Τσίμας Παύλος

Σ’ ένα χωριό της Ηλείας, το Παλαιοχώρι, στις 24 Αυγούστου 2007, γύρω στις δύο το μεσημέρι, με θερμοκρασίες 40ο C, μια ηλικιωμένη γυναίκα άναψε το πετρογκάζ στην αυλή της για να βράσει κόλλυβα. Eτσι ξεκίνησε το πιο φονικό από τα μέτωπα φωτιάς που έκαψαν εκείνο το καλοκαίρι τον Nομό Ηλείας, σκότωσαν 44 ανθρώπους, κατέστρεψαν 147 […]

Ηταν Κυριακή, 4 Μαΐου του 2014. Το πορτογαλικό Μνημόνιο, που κανονικά θα έληγε σε δεκαπέντε μέρες, έληξε εκείνο το βράδυ, μ’ ένα λιτό τηλεοπτικό διάγγελμα. Μέχρι πριν από λίγους μήνες, οι περισσότεροι αναλυτές προέβλεπαν ότι η Πορτογαλία θα ακολουθούσε τον ελληνικό δρόμο, θα υποχρεωνόταν να ζητήσει ένα δεύτερο πρόγραμμα μ’ ένα δεύτερο Μνημόνιο. Αλλά η […]

Πότε θα γίνουν οι επόμενες εκλογές; Το ερώτημα αυτό σπανίως διατυπώνεται σε άλλη γλώσσα πλην της ελληνικής. Ισως και της ιταλικής. Ο χρόνος των εκλογών δεν είναι θέμα συζήτησης σε άλλες Δημοκρατίες. Γίνονται πάντα στην ώρα τους και, αν προκύψουν πρόωρα, προκύπτουν από έκτακτη ανάγκη, από κοινοβουλευτική αδυναμία, όχι από σχέδιο, από επιλογή. Στην καθ’ […]

«Ο ΣΥΡΙΖΑ, αυτό το παράξενο κόμμα της Αριστεράς, αναδείχθηκε σε βασικό πόλο της πολιτικής μας ζωής από εδώ και πέρα». Ο Γιάννης Δραγασάκης το είπε, προχθές, στη Βουλή. Και το επανέλαβε στο τέλος της ομιλίας του: «Κάθε μεγάλη κρίση έχει αποδειχθεί ότι αναδεικνύει κάποιες ιστορικές τάσεις… Ο ΣΥΡΙΖΑ, λοιπόν, ας το πάρουν κάποιοι απόφαση επιτέλους, […]

«Μεγάλη νίκη, βέβαια. Αλλά δηλητηριασμένη νίκη». Αργά το βράδυ της περασμένης Κυριακής, ένας από τους λίγους τούρκους φίλους που εξακολουθεί να ζει στη χώρα του, ελεύθερος και διατηρώντας τη δουλειά του στο Πανεπιστήμιο, περιέγραφε το εκλογικό δράμα που είχε μόλις τελειώσει. Για τον Ιντζέ, που έκανε μια απροσδόκητα δυναμική καμπάνια, μα που ο λόγος του […]

Η Μάργκαρετ Θάτσερ αποκλείεται να είχε διαβάσει τα «Τετράδια της φυλακής» του Γκράμσι. Αποκλείεται και να είχε ακούσει ποτέ για τη θεωρία της «ηγεμονίας». Στις πρώτες ημέρες της θητείας της, ωστόσο, είχε περιγράψει τους στόχους της με εντυπωσιακά «γκραμσιανό» τρόπο. Η «οικονομική πολιτική είναι η μέθοδος» είχε πει. «Ο στόχος είναι οι ψυχές των ανθρώπων». […]

«Η αλήθεια είναι», μου έλεγε ο Στόγιαν Αντοφ, ο πρώτος πρόεδρος της Βουλής των Σκοπίων μετά την ανεξαρτησία της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, «ότι από την Ενδιάμεση Συμφωνία του 1995 κι ύστερα καμία ηγεσία στη χώρα μας δεν είχε ούτε το κίνητρο ούτε τη βούληση για έναν συμβιβασμό με την Ελλάδα στο θέμα του […]

