότε τον Πρώτο Παγκόσμιο ελλείψει ακόμη αντιπαραβολής με τον Δεύτερο) έως τα βάθη της Ιστορίας και […]

Η εναγώνια κραυγή «Σε τι κόσμο θα φέρουμε τα παιδιά μας;», καθώς και η παραλλαγή της «Σε τι κόσμο φέραμε τα παιδιά μας;», δεν έδιναν πάντοτε τροφή για χλευασμό και ειρωνεία. Πολύ συχνά αποκάλυπταν μια τρομακτική πραγματικότητα: ο κόσμος ήταν ένα εφιαλτικό περιβάλλον για να μεγαλώσει(ς) ένα παιδί, πόσω μάλλον δύο, τρία ή και περισσότερα. […]

Ο δημόσιος διάλογος στην πατρίδα μας υποφέρει από λογής λογιών παθογένειες, άλλες λιγότερο και άλλες περισσότερο σοβαρές. Η κακοπιστία δεν είναι η πιο σοβαρή ανάμεσά τους, συχνά όμως δίνει τον τόνο και στις υπόλοιπες, επιβάλλει τον βηματισμό τους, υπαγορεύει την τακτική ή ακόμη και τη στρατηγική τους. Θα περίμενε κανείς, ιδίως την τελευταία δεκαπενταετία, με […]

«Εμείς τηρούμε μια στάση – εγώ προσωπικά – μια στάση υπεύθυνη απέναντι στο μέλλον αυτής της χώρας… Ακούστε, μη με διακόπτετε… Δυστυχώς, μ’ ακούτε; Δυστυχώς, ο Παναιτωλικός έφαγε… Δυστυχώς, δυστυχώς… Μέχρι το δεύτερο λεπτό των καθυστερήσεων προκρίνονταν ο Παναιτωλικός… Παίζαμε με τον Ολυμπιακό εκτός έδρας… Από το γήπεδο του Καραϊσκάκη αυτή τη στιγμή επικοινωνώ μαζί σας…». ΓΙΩΡΓΟΣ […]

Στα μέσα της δεκαετίας του 1970 απαρτίσαμε μια ομάδα συγγραφέων που αποφάσισε να δημιουργήσει ένα νέο είδος λατινοαμερικάνικου αστυνομικού μυθιστορήματος (crime novel). Πώς όμως να γράψεις αστυνομικά μυθιστορήματα σε μια χώρα όπου ο βασικός εγκληματίας (criminal) είναι το κράτος; Πάκο Ιγνάσιο Τάιμπο ΙΙ   Τον Ιούνιο του 2006, προσκεκλημένος και φιλοξενούμενος από το τοπικό κλιμάκιο […]

Βασική επιλογή ήταν να γραφτεί το βιβλίο υιοθετώντας τις τεχνικές της αμερικανικής popular history. Δηλαδή ένα βιβλίο γραμμένο για το ευρύ κοινό (ζωντανό, συναρπαστικό) αλλά πολύ καλά τεκμηριωμένο, χωρίς επιστημονικές εκπτώσεις. Ο στόχος αυτός παρέμεινε μέχρι το τέλος. Δεν ξέρω αν πέτυχα να είναι η αφήγηση ενδιαφέρουσα, αλλά από την αρχή έθεσα ως στόχο το […]

Τον παλιό καλό καιρό, όταν ακόμη ταξιδεύαμε, έτυχε να βρεθώ κατά λάθος σ’ ένα πανευρωπαϊκό λογοτεχνικό συμπόσιο. Ηταν ένα από τα ομορφότερα λάθη της ζωής μου και, αν μου δινόταν η ευκαιρία, δεν θα κουραζόμουν να το επαναλαμβάνω στο μέλλον. Να βρεθείς κατά λάθος το 1983 στην Κοπεγχάγη, φιλοξενούμενος για μια βδομάδα, με όλα τα […]

«Μονάχα που εμείς τότε, άγουροι έφηβοι, αντράκια με μακριά μαλλιά και φαρδιές καμπάνες», σημειώνω μεταξύ άλλων σε ένα παλαιότερο κείμενό μου, δημοσιευμένο πρώτη φορά στην αλήστου μνήμης Ελευθεροτυπία τον Σεπτέμβριο του 2000, «βιώναμε τη δικτατορία ως στέρηση, βιώναμε τη δικτατορία ως τροχοπέδη. Δεν είχαμε σχηματίσει σαφή αντίληψη ως προς τι ακριβώς μας στερούσε και ως […]

