Χωμενίδης Χρήστος

«Κι εμείς από το ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ενωση τι χαΐρι είδαμε;» ρωτάει ρητορικά από τα ερτζιανά. «Οταν μπήκαν οι Τούρκοι στην Κύπρο τούς σταμάτησαν μήπως οι Αμερικανοί;». Μες στο ταξί μορφάζω πίσω από τη μάσκα μου. Θα ‘θελα να του υπενθυμίσω, να τον πληροφορήσω αν το αγνοεί, πως πρόφαση για την εισβολή του 1974 […]

«Τι μισθό παίρνει στην Πολεμική Αεροπορία;». «Χίλια στο παντελόνι; Χίλια διακόσια μάξιμουμ». «Και η γυναίκα του ως βοηθός σε φαρμακείο;». «Κανένα εξακοσάρι». «Και πώς τα φέρνουν βόλτα με τα δίδυμα;». «Σφίγγουν το ζωνάρι…». «Συγγνώμη, αλλά δεν τους βλέπω να το σφίγγουν και τόσο. Στα πούπουλα τα μεγαλώνουν τα βλαστάρια τους – ζωή να ‘χουν. Κοκέτα εκείνη […]

Ενώ το Κίεβο βομβαρδιζόταν ανηλεώς, εκατοντάδες κάτοικοι της Αθήνας κατέβαιναν τη Σταδίου προς το Σύνταγμα. Κρατούσαν κόκκινες σημαίες. «Φονιάδες των λαών, Αμερικάνοι!» φώναζαν, «Εξω οι Βάσεις του θανάτου!». Τα συνθήματα στα πανό ήταν κάπως πιο επικαιροποιημένα, έβαζαν τρίτη, πλάι στις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, και τη Ρωσία. Κοιτάζοντάς τους να παρελαύνουν, θυμήθηκα το «Goodbye Lenin». […]

Προτού διαβάσεις εμβριθείς αναλύσεις… Προτού κολλήσεις στην οθόνη για να δεις σε απευθείας μετάδοση εκρήξεις, παιδιά να τρέχουν στα καταφύγια, ασθμαίνουσες δηλώσεις ηγετών και ηγετίσκων… Ρίξε μια ματιά στον χάρτη. Αρκεί για να νιώσεις το έδαφος να τρέμει κάτω από τα πόδια σου. Η Ουκρανία συνορεύει με την Πολωνία, με την Ουγγαρία, με τη Σλοβακία, […]

μνήμη Χρήστου Σαρτζετάκη Βγήκε ο ποπ σταρ στην τηλεόραση και δήλωσε πόσο εκτιμάει, πόσο αγαπάει τον κατηγορούμενο σκηνοθέτη. Εύγε του! Αντέδρασε ακαριαία – όπως το συνηθίζει – η ξανθιά κυρία: εξέδωσε ληξιαρχική πράξη θανάτου της καριέρας του ποπ σταρ. Εύγε της! Εθίγη ένας μελαχρινός κύριος, κατήγγειλε την ξανθιά κυρία και τους ακολούθους της για ανθρωποφαγία. Εύγε του […]

Αντιμετωπίζαμε πριν από λίγα χρόνια στη γειτονιά μου ένα σοβαρότατο πρόβλημα. Τόσο σοβαρό, ακανθώδες, επώδυνο, ώστε μαζευτήκαμε κυριακάτικα στο γήπεδο μπάσκετ, να το κουβεντιάσουμε όλοι μαζί. Τριακόσιοι πολίτες, κομματικά ανένταχτοι πλην εξαιρέσεων, με μόνη έγνοιά μας να υπερασπιστούμε την καθημερινότητά μας. Είχα δείξει πολύ μεγάλο ζήλο, μου ζήτησαν λοιπόν να διευθύνω τη συζήτηση. Μου έδωσαν […]

Ενώ βαριά τραυματισμένο, ξεβρασμένο στα ρηχά, το θαλάσσιο κήτος χαροπάλευε, κάτι αυτόκλητοι δήθεν διασώστες το κύκλωσαν, το ονόμασαν Σωτήρη και φωτογραφίζονταν γύρω του. Λες και ήταν λούτρινο παιχνίδι, σκυλάκι έστω σαλονιού. Μια νεαρή κυρία υπερέβη κάθε όριο. Γραπώθηκε από πάνω του – νομίζοντας πως το αγκαλιάζει παρηγορητικά – κι άρχισε να του τραγουδάει! Στο δόλιο ζώο δεν […]