«Βαράτε τον» ακούστηκε μια φωνή, σαν να έδινε το σύνθημα. Και μέσα σε δευτερόλεπτα, το αγριεμένο πλήθος που χλεύαζε, έβριζε και προγκούσε, μετατράπηκε σε πλήθος που καταδίωκε και χτυπούσε. Οι φοβερές σκηνές της επίθεσης στον Γιάννη Μπουτάρη θα μπορούσαν να είναι κι ένα απλό μάθημα για το πόσο λεπτή είναι η κόκκινη γραμμή που χωρίζει […]

Από τον μεγάλο σεισμό έχουν περάσει πια έξι χρόνια. Στις εκλογές του Μαΐου 2012, οι μικρές ρωγμές, που με τα χρόνια είχαν ανοίξει στο σκαρί του κομματικού συστήματος, διευρύνθηκαν απότομα. Και το σκάφος πήρε νερά. Από εκεί που είχαμε δύο κόμματα σαν τα ψηλά βουνά, που μονοπωλούσαν την κάλπη (85% το 2004, 77% το 2009), […]

Κανονικά –δηλαδή, σύμφωνα με τον νόμο που αυτή η κυβέρνηση εισηγήθηκε και αυτή η Βουλή έχει ψηφίσει –οι συνταξιούχοι θα έπρεπε να ξέρουν ήδη ποια είναι η προσωπική διαφορά που προκύπτει από τον επανυπολογισμό της σύνταξής τους. Το ποσό θα έπρεπε ήδη να αναγράφεται στο ενημερωτικό σημείωμα που τους ταχυδρομείται κάθε μήνα. Θα έπρεπε, σύμφωνα […]

Οι εκλογές, κατά το Σύνταγμα, γίνονται κάθε τέσσερα χρόνια. Εκτός εάν πέσει η κυβέρνηση και από τη Βουλή δεν μπορεί να προκύψει νέα. Ή εκτός εάν συντρέχει σπουδαίος, έκτακτος, εθνικής σημασίας λόγος. Αυτά, στα χαρτιά. Στην πράξη, από τις 17 εκλογικές αναμετρήσεις που έγιναν από τη Μεταπολίτευση ώς σήμερα μόνον οι 3 έγιναν στην ώρα […]

Το σχέδιο ήταν μεγαλεπήβολο και είχε αναγγελθεί με το αρμόζον ταρατατζούμ: Η Ελλάδα θα αποκτούσε, επιτέλους, «διαστημική στρατηγική». Και, ταυτόχρονα, ο υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής –το χαρτοφυλάκιο του οποίου οι άσπονδοι φίλοι του παρομοίαζαν με των Επισκόπων in partibus infidelium, για τους οποίους έγραφε ο Μαρξ –αποκτούσε πεδίο δράσης σπουδαίο. Οι δύσπιστοι, βέβαια, δυσπιστούσαν. Οι κακοπροαίρετοι […]

Φανταστείτε τη σκηνή: Είναι Μάης του 2015. Ο Αλέξης Τσίπρας ταξιδεύει στο Καστελλόριζο. Παίρνει θέση ανάμεσα στην κάμερα και τις βάρκες. Αναγγέλλει την έξοδο της Ελλάδας από το πρόγραμμα. Και δηλώνει υπερήφανος πως η Αριστερά έβαλε τέλος στα χρόνια της μνημονιακής ταπείνωσης, πως ελευθερώνει την οικονομία από τα δεσμά και πως ανατέλλουν μέρες ανάπτυξης και […]

Υπάρχει, υποτίθεται, ή έστω καταρτίζεται, κάπως, κάπου, ένα σχέδιο για την επόμενη μέρα. Ενα εθνικό αναπτυξιακό σχέδιο που θα οδηγεί τη χώρα όταν σβήσουν τα φώτα υποχρεωτικής πορείας του Μνημονίου. Εχει κοινοποιηθεί, λένε, στους εταίρους και φημολογείται πως έχουν διατυπωθεί ήδη κάποιες αντιρρήσεις τους. Το είχε ο Γιώργος Χουλιαράκης μαζί του, προχθές, στο EWG. Το […]

Eπινα έναν καφέ στην Πράσα ντου Κομέρσιου, την μεγάλη πλατεία της Λισαβόνας δίπλα στο νερό, προσπαθώντας να βάλω σε τάξη όσα είχα δει κι όσα είχα ακούσει. Ημουν στην ίδια πλατεία, στο ίδιο καφέ, με βροχή ξανά, πριν αρκετά χρόνια, τον Νοέμβριο του 2010. Ηταν το πρώτο από τα ταξίδια του «κύκλου της κρίσης», στην […]

Με ποιον είσαι; Με τον Φίλη ή με το Συμβούλιο της Επικρατείας που έκρινε αντισυνταγματική μια δική του υπουργική απόφαση για τη διδασκαλία των Θρησκευτικών; Αν έτσι τεθεί το ερώτημα, η απάντηση είναι πανεύκολη. Αυτονόητη. Με τον Φίλη, φυσικά. Δεν έχω υπόψη μου παρά λίγα αποσπάσματα του σκεπτικού της δικαστικής απόφασης που είδαν το φως […]

Πόσο κόστισε, λοιπόν, το πολιτικό πείραμα του 2015; Τη συζήτηση την είχε ανοίξει ο Γιάννης Στουρνάρας, μιλώντας στη Βουλή τον Ιούλιο του 2016. Με τον δικό του «ήπιο» υπολογισμό, το «κόστος Βαρουφάκη» είχε προσδιοριστεί στα 86 δισ. Ο Κλάους Ρέγκλινγκ, λίγο αργότερα, το στρογγύλεψε: 100 δισ. Ο Στέλιος Πέτσας της Νέας Δημοκρατίας, σε μια ενδιαφέρουσα […]

Στην άχαρη ιστορία των ελληνικών προεκλογικών debates, εκείνο του 2004 ήταν, ίσως, το λιγότερο αξιομνημόνευτο. Κι ας ήταν το πρώτο στο οποίο μετείχαν οι αρχηγοί όλων των κομμάτων –ή μήπως γι’ αυτό ακριβώς; Πέντε αρχηγοί, πέντε δημοσιογράφοι, ερωτήσεις σε θεματικούς κύκλους δίχως δικαίωμα επαναφοράς μιας ερώτησης –μια σειρά βαρετών, αναντίρρητων μονολόγων. Κι εμένα μου είχε […]

Την Πέμπτη το βράδυ, σ’ ένα μικρό γαλλόφωνο βιβλιοπωλείο στο κέντρο της Αθήνας, ο Πιερ Μοσκοβισί, ο επίτιμος μουσαφίρης μας αυτήν την εβδομάδα, παρουσίαζε το νέο του βιβλίο. Κυκλοφόρησε πρόσφατα, μ’ έναν ωραίο τίτλο, δανεισμένο από μια περίφημη φράση του Γκράμσι: «Ο παλιός κόσμος πεθαίνει, ο νέος αργεί να εμφανιστεί και σ’ αυτό το λυκόφως […]

Ισως η επέτειος περάσει ανεόρταστη. Μα αν ο Αλέξης Τσίπρας θελήσει να γιορτάσει τη συμπλήρωση τριών χρόνων από την πρώτη εκλογική του νίκη, θα πρέπει να σβήσει τα τρία κεριά που του αναλογούν στο μαγικό βουνό του Νταβός, περιτριγυρισμένος από τους ισχυρούς και τους πλούσιους της γης. Εκεί θα τον βρει η επέτειος, την ερχόμενη […]

Ηταν ένα σύντομο κείμενο. Λίγες μόνον γραμμές. Ξεκινούσε έτσι: «Σε μια λεπτή στιγμή της εξέλιξης του θέματος των Σκοπίων θα θέλαμε με αίσθημα εθνικής ευθύνης να πούμε τη γνώμη μας». Κατέληγε με οκτώ υπογραφές. Τις θυμίζω: πρώτος ο Γεώργιος Ράλλης, πρώην πρωθυπουργός. Επειτα τέσσερα βαριά ακαδημαϊκά ονόματα, ο Ξενοφών Ζολώτας, ο Αγγελος Αγγελόπουλος, ο Κωνσταντίνος […]