Δεν ισχυρίζομαι ότι το φαινόμενο είναι αποκλειστικά ελληνικό. Είναι παγκόσμιο και, πιθανότατα, όταν με το καλό θα ανακαλύψουμε νοήμονα όντα και σε άλλους πλανήτες, να διαπιστώσουμε ότι είναι και διαπλανητικό ή διαγαλαξιακό. Δεν αποκλείεται επίσης, επειδή ευτύχησα να είμαι σύζυγος δικηγορίνας, να έχω κοπιάρει κατά την εξέταση των πάντων το «άχρηστο επαγγελματικό βλέμμα» του δικηγόρου, […]

Στη μνήμη των απανταχού σινεφίλ η μορφή του Σπάρτακου έχει ταυτισθεί με τη μορφή του Κερκ Ντάγκλας που τον ερμήνευσε στη θρυλική ομώνυμη ταινία του Στάνλεϊ Κιούμπρικ (1960). Η ίδια η ταινία συνδέθηκε με κάποια μορφή αντίστασης, καθότι ο Ντάγκλας – ως πρωταγωνιστής, αλλά και ως παραγωγός – κατόρθωσε να επιβάλει την αναγραφή στους τίτλους της […]

Οι οικείοι μου με πιάνουν συχνά στα πράσα να γελάω μόνος μου άνευ (φανερού) λόγου και (φανερής) αιτίας. Παρότι ποτέ δεν αποκλείουν εκ των προτέρων το ενδεχόμενο να μου έχει λασκάρει καμιά βίδα ή να έχω ζωηρό διάλογο με κάποιον από τους φανταστικούς ήρωες του επόμενου μυθιστορήματος, όλο και ρίχνουν μια ματιά τριγύρω, μπας και […]

Στην αυγή της νέας χρονιάς που, σε αντίθεση με την αμέσως προηγούμενη, δεν σηματοδοτείται από τα διακόσια χρόνια του μεγάλου εθνικού μας ξεσηκωμού αλλά από τα εκατό χρόνια της μεγάλης εθνικής μας καταστροφής, καθώς – σε εντελώς άλλη κλίμακα ασφαλώς – και στα απόνερα από τις θλιβερές αντιδράσεις ενός μέρους του πολιτικού μας κόσμου στη χιουμοριστική (και […]

Η παρανόηση ξεκινάει ευθύς εξαρχής. Ο Φρανσουά Μαρί Αρουέ (1694-1778), που κέρδισε την αθανασία με το ψευδώνυμο Βολταίρος, ούτε ξεστόμισε ούτε έγραψε ποτέ την πιο διάσημη φράση που του αποδίδεται από τις αρχές του 20ού αιώνα κι εντεύθεν: «Διαφωνώ με αυτό που λες, αλλά θα υπερασπιστώ μέχρι θανάτου το δικαίωμά σου να το λες». Η […]

Ενα από τα πιο ανθεκτικά στερεότυπα στον χρόνο είναι τα αντικρουόμενα συναισθήματα: οι γιορτές χαράς, λόγου χάριν, όπως κατ’ εξοχήν θεωρούμε πως είναι τα Χριστούγεννα, σε κοντράστ με τους μοναχικούς ανθρώπους – τους άστεγους, τους καταθλιπτικούς, τους αποσυνάγωγους… Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι τα Χριστούγεννα εορτάζονται σχεδόν τις ίδιες ημέρες που εορτάζονταν τα ρωμαϊκά Σατουρνάλια, που […]

Το «Σχήμα Πόντσι» ή «Πυραμίδα Πόντσι» ή απλώς «Πυραμίδα» είναι ένα από τα πλέον διαδεδομένα και τα πλέον διαβόητα μοντέλα οικονομικής απάτης παγκοσμίως. Οφείλει το όνομά της σε έναν ιταλό φτωχοδιάβολο, τον Τσαρλς Πόντσι (1882-1949), που μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής ουσιαστικά αδέκαρος και σε διάστημα δεκαεπτά χρόνων (από το 1903 έως το 1920) […]

«… Εμφοβοι υπό τον ζυγόν του τυράννου οι τότε της Εκκλησίας πατέρες και μη ελπίζοντες πόθεν βοήθειαν, ευχαριστήθηκαν με τα ολίγα προνόμια οπού τους έδωκεν ο [Οθωμανός] κατακτητής, και δεν εφρόντιζον ει μη περί μόνης της υπάρξεως. Των επιστημών η καλλιέργεια εξέλιπε διόλου, και προϊόντος του καιρού κατήντησαν οι χριστιανοί της Ανατολικής Εκκλησίας εις άκραν […]