Πόσες περιπέτειες έχεις ζήσει στα σαράντα σου, κόρη της όψιμης Μεταπολίτευσης και της μεσαίας τάξης; Τρεις φορές ερωτεύτηκες και άλλες τρεις κοιμήθηκες με άντρες από το πρώτο ραντεβού. Μία έφαγες τα μούτρα σου στις Πανελλαδικές, τον επόμενο χρόνο έλιωσες στο διάβασμα και πέτυχες στη σχολή που ήθελες. Δούλεψες ως φοιτήτρια σε φροντιστήριο, προσλήφθηκες στα είκοσι […]

Το 1994, σε ανασκαφή στην οδό Πειραιώς, ήρθε στο φως μεγάλος ομαδικός τάφος που περιείχε εκατόν πενήντα σκελετούς, αμφοτέρων των φύλων. Ακόμα κι άμα δεν υπήρχε άλλη μέθοδος χρονολόγησης, θα ήταν μάλλον προφανές ότι επρόκειτο για νεκρούς τού τρομερού λοιμού, ο οποίος πλάκωσε στην Αθήνα στις αρχές του Πελοποννησιακού Πολέμου και αφάνισε το ένα τρίτο […]

Τι έμαθα από τον υποτιθέμενο αφορισμό μου από τον σχολάζοντα Μητροπολίτη Αμβρόσιο; – γράφω «υποτιθέμενο» καθώς μονάχα η Ιεραρχία της Εκκλησίας αφορίζει, με αυξημένη μάλιστα πλειοψηφία. Πολλά και ωφέλιμα έμαθα. Κυρίως δε θλιβερά. Πρώτον ότι υπάρχουν άνθρωποι κατά τεκμήριον μορφωμένοι, που αδυνατούν να ξεχωρίσουν ένα άρθρο γνώμης από ένα διήγημα. Οι οποίοι πιστεύουν ότι ο πεζογράφος […]

«Μην ξεμυτίζετε άμα δεν είναι απολύτως απαραίτητο. Εμείς προμηθευτήκαμε εγκαίρως ξηρά τροφή. Και ό,τι νωπό μας χρειάζεται, το παραγγέλνουμε από το σουπερμάρκετ και το αφήνουν στην πόρτα μας. Στο σπίτι, αν και τριπλοεμβολιασμένοι, τηρούμε αποστάσεις. Αποφεύγουμε τις διαχύσεις. Η αγάπη μπορεί να εκφραστεί και χωρίς την ανταλλαγή σωματικών υγρών. Οποιος μας χρησιμοποιεί το μπάνιο, έστω […]

Πριν από δέκα χρόνια, το 2011, με την κατακρήμνιση μισθών και συντάξεων, με τις μαζικές απώλειες θέσεων εργασίας εξαιτίας της χρεοκοπίας του κράτους, τα οικονομικά μας είχαν καταντήσει τόσο άθλια, ώστε δεν μας περίσσευαν καλά – καλά λεφτά για θέρμανση. Στο «μας» εντάσσω την πλειονότητα των μικρομεσαίων. Για αναμμένα καλοριφέρ ούτε λόγος. Στενεύονταν οι άνθρωποι […]

Κάποτε – το 1989; Το 1990; – σε μια γειτονιά στο κέντρο της Αθήνας, όπου οι νέοι από δεκαοκτώ μέχρι τριάντα σύχναζαν στο ίδιο κλαμπ, ο Β. τα έφτιαξε με την Α. Το ειδύλλιο δεν μακροημέρευσε. Η Α. τον βαρέθηκε και τον χώρισε. Ο Β. τότε φωτοτύπησε μια πόλαροϊντ που είχε τραβήξει σε πολύ προσωπική τους στιγμή. […]