Το βράδυ των αμερικανικών εκλογών ο Πολ Κρούγκμαν είχε δημοσιεύσει μια εξαιρετικά δυσοίωνη πρόβλεψη για τις επιπτώσεις της νίκης Τραμπ στην αμερικανική οικονομία. Ανακάλεσε αργότερα, μ’ ένα σημείωμα αυτοκριτικής. «Υπέκυψα προσωρινά» –έγραφε –«σ’ έναν πειρασμό από τον οποίο προειδοποιούσα τους άλλους να φυλάγονται: άφησα τα πολιτικά μου αισθήματα να θολώσουν την οικονομική μου κρίση». Τούτη […]

Η νέα χρονιά ξεκινά με ένα άρρητο σχεδόν ερώτημα: Τελειώνει άραγε η κρίση με το τέλος της παράτασης, του τρίτου Μνημονίου; Αλλά πώς, αλήθεια, τελειώνει μια κρίση; Ξυπνάμε ένα πρωί με τις καμπάνες των εκκλησιών να ηχούν χαρμόσυνα, σαν να έχει τελειώσει ένας πόλεμος, να έχουν σιγήσει τα όπλα και να μας ειδοποιούν ότι ήρθε […]

Τέτοιες μέρες, πριν από τρία χρόνια: η Βουλή ψήφιζε για να εκλέξει Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Στην τρίτη ψηφοφορία, 29 Δεκεμβρίου, ο μοναδικός υποψήφιος πήρε 168 ψήφους, με 132 βουλευτές να δηλώνουν «παρών». Κι έπειτα η Βουλή διαλύθηκε, όπως προβλέπει το Σύνταγμα, ώστε μια νέα Βουλή να εκλέξει Πρόεδρο με απλή πλειοψηφία. Τότε το είχαμε προεξοφλήσει. […]

Λίγες εβδομάδες πριν έρθει στην Αθήνα, ο Ταγίπ Ερντογάν ήταν στο Σότσι, στη Μαύρη Θάλασσα. Φωτογραφιζόταν, στα τέλη Νοεμβρίου, σε μια τριπλή χειραψία με τον οικοδεσπότη Πούτιν και τον ιρανό πρόεδρο Ρουχανί. Στις 21 Σεπτεμβρίου, ο Ερντογάν ήταν στη Νέα Υόρκη και συναντούσε έναν πολιτικό που δεν κρύβει τον θαυμασμό του για τον τούρκο ηγέτη […]

Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος, ο ένας από τους δύο πόλους του εθνικού διχασμού, περιβεβλημένος τη σχεδόν θρησκευτική λατρεία των οπαδών του, είχε ερωμένη. Κάποιαν Paola Lottero, ηθοποιό, σύζυγο για λίγο ενός έκπτωτου γερμανού πρίγκιπα. Της έγραφε φλογερά γράμματα ακόμη και κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων, εκμυστηρευόμενος μάλιστα, αμέριμνα, διπλωματικά και στρατιωτικά μυστικά του κράτους. Η […]

Σκαλίζοντας παλιά αρχεία, ξέθαψα ένα πολιτικό κείμενο που είχα φυλαγμένο σ’ έναν κιτρινισμένο φάκελο. Δεν θυμάμαι τι εντύπωση μου είχε κάνει τότε, στην πρώτη ανάγνωση. Αλλά τώρα, στη δεύτερη ανάγνωση, μου φάνηκε εξαιρετικά ενδιαφέρον. Προφητικό σχεδόν. Παραθέτω ένα απόσπασμα. «Η Ελλάδα έχει έναν υπερδιογκωμένο δημόσιο τομέα. Οι απασχολούμενοι στο Δημόσιο είναι οι προνομιούχοι εργαζόμενοι στην […]

Η συμμετοχή 211.000 πολιτών στις εκλογές της περασμένης Κυριακής ήταν ένα σημάδι πως τα ζωτικά όργανα της δημοκρατίας, παρά τις βλάβες, λειτουργούν ακόμη. Οποιος κι αν ήταν ο λόγος που έφερε τους ανθρώπους στα εκλογικά τμήματα, η συμμετοχή τους, σε μια εποχή παρακμής της δημόσιας σφαίρας, εποχή αποκαρδιωμένης ιδιώτευσης και βαθιάς δυσπιστίας απέναντι στην πολιτική, […]