Χωμενίδης Χρήστος

«…Βρήκαν έναν άνθρωπο από την Κυρήνη που τον έλεγαν Σίμωνα και τον αγγάρευσαν να κουβαλήσει τον σταυρό Του…» Θα μπορούσα να παρεξηγηθώ. Δεν ζήτησα στο κάτω – κάτω εγώ από τον Ματθαίο να με αναφέρει. Δεν τον ήξερα καν, ούτε κανέναν άλλον από τους μαθητές. Δεν ήμουν εκεί όταν μπήκε ο Ιησούς στα Ιεροσόλυμα, πάνω […]

«Πώς σας φαινόμαστε»; «Ιδιοι»! Από το 1990, από όταν πήρα το πτυχίο μου, είχα να διαβώ το κατώφλι της Νομικής Σχολής. Περνούσα πολύ συχνά απέξω και τη χάιδευα με το βλέμμα, έχω γλυκές αναμνήσεις από τα αμφιθέατρα, κυρίως δε από τα πέριξ. «Εδώ» έλεγα τις προάλλες στην κόρη μου «ήταν το “Σόλωνος και Μασσαλίας”. Πουλούσε […]

Τα αγόρια είναι κοκόρια, το γράφει και ο Γιάννης Ρίτσος. Καυχιούνται, διαλαλούν τα κατορθώματά τους. Στην παιδική τους ηλικία καμαρώνουν για τις επιδόσεις τους στο πλέι στέισιον, στο ποδόσφαιρο. Με την μπάλα στα πόδια τους επελαύνουν προς το αντίπαλο τέρμα και ταυτοχρόνως περιγράφουν σαν σπορ κάστερ την επίθεσή τους – «περνάει ο Καραγεωργίου έναν, δύο, τρεις […]

Και αν είχε κάτσει αλλού η μπίλια; Και αν οι μεγάλες δυνάμεις είχαν δεχθεί σαν γεγονός τετελεσμένο τη συντριβή της Επανάστασης από τον Ιμπραήμ; Αμα δεν είχαν υπογράψει τη συνθήκη του Λονδίνου, που οδήγησε στο Ναυαρίνο, στην καταστροφή του οθωμανικού στόλου; Και άνοιξε έτσι ο δρόμος για ίδρυση ελληνικού κράτους… Θα αλώνιζαν οι Τουρκοαιγύπτιοι στον […]

«Εάν η πολιτική δεν δίνει νόημα στις ζωές των ανθρώπων, γιατί να ασχολούμαστε μαζί της;» αναρωτήθηκε ο ανιψιός μου, σε τόνο δραματικό σχεδόν, που δεν τον είχα ξαναδεί να παίρνει. Ερχόταν από τη διάλεξη ενός ανερχόμενου αστέρα της Ευρώπης με έργο εντυπωσιακό παρά το σχετικά νεαρό της ηλικίας του, με προϋπηρεσία στις αγορές προτού να […]

Κατά την ελληνική παράδοση τον νεκρό τον ξενυχτούν. Στο σπίτι του. Τον σαβανώνουν, τον στολίζουν και τον ξαπλώνουν στη σάλα, εκεί όπου έτρωγε, έπαιζε με τα παιδιά του, γλεντούσε, άραζε και διάβαζε εφημερίδα. Τον κρατούν από τη δύση μέχρι την ανατολή του ήλιου, ώσπου να φέξει και να τον μεταφέρουν στην εκκλησία για την τελετή. […]

Το εύκολο, το αυθόρμητο, το σχεδόν αυτονόητο για πλείστους όσους σχολιαστές της επικαιρότητας – σχολιαστές έχουμε γίνει όλοι με την επέλαση των σόσιαλ μίντια: να αρχίσουν να οδύρονται και να καταριούνται. Θα όφειλαν να συγκρατηθούν. Να σιωπήσουν. Γιατί; Από στοιχειώδη σεβασμό. Δεν μπορεί οι οιμωγές από το πληκτρολόγιο, από το σπίτι ή το γραφείο μας να […]

Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, γραφτήκαμε, πεντέξι συμμαθητές, στο φροντιστήριο Μπελεζίνη, στα Εξάρχεια. Ο Ανδρέας Μπελεζίνης ήταν κορυφαίος προγυμναστής και διανοούμενος ολκής, ιδανικός για να μας προετοιμάσει για τις Πανελλαδικές. Αλλο όμως στάθηκε το δικό μας βασικό κίνητρο. Φοιτώντας σε σχολείο αρρένων, φλεγόμασταν να γνωρίσουμε κορίτσια. Να καθίσουμε στα ίδια θρανία, να μοιραστούμε τα […]

Εδώ και δεκαετίες διακινείται η αντίληψη ότι ενώ προνομιακό χώρο της Δεξιάς στην Ελλάδα αποτελούν τα νταραβέρια, τα ρουσφέτια και η δημόσια τάξη – καταστολή, η Αριστερά αγκαλιάζει και προάγει γράμματα και τέχνες. «Τι να σου κάνουν οι καημένοι οι δεξιοί υπουργοί; Βλέπουν συνήθως μόνο παλιές ελληνικές ταινίες με χαστούκια σε γυναικεία μάγουλα και ακούνε […]

Ο θάνατος παίρνει τον άνθρωπο και αφήνει ένα σώμα. Τι να το κάνεις το σώμα, το ξαφνικά κεραυνοβολημένο ή το καθημαγμένο από μακρά αρρώστια; Που ενδεχομένως το έχεις δει να βασανίζεται, να λιώνει, να γίνεται σκιά, να παύει να υπακούει στις βουλές του αφέντη του; Είναι φοβεροί τόποι τα νοσοκομεία για αυτό ακριβώς: επειδή βρίθουν […]

Συμπαρίσταμαι στον Πέτρο Τατσόπουλο. Η σύλληψή του ανήκουστη, εξωφρενική. Και αν στηρίχτηκε σε κάποιον εντελώς παρωχημένο νόμο, οφείλει η πολιτεία να τον καταργήσει αυθωρεί, ώστε κανείς πολίτης να μη στερείται την ελευθερία του επειδή διατυπώνει – όσο έντονα, όσο βιτριολικά – τις απόψεις του. Από την άλλη, να σας πω την αμαρτία μου; Τον ζηλεύω. Ποιος συγγραφέας […]

«Πρόγραμμα έχετε;» ρωτάω. «Οχι…» χαμογελάει σεμνά η φοιτήτρια της δραματικής σχολής που εκτελεί χρέη ταξιθέτριας. «Εχουν εξαντληθεί;». «Δεν βγάλαμε… Η διεύθυνση του θεάτρου αποφάσισε να μην τυπώνει πια προγράμματα. Για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος. Μπορείτε να διαβάσετε τα πάντα για την παράσταση στο Διαδίκτυο…». Με άδεια χέρια συνεπώς μπήκα στην αίθουσα και κάθισα στη θέση […]

«Ιδού πλήθος και πάθος!» έγραφαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κάποιοι «ορκισμένοι δημοκράτες» και ανέβαζαν φωτογραφίες από τις λαοθάλασσες στην εκφορά του Γεωργίου Παπανδρέου, του Αλέκου Παναγούλη, της Μελίνας Μερκούρη. «Να μην μας κοκορεύονται λοιπόν οι βασιλοχουντικοί ότι στην τελετή του έκπτωτου είχε κόσμο»! Πόσο ανόητο, πόσο χυδαίο ακόμα – ακόμα, να συγκρίνεις νεκρούς μετρώντας τα […]

Φούντωσε η περί βασιλείας κλοτσοπατινάδα. Για τελευταία, ελπίζω, φορά – αδυνατώ να φανταστώ να τσακωνόμαστε στο μέλλον για τα ωραία μάτια του Παύλου της Μαρί Σαντάλ ή του Νικολάου της Τατιάνας, τα παλικάρια εξάλλου διάγουν περίφημα ως διεθνείς τζετσέτερ, άλλο καημό δεν θα είχαν παρά να διεκδικήσουν το δουκάτο της Σπάρτης ή την κομητεία Γρεβενών-Δεσκάτης. Φούντωσε […]