Τον παλιό καλό καιρό – ώσπου να ενσκήψει δηλαδή ο δρεπανηφόρος Κόβιντ -, μπορούσαμε να αστειευόμαστε με την ιδέα της κόλασης. Κι ας είχαμε ζήσει αρκετά χρόνια, ώστε να διαθέτει ο καθένας μας το μερίδιό του σε στιγμές οδύνης, πένθους, απόγνωσης. Παίρναμε αποστάσεις, παραδοξολογούσαμε. Ισως έτσι ξορκίζαμε τον φόβο για το κακό και το χειρότερο, ο […]

Θρησκόληπτοι, λέει. Υποχείρια των πνευματικών τους. Ημίτρελων παπάδων που λυμαίνονται χωριά και γειτονιές και αφορίζουν όποιον πάει να «τρυπηθεί». «…Το έχει προφητεύσει ο ασκητής Παστίτσιος και η γερόντισσα Κακαβιά πως θα μας βάλουν το θεριό στις φλέβες!». Καθηλωμένοι, λέει, σε ένα νηπιακό πείσμα που το φαντασιώνονται ως επαναστατικό πνεύμα. Αρνούμενοι να εμβολιαστούν, κάνουν τάχα παθητική […]

Οπου με καλούν πηγαίνω. Για να παρουσιάσω τα βιβλία μου. Σε πόλεις, κωμοπόλεις, και σε χωριουδάκια ακόμα θα έσπευδα. Δεν πρόκειται για μάρκετινγκ. Η ζωντανή μου παρουσία αμφίβολο εάν προωθεί το έργο μου – οι πιο σεμνοί αλλά και οι πιο πονηροί καλλιτέχνες προτιμούν να μένουν στο ημίφως, ώστε κανένας από το κοινό να μην απογοητευθεί […]

Οσο ευγενές στάθηκε στην αφετηρία του το κίνημα της πολιτικής ορθότητας, τόσο επικίνδυνες αποδείχθηκαν οι υπερβολές του. Ή απλώς γελοίες. Ιδίως στο πεδίο της γλώσσας. Εξορίζουν οι ζηλωτές τις λέξεις που βρίσκουν κακές, βάναυσες και τις αντικαθιστούν με άλλες, θετικές δήθεν. Με την ψευδαίσθηση πως έτσι βελτιώνουν την πραγματικότητα. Ο «νέγρος» έγινε «έγχρωμος», «μαύρος» και […]

Την εβδομάδα που μας πέρασε, έξι γνωστοί και φίλοι μου, άπαντες εμβολιασμένοι, διαγνώστηκαν θετικοί. Θα μπορούσα να είμαι ο έβδομος. Ο ιός βάλλει πλέον εναντίον μας κατά ριπάς όπως στις πολεμικές ταινίες (δεν γράφω «όπως στον πόλεμο» διότι οι γενιές μας δεν έχουν πολεμήσει). Εάν αντί για ελάχιστου μεγέθους σωματίδια επρόκειτο για σφαίρες, θα τις […]

Φαντάζομαι τους ιστορικούς του μέλλοντος να αναδιφούν στις ζωές μας και με πιάνει ντροπή, χαζή ντροπή αφού εγώ δεν θα είμαι τότε πια παρών. Τι πάθιαζε – θα αναρωτιούνται – τους κατοίκους της Ελλάδας διαγενομένου του Οκτωβρίου του 2021; Η κλιματική αλλαγή; Τα μεταναστευτικά ρεύματα που πιθανότατα θα ξαναγίνονταν τσουνάμι; Κάποιο καλλιτεχνικό γεγονός – τραγούδι, ταινία, παράσταση, βιβλίο […]

Δεν χρειάζεται να έχεις εντρυφήσει στις θεωρίες του Αϊνστάιν και των επιγόνων του για να καταλάβεις τι σχετικό πράγμα είναι ο χρόνος. Πόσο απατηλή, στην ουσία, η μέτρησή του με το ρολόι και με το ημερολόγιο. Τις μετρημένες δεκαετίες που μάς χαρίζονται πάνω στη γη κάμποσοι τις αφήνουν να κυλούν μέσα από τα χέρια τους. […]

