΄ΤΑ ΝΕΑ

Οι εικόνες είναι εφιαλτικές. Ο καύσωνας που προκαλεί ασφυξία τις τελευταίες ημέρες στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι μόνο ισχυρός, με θερμοκρασίες δηλαδή που υπερβαίνουν τους 40 βαθμούς, αλλά και επίμονος, διαρκεί δηλαδή μεγάλο χρονικό διάστημα. Και ύστερα από ένα μικρό διάλειμμα επανέρχεται δριμύτερος. Στην Ιταλία μάλιστα υπάρχουν φόβοι ότι την εβδομάδα αυτή θα καταρριφθούν όλα τα ρεκόρ και ότι η θερμοκρασία στη Σαρδηνία και τη Σικελία θα σπάσει το φράγμα των 49 βαθμών. Από κοντά βέβαια μεγαλώνει και ο κίνδυνος των πλημμυρών και των πυρκαγιών: χθες απομακρύνθηκαν από τη Λα Πάλμα 4.000 άνθρωποι για να προστατευθούν από τη φωτιά που σάρωνε το νησί.

Κάποιοι είχαν, και εξακολουθούν να έχουν, την άποψη ότι δεν βιαζόμαστε. Οτι πρέπει να περιμένουμε να δούμε αν η φιλοδυτική στροφή του προέδρου Ερντογάν είναι ειλικρινής ή προσχηματική. Οτι, σε κάθε περίπτωση, το στάτους κβο εξυπηρετεί την Ελλάδα, αφού ενισχύονται οι αμυντικές της δυνατότητες και ανατρέπονται υπέρ της οι ισορροπίες στο Αιγαίο.

Η επίσημη ανακοίνωση-πρόθεση της Εφης Αχτσιόγλου να συμμετάσχει στην κούρσα για την ηγεσία του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης ανοίγει τον δρόμο για να οριστικοποιηθούν με φόντο και την Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ το προσεχές Σαββατοκύριακο οι διαδικασίες της επόμενης ημέρας για τον πολιτικό χώρο. Βαθύτερα ακόμη, είναι οι αναγκαίες ενέργειες ώστε ο ΣΥΡΙΖΑ να αναταχθεί στο πολιτικό σκηνικό και με την όποια νέα «κεφαλή» του να επιτύχει μια ολική επαναφορά. Προσοχή: μακριά από τοξικότητες, βερμπαλισμούς, επικίνδυνα παίγνια με τη Δημοκρατία ή θεσμικές ακροβασίες που όπως έδειξαν οι κάλπες του Μάη και του Ιούνη αποδοκιμάστηκαν καθολικώς από το εκλογικό σώμα και έχουν λάβει τη θέση τους στον παρελθόντα χρόνο.

Ο υφιστάμενος νόμος για την ψήφο των αποδήμων είναι κατώτερος των περιστάσεων. Το ήξερε η κυβέρνηση, όταν τον έφερε προς ψήφιση, αποδείχτηκε όμως κυρίως στην εφαρμογή του, τόσο από τα προβλήματα που υπήρξαν στη διαδικασία της εγγραφής στη σχετική πλατφόρμα όσο και από τον πολύ μικρό αριθμό αποδήμων που τελικά έφτασαν μέχρι την κάλπη.

Ο νέος κοινοβουλευτικός κύκλος που ξεκίνησε με το περίγραμμα των προγραμματικών δηλώσεων του Πρωθυπουργού και την ψήφο εμπιστοσύνης που έλαβε η κυβέρνηση, μπορεί να αποτελέσει την αφετηρία πιο τολμηρών τομών και μεταρρυθμίσεων. Η αποφασιστικότητα της κυβέρνησης μα και η πρόθεση για διαύλους διαλόγου και συναίνεσης με τις άλλες πολιτικές δυνάμεις που εγγράφονται στην κοινή λογική αποτελεί μια χρυσή ευκαιρία να βρεθεί και να συνδιαμορφωθεί ένα περιβάλλον όπου τα κόμματα τολμηρά θα ανοίξουν τη συζήτηση για θέματα-ταμπού ως τώρα μα απολύτως δυναμικά όπως τα μη κρατικά ΑΕΙ - πόλος ανάπτυξης και ανάσχεσης του brain drain ανάμεσα σε άλλα - αλλά και μια σειρά ακόμη θεσμικών τομών όπως η ψήφος στους ομογενείς χωρίς αστερίσκους, όπως ακριβώς τα εξήγγειλε ο Πρωθυπουργός.

Η αριστεία είναι μια πολύπαθη λέξη. Για τον ΣΥΡΙΖΑ, ας πούμε, αποτελεί ρετσινιά. Ορισμένα στελέχη του κόμματος αυτού ήθελαν επίσης την κατάργηση των πρότυπων και πειραματικών σχολείων. Για τέτοια σοβαρά θέματα όμως δεν πρέπει να γίνονται επιφανειακές και απλουστευτικές προσεγγίσεις, αλλά μια σφαιρική συζήτηση με στόχο μια όσο το δυνατόν καλύτερη παιδεία.