Ασφαλώς μια «ντραγκ κουίν» (ένας άντρας δηλαδή, ο οποίος εμφανίζεται με τονισμένα τα χαρακτηριστικά του ανατομικώς αντίθετου φύλου, με περούκα, μακιγιάζ και γυναικεία ρούχα) μπορεί να λέει παραμύθια σε παιδάκια. Πολύ πιο εύκολα θα απογειώσει η ντραγκ κουίν τη φαντασία τους, θα τα ταξιδέψει σε έναν κόσμο απαλλαγμένο από συμβάσεις και περιορισμούς, μαγευτικό… Παρά μια […]

Δεν έχω εντρυφήσει στο αμερικανικό ποινικό δίκαιο. Ξέρω ωστόσο ότι συχνά γίνεται στους κατηγορούμενους η εξής πρόταση: να ομολογήσουν εξαρχής την ενοχή τους και να τους επιβληθεί μια ποινή βαριά μεν, πλην όχι συντριπτική. «Με δεκαπέντε χρόνια καθαρίσαμε» λέει ο εισαγγελέας. «Δέκα και υπογράφουμε αυτοστιγμεί» απαντάει η υπεράσπιση. «Δώδεκα κι άμα σας αρέσει». Το σκέπτονται […]

«Ο προστάτης εντάξει, οι νεφροί μια χαρά, το πάγκρεας επίσης, ας ανεβούμε στο σηκώτι – ουπς! – εκεί κάτι βλέπω…». «Τι βλέπετε;». Είσαι ημίγυμνος, πασαλειμμένος με τζελ. Κρατάει ο ακτινολόγος μια συσκευή που μοιάζει με τηλέφωνο ντουζ, την πηγαινοφέρνει στο δέρμα σου, η κάμερα το διαπερνάει, τα σπλάχνα σου εικονίζονται στην οθόνη του υπερηχογράφου. «Τι βλέπετε;». Το […]

«Γύφτισσες ήρθανε ντυμένες φανταχτερά γιορτής φουστάνια, γύφτισσες ήρθαν και κρεμάνε χοντρά γυαλιστερά γιορντάνια, με κόκκινα φορέματα ήρθαν, με κίτρινα μακριά μαντίλια, ω λάγνα μάτια, ω κόρφοι, ω χείλια!» Ο αισθησιακός, ο ερωτόληπτος Κωστής Παλαμάς ανακαλεί εικόνες από την πρώτη νιότη του, από τα πανηγύρια στην ελληνική ύπαιθρο τον προπερασμένο αιώνα, όπου οι γυναίκες των Ρομά […]

«Στις δεκαέξι Νοεμβρίου του 1973, η μαμά μου ήρθε και με πήρε από το σχολείο, πρώτη δημοτικού πήγαινα. Περπατήσαμε την Πατησίων μέχρι το Πολυτεχνείο. Εβγαλε από την τσάντα της τσιγάρα και σοκολάτες και τις μοιράσαμε μαζί μέσα από τα κάγκελα στους φοιτητές…..» Τα διηγούνταν σε ένα τραπέζι, όπου είχαμε συμπέσει ύστερα από δεκαετίες για να […]

«Λέγαμε, ψήνοντας κάστανα στο τζάκι, ποιος χαρακτήρας λογοτεχνικός ή κινηματογραφικός θα ήταν ο καθένας. Ηρθε η σειρά μου. Με κοίταξε η θυγατέρα μου σκανταλιάρικα και μου το ξεφούρνισε σε δυο δόσεις. Πρώτα μου ανακοίνωσε ότι σαφώς ανήκω στον κόσμο των καρτούν. Και έπειτα πως είμαι ο Γκούφι! “Ο Γκούφι σε ανθρώπινη μορφή…” διευκρίνισε, σαν για […]