Ενάμιση μήνα ύστερα από τον θάνατο του Μίκη Θεοδωράκη, καθώς το έργο του απογαλακτίζεται σιγά – σιγά από την υπερπληθωρική προσωπικότητά του, αρχίζουμε να διακρίνουμε τον ψυχικό πυρήνα της μουσικής του. Τι κάνει τα τραγούδια του να παραμένουν φρέσκα, ελκυστικά κι ας έχουν περάσει πέντε ή έξι δεκαετίες από όταν συνετέθησαν; Το γεγονός ότι είναι […]

Πώς θα ήταν οι μέρες και οι νύχτες μας τον Οκτώβριο του 2021 εάν δεν είχε εφευρεθεί και διατεθεί ευρύτατα το εμβόλιο εναντίον του Covid-19; Θα ζούσαμε εφιαλτικές καταστάσεις. Τα συστήματα υγείας διεθνώς θα είχαν κρασάρει. Εξω από τις εντατικές – ίσως και από τους κανονικούς θαλάμους των νοσοκομείων – θα γινόταν διαλογή με ολοένα και αυστηρότερα […]

Από την Πατησίων, από το ύψος της ΑΣΟΕΕ (νυν Οικονομικού Πανεπιστημίου) και πίσω, η Ακρόπολη δεν διακρινόταν. Η αιθαλομίχλη κοβόταν με το μαχαίρι. Μιλάμε για ένα γκριζοκίτρινο σύννεφο από καυσαέρια και αναθυμιάσεις, που στρογγυλοκαθόταν πάνω από την πόλη και έφερνε τσούξιμο στα μάτια, δύσπνοια, ποιος ξέρει τι άλλο μακροπρόθεσμα. Τις μέρες ιδίως με λαμπρή λιακάδα […]

Κατά την εφηβεία σου ζαχαρώνεις τη μικρή γειτόνισσα, τη συμμαθήτριά σου, εκείνη που εγκαταστάθηκε με τους γονείς της στο διπλανό ενοικιαζόμενο στις διακοπές. Ξεφυλλίζεις μια ποιητική ανθολογία, κολλάς στο ποιήμα του Κώστα Ουράνη. «Το κορίτσι των δεκατριών χρονών». Οι στίχοι ξεχειλίζουν από αισθησιασμό, ο οποίος δεν χρειάζεται τολμηρές περιγραφές, «πρόστυχες» λέξεις για να σε διαγείρει. […]

Σας έχει συμβεί; Να βολτάρετε, βραδάκι, σε κεντρικό-απόκεντρο δρόμο της Αθήνας και αίφνης να αντικρίσετε έναν άνθρωπο πεσμένο μπρούμυτα στις πλάκες του πεζοδρομίου, κουβάρι ασάλευτο, νεκρό εκ πρώτης όψεως. Πιθανόν να σας έχει συμβεί. Οι τοξικομανείς που – δίχως στέγη, δίχως νόμο – περιπλανώνται και επαιτούν, έχουν, οι περισσότεροι, προδιαγεγραμμένη κατάληξη. Κάποιες παρτίδες παραείναι τοξικές. Ή καθαρές. […]

Πηγαίνοντας από το Παρίσι στο Νανσί – με το περίφημο TGV, την υπερταχεία που πιάνει τριακόσια είκοσι χιλιόμετρα την ώρα – δοκίμασα την πιο ευχάριστη έκπληξη του μήνα. Με καλεί στο κινητό η κόρη μου. Το σηκώνω, ξεκινάμε το μπλαμπλάδισμα, στη δεύτερη φράση ο απέναντι μου ρίχνει ένα σκαιότατο βλέμμα. Η διπλανή μου κάτι λέει στα γαλλικά, […]

Πριν από τρία χρόνια τέτοιες μέρες, επισκεπτόμασταν με τον φίλο μου Τάκη Δουδωνή το Αγιον Ορος. Από τα πιο ενδιαφέροντα ταξίδια της ζωής μου. Ενα απομεσήμερο βρεθήκαμε στις Καρυές. «Θα τελεστεί στο Πρωτάτο μνημόσυνο για τους Ιδρυτές» μάς πληροφόρησε ο ευγενέστατος μοναχός-«ξεναγός» μας. «Κρίμα να λείψετε!». Μπήκαμε στην πανάρχαια εκκλησία κι αφού θαυμάσαμε τις αριστουργηματικές […]