Σήμερα συμπληρώνονται οκτώ χρόνια από την ημέρα που οι Ελληνες κλήθηκαν στις κάλπες για να απαντήσουν «Ναι» ή «Οχι» στην παραμονή της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Ο άνθρωπος που τους έθεσε το ερώτημα - διατυπωμένο φυσικά παραπλανητικά - κι έπειτα πήρε το «Οχι» τους και το έκανε «Ναι» δεν είναι πια αρχηγός του κόμματός του. Κι όμως, η ιστορική φάση της οποίας ο Αλέξης Τσίπρας υπήρξε πρωταγωνιστής και το δημοψήφισμα κορύφωση έχει κλείσει εδώ και χρόνια. Η περίοδος της αγανάκτησης τελείωσε με τις εκλογές του 2019.

Ακόμη και οι αντίπαλοι του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης κατανοούν πως είναι αναγκαίο ο ΣΥΡΙΖΑ να βρει γρήγορα τα πατήματά του και να ανασυγκροτηθεί μετά την ταυτοτική μα και εν συνόλω κρίση που διανύει. Θα είναι θετικό και για την κυβέρνηση αλλά και για το σύνολο του πολιτικού συστήματος, άρα για τη Δημοκρατία μας. Ο κοινοβουλευτικός έλεγχος αλλά και η αίσθηση και η ουσία των θεσμικών πολιτικών πόλων είναι πυλώνες για την Ελλάδα και προϋποθέσεις για το ίδιο το κυβερνητικό και νομοθετικό έργο. Η οριοθέτηση δε των αντιρρήσεων ή και προταγμάτων στην Εθνική Αντιπροσωπεία είναι κατάκτηση ετών και επίσης η ασφαλής οδός για να κάνει βήματα η ίδια η χώρα μας.

Από το εκλογικό βράδυ στην ατζέντα του δημόσιου διαλόγου έχει ξαναμπεί η Ακροδεξιά. Δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς. Ενα κόμμα που δεν έκρυψε τους «δεσμούς» του με τον καταδικασμένο για διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης πρώην χρυσαυγίτη θα βρίσκεται στα έδρανα της Βουλής. Ωστόσο, η απόπειρα αυτού του είδους των ακραίων να επιστρέψουν στο κέντρο της πολιτικής σκηνής δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο.

O πόλεμος στην Ουκρανία κλείνει σήμερα 486 ημέρες και δεν υπάρχει καμιά ένδειξη ότι θα τελειώσει σύντομα: η Μόσχα επιδιώκει στην πραγματικότητα παράταση των μαχών μέχρι τις αμερικανικές εκλογές του 2024, ώστε να επωφεληθεί από τυχόν επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Παράλληλα με αυτόν τον Θερμό Πόλεμο, όμως, υπάρχει κίνδυνος να ξεσπάσει και ένας νέος Ψυχρός Πόλεμος, που θα είναι πιο επικίνδυνος από τον προηγούμενο καθώς απέναντι στη Δύση δεν θα βρεθεί αυτή τη φορά ένα διχασμένο κομμουνιστικό στρατόπεδο, αλλά μια συμμαχία της Κίνας με τη Ρωσία.  

Η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας αύξησε τα επιτόκια από 8,5% σε 15%. Η κίνηση είναι μια στροφή προς τη λεγόμενη οικονομική ορθοδοξία, μια κι εγκαταλείπονται οι νομισματικές πολιτικές που ακολουθούσε εδώ και δύο χρόνια ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν - οι οποίες είχαν κομψά χαρακτηριστεί αντισυμβατικές. Το αποτέλεσμα ήταν φυσικά μια βουτιά της τουρκικής λίρας, αλλά και μια ακόμη επιβεβαίωση του πόσο ευάλωτη είναι η οικονομία της γειτονικής χώρας.

Είναι κρίμα η Ελλάδα να παρουσιάζει υψηλές επιδόσεις σχεδόν παντού, αλλά να υποχωρεί η ανταγωνιστικότητά της, επειδή δύο τομείς αδυνατούν ή αντιστέκονται να εκσυγχρονιστούν: Δικαιοσύνη και φορολογικό σύστημα.

Ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών επισκέπτεται το Πεκίνο για πρώτη φορά ύστερα από πέντε χρόνια. Ο γερμανός καγκελάριος υποδέχεται τον κινέζο πρωθυπουργό στο Βερολίνο για πρώτη φορά μετά την εκδήλωση της πανδημίας. Ο σαουδάραβας υπουργός Εξωτερικών συναντάται με τον ιρανό ομόλογό του για πρώτη φορά ύστερα από επτά χρόνια και καλεί τον πρόεδρο της χώρας στο Ριάντ. Ποια χώρα πήρε την πρωτοβουλία για τη σύσφιγξη των σχέσεων των δύο χωρών; Φυσικά η Κίνα.

Το αποτέλεσμα της 21ης Μαΐου δεν ήταν συγκυριακό. Η διαφορά των 21 μονάδων ανάμεσα στη ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ δεν φαίνεται να προκαλεί διορθωτικά φαινόμενα στις δεύτερες κάλπες. Η άνοδος του ΠΑΣΟΚ δεν είναι πρόσκαιρη. Η δημοσκόπηση της GPO που τα αποτελέσματά της δημοσιεύουν σήμερα «ΤΑ ΝΕΑ Σαββατοκύριακο» προαναγγέλλει μια εμφατική επικύρωση των εκλογικών αποτελεσμάτων σε δύο εβδομάδες.

Η υψηλή ζήτηση για τον Κοινωνικό Τουρισμό από συμπολίτες μας που επιβάλλει ένα πιο ευρύ πρόγραμμα αποτελεί μια τρανή επιβεβαίωση πως θέματα που δεν τα περιγράφουμε συχνά ως μεγάλα καίνε περισσότερο τον κόσμο αλλά και προσαρμόζουν και καθορίζουν την πολιτική και εκλογική συμπεριφορά του. Ολα αυτά συχνά κάτω από τα ραντάρ των κομμάτων της αντιπολίτευσης που κάνουν το λάθος να ποντάρουν σε μεγάλα σχέδια ή θέματα ενώ η πολιτική κρίνεται στη μάχη της καθημερινότητας. Είναι ενδεικτικό πως για πρώτη φορά, το πρόγραμμα θα ξεκινήσει έναν μήνα νωρίτερα, την 1η Ιουλίου 2023 αντί για 1η Αυγούστου, και θα αφορά 300.000 επιταγές με συνολικό προϋπολογισμό 35.000.000 ευρώ.

Είναι νωρίς και είναι προφανώς εξόχως δύσκολο να αποκωδικοποιηθούν οι πρώτες ανακοινώσεις της γείτονος Τουρκίας σε σχέση με τη νέα στρατηγική της στα εξωτερικά θέματα και άρα και στις μεταξύ μας ακανθώδεις σχέσεις - όλα αυτά πάντα υπό το πρίσμα των δύσκολων οικονομικών προκλήσεών της.

Oι σχέσεις της πολιτικής με τη θρησκεία ήταν πάντα περίπλοκες στην Ελλάδα. Η Εκκλησία διεκδικεί συχνά ρόλο μεγαλύτερο από αυτόν που της αναλογεί και τα κόμματα, όλων των ιδεολογικών αποχρώσεων, λαμβάνουν υπόψη στη χάραξη της πολιτικής τους την επιρροή της Εκκλησίας στην κοινή γνώμη. Αυτό δημιουργεί σε ορισμένες περιόδους προβλήματα. Ενα παράδειγμα ήταν ο εκκλησιασμός και ο εμβολιασμός κατά τις ημέρες της πανδημίας. Ενα άλλο είναι η συνεχιζόμενη εκκρεμότητα της εκκλησιαστικής περιουσίας.

Αν υπάρχει μια πρώτη βεβαία διδαχή από την κάλπη της 21ης Μαΐου είναι πως ο θεσμικός και συγκροτημένος λόγος των πολιτικών δυνάμεων και των στελεχών τους ανταμείβεται και πως ο τοξικός και άναρχος λόγος δεν έχει απήχηση στο εκλογικό σώμα. Τα ζητήματα είναι περίπλοκα, ο κόσμος θέλει απαντήσεις και σχέδια και προφανώς ούτε ο βερμπαλισμός χωράει πια, ούτε οι άναρθρες κραυγές. Πολύ περισσότερο για πεδία εξόχως δύσκολα που απαιτούν βαθιά γνώση αλλά και συνδυαστική κρίση.

Oι δημοσκοπήσεις για τις εκλογές της περασμένης Κυριακής προέβλεπαν μια διαφορά 6-7 μονάδων ανάμεσα στη ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ, που θα επέτρεπε με τον έναν ή τον άλλον τρόπο στον Κυριάκο Μητσοτάκη να συνεχίσει να κυβερνά, θα παγίωνε όμως και την ύπαρξη δύο κομμάτων εξουσίας, τον περίφημο δικομματισμό. Οπως είναι γνωστό, αυτό δεν συνέβη. Η εκτόξευση της διαφοράς στις 21 μονάδες, εφόσον επιβεβαιωθεί και στις 25 Ιουνίου, δημιουργεί ένα νέο σκηνικό που θα μπορούσε να περιγραφεί ως «ασθενής ή καχεκτικός δικομματισμός». Ή αλλιώς ως «ενάμισι κόμμα»