Τόσο οι ενδοκομματικές εκλογές ανάδειξης νέας ηγεσίας όσο και τα συνέδρια των κομμάτων δημιουργούν μια λίγο έως πολύ ψευδή εντύπωση. Καθώς οι σύνεδροι και οι ψηφοφόροι εξ ορισμού αναλώνονται/παγιδεύονται στην κομματική ομφαλοσκόπηση (μια ακίνδυνη μορφή, θα λέγαμε ψυχαναλυτική ποιητική αδεία, ναρκισσιστικής διαταραχής)  αδυνατούν να αντιληφθούν ή, το χειρότερο, καμώνονται ότι αδυνατούν να αντιληφθούν πως ολόκληρη […]

«Κάτω από τις καλύτερες συνθήκες, η υιοθεσία ενός ορφανού, εγκαταλελειμμένου ή ανεπιθύμητου παιδιού φαντάζει ως η πιο αγνή μορφή φιλανθρωπίας: ανιδιοτελής αγάπη που ξεχειλίζει για ένα άλλο ανθρώπινο πλάσμα […] Ομως, οι υιοθεσίες σπανίως γίνονται με ιδανικές συνθήκες. Οπως δείχνει η Gonda van Steen σε αυτή την εξόχως αποκαλυπτική έρευνα, οι υιοθεσίες μπορεί να είναι […]

Καλά το ΚΚΕ. Επί σχεδόν τρεις δεκαετίες βρισκόταν εκτός νόμου και αντιμετώπιζε ανυπέρβλητο κώλυμα για να κατέβει στις εθνικές εκλογές με το δικό του brand name – χώρια που το αρκτικόλεξο ΕΔΑ ανέδιδε μια εσάνς λαϊκού μετώπου και σε απομάκρυνε από την υποψία (ο κόσμος το ‘χει τούμπανο…) ότι εκεί μαζεύονται πρωτίστως κομμουνιστές. Το ΚΙΝΑΛ όμως; […]

Στις 27 Απριλίου του 1936, σε μια κλινική ενός προαστίου της Βαρσοβίας, η Ούρσουλα γέννησε ένα υγιέστατο κοριτσάκι. Την ονόμασε Τζανίνα, Νίνα στο υποκοριστικό. Υστερα από οκτώ ώρες ήταν πάλι στο διαμέρισμα, «καθισμένη δίπλα σε μια λάμπα με καπέλο, μπροστά στον παράνομο πομπό της», και μετέδιδε ένα μήνυμα που άρχιζε έτσι: «Παρακαλώ, συγχωρήστε με για […]

Εχω την αίσθηση ότι τις τελευταίες ώρες ο «Δεκάλογος της ψέκας» μεταδίδεται στο Διαδίκτυο με την ταχύτητα πυρκαγιάς – μιας διανοητικής πυρκαγιάς που βάλθηκε να καθαρίσει τα ξερόχορτα του διανοητικού μας εφησυχασμού. Ανέβηκε πρόσφατα σ’ έναν λογαριασμό του Twitter, ενεργού ήδη από το 2011, υπό την παιχνιδιάρικη λατινική επωνυμία Urtica Dioica (Τσουκνίδα η Κοινή), κι έκτοτε […]

Πρόσφατα είδα τυχαία στο Διαδίκτυο μια συγκλονιστική φωτογραφία. Με τη φθορά και τη λοιδορία που έχουν υποστεί οι λέξεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τα τελευταία χρόνια, «συγκλονιστική» είναι ένας μάλλον ήπιος, αν όχι ξενέρωτος χαρακτηρισμός. Θα μπορούσε να είναι και θρησκευτικός πίνακας του Μικελάντζελο Μερίζι ντα Καραβάτζο. Η βρετανίδα ιστορικός τέχνης Ελεν Λάγκντον, στην ομώνυμη […]

«Από τη μια, ο [στρατηγός] Μάρσαλ ήταν σαφής. Απόβαση στην Ιαπωνία σήμαινε εκατοντάδες χιλιάδες απώλειες για τους Αμερικανούς και παράταση του πολέμου για πάνω από έναν χρόνο! Από την άλλη, χρήση της ατομικής βόμβας σήμαινε πλήρη καταστροφή μιας ιαπωνικής πόλης και δεκάδες χιλιάδες άμαχους νεκρούς. Επιπλέον -και ίσως αυτό να ήταν πιο σημαντικό – σήμαινε […]

Δεν σκοπεύω να παραστήσω καμία αρσενική Κασσάνδρα  – άλλωστε η πατρίδα μας έχει αποδείξει πλειστάκις στο παρελθόν ότι τις Κασσάνδρες τις καταπίνει αμάσητες, όταν δεν αγνοεί επιδεικτικά τις προειδοποιήσεις τους. Υποψιάζομαι ότι εδώ περνούσε τις διακοπές του ο Εντουαρντ Μέρφι – και αν όχι, θα έπρεπε. «Εάν υπάρχουν δύο ή περισσότεροι τρόποι να γίνει κάτι και κάποιος […]