Τη μία τρομοκρατούμαστε με τη μετάλλαξη Δέλτα. Την άλλη με τις πυρκαγιές. Την τρίτη με το Αφγανιστάν. Και άντε πάλι αναζωπυρώσεις και δώστου καρναβάλια αντιεμβολιαστών… Η επικαιρότητα μας βαράει το νταούλι κι εμείς χορεύουμε διαδικτυακό καν-καν ή τσάμικο. Κι όποιος τολμήσει να πιάσει δικό του ρυθμό κατηγορείται ως βλάσφημος – «πήρανε την Καμπούλ οι Ταλιμπάν κι […]

«Οι Αμερικάνοι δεν μπορούν και δεν πρέπει να πεθαίνουν σε έναν πόλεμο που οι Αφγανοί δεν είναι διατεθειμένοι να δώσουν για τον εαυτό τους…». Αυτή στάθηκε η κατακλείδα του διαγγέλματος Μπάιντεν. «Σκοπός μας άλλωστε» συνέχισε «ποτέ δεν υπήρξε η οικοδόμηση ενός νέου έθνους εκεί. Το μόνο που μας ενδιέφερε ήταν να μην καταντήσει πάλι το […]

Το καλοκαίρι του 1974 και τον χειμώνα που ακολούθησε, ένα σύνθημα κυριαρχούσε. «Δεν Ξεχνώ». Δεν ξεχνώ την Κύπρο. Το υποκινούμενο από τη χούντα της Αθήνας πραξικόπημα, την εισβολή των Τούρκων που ακολούθησε, την κατοχή και τον ξεριζωμό. Παντού, ακόμα και σε καθίσματα λεωφορείων, ακόμα και σε σχολικές κασετίνες, αντίκρυζες τον χάρτη της νήσου, τα κατεχόμενα […]

«Πώς θα ‘ναι αλήθεια ο κόσμος ο δικός σου; Η φαντασία δεν φτάνει να τον δω…» τραγουδούσε το 1979 ο Ακης Πάνου στο νεογέννητο παιδάκι του. Σοβαρός ως λαϊκός καλλιτέχνης ομολογούσε την άγνοιά του. Σαράντα δύο χρόνια αργότερα, το μέλλον δείχνει ήδη παρόν. Οι βασικές γραμμές του μοιάζει να έχουν ανεξίτηλα χαραχτεί. Δεν χρειάζεται να […]

Η Ερις, θυγατέρα της Νυκτός, δεν προσεκλήθη στους γάμους της Θέτιδος με τον Πηλέα. Τόσο τσαντίστηκε, ώστε έστειλε ένα χρυσό μήλο, με μία φράση σκαλισμένη επάνω του: «στην ωραιότερη». Το μήλο διεκδίκησαν τρεις θεές βάζοντας για κριτή το πιο μπάνικο βοσκόπουλο. Οχι τον Τόλη μα τον Πάρη. Ετσι ξεκίνησε η ιστορία που κατέληξε στον Τρωικό […]

Τελευταία φορά είδα τον Τόλη Βοσκόπουλο σε ένα μικρό σχετικά μαγαζί, πίσω από το γήπεδο του Παναθηναϊκού. Βάδιζε ήδη στην όγδοη δεκαετία της ζωής του, η υγεία του είχε αρχίσει να καταπονείται. Μας καλωσόρισε, μας είπε δεκαπέντε από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του – όχι ποτ πουρί, ολόκληρα τα τραγούδια – και παρέδωσε το μικρόφωνο στον άλλον, με […]

Τους πρωτοαντίκρισα εν δράσει το φθινόπωρο του 1988. Φοιτητές τότε, είχαμε πάει στον κινηματογράφο Οπερα, στην οδό Ακαδημίας, να παρακολουθήσουμε τον «Τελευταίο πειρασμό» του Σκορτσέζε βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Καζαντζάκη. Αίφνης, μόλις πριν ξεκινήσει η προβολή, ένα ασκέρι μπούκαρε στην αίθουσα, ψέλνοντας, βρίζοντας και λιβανίζοντας. Ανέμελοι τότε οι καιροί, θελγόμενοι εμείς λόγω ηλικίας από […]