Κάθε Νοέμβριο οι ίδιες κουβέντες. Οτι το Πολυτεχνείο δεν έριξε τη χούντα, έφερε -άθελά του – το καθεστώς Ιωαννίδη, που ήταν ακόμα πιο τυραννικό. Οτι το ΚΚΕ το είχε στην αρχή καταδικάσει και μετά το καρπώθηκε. Και πόσοι ακριβώς σκοτώθηκαν και ποιος διέταξε να μπουκάρει το τανκ και πώς σταδιοδρόμησαν οι πρωταγωνιστές των γεγονότων και γιατί […]

«…Είναι κι εκείνοι που επιδιώκουν να μας διαιρέσουν, οι βιρτουόζοι της στρεψοδικίας, οι γυρολόγοι του αρνητισμού… Ας το μάθουν από εμένα, σήμερα: δεν υπάρχει μια φιλελεύθερη και μια συντηρητική Αμερική, μια μαύρη, μια λευκή και μια ισπανόφωνη Αμερική. Υπάρχουν οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Οι σοφολογιότατοι αναλυτές αρέσκονται να κόβουν την πατρίδα μας σε φέτες, […]

Ετυχε να ‘μαι στο πατρικό μου όταν ανακοινώθηκε. Στην κουζίνα. Πάλευα να πετύχω μια ταραμοσαλάτα παραδοσιακή, όπως την έφτιαχνε ο παππούς μου, χωρίς πατάτες και ψωμιά, χωρίς καν μίξερ, χτυπώντας τα υλικά με την κουτάλα. Ακούω την είδηση στο ραδιόφωνο. Βγαίνω με λαδωμένα δάχτυλα στο σαλόνι. «Μάντεψε, μαμά, τι έγινε! Συνέλαβαν τον Ψ για…». Και […]

«Ξέρω πού θα στείλω τους γονείς μου εάν μας την πέσουν οι Τούρκοι!», μου ανακοίνωσε η φίλη μου ενώ ενημερωνόμασταν για μια ακόμα εμπρηστική δήλωση του Ερντογάν. «Υπάρχουν κάτι χωριά στις Αλπεις, τέρμα Θεού, που καμιά σχέση δεν έχουν με την υπερπολυτελή, πανάκριβη Ελβετία. Οι κάτοικοί τους είναι κτηνοτρόφοι, τυροκόμοι. Ο μπαμπάς μου κατέχει από […]

Ο συμπαθής στους τρόπους και στην όψη κύριος – μαλλί κατάλευκο, πρόσωπο στρουμπουλό γηράσκοντος μωρού, ζακέτα χειροποίητη, πλεγμένη από τη σύζυγό του -, ο φίλος φίλων που είχε κάτσει στο τραπέζι μας, άστραφτε και βρόνταγε. «Πώς είναι δυνατόν», αναρωτιόταν, «η Ακαδημία να αποκλείσει τον Τίτο Πατρίκιο; Πώς γίνεται οι νέοι να μην ξέρουν ένα – ούτε ένα […]

Παρήγορος ο αποτροπιασμός μας. Δείχνει υγιή αντανακλαστικά, σημαίνει ότι δεν εθελοτυφλούμε πλέον, δεν ανεχόμαστε τη φρίκη. Παλιά την ανεχόμασταν; Προφανώς. Μέχρι πριν από μερικές δεκαετίες, η ύπαρξη παιδιών ενός κατώτερου θεού ήταν εντελώς αποδεκτή. Οι εύπορες αστικές οικογένειες έφερναν κοριτσάκια από τα χωριά – δεκάχρονα, δωδεκάχρονα – ως εσωτερικές υπηρέτριες. «Δουλίτσες» τις αποκαλούσαν. Σαν δούλες πράγματι τους […]

Η Αννα Καρένινα επιστρέφει με το τρένο από τη Μόσχα στην Αγία Πετρούπολη. Στον σταθμό την περιμένει ο σύζυγός της. Κοιτάζοντάς τον, η Καρένινα συνειδητοποιεί, για πρώτη φορά, πόσο άσχημα χέρια έχει. Ή μήπως – ακούγοντάς τον – πόσο μονότονα, δυσάρεστα ηχεί η φωνή του; «Πώς τόσα χρόνια δεν το καταλάβαινα;» αναρωτιέται. Ο έρωτας είναι η απάντηση. […]

«Η Τζόρτζια Μελόνι είναι πολιτική εγγονή του Μουσολίνι και ας τον έχει -υποκριτικά ασφαλώς – αποκηρύξει. Οι παππούδες μας ξεφτίλισαν τον Μουσολίνι το 1940. Τι πρέπει άρα εμείς να κάνουμε; Να ντυθούμε γυναίκες της Πίνδου και να φωνάξουμε «αέρα!»…». «Εχθροί μας οι μπάτσοι. Οι μπάτσοι πάντα και παντού. Χώρια που – όπως έλεγε το παλιό εκείνο σύνθημα […]

Πώς θα ήταν μια κοινωνία σεξουαλικά ελεύθερη; Οπου ο έρωτας και ο οίστρος θα κυμάτιζαν σαν λάβαρα, θα προσκυνούνταν, θα θεωρούνταν ιεροί; Οπου ως αμαρτία δεν θα λογιζόταν η εκπλήρωση αλλά το πνίξιμο αντιθέτως της επιθυμίας; Και οι άνθρωποι δεν θα μετάνιωναν παρά για φιλιά που δεν δόθηκαν, για υποσχέσεις που έμειναν ανεκπλήρωτες, για δισταγμούς, […]

«Η βιομηχανική επανάσταση στην Ελλάδα συνετελέσθη στον χώρο της ποίησης», είχε αποφανθεί ο Γιώργος Χουλιάρας αναφερόμενος στην πρώτη εμφάνιση του Ανδρέα Εμπειρίκου το 1935 με τη συλλογή «Υψικάμινος», που οι φλόγες του σουρεαλισμού της αποτέφρωσαν κάθε σοβαροφάνεια, κάθε σεμνοτυφία, κάθε ακαδημαϊσμό. «Η ελληνική εποποιία του 20ού αιώνα ονομάζεται λαϊκό τραγούδι», θα αναφωνήσω εγώ, κάπως αυθαίρετα, […]

Η ρεσεψιονίστ ήταν ευγενέστατη, νεαρότατη, πολύ συνεσταλμένη. Εγώ έξω φρενών. Δεν θα έβγαζα επάνω της τη δίκαιη οργή μου. Ζήτησα -απαίτησα – να με πάει στον διευθυντή. Χτύπησε δειλά την πόρτα του γραφείου του. Και τι γραφείο! Με έπιπλα αντίκες, από βαρύ ξύλο – γύρευε από ποιον πλειστηριασμό θα τα είχαν αγοράσει. Με εξώστη, βεράντα σωστή, που […]

Αφού επί ένα πεντάμηνο κάναμε φύλλο και φτερό το -αρχαίο παρακαλώ – κείμενο, αφού λιώναμε πάνω από τα συντακτικά φαινόμενα και την κλίση των ανωμάλων ρημάτων, στο τελευταίο μάθημα ο φιλόλογός μας ευδόκησε να ρωτήσει τη γνώμη μας για την τραγωδία. «Πώς σας φάνηκε ο Οιδίπους;». «Για γέλια!» σήκωσα πρώτος το χέρι μου. «Τι σημαίνει κωμωδία;» […]

Μπορεί οι πισίνες στα παραθαλάσσια ξενοδοχεία να φαντάζουν περιττές – «άντε, κορίτσι μου, να χαρείς το κύμα, που μου ποζάρεις με φόντο τιρκουάζ πλακάκια!» -, εξυπηρετούν ωστόσο ιερό σκοπό. Φιλοξενούν τα πάρτι των γαμοβαφτίσεων που καθημερινά το καλοκαίρι τελούνται καθ’ άπασαν την επικράτειαν. Οι ημερομηνίες κλείνουν μήνες πριν – στη θέση των μελλονύμφων θα το θεωρούσα παρακινδυνευμένο